Gríðarlegur samfélagslegur kostnaður af framgöngu Seðlabanka Stefán Ó. Jónsson skrifar 27. mars 2019 10:00 Gylfi Magnússon, formaður Bankaráðs Seðlabanka Íslands, sat fyrir svörum í morgun. Vísir/Vilhelm Seðlabankinn var engan veginn undir það búinn að framfylgja fjármagnshöftum, þegar þau voru lögð á „nánast fyrirvaralaust haustið 2008,“ að mati Gylfa Magnússonar, formanns bankaráðs Seðlabanka Íslands. Það hafi að einhverju leyti skýrst af óburðugu regluverki, takmörkuðum fordæmum og lélegum undirbúningi. Allt hafi þetta leitt til vandræðagangs við framkvæmd gjaldeyrishaftanna, með gríðarlegum samfélagslegum kostnaði að sögn Gylfa, sem sat fyrir svörum á opnum fundi stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar Alþingis í morgun.Sjá einnig: Bein útsending: Seðlabankastjóri kemur fyrir stjórnskipunar- og eftirlitsnefndTilefnið var svokallað Samherjamál þar sem Seðlabankinn lagði fimmtán milljóna króna sekt á Samherja vegna brota á reglum um gjaldeyrismál. Hæstiréttur dæmdi þá sekt ógilda í nóvember síðastliðnum og staðfesti þar með dóm Héraðsdóms Reykjavíkur.Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja, sat fundinn.Vísir/vilhelmGylfi sagði á fundinum í dag að gallarnir á refsiheimildum Seðlabankans hafi ekki blasað við í öllum „hamaganginum í upphafi.“ Engu að síður hafi höftin náð að tryggja nokkuð eðlileg gjaldeyrisviðskipti á árunum eftir hrun. „Þeir sem stóðu í eldlínunni við að verja gjaldeyrishöftin voru að vinna verkefni sem skipti sköpum fyrir þjóðarhag,“ sagði Gylfi en bætti við að ekki væri þó hægt að líta hjá því að mistök hafi verið gerð með alvarlegum afleiðingum, til að mynda í fyrrnefndu Samherjamáli. Seðlabankinn hafi því ákveðið að endurskoða stjórnsýslu sína og vinna nauðsynlega undirbúningsvinnu, þannig að hægt verði að tryggja eðlilegri stjórnsýslu í sambærilegum málum í framtíðinni. Gylfi vildi þó árétta að þrátt fyrir góða undirbúningsvinnu hefði framkvæmd gjaldeyrishafta alltaf verið erfið í opnu hagkerfi.Fyrst og fremst sagnfræði Þorsteini Sæmundssyni, þingmanni Miðflokks, lék forvitni á að vita hvort Már Guðmundsson, seðlabankastjóri, hafi misst traust bankaráðsins eftir framgöngu sína við framfylgd gjaldeyrishaftanna. Gylfi taldi það ótrúlegt og efaðist um að það myndi breytast þó að Samherja yrðu dæmdar háar skaðabætur vegna refsinga Seðlabankans. Það yrði heldur ekki hjá því litið að gjaldeyrishöftin væru ekki enn við lýði og því væru vangaveltur um hæfi Más því „fyrst og fremst sagnfræði“ á þessu stigi máls. Það muni ekki reyna á það hvort bankaráð treysti Má til að framfylgja gjaldeyrishöftum. Þar að auki sé skipunartími hans að renna út. Því yrði þó ekki neita að „gríðarlegur“ samfélagslegur kostnaður hafi hlotist af beitingu refsiheimilda Seðlabankans. Bankinn hafi til að mynda keypt aðstoð utanaðkomandi sérfræðinga fyrir „himinháar upphæðir“ að sögn Gylfa, auk þess sem þeir sem hafi þurft að verjast aðgerðum Seðlabankans hafi þurft að kosta miklu til.Frá fundi stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar í morgun.Vísir/vilhelmÓþolandi leki til fjölmiðla Gylfi sagðist auk þess ekki hafa fengið neinar skýringar á því hvernig það atvikaðist að fréttamenn Ríkisútvarpsins voru viðstaddir þegar húsleit var gerð í húsakynnum Samherja. Einhver hafi líklega lekið þeim upplýsingum að slíkt stæði til, hver það gerði liggi þó ekki fyrir. Engin formleg rannsókn hafi verið framkvæmd til að leiða þann leka í ljós, enda þurfi líklega atbeina lögreglu ef það skal gert almennilega, að mati Gylfa. Húsleit sé gríðarlega íþyngjandi aðgerð og algjörlega óþolandi að fjölmiðlar hafi getað verið með nánast beina útsendingu frá slíkri aðgerð. Gylfi segist auk þess sjá kosti og galla við fyrirhugaða sameiningu Fjármálaeftirlitsins og Seðlabanka, þrátt fyrir að Gylfi segist efast um að hann hefði sjálfur lagt til að ráðist yrði í sameininguna. Hann telur hættuna kannski helst þá að hin „mjög ólíku viðfangsefni“ stofnanna fari að flækjast fyrir hvoru öðru, þ.e. að efnahagsstjórn Seðalbankans færi að flækjast fyrir eftirlitshlutverki hans og beitingu refsiheimilda, og öfugt. Ekki sé þó útilokað að hægt sé að haga stjórnsýslu bankans þannig að þetta geti gengið upp að mati Gylfa.Már Guðmundsson, seðlabankstjóri, mun sitja fyrir svörum á eftir. Hægt er að fylgjast með beinni útsendingu af fundi stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar hér. Alþingi Íslenska krónan Samherji og Seðlabankinn Seðlabankinn Stjórnsýsla Tengdar fréttir Umboðsmaður um Samherjamálið: „Verður að vera alveg ljóst að svona gera menn ekki“ Samherjamálið er ágætis dæmi um að það sé óheppilegt að reglusetning, rannsókn mála og ákvörðun viðurlaga sé á einni hendi, að mati Umboðsmanns Alþingis. 6. mars 2019 14:44 Algjör áfellisdómur yfir stjórnsýslu Seðlabankans Þingmaður Viðreisnar segir það með ólíkindum að Seðlabankinn hafi haldið áfram með mál gegn Samherja eftir að ljóst var að ekki var hægt að beita refsingum. 11. mars 2019 06:15 Telur að svar Seðlabankans til Samherja hafi ekki verið í samræmi við lög Umboðsmaður Alþingis telur að svar Seðlabanka Íslands til Samherja, í tengslum við erindi fyrirtækisins um að bankinn myndi afturkalla ákvörðun sína um stjórnvaldssekt frá árinu 2016, hafi ekki verið í samræmi við lög. 25. janúar 2019 16:47 Mest lesið Íslandsbanki greiðir 570 milljóna króna sekt Viðskipti innlent „Katrín Olga, þetta er eingöngu hálftími af þínu lífi“ Atvinnulíf „Hann eyðileggur alltaf alla stemningu um leið og hann kemur“ Atvinnulíf Að gera ekki algeng mistök sem stjórnandi í fyrsta sinn Atvinnulíf „Ég nenni ekki að standa í einhverju veseni“ Atvinnulíf Nýjum alþjóðaflugvelli á Grænlandi seinkar enn Viðskipti erlent Vilja rannsaka meint samráð með OPEC Viðskipti erlent Kínverski risinn sem herjar á evrópska neytendur Viðskipti innlent Vinnur við að bjarga okkur frá því að drukkna í eigin kúk Samstarf Hvetja fólk til að taka verðmerkingum í Hagkaup með fyrirvara Viðskipti innlent Fleiri fréttir Íslandsbanki greiðir 570 milljóna króna sekt Bein útsending: „Hvað verður í matinn?“ Skrifuðu undir kaup Landsbankans á TM Reynslubolti í hótelrekstri færir sig um set Icelandair tekur skarpa dýfu niður fyrir útboðsgengi Verðbólgan tekur smá kipp upp á við Wise og Þekking orðin eitt Kínverski risinn sem herjar á evrópska neytendur Sögðu upp 82 starfsmönnum Hvetja fólk til að taka verðmerkingum í Hagkaup með fyrirvara Fjölda fólks sagt upp hjá Icelandair Kaldvík skráð á markað Ofgreiddar lífeyrisgreiðslur nærri tvöfölduðust á milli ára Dæla skyrinu af ísvélum á Skálinni Bein útsending: Framtíð EES til umræðu á þrjátíu ára afmæli Sker úr um hvort veitingamaður hafi mátt borga fyrir kókið Allir halda stjörnu og OTO fær viðurkenningu Ætla að bjóða vaxtalaus lán í aðdraganda mánaðamóta Muni gera meiri kröfur til áfengiskaupenda en flestir aðrir Vilja koma fleirum en Kynnisferðum inn í BSÍ Algjör óvissa með Dragon Dim Sum Landsbankinn telur skilmála sína nógu skýra Orðalag þurfi að vera nægilega skýrt fyrir sæmilega upplýstan neytanda Ráðinn markaðsstjóri Bílabúðar Benna Fetar í fótspor forverans og vildi einn lækka vexti Bein útsending: Efnahagsráðstefna í Reykjavík Kaupsamningum fjölgar en mikið ójafnvægi á leigumarkaði Hætta við hlutafjárútboð og skráningu Íslandshótela Hátt verð fæli ferðamanninn frá Íslandi Deilan um boltann fer alla leið í Hæstarétt Sjá meira
Seðlabankinn var engan veginn undir það búinn að framfylgja fjármagnshöftum, þegar þau voru lögð á „nánast fyrirvaralaust haustið 2008,“ að mati Gylfa Magnússonar, formanns bankaráðs Seðlabanka Íslands. Það hafi að einhverju leyti skýrst af óburðugu regluverki, takmörkuðum fordæmum og lélegum undirbúningi. Allt hafi þetta leitt til vandræðagangs við framkvæmd gjaldeyrishaftanna, með gríðarlegum samfélagslegum kostnaði að sögn Gylfa, sem sat fyrir svörum á opnum fundi stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar Alþingis í morgun.Sjá einnig: Bein útsending: Seðlabankastjóri kemur fyrir stjórnskipunar- og eftirlitsnefndTilefnið var svokallað Samherjamál þar sem Seðlabankinn lagði fimmtán milljóna króna sekt á Samherja vegna brota á reglum um gjaldeyrismál. Hæstiréttur dæmdi þá sekt ógilda í nóvember síðastliðnum og staðfesti þar með dóm Héraðsdóms Reykjavíkur.Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja, sat fundinn.Vísir/vilhelmGylfi sagði á fundinum í dag að gallarnir á refsiheimildum Seðlabankans hafi ekki blasað við í öllum „hamaganginum í upphafi.“ Engu að síður hafi höftin náð að tryggja nokkuð eðlileg gjaldeyrisviðskipti á árunum eftir hrun. „Þeir sem stóðu í eldlínunni við að verja gjaldeyrishöftin voru að vinna verkefni sem skipti sköpum fyrir þjóðarhag,“ sagði Gylfi en bætti við að ekki væri þó hægt að líta hjá því að mistök hafi verið gerð með alvarlegum afleiðingum, til að mynda í fyrrnefndu Samherjamáli. Seðlabankinn hafi því ákveðið að endurskoða stjórnsýslu sína og vinna nauðsynlega undirbúningsvinnu, þannig að hægt verði að tryggja eðlilegri stjórnsýslu í sambærilegum málum í framtíðinni. Gylfi vildi þó árétta að þrátt fyrir góða undirbúningsvinnu hefði framkvæmd gjaldeyrishafta alltaf verið erfið í opnu hagkerfi.Fyrst og fremst sagnfræði Þorsteini Sæmundssyni, þingmanni Miðflokks, lék forvitni á að vita hvort Már Guðmundsson, seðlabankastjóri, hafi misst traust bankaráðsins eftir framgöngu sína við framfylgd gjaldeyrishaftanna. Gylfi taldi það ótrúlegt og efaðist um að það myndi breytast þó að Samherja yrðu dæmdar háar skaðabætur vegna refsinga Seðlabankans. Það yrði heldur ekki hjá því litið að gjaldeyrishöftin væru ekki enn við lýði og því væru vangaveltur um hæfi Más því „fyrst og fremst sagnfræði“ á þessu stigi máls. Það muni ekki reyna á það hvort bankaráð treysti Má til að framfylgja gjaldeyrishöftum. Þar að auki sé skipunartími hans að renna út. Því yrði þó ekki neita að „gríðarlegur“ samfélagslegur kostnaður hafi hlotist af beitingu refsiheimilda Seðlabankans. Bankinn hafi til að mynda keypt aðstoð utanaðkomandi sérfræðinga fyrir „himinháar upphæðir“ að sögn Gylfa, auk þess sem þeir sem hafi þurft að verjast aðgerðum Seðlabankans hafi þurft að kosta miklu til.Frá fundi stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar í morgun.Vísir/vilhelmÓþolandi leki til fjölmiðla Gylfi sagðist auk þess ekki hafa fengið neinar skýringar á því hvernig það atvikaðist að fréttamenn Ríkisútvarpsins voru viðstaddir þegar húsleit var gerð í húsakynnum Samherja. Einhver hafi líklega lekið þeim upplýsingum að slíkt stæði til, hver það gerði liggi þó ekki fyrir. Engin formleg rannsókn hafi verið framkvæmd til að leiða þann leka í ljós, enda þurfi líklega atbeina lögreglu ef það skal gert almennilega, að mati Gylfa. Húsleit sé gríðarlega íþyngjandi aðgerð og algjörlega óþolandi að fjölmiðlar hafi getað verið með nánast beina útsendingu frá slíkri aðgerð. Gylfi segist auk þess sjá kosti og galla við fyrirhugaða sameiningu Fjármálaeftirlitsins og Seðlabanka, þrátt fyrir að Gylfi segist efast um að hann hefði sjálfur lagt til að ráðist yrði í sameininguna. Hann telur hættuna kannski helst þá að hin „mjög ólíku viðfangsefni“ stofnanna fari að flækjast fyrir hvoru öðru, þ.e. að efnahagsstjórn Seðalbankans færi að flækjast fyrir eftirlitshlutverki hans og beitingu refsiheimilda, og öfugt. Ekki sé þó útilokað að hægt sé að haga stjórnsýslu bankans þannig að þetta geti gengið upp að mati Gylfa.Már Guðmundsson, seðlabankstjóri, mun sitja fyrir svörum á eftir. Hægt er að fylgjast með beinni útsendingu af fundi stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar hér.
Alþingi Íslenska krónan Samherji og Seðlabankinn Seðlabankinn Stjórnsýsla Tengdar fréttir Umboðsmaður um Samherjamálið: „Verður að vera alveg ljóst að svona gera menn ekki“ Samherjamálið er ágætis dæmi um að það sé óheppilegt að reglusetning, rannsókn mála og ákvörðun viðurlaga sé á einni hendi, að mati Umboðsmanns Alþingis. 6. mars 2019 14:44 Algjör áfellisdómur yfir stjórnsýslu Seðlabankans Þingmaður Viðreisnar segir það með ólíkindum að Seðlabankinn hafi haldið áfram með mál gegn Samherja eftir að ljóst var að ekki var hægt að beita refsingum. 11. mars 2019 06:15 Telur að svar Seðlabankans til Samherja hafi ekki verið í samræmi við lög Umboðsmaður Alþingis telur að svar Seðlabanka Íslands til Samherja, í tengslum við erindi fyrirtækisins um að bankinn myndi afturkalla ákvörðun sína um stjórnvaldssekt frá árinu 2016, hafi ekki verið í samræmi við lög. 25. janúar 2019 16:47 Mest lesið Íslandsbanki greiðir 570 milljóna króna sekt Viðskipti innlent „Katrín Olga, þetta er eingöngu hálftími af þínu lífi“ Atvinnulíf „Hann eyðileggur alltaf alla stemningu um leið og hann kemur“ Atvinnulíf Að gera ekki algeng mistök sem stjórnandi í fyrsta sinn Atvinnulíf „Ég nenni ekki að standa í einhverju veseni“ Atvinnulíf Nýjum alþjóðaflugvelli á Grænlandi seinkar enn Viðskipti erlent Vilja rannsaka meint samráð með OPEC Viðskipti erlent Kínverski risinn sem herjar á evrópska neytendur Viðskipti innlent Vinnur við að bjarga okkur frá því að drukkna í eigin kúk Samstarf Hvetja fólk til að taka verðmerkingum í Hagkaup með fyrirvara Viðskipti innlent Fleiri fréttir Íslandsbanki greiðir 570 milljóna króna sekt Bein útsending: „Hvað verður í matinn?“ Skrifuðu undir kaup Landsbankans á TM Reynslubolti í hótelrekstri færir sig um set Icelandair tekur skarpa dýfu niður fyrir útboðsgengi Verðbólgan tekur smá kipp upp á við Wise og Þekking orðin eitt Kínverski risinn sem herjar á evrópska neytendur Sögðu upp 82 starfsmönnum Hvetja fólk til að taka verðmerkingum í Hagkaup með fyrirvara Fjölda fólks sagt upp hjá Icelandair Kaldvík skráð á markað Ofgreiddar lífeyrisgreiðslur nærri tvöfölduðust á milli ára Dæla skyrinu af ísvélum á Skálinni Bein útsending: Framtíð EES til umræðu á þrjátíu ára afmæli Sker úr um hvort veitingamaður hafi mátt borga fyrir kókið Allir halda stjörnu og OTO fær viðurkenningu Ætla að bjóða vaxtalaus lán í aðdraganda mánaðamóta Muni gera meiri kröfur til áfengiskaupenda en flestir aðrir Vilja koma fleirum en Kynnisferðum inn í BSÍ Algjör óvissa með Dragon Dim Sum Landsbankinn telur skilmála sína nógu skýra Orðalag þurfi að vera nægilega skýrt fyrir sæmilega upplýstan neytanda Ráðinn markaðsstjóri Bílabúðar Benna Fetar í fótspor forverans og vildi einn lækka vexti Bein útsending: Efnahagsráðstefna í Reykjavík Kaupsamningum fjölgar en mikið ójafnvægi á leigumarkaði Hætta við hlutafjárútboð og skráningu Íslandshótela Hátt verð fæli ferðamanninn frá Íslandi Deilan um boltann fer alla leið í Hæstarétt Sjá meira
Umboðsmaður um Samherjamálið: „Verður að vera alveg ljóst að svona gera menn ekki“ Samherjamálið er ágætis dæmi um að það sé óheppilegt að reglusetning, rannsókn mála og ákvörðun viðurlaga sé á einni hendi, að mati Umboðsmanns Alþingis. 6. mars 2019 14:44
Algjör áfellisdómur yfir stjórnsýslu Seðlabankans Þingmaður Viðreisnar segir það með ólíkindum að Seðlabankinn hafi haldið áfram með mál gegn Samherja eftir að ljóst var að ekki var hægt að beita refsingum. 11. mars 2019 06:15
Telur að svar Seðlabankans til Samherja hafi ekki verið í samræmi við lög Umboðsmaður Alþingis telur að svar Seðlabanka Íslands til Samherja, í tengslum við erindi fyrirtækisins um að bankinn myndi afturkalla ákvörðun sína um stjórnvaldssekt frá árinu 2016, hafi ekki verið í samræmi við lög. 25. janúar 2019 16:47