Hæfismat ekki til dómstóla 15. júní 2005 00:01 "Í máli forsætisráðherra reynir á mat á hæfi og reglur þar að lútandi," segir Sigurður Líndal fyrrverandi lagaprófessor. Hann telur að hlutverk Ríkisendurskoðunar geti falist í skoðun á hæfisreglum. Í minnisblaði síðastliðinn mánudag komst ríkisendurskoðandi að því að ástæðulaust væri að véfengja hæfi Halldórs Ásgrímssonar forsætisráðherra til afskipta af sölu Búnaðarbankans á sínum tíma. Ríkisendurskoðandi segir í sama minnisblaði að spurningum um hæfi eða vanhæfi valdhafa sé lögfræðilegt álitaefni sem löggjafinn hafi ekki ætlað Ríkisendurskoðun að leysa úr. "Hér þarf að meta hvort hagsmunir forsætisráðherra séu verulegir eða óverulegir, hvort hann fái ekki litið hlutlægt á málavöxtu og að hve miklu leyti hann hafi komið nálægt þessu. Ég held að niðurstaða Ríkisendurskoðunar hljóti að standa nema Alþingi taki aðra ákvörðun." Sigurður Líndal bendir jafnframt á að heimild sé í stjórnarskrá lýðveldisins til þess að skipa rannsóknarnefndir. "Það er afar sjaldan gert en slíkar nefndir hafa vald af ýmsum toga. Þótt stjórnmálaflokkur skipaði lögfræðinga til að rannsaka málið yrði að tilgreina og leggja fyrir þá ákveðnar forsendur. Þeir geta ekki yfirheyrt menn, kallað þá fyrir eða heimtað skýrslur eins og rannsóknarnefnd mundi geta gert eða dómstólar," segir Siguður og tekur fram að málið sé ekki á því stigi. "Ég sé ekki hvernig ætti að standa að þessu nema Alþingi skipaði formlega rannsóknarnefnd ef ástæða þætti til. Alþingi yrði að samþykkja slíkt og ætli séu nokkrar líkur til þess. Rannsóknarnefnd var síðast skipuð af Alþingi árið 1955. Ef ekki kemur til kasta rannsóknarnefndar eða dómstóla er lítið hægt að gera." Sigurður bendir á að fræðilega sé fyrir hendi ákæruvald Alþingis og landsdómur. "Brjóti ráðherra af sér eru til lög um ráðherraábyrgð og landsdómur dæmir í slíkum málum. Hann hefur að vísu aldrei komið saman í liðlega eina öld eða frá stofnun. Það hefur hins vegar gerst til dæmis í Danmörku þar sem ríkisréttur hefur verið kallaður saman." Fréttir Innlent Stj.mál Mest lesið Maður stunginn í brjóstkassann í nótt Innlent Þoturnar sem flytja Íslendinga yfir Atlantshafið næstu áratugi Innlent „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Innlent Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Innlent Segir Harris veika á geði Erlent Þriðjungur þunglyndra náði fullum bata með „heilasjúkraþjálfun“ Innlent Ekið á gangandi vegfaranda við Sæbraut Innlent Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Innlent Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Erlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent Fleiri fréttir Talaði fyrir „tveggja ríkja lausn“ á allsherjarþingi Þriðjungur þunglyndra náði fullum bata með „heilasjúkraþjálfun“ Hlaupið í rénum en gasmengun gæti verið á svæðinu Þoturnar sem flytja Íslendinga yfir Atlantshafið næstu áratugi Ekið á gangandi vegfaranda við Sæbraut Maður stunginn í brjóstkassann í nótt „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði Lítið jökulhlaup hafið í Skálm Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Sundrun á hægri vængnum og örvænting meðal fyrstu kaupenda Verslaði fyrir háar upphæðir með stolnu kreditkorti „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ullarvika til heiðurs íslensku sauðkindinni „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Úrbætur á gæsluvarðhaldsúrræði fyrir unglinga og upphaf körfuboltatímabilsins Skoða betri úrræði fyrir unglinga í gæsluvarðhaldi Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Hafði „útdraganlega kylfu“ meðferðis Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Sjá meira
"Í máli forsætisráðherra reynir á mat á hæfi og reglur þar að lútandi," segir Sigurður Líndal fyrrverandi lagaprófessor. Hann telur að hlutverk Ríkisendurskoðunar geti falist í skoðun á hæfisreglum. Í minnisblaði síðastliðinn mánudag komst ríkisendurskoðandi að því að ástæðulaust væri að véfengja hæfi Halldórs Ásgrímssonar forsætisráðherra til afskipta af sölu Búnaðarbankans á sínum tíma. Ríkisendurskoðandi segir í sama minnisblaði að spurningum um hæfi eða vanhæfi valdhafa sé lögfræðilegt álitaefni sem löggjafinn hafi ekki ætlað Ríkisendurskoðun að leysa úr. "Hér þarf að meta hvort hagsmunir forsætisráðherra séu verulegir eða óverulegir, hvort hann fái ekki litið hlutlægt á málavöxtu og að hve miklu leyti hann hafi komið nálægt þessu. Ég held að niðurstaða Ríkisendurskoðunar hljóti að standa nema Alþingi taki aðra ákvörðun." Sigurður Líndal bendir jafnframt á að heimild sé í stjórnarskrá lýðveldisins til þess að skipa rannsóknarnefndir. "Það er afar sjaldan gert en slíkar nefndir hafa vald af ýmsum toga. Þótt stjórnmálaflokkur skipaði lögfræðinga til að rannsaka málið yrði að tilgreina og leggja fyrir þá ákveðnar forsendur. Þeir geta ekki yfirheyrt menn, kallað þá fyrir eða heimtað skýrslur eins og rannsóknarnefnd mundi geta gert eða dómstólar," segir Siguður og tekur fram að málið sé ekki á því stigi. "Ég sé ekki hvernig ætti að standa að þessu nema Alþingi skipaði formlega rannsóknarnefnd ef ástæða þætti til. Alþingi yrði að samþykkja slíkt og ætli séu nokkrar líkur til þess. Rannsóknarnefnd var síðast skipuð af Alþingi árið 1955. Ef ekki kemur til kasta rannsóknarnefndar eða dómstóla er lítið hægt að gera." Sigurður bendir á að fræðilega sé fyrir hendi ákæruvald Alþingis og landsdómur. "Brjóti ráðherra af sér eru til lög um ráðherraábyrgð og landsdómur dæmir í slíkum málum. Hann hefur að vísu aldrei komið saman í liðlega eina öld eða frá stofnun. Það hefur hins vegar gerst til dæmis í Danmörku þar sem ríkisréttur hefur verið kallaður saman."
Fréttir Innlent Stj.mál Mest lesið Maður stunginn í brjóstkassann í nótt Innlent Þoturnar sem flytja Íslendinga yfir Atlantshafið næstu áratugi Innlent „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Innlent Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Innlent Segir Harris veika á geði Erlent Þriðjungur þunglyndra náði fullum bata með „heilasjúkraþjálfun“ Innlent Ekið á gangandi vegfaranda við Sæbraut Innlent Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Innlent Neyddist til að aflífa 125 krókódíla í útrýmingarhættu Erlent Drakk beint úr könnunni og svelgdist á Erlent Fleiri fréttir Talaði fyrir „tveggja ríkja lausn“ á allsherjarþingi Þriðjungur þunglyndra náði fullum bata með „heilasjúkraþjálfun“ Hlaupið í rénum en gasmengun gæti verið á svæðinu Þoturnar sem flytja Íslendinga yfir Atlantshafið næstu áratugi Ekið á gangandi vegfaranda við Sæbraut Maður stunginn í brjóstkassann í nótt „Við vitum ekki neitt og höldum bara áfram að bíða“ Ótrúlegt myndband af gæsaflokki á flugi Ávaxtakarfan frumsýnd í Hveragerði Lítið jökulhlaup hafið í Skálm Uppgjör á hægri vængnum: „Ægishjálmur Sjálfstæðisflokksins“ ekki lengur veruleikinn Sundrun á hægri vængnum og örvænting meðal fyrstu kaupenda Verslaði fyrir háar upphæðir með stolnu kreditkorti „Ég hitti ungt fjölskyldufólk sem er gjörsamlega að kikna“ Þyrlan kölluð út vegna fjórhjólaslyss Ullarvika til heiðurs íslensku sauðkindinni „Óþekku börnin frá Grindavík“ vakti úlfúð Verkfall á hjúkrunarheimilum ef lausn næst ekki á mánudag „Verðmæti fólgin í því að halda Reykjanesbraut opinni“ Úrbætur á gæsluvarðhaldsúrræði fyrir unglinga og upphaf körfuboltatímabilsins Skoða betri úrræði fyrir unglinga í gæsluvarðhaldi Brotthvarf Katrínar hafði mikil áhrif Hafði „útdraganlega kylfu“ meðferðis Nýliðar hlakka til að láta að sér kveða: „Finnst vanta fólk eins og mig“ Draumurinn að fríbúðir skjóti upp kollinum um alla borg Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Sjá meira