Íbúar í Suður-Súdan kjósa um sjálfstæði 7. janúar 2011 05:00 Nota þurfti þyrlur til að flytja kjörgögn til afskekktustu þorpanna, eins og sést á þessari mynd þar sem rykið þyrlast upp þegar þyrlan tekur á loft á ný. nordicphotos/AFP Allt bendir til þess að ríkjum heims fjölgi um eitt í kjölfar þjóðaratkvæðagreiðslu í Suður-Súdan, sem hefst nú um helgina og stendur í viku. Valkostirnir hafa verið settir fram fyrir kjósendur með myndrænum hætti. Á kjörseðlunum eru tvær myndir og eiga kjósendur að merkja við aðra þeirra. Önnur myndin er af einni hendi og táknar stofnun sjálfstæðs ríkis en hin er af tveimur höndum tengdum handabandi og tákna þær áframhaldandi sambúð norður- og suðurhlutans. Kosningarnar eru haldnar samkvæmt ákvæðum friðarsamkomulags frá 2005, sem Omar al-Bashir forseti gerði við uppreisnarsveitir Frelsishers súdönsku þjóðarinnar. Þetta samkomulag batt enda á tveggja áratuga samfellda borgarastyrjöld, sem kostaði um tvær milljónir manna lífið og hrakti fjórar milljónir burt frá heimkynnum sínum í suðrinu. Átökin bitnuðu harðast á suðurhlutanum, þótt bardagar hefðu geisað víða um landið. Ríkisstjórn landsins hefur aðsetur í norðurhlutanum, þar sem arabískir múslimar eru í miklum meirihluta en í suðrinu búa fjölmargir afrískir ættbálkar við mikla fátækt. Í suðurhlutanum búa líklega um níu milljónir manna og teljast 90 prósent þeirra undir fátæktarmörkum. Í norðurhlutanum búa 35 milljónir manna og er helmingur þeirra undir fátæktarmörkum. Suðurhlutinn býr hins vegar svo vel að þar eru miklar olíuauðlindir í jörðu. Ágreiningur um olíuna gæti sem hægast orðið til þess að borgarastyrjöld brjótist út að nýju milli norður- og suðurhlutans þótt al-Bashir forseti hafi heitið því að virða niðurstöður kosninganna. Bashir var yfirmaður í her landsins árið 1998 þegar hann gerði ásamt félögum sínum í hernum uppreisn gegn þáverandi forsætisráðherra. Hann hefur verið ákærður af Alþjóðlega sakadómstólnum í Haag fyrir þjóðarmorð, stríðsglæpi og glæpi gegn mannkyni vegna framferðis lausahers á vegum stjórnarinnar gegn íbúum í hinu stríðshrjáða Darfúrhéraði undanfarin ár, þar sem blóðug borgarastyrjöld braust út um svipað leyti og ró var að færast yfir í Suður-Súdan. Darfúrhérað tilheyrir eftir sem áður norðurhluta landsins og staða þess breytist ekkert þótt stofnað verði sjálfstætt ríki í Suður-Súdan, þar sem norðurhlutinn verður áfram undir stjórn Omars al-Bashir. Nærri fjórar milljónir hafa undanfarna mánuði skráð sig á kjörskrá fyrir kosningarnar. Kjörgögnum hefur verið dreift á meira en 2.600 kjörstaði í höfuðborginni Júba, smærri borgum og þorpum og allt út í afskekktar kofaþyrpingar hirðingja sem engir vegir liggja til. Ljóst þykir að sumir kjósendur þurfa samt að ganga nokkurra klukkutíma leið til að komast á kjörstað. Mikil herferð hefur verið í gangi til að kynna íbúum í suðrinu kosningarnar og um hvað þær snúast. Helstu leiðtogar og jafnvel embættismenn í Suður-Súdan hafa meðal annars tekið upp á því að heilsast með því að rétta upp hendur og smella saman lófum í staðinn fyrir að takast í hendur, allt í því skyni að vekja athygli á merkingu myndanna á kjörseðlinum. Atkvæðagreiðslunni lýkur 15. janúar og verða atkvæði talin á hverjum kjörstað. Útkoman fyrir hvern kjörstað verður síðan birt jafnóðum á netinu, en ekki er reiknað með endanlegum heildartölum fyrr en í lok janúar. Sjálfstæði Suður-Súdans getur tekið gildi strax 9. júlí þegar friðarsamkomulagið frá 2005 rennur út, en áður þarf að ná samkomulagi um skiptingu olíutekna, endanleg landamæri og ýmis réttindi íbúanna. Mest lesið Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Segir Vinstri græn ekki styðja frekari breytingar á útlendingalögum Innlent Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Erlent Hvers vegna er skiltið í Kúrlandi svo hátt uppi? Innlent Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Innlent Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Innlent „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Um 100 þúsund fjár slátrað á Selfossi Innlent Fleiri fréttir Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Hótar að beita kjarnorkuvopnum gegn árás með hefðbundnum vopnum Vinna að þriggja vikna vopnahléi á milli Ísrael og Hezbollah Selenskí varar við „kjarnorku hörmung“ Loftárásum ætlað að undirbúa mögulega innrás „Virkið“ Vuhledar að falli komið Skutu skotflaug í Kyrrhafið í fyrsta sinn í rúm fjörutíu ár Manngerð hlýnun gerði flóðin í Evrópu tvöfalt líklegri en ella Unnu spellvirki á finnska þinghúsinu til að mótmæla móvinnslu Hútar vilja háþróaðar stýriflaugar frá Rússum Combs sakaður um enn eina kynferðisárásina Infowars á uppboð í nóvember upp í skuld við syrgjandi fjölskyldur Starfsmenn Boeing sagðir hafna tilboði um 30 prósent launahækkun Sakar Hezbollah um að leiða Líbanon „að hyldýpinu“ Sonur tilræðismannsins handtekinn vegna barnaníðsefnis Með þrjú flugmóðurskip á sjó í fyrsta sinn Enn einn leiðtogi Hezbollah felldur Þreföldun á endurnýjanlegri orkuframleiðslu innan seilingar Skutu viðvörunarskotum að norsku skipi í norskri lögsögu Demókratar uggandi yfir niðurstöðum skoðanakannana „Sterk Úkraína mun neyða Pútín að samningaborðinu“ Halda árásum áfram og beina sjónum að eldflaugastæðum Hezbollah Sjá meira
Allt bendir til þess að ríkjum heims fjölgi um eitt í kjölfar þjóðaratkvæðagreiðslu í Suður-Súdan, sem hefst nú um helgina og stendur í viku. Valkostirnir hafa verið settir fram fyrir kjósendur með myndrænum hætti. Á kjörseðlunum eru tvær myndir og eiga kjósendur að merkja við aðra þeirra. Önnur myndin er af einni hendi og táknar stofnun sjálfstæðs ríkis en hin er af tveimur höndum tengdum handabandi og tákna þær áframhaldandi sambúð norður- og suðurhlutans. Kosningarnar eru haldnar samkvæmt ákvæðum friðarsamkomulags frá 2005, sem Omar al-Bashir forseti gerði við uppreisnarsveitir Frelsishers súdönsku þjóðarinnar. Þetta samkomulag batt enda á tveggja áratuga samfellda borgarastyrjöld, sem kostaði um tvær milljónir manna lífið og hrakti fjórar milljónir burt frá heimkynnum sínum í suðrinu. Átökin bitnuðu harðast á suðurhlutanum, þótt bardagar hefðu geisað víða um landið. Ríkisstjórn landsins hefur aðsetur í norðurhlutanum, þar sem arabískir múslimar eru í miklum meirihluta en í suðrinu búa fjölmargir afrískir ættbálkar við mikla fátækt. Í suðurhlutanum búa líklega um níu milljónir manna og teljast 90 prósent þeirra undir fátæktarmörkum. Í norðurhlutanum búa 35 milljónir manna og er helmingur þeirra undir fátæktarmörkum. Suðurhlutinn býr hins vegar svo vel að þar eru miklar olíuauðlindir í jörðu. Ágreiningur um olíuna gæti sem hægast orðið til þess að borgarastyrjöld brjótist út að nýju milli norður- og suðurhlutans þótt al-Bashir forseti hafi heitið því að virða niðurstöður kosninganna. Bashir var yfirmaður í her landsins árið 1998 þegar hann gerði ásamt félögum sínum í hernum uppreisn gegn þáverandi forsætisráðherra. Hann hefur verið ákærður af Alþjóðlega sakadómstólnum í Haag fyrir þjóðarmorð, stríðsglæpi og glæpi gegn mannkyni vegna framferðis lausahers á vegum stjórnarinnar gegn íbúum í hinu stríðshrjáða Darfúrhéraði undanfarin ár, þar sem blóðug borgarastyrjöld braust út um svipað leyti og ró var að færast yfir í Suður-Súdan. Darfúrhérað tilheyrir eftir sem áður norðurhluta landsins og staða þess breytist ekkert þótt stofnað verði sjálfstætt ríki í Suður-Súdan, þar sem norðurhlutinn verður áfram undir stjórn Omars al-Bashir. Nærri fjórar milljónir hafa undanfarna mánuði skráð sig á kjörskrá fyrir kosningarnar. Kjörgögnum hefur verið dreift á meira en 2.600 kjörstaði í höfuðborginni Júba, smærri borgum og þorpum og allt út í afskekktar kofaþyrpingar hirðingja sem engir vegir liggja til. Ljóst þykir að sumir kjósendur þurfa samt að ganga nokkurra klukkutíma leið til að komast á kjörstað. Mikil herferð hefur verið í gangi til að kynna íbúum í suðrinu kosningarnar og um hvað þær snúast. Helstu leiðtogar og jafnvel embættismenn í Suður-Súdan hafa meðal annars tekið upp á því að heilsast með því að rétta upp hendur og smella saman lófum í staðinn fyrir að takast í hendur, allt í því skyni að vekja athygli á merkingu myndanna á kjörseðlinum. Atkvæðagreiðslunni lýkur 15. janúar og verða atkvæði talin á hverjum kjörstað. Útkoman fyrir hvern kjörstað verður síðan birt jafnóðum á netinu, en ekki er reiknað með endanlegum heildartölum fyrr en í lok janúar. Sjálfstæði Suður-Súdans getur tekið gildi strax 9. júlí þegar friðarsamkomulagið frá 2005 rennur út, en áður þarf að ná samkomulagi um skiptingu olíutekna, endanleg landamæri og ýmis réttindi íbúanna.
Mest lesið Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Segir Vinstri græn ekki styðja frekari breytingar á útlendingalögum Innlent Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Erlent Hvers vegna er skiltið í Kúrlandi svo hátt uppi? Innlent Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Innlent Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Innlent „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Um 100 þúsund fjár slátrað á Selfossi Innlent Fleiri fréttir Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Hótar að beita kjarnorkuvopnum gegn árás með hefðbundnum vopnum Vinna að þriggja vikna vopnahléi á milli Ísrael og Hezbollah Selenskí varar við „kjarnorku hörmung“ Loftárásum ætlað að undirbúa mögulega innrás „Virkið“ Vuhledar að falli komið Skutu skotflaug í Kyrrhafið í fyrsta sinn í rúm fjörutíu ár Manngerð hlýnun gerði flóðin í Evrópu tvöfalt líklegri en ella Unnu spellvirki á finnska þinghúsinu til að mótmæla móvinnslu Hútar vilja háþróaðar stýriflaugar frá Rússum Combs sakaður um enn eina kynferðisárásina Infowars á uppboð í nóvember upp í skuld við syrgjandi fjölskyldur Starfsmenn Boeing sagðir hafna tilboði um 30 prósent launahækkun Sakar Hezbollah um að leiða Líbanon „að hyldýpinu“ Sonur tilræðismannsins handtekinn vegna barnaníðsefnis Með þrjú flugmóðurskip á sjó í fyrsta sinn Enn einn leiðtogi Hezbollah felldur Þreföldun á endurnýjanlegri orkuframleiðslu innan seilingar Skutu viðvörunarskotum að norsku skipi í norskri lögsögu Demókratar uggandi yfir niðurstöðum skoðanakannana „Sterk Úkraína mun neyða Pútín að samningaborðinu“ Halda árásum áfram og beina sjónum að eldflaugastæðum Hezbollah Sjá meira