Millivegurinn vandrataði Dóra Magnúsdóttir skrifar 27. ágúst 2017 14:00 Fjölmargir foreldrar kannast við neikvæðar afleiðingar of mikillar tölvunotkunar. Börn á öllum aldri geta orðið háð tækjunum; tækjafíklar sem láta illa að stjórn ef þau fá ekki sitt daglega tölvufix. Vísir/Getty Sífellt fleiri foreldrar standa ráðþrota frammi fyrir börnum sínum vegna tölvunotkunar, og ásóknar þeirra í tækin. Hér er einnig átt við snjallsíma, spjald- og leikjatölvur. Sífellt yngri börn virðast sækja í tækin og foreldrar klóra sér í höfðinu gagnvart ungviði á öllum aldri; allt frá smábörnum upp í harðfullorðið fólk. Enda engin ein lausn í boði, nema helst sú að vera vakandi yfir vandanum, vakandi yfir hverju barni sem er líklegt til að vera of lengi í tölvum og muna eftir þeirri einföldu reglu að börnin hvorki ala sig sjálf upp né aga. Það er hlutverk foreldranna. Hins vegar kannast flestir við hversu ljúft það er að heyra ekki í börnunum þegar ljúka þarf mikilvægum verkefnum inn á heimilinu eða þegar orkan er á þrotum, sem gerist ekki ósjaldan í landi þar sem meðalvinnustundir eru töluvert fleiri en á hinum Norðurlöndunum. Fjölmargir foreldrar kannast við neikvæðar afleiðingar of mikillar tölvunotkunar. Börn á öllum aldri geta orðið háð tækjunum; tækjafíklar sem láta illa að stjórn ef þau fá ekki sitt daglega tölvufix. Tölvur eru taldar draga úr getu barna til að fara í ímyndunarleiki, til að dunda sér og finna upp á allskyns leikjum. Sömuleiðis er of mikil tölvunotkun talin geta dregið úr félags- og tilfinningaþroska barna og getu barna til að hemja sig. Fleiri þættir hafa verið tíndir til svo sem erfitt skap og pirringur hjá börnum þegar þau eru of lengi í tækjunum og skert geta til að hugsa óhlutbundið (e. abstract).Aðalmálið er að hafa gagn og gaman af tækjunum en verða ekki þrælar þeirra.Vísir/GettyEn fátt er svo með öllu illt að ei boði gott. Tölvur og snjalltæki hafa verið notuð með góðum árangri í kennslu af ýmsu tagi og nýtast oft vel til að ná til fólks með fötlun af ýmsu tagi; bæði barna og fullorðinna. Það er hægt að eiga gæðastundir með börnunum í tölvum og sumir foreldrar kannast við að geta hjálpað börnum sínum með lestur og ýmsa afkima stærðfræðinnar með aðstoð smáforrita sem gera lærdóminn skemmtilegri en ella. Svo má ekki gleyma að þegar unglingar „hanga“ í tölvunum eru þau í mörgum tilfellum að lesa greinar á netinu. Ég nefndi einhvern tíma þær áhyggjur mínar við son minn þá á menntaskólaaldri að hann læsi aldrei bækur. Hann dæsti bara og sagði: „Mamma, ég les alveg helling. En allt sem ég les er online“. Í kjölfarið fór ég að veita því athygli að hann deildi oft greinum um vísindi og fleira sem var honum hugleikið, greinum sem hann hafði augljóslega lesið á netinu. Fólk hefur alltaf býsnast yfir nýjungum. Sá snjalli penni Sif Sigmarsdóttir rifjaði upp nýlega að á 19. öld var ungt fólk varað við skáldsagnarlestri. Það hefur verið varað við nánast öllum nýjungum gegnum tíðina; lestum, rafmagni, bílum, tölvum, interneti og nú snjalltækjum. Þau eru vissulega böl í óhófi en ágæt til síns brúks í hófi. Foreldrarnir hafa valdið til að velja en verða að vera vakandi yfir notkuninni. Nokkrar leiðir eru færar til að draga úr notkun snjalltækja; svo sem að takmarka heildartímafjölda barna í tölvum yfir vikuna, banna símanotkun við borðhald, bjóða eingöngu upp á tölvunotkun í vinnuvikunni eftir að heimalærdómi og heimilistörfum er lokið, geyma tækin í læstri geymslu, hafa þau eingöngu aðgengileg samkvæmt fyrir fram gefinni forskrift og hafa einn dag tölvulausan í miðri viku – fyrir bæði börn og foreldra – til að minna á allt það skemmtilega sem hægt er að gera án tækjanna. Aðalmálið er að hafa gagn og gaman af tækjunum en verða ekki þrælar þeirra. Mest lesið Ætlar í blómabað á Balí með manninum sínum Lífið Maggie Smith er látin Lífið Íslensk börn skorti meiri aga Lífið Kolbrún ber laxerolíu á andlitið Lífið Í hnapphelduna með krókódílamanninum Lífið Tökumenn LXS yfirheyrðir í 90 mínútur og áttu ekki að fá inngöngu inn í landið Lífið Fyndnustu dýralífsmyndir ársins Lífið Gaf eiginmanninum nektarmynd á stórafmælinu Lífið Minnast Bryndísar Klöru á tónleikum: „Pínulítil hugmynd sem stækkaði og stækkaði“ Lífið Hvað gerði Diddy? Mansal, ofbeldi og samsæriskenningar um Justin Bieber Lífið Fleiri fréttir Íris Ósk selur tryllt hönnunarhús Maggie Smith er látin Gaf eiginmanninum nektarmynd á stórafmælinu Í hnapphelduna með krókódílamanninum Kolbrún ber laxerolíu á andlitið Íslensk börn skorti meiri aga Ætlar í blómabað á Balí með manninum sínum Minnast Bryndísar Klöru á tónleikum: „Pínulítil hugmynd sem stækkaði og stækkaði“ Húðrútína ekki síður fyrir karlmenn Umdeilt uppáhald arkitekts við Austurvöll Tekinn inn í frægðarhöll rafíþróttanna Lakkrískóngurinn Bülow selur sveitasetrið Skilnaður Step Up hjóna genginn í gegn Fyndnustu dýralífsmyndir ársins Tökumenn LXS yfirheyrðir í 90 mínútur og áttu ekki að fá inngöngu inn í landið Úr Idolinu yfir í útvarpið „Siðlausi siðfræðingurinn“ hreyfir ekki við Stefáni Einari Fagnaðarfundir á fyrstu frumsýningu vetrarins Hvað gerði Diddy? Mansal, ofbeldi og samsæriskenningar um Justin Bieber Steldu stílnum af heimili Laufeyjar Sama hvað fólki finnst Danska poppdívan Medina selur glæsivilluna Prince-dansarinn Cat er látinn Heillandi haustkvöld í Höfuðstöðinni Svona undirbýr Bogi sig fyrir útsendingu Ekkert mál að hlaupa alveg staurblindur „Æsandi að hugsa til þess að annar maður horfi á“ Breyttu Kolaportinu í risa skemmtistað „Æi góði hoppaðu upp í rassgatið á þér!“ Norðlenskur útsýnisdraumur Sjá meira
Sífellt fleiri foreldrar standa ráðþrota frammi fyrir börnum sínum vegna tölvunotkunar, og ásóknar þeirra í tækin. Hér er einnig átt við snjallsíma, spjald- og leikjatölvur. Sífellt yngri börn virðast sækja í tækin og foreldrar klóra sér í höfðinu gagnvart ungviði á öllum aldri; allt frá smábörnum upp í harðfullorðið fólk. Enda engin ein lausn í boði, nema helst sú að vera vakandi yfir vandanum, vakandi yfir hverju barni sem er líklegt til að vera of lengi í tölvum og muna eftir þeirri einföldu reglu að börnin hvorki ala sig sjálf upp né aga. Það er hlutverk foreldranna. Hins vegar kannast flestir við hversu ljúft það er að heyra ekki í börnunum þegar ljúka þarf mikilvægum verkefnum inn á heimilinu eða þegar orkan er á þrotum, sem gerist ekki ósjaldan í landi þar sem meðalvinnustundir eru töluvert fleiri en á hinum Norðurlöndunum. Fjölmargir foreldrar kannast við neikvæðar afleiðingar of mikillar tölvunotkunar. Börn á öllum aldri geta orðið háð tækjunum; tækjafíklar sem láta illa að stjórn ef þau fá ekki sitt daglega tölvufix. Tölvur eru taldar draga úr getu barna til að fara í ímyndunarleiki, til að dunda sér og finna upp á allskyns leikjum. Sömuleiðis er of mikil tölvunotkun talin geta dregið úr félags- og tilfinningaþroska barna og getu barna til að hemja sig. Fleiri þættir hafa verið tíndir til svo sem erfitt skap og pirringur hjá börnum þegar þau eru of lengi í tækjunum og skert geta til að hugsa óhlutbundið (e. abstract).Aðalmálið er að hafa gagn og gaman af tækjunum en verða ekki þrælar þeirra.Vísir/GettyEn fátt er svo með öllu illt að ei boði gott. Tölvur og snjalltæki hafa verið notuð með góðum árangri í kennslu af ýmsu tagi og nýtast oft vel til að ná til fólks með fötlun af ýmsu tagi; bæði barna og fullorðinna. Það er hægt að eiga gæðastundir með börnunum í tölvum og sumir foreldrar kannast við að geta hjálpað börnum sínum með lestur og ýmsa afkima stærðfræðinnar með aðstoð smáforrita sem gera lærdóminn skemmtilegri en ella. Svo má ekki gleyma að þegar unglingar „hanga“ í tölvunum eru þau í mörgum tilfellum að lesa greinar á netinu. Ég nefndi einhvern tíma þær áhyggjur mínar við son minn þá á menntaskólaaldri að hann læsi aldrei bækur. Hann dæsti bara og sagði: „Mamma, ég les alveg helling. En allt sem ég les er online“. Í kjölfarið fór ég að veita því athygli að hann deildi oft greinum um vísindi og fleira sem var honum hugleikið, greinum sem hann hafði augljóslega lesið á netinu. Fólk hefur alltaf býsnast yfir nýjungum. Sá snjalli penni Sif Sigmarsdóttir rifjaði upp nýlega að á 19. öld var ungt fólk varað við skáldsagnarlestri. Það hefur verið varað við nánast öllum nýjungum gegnum tíðina; lestum, rafmagni, bílum, tölvum, interneti og nú snjalltækjum. Þau eru vissulega böl í óhófi en ágæt til síns brúks í hófi. Foreldrarnir hafa valdið til að velja en verða að vera vakandi yfir notkuninni. Nokkrar leiðir eru færar til að draga úr notkun snjalltækja; svo sem að takmarka heildartímafjölda barna í tölvum yfir vikuna, banna símanotkun við borðhald, bjóða eingöngu upp á tölvunotkun í vinnuvikunni eftir að heimalærdómi og heimilistörfum er lokið, geyma tækin í læstri geymslu, hafa þau eingöngu aðgengileg samkvæmt fyrir fram gefinni forskrift og hafa einn dag tölvulausan í miðri viku – fyrir bæði börn og foreldra – til að minna á allt það skemmtilega sem hægt er að gera án tækjanna. Aðalmálið er að hafa gagn og gaman af tækjunum en verða ekki þrælar þeirra.
Mest lesið Ætlar í blómabað á Balí með manninum sínum Lífið Maggie Smith er látin Lífið Íslensk börn skorti meiri aga Lífið Kolbrún ber laxerolíu á andlitið Lífið Í hnapphelduna með krókódílamanninum Lífið Tökumenn LXS yfirheyrðir í 90 mínútur og áttu ekki að fá inngöngu inn í landið Lífið Fyndnustu dýralífsmyndir ársins Lífið Gaf eiginmanninum nektarmynd á stórafmælinu Lífið Minnast Bryndísar Klöru á tónleikum: „Pínulítil hugmynd sem stækkaði og stækkaði“ Lífið Hvað gerði Diddy? Mansal, ofbeldi og samsæriskenningar um Justin Bieber Lífið Fleiri fréttir Íris Ósk selur tryllt hönnunarhús Maggie Smith er látin Gaf eiginmanninum nektarmynd á stórafmælinu Í hnapphelduna með krókódílamanninum Kolbrún ber laxerolíu á andlitið Íslensk börn skorti meiri aga Ætlar í blómabað á Balí með manninum sínum Minnast Bryndísar Klöru á tónleikum: „Pínulítil hugmynd sem stækkaði og stækkaði“ Húðrútína ekki síður fyrir karlmenn Umdeilt uppáhald arkitekts við Austurvöll Tekinn inn í frægðarhöll rafíþróttanna Lakkrískóngurinn Bülow selur sveitasetrið Skilnaður Step Up hjóna genginn í gegn Fyndnustu dýralífsmyndir ársins Tökumenn LXS yfirheyrðir í 90 mínútur og áttu ekki að fá inngöngu inn í landið Úr Idolinu yfir í útvarpið „Siðlausi siðfræðingurinn“ hreyfir ekki við Stefáni Einari Fagnaðarfundir á fyrstu frumsýningu vetrarins Hvað gerði Diddy? Mansal, ofbeldi og samsæriskenningar um Justin Bieber Steldu stílnum af heimili Laufeyjar Sama hvað fólki finnst Danska poppdívan Medina selur glæsivilluna Prince-dansarinn Cat er látinn Heillandi haustkvöld í Höfuðstöðinni Svona undirbýr Bogi sig fyrir útsendingu Ekkert mál að hlaupa alveg staurblindur „Æsandi að hugsa til þess að annar maður horfi á“ Breyttu Kolaportinu í risa skemmtistað „Æi góði hoppaðu upp í rassgatið á þér!“ Norðlenskur útsýnisdraumur Sjá meira