Er nokkur séns að gera eitthvað í losun gróðurhúsategunda? Guðmundur Gíslason skrifar 22. mars 2017 11:50 Það er víst allt að fara til andskotans í umhverfismálum. Í nýlegri skýrslu Hagfræðistofnunar kom í ljós að Íslendingar munu fara langt framúr losunarheimildum á gróðurhúsalofttegunum, okkur öllum til mikillar mæðu. Umhverfisráðherra fór strax af stað og gaf út aðra skýrslu um hvað skal gera. Eins og venjulega er talað um að það þurfi að hætta stuðningi við mengandi stóriðju, sem er góð hugmynd, og að gera eitthvað í bílaflotanum, sem er líka gott. Ekkert er hægt að sjá gegn því að minnka losun gróðurhúsalofttegunda. En er það nóg? Bæði fyrir samþykktir okkar og loftslagið okkar? Reyndar er það þannig að hlutfall losunar koltvísýrings vegna iðnaðar og samgöngu er ekki nema lítill hluti. Nú ætla ég ekki að gera lítið úr því að draga úr þeirri losun, hvert prómill skiptir gífurlegu máli. En raunveruleikinn er sá að lang stærsti hluti af losun koltvísýrings á Íslandi er vegna landnýtingar, meira en 70%! Kolefni sem hefur áður verið bundið í jarðveg er að losna og það hratt. Að miklu leyti er það útaf framræstu landi og ofbeit sauðfjár. Þrátt fyrir mikla losun telur þessi þáttur ekki til Kyoto bókunarinnar. En binding telst hinsvegar sem plús, við getum losað meira ef við bindum meira. Það er að segja, við gætum dúllað okkur við að draga úr mengun stóriðjunnar og bílanna og komist upp með það, svo lengi sem bindum kolefni á móti. Auðveldasta, skilvirkasta og ódýrasta leiðin til að að draga úr þessum 70% losunarþætti er landgræðsla og skógrækt. Árni Bragason landgræðslustjóri benti nýlega á að það væri hægt að fjórfalda aðgerðarhraða fyrir tiltölulega lítið fé. Eins og hann segir eru sum svæði sem hreinlega hrópa á hjálp. Ein góð og ódýr leið til landgræðslu er að láta náttúruna um það sjálfa. En þá þarf að friða fyrir beit. Ofbeit sauðfjár hefur haft langmest áhrif á hnignun gróðurs á Íslandi. Það þarf ekki treysta mér fyrir því, heldur hefur þetta verið rækilega rannsakað. Þrátt fyrir að þetta liggi fyrir hefur verið stofnaður faghópur á vegum Landgræðslunnar til að meta gróðurauðlindir. Það eru ástæður til þess að vera gagnrýninn á þann hóp en vonandi verður niðurstaðan sú að það verði strax farið í aðgerðir. En hvað ef ég segði þér að það er leið til að binda gífurlegt magn kolefnis á arðbæran hátt, sem skapar ekki bara störf heldur störf á landsbyggðinni. Þetta ætti að vera blautur draumur allra stjórnmálamanna., arðbær, umhverfisvæn atvinnutækifæri. Þetta er auðvitað skógrækt. Íslensk skógrækt er frekar ung en er strax byrjuð að skila einhverju af sér. Vandamálið er að þetta er svo mikil langtímafjárfesting að það er varla mögulegt fyrir einkaaðila að standa í þessu. Ríkið heldur uppi landshlutabundnum skógræktarverkefnum þar sem landeigendum er boðið að byrja á skógrækt. Þessi verkefni munu borga sig margfalt til baka. Þetta er gert að of litlu leyti. Í kjölfar hrunsins ákvað þáverandi umhverfisráðherra að minnka framlög til verkefnisins til muna, aðstæður afsaka það kannski. En vegna núverandi stöðu umhverfismála er full ástæða að koma þessu á fullt skrið. Í dag er um 3 milljónum trjáplantna plantað árlega. Það væri auðveldlega hægt að auka þennan fjölda upp í 8 milljónir á næstu 5 árum. Satt best að segja skil ég ekki hvers vegna stjórnvöld grípa ekki gæsina strax og fara í stórfelldar landgræðslu- og skógræktaraðgerðir. Þetta eru einfaldlega bestu aðferðirnar til að taka núverandi umhverfisvá. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Það er víst allt að fara til andskotans í umhverfismálum. Í nýlegri skýrslu Hagfræðistofnunar kom í ljós að Íslendingar munu fara langt framúr losunarheimildum á gróðurhúsalofttegunum, okkur öllum til mikillar mæðu. Umhverfisráðherra fór strax af stað og gaf út aðra skýrslu um hvað skal gera. Eins og venjulega er talað um að það þurfi að hætta stuðningi við mengandi stóriðju, sem er góð hugmynd, og að gera eitthvað í bílaflotanum, sem er líka gott. Ekkert er hægt að sjá gegn því að minnka losun gróðurhúsalofttegunda. En er það nóg? Bæði fyrir samþykktir okkar og loftslagið okkar? Reyndar er það þannig að hlutfall losunar koltvísýrings vegna iðnaðar og samgöngu er ekki nema lítill hluti. Nú ætla ég ekki að gera lítið úr því að draga úr þeirri losun, hvert prómill skiptir gífurlegu máli. En raunveruleikinn er sá að lang stærsti hluti af losun koltvísýrings á Íslandi er vegna landnýtingar, meira en 70%! Kolefni sem hefur áður verið bundið í jarðveg er að losna og það hratt. Að miklu leyti er það útaf framræstu landi og ofbeit sauðfjár. Þrátt fyrir mikla losun telur þessi þáttur ekki til Kyoto bókunarinnar. En binding telst hinsvegar sem plús, við getum losað meira ef við bindum meira. Það er að segja, við gætum dúllað okkur við að draga úr mengun stóriðjunnar og bílanna og komist upp með það, svo lengi sem bindum kolefni á móti. Auðveldasta, skilvirkasta og ódýrasta leiðin til að að draga úr þessum 70% losunarþætti er landgræðsla og skógrækt. Árni Bragason landgræðslustjóri benti nýlega á að það væri hægt að fjórfalda aðgerðarhraða fyrir tiltölulega lítið fé. Eins og hann segir eru sum svæði sem hreinlega hrópa á hjálp. Ein góð og ódýr leið til landgræðslu er að láta náttúruna um það sjálfa. En þá þarf að friða fyrir beit. Ofbeit sauðfjár hefur haft langmest áhrif á hnignun gróðurs á Íslandi. Það þarf ekki treysta mér fyrir því, heldur hefur þetta verið rækilega rannsakað. Þrátt fyrir að þetta liggi fyrir hefur verið stofnaður faghópur á vegum Landgræðslunnar til að meta gróðurauðlindir. Það eru ástæður til þess að vera gagnrýninn á þann hóp en vonandi verður niðurstaðan sú að það verði strax farið í aðgerðir. En hvað ef ég segði þér að það er leið til að binda gífurlegt magn kolefnis á arðbæran hátt, sem skapar ekki bara störf heldur störf á landsbyggðinni. Þetta ætti að vera blautur draumur allra stjórnmálamanna., arðbær, umhverfisvæn atvinnutækifæri. Þetta er auðvitað skógrækt. Íslensk skógrækt er frekar ung en er strax byrjuð að skila einhverju af sér. Vandamálið er að þetta er svo mikil langtímafjárfesting að það er varla mögulegt fyrir einkaaðila að standa í þessu. Ríkið heldur uppi landshlutabundnum skógræktarverkefnum þar sem landeigendum er boðið að byrja á skógrækt. Þessi verkefni munu borga sig margfalt til baka. Þetta er gert að of litlu leyti. Í kjölfar hrunsins ákvað þáverandi umhverfisráðherra að minnka framlög til verkefnisins til muna, aðstæður afsaka það kannski. En vegna núverandi stöðu umhverfismála er full ástæða að koma þessu á fullt skrið. Í dag er um 3 milljónum trjáplantna plantað árlega. Það væri auðveldlega hægt að auka þennan fjölda upp í 8 milljónir á næstu 5 árum. Satt best að segja skil ég ekki hvers vegna stjórnvöld grípa ekki gæsina strax og fara í stórfelldar landgræðslu- og skógræktaraðgerðir. Þetta eru einfaldlega bestu aðferðirnar til að taka núverandi umhverfisvá.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar