Björt framtíð efni gefin loforð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar 16. mars 2017 07:00 Björt framtíð ætlar, komist hún í aðstöðu til þess, að beita sér fyrir því að ýmiss konar kerfi, þ.m.t. heilbrigðiskerfið verði manneskju- og mannúðlegri. Við munum því beita okkur fyrir auknum fjárveitingum til heilbrigðismála á þá lund að hér verði rekið heilbrigðiskerfi sem við getum verið stolt af.“ Þessi tilvitnun er úr bréfi sem Krafti, stuðningsfélagi fyrir ungt fólk sem greinst hefur með krabbamein, barst frá Bjartri framtíð fyrir kosningar. Þar segir ennfremur: „Björt framtíð myndi ekki láta það gerast á sinni vakt að krabbameinssjúkt fólk fengi ekki bestu lyf sem völ væri á vegna kvótakerfis.“ Og enn fremur: „Björt framtíð setur mannúðlegra samfélag hins vegar í forgang og aðgengi sjúklinga að lyfjum og meðferðum tengdum veikindum þeirra verður að vera í forgangi í slíku samfélagi.“ Er hægt að túlka þessi orð á annan hátt en þann að Björt framtíð hyggist beita sér fyrir því að krabbameinsveikir einstaklingar eigi kost á bestu lyfjum sem völ er á? Eins og fram hefur komið í fréttum hafa Íslendingar innleitt um fjórðung af þeim krabbameinslyfjum sem hinar Norðurlandaþjóðirnar hafa gert. Mér brá því í brún þegar ég heyrði svar Óttars Proppé við fyrirspurn Svandísar Svavarsdóttur í þinginu hinn 23. febrúar síðastliðinn. Fyrirspurn Svandísar var á þá leið hvort heilbrigðisráðherra hygðist beita sér fyrir því í aukafjárlögum að íslenskum krabbameinssjúklingum stæðu til boða sömu lyf og bjóðast annars staðar á Norðurlöndunum. Óttarr sagði ekki sjálfgefið að þau lyf sem ekki bjóðast hér á landi væru endilega þau bestu og að Íslendingar þyrftu ekki endilega alltaf að vera fyrstir með lyfin.Rökin standast ekki Hvaða forsendur gefur Óttarr þegar hann fullyrðir að þessi lyf séu ekki endilega best? Er hann að draga í efa faglegt mat heilbrigðisyfirvalda annars staðar á Norðurlöndunum sem hafa þegar innleitt nýjar tegundir krabbameinslyfja? Það svar er ekki boðlegt þeim sem nú berjast við krabbamein. Þeir eiga rétt á bestu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni og þar af leiðandi bestu hugsanlegum lyfjum. Rök þess eðlis að hann sé bundinn af fjárlögum standast ekki og ganga fráleitt lengra en 1. mgr. 76. gr. stjórnarskrárinnar þar sem segir: Öllum, sem þess þurfa, skal tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika, örorku, elli, atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilegra atvika. Þá má líka benda á leiðara Þorbjarnar Þórðarsonar, lögfræðings og fréttamanns á Stöð 2, sem birtist í Fréttablaðinu og á Vísi 28. febrúar. Þar getur hann þess að umboðsmaður Alþingis hafi komist að þeirri niðurstöðu að túlka beri ákvæðið rúmt. Páll Hreinsson, dómari við EFTA-dómstólinn, segir efnislega í ritgerð sinni um lagaheimild reglugerða frá 2015 að ef skerða eigi réttindi sem 76. gr. mælir fyrir um þurfi að mæla fyrir um umfang skerðingarinnar í settum lögum, ekki reglugerð. Og byggir Páll þetta á dómaframkvæmd Hæstaréttar og álitum umboðsmanns Alþingis. Í ljósi þessa má spyrja sig hvort ráðherra sé heimilt að túlka lögin á þann hátt sem honum hentar hverju sinni og senda frá sér íþyngjandi reglugerðir, sbr. reglugerð sem nú er í smíðum og kveður á um greiðsluþátttöku almennings í heilbrigðiskerfinu? Þar er vissulega gert ráð fyrir ákveðnu þaki á þá upphæð sem sjúklingar greiða á ári en svo kemur alltaf nýtt ár og nýr ráðherra. Í ljósi þess sem að framan er rakið má færa gild rök fyrir því að Alþingi hafi í raun brotið stjórnarskrána með því að framselja valdið til að mæla fyrir um umfang og takmörk réttindaskerðingar sjúklinga í reglugerð ráðherra. Ef löggjafinn vill fylgja fyrirmælum 76. gr. þá þarf að mæla fyrir um umfang og takmörk þeirra réttinda sem sjúklingar njóta í settum lögum Alþingis, ekki reglugerð. Það sama gildir um réttindaskerðinguna. Fjölmargir sjúklingar eiga einfaldlega ekki þá peninga sem krafist er af þeim vegna eigin meðferðar. Féleysið er oftast afleiðing af veikindunum sjálfum en einnig örorku, elli, atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilegra atvika. Nú er lag fyrir Bjarta framtíð að „að beita sér fyrir því að ýmiss konar kerfi, þar með talið heilbrigðiskerfið verði manneskju- og mannúðlegri“ svo vitnað sé aftur í yfirlýsingu flokksins og efna þar með þau loforð sem gefin voru fyrir kosningar. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Björt framtíð ætlar, komist hún í aðstöðu til þess, að beita sér fyrir því að ýmiss konar kerfi, þ.m.t. heilbrigðiskerfið verði manneskju- og mannúðlegri. Við munum því beita okkur fyrir auknum fjárveitingum til heilbrigðismála á þá lund að hér verði rekið heilbrigðiskerfi sem við getum verið stolt af.“ Þessi tilvitnun er úr bréfi sem Krafti, stuðningsfélagi fyrir ungt fólk sem greinst hefur með krabbamein, barst frá Bjartri framtíð fyrir kosningar. Þar segir ennfremur: „Björt framtíð myndi ekki láta það gerast á sinni vakt að krabbameinssjúkt fólk fengi ekki bestu lyf sem völ væri á vegna kvótakerfis.“ Og enn fremur: „Björt framtíð setur mannúðlegra samfélag hins vegar í forgang og aðgengi sjúklinga að lyfjum og meðferðum tengdum veikindum þeirra verður að vera í forgangi í slíku samfélagi.“ Er hægt að túlka þessi orð á annan hátt en þann að Björt framtíð hyggist beita sér fyrir því að krabbameinsveikir einstaklingar eigi kost á bestu lyfjum sem völ er á? Eins og fram hefur komið í fréttum hafa Íslendingar innleitt um fjórðung af þeim krabbameinslyfjum sem hinar Norðurlandaþjóðirnar hafa gert. Mér brá því í brún þegar ég heyrði svar Óttars Proppé við fyrirspurn Svandísar Svavarsdóttur í þinginu hinn 23. febrúar síðastliðinn. Fyrirspurn Svandísar var á þá leið hvort heilbrigðisráðherra hygðist beita sér fyrir því í aukafjárlögum að íslenskum krabbameinssjúklingum stæðu til boða sömu lyf og bjóðast annars staðar á Norðurlöndunum. Óttarr sagði ekki sjálfgefið að þau lyf sem ekki bjóðast hér á landi væru endilega þau bestu og að Íslendingar þyrftu ekki endilega alltaf að vera fyrstir með lyfin.Rökin standast ekki Hvaða forsendur gefur Óttarr þegar hann fullyrðir að þessi lyf séu ekki endilega best? Er hann að draga í efa faglegt mat heilbrigðisyfirvalda annars staðar á Norðurlöndunum sem hafa þegar innleitt nýjar tegundir krabbameinslyfja? Það svar er ekki boðlegt þeim sem nú berjast við krabbamein. Þeir eiga rétt á bestu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni og þar af leiðandi bestu hugsanlegum lyfjum. Rök þess eðlis að hann sé bundinn af fjárlögum standast ekki og ganga fráleitt lengra en 1. mgr. 76. gr. stjórnarskrárinnar þar sem segir: Öllum, sem þess þurfa, skal tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika, örorku, elli, atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilegra atvika. Þá má líka benda á leiðara Þorbjarnar Þórðarsonar, lögfræðings og fréttamanns á Stöð 2, sem birtist í Fréttablaðinu og á Vísi 28. febrúar. Þar getur hann þess að umboðsmaður Alþingis hafi komist að þeirri niðurstöðu að túlka beri ákvæðið rúmt. Páll Hreinsson, dómari við EFTA-dómstólinn, segir efnislega í ritgerð sinni um lagaheimild reglugerða frá 2015 að ef skerða eigi réttindi sem 76. gr. mælir fyrir um þurfi að mæla fyrir um umfang skerðingarinnar í settum lögum, ekki reglugerð. Og byggir Páll þetta á dómaframkvæmd Hæstaréttar og álitum umboðsmanns Alþingis. Í ljósi þessa má spyrja sig hvort ráðherra sé heimilt að túlka lögin á þann hátt sem honum hentar hverju sinni og senda frá sér íþyngjandi reglugerðir, sbr. reglugerð sem nú er í smíðum og kveður á um greiðsluþátttöku almennings í heilbrigðiskerfinu? Þar er vissulega gert ráð fyrir ákveðnu þaki á þá upphæð sem sjúklingar greiða á ári en svo kemur alltaf nýtt ár og nýr ráðherra. Í ljósi þess sem að framan er rakið má færa gild rök fyrir því að Alþingi hafi í raun brotið stjórnarskrána með því að framselja valdið til að mæla fyrir um umfang og takmörk réttindaskerðingar sjúklinga í reglugerð ráðherra. Ef löggjafinn vill fylgja fyrirmælum 76. gr. þá þarf að mæla fyrir um umfang og takmörk þeirra réttinda sem sjúklingar njóta í settum lögum Alþingis, ekki reglugerð. Það sama gildir um réttindaskerðinguna. Fjölmargir sjúklingar eiga einfaldlega ekki þá peninga sem krafist er af þeim vegna eigin meðferðar. Féleysið er oftast afleiðing af veikindunum sjálfum en einnig örorku, elli, atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilegra atvika. Nú er lag fyrir Bjarta framtíð að „að beita sér fyrir því að ýmiss konar kerfi, þar með talið heilbrigðiskerfið verði manneskju- og mannúðlegri“ svo vitnað sé aftur í yfirlýsingu flokksins og efna þar með þau loforð sem gefin voru fyrir kosningar. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar