Einstakt tækifæri í menningarmálum Björn B. Björnsson skrifar 14. febrúar 2018 07:00 Menningarmál eru einn minnsti málaflokkurinn í íslenska stjórnkerfinu og sá sem við verjum hvað minnstum fjármunum til. Þó eru allir sammála um að skapandi greinar verði að vera ein af gildustu stoðum hagsældar á Íslandi framtíðarinnar. Lítið er samt gert til að leggja drög að þessari framtíð þó gamlir lesendur Litlu gulu hænunnar eigi að vita að til þess að uppskera sé nauðsynlegt að sá. Um þessar mundir eru uppi aðstæður sem skapa tækifæri til að margfalda uppskeru okkar á menningarsviðinu svo að framleiðsla og útflutningur menningarafurða verði umtalsverð stærð í hagkerfinu. Þessar aðstæður eru þær breytingar sem hafa orðið í dreifingu sjónvarpsefnis með nýjum efnisveitum og miklu betra aðgengi fólks að slíkum afurðum í gegnum síma og tölvur. Þessi þróun hefur leitt til sprengingar í eftirspurn eftir efni, ekki síst því sem við köllum leikið sjónvarpsefni. Þessi aukna eftirspurn hefur m.a. beinst að norrænu sjónvarpsefni vegna þess að þar hefur verið framleitt vandað sjónvarpsefni um árabil. Íslenskt efni er þar engin undantekning enda hafa íslenskar kvikmyndir og sjónvarpsþættir verið sýnd um víða veröld á undanförnum misserum við góðan orðstír. Á erlendum mörkuðum er eftirspurnin mikil. Við gætum selt miklu meira af leiknu sjónvarpsefni á íslensku til erlendra efnisveitna en við gerum núna. Á innlenda markaðnum er staðan sú að þrjár stærstu sjónvarpsstöðvarnar vilja hver um sig kaupa a.m.k. tvær leiknar sjónvarpsþáttaraðir á hverju ári eða sex samtals. Við getum hins vegar aðeins framleitt tvær á ári. Flöskuhálsinn er að sá hluti Kvikmyndasjóðs sem ætlaður er leiknu sjónvarpsefni er svo grátlega lítill. En án stuðnings frá kvikmyndasjóði heimalands er eðlilega mjög erfitt að fjármagna framleiðslu á kvikmyndaefni. Framlag Kvikmyndasjóðs er þó að jafnaði aðeins um 10-15% af framleiðslukostnaði leikins sjónvarpsefnis á Íslandi. Útgjöldin engin Góðu fréttirnar eru þær að þeir skattpeningar, sem settir eru í þessa framleiðslu í gegnum Kvikmyndasjóð og endurgreiðslukerfið, ávaxtast og skila sér til baka svo ríkið græðir á öllu saman eins og fjölmargar úttektir og skýrslur hafa sýnt. Útgjöldin eru því í raun engin. Meginkosturinn við leikið íslenskt efni er auðvitað sá að þetta eru íslenskar sögur sagðar á íslensku og stóraukin framleiðsla á slíku efni er örugglega eitt það besta sem við getum gert til að verja og styrkja íslenskuna í stafrænum heimi nútímans. Annar kostur við slíka framleiðslu er að hún styrkir flestar stoðir lista og skapandi greina. Framleiðslan skapar ekki eingöngu störf fyrir kvikmyndagerðarmenn heldur einnig tónlistarmenn, leikara, rithöfunda, hönnuði af ýmsum toga og tæknifólk í mynd- og hljóðvinnslu. Allt eru þetta störf sem ungt fólk hefur mikinn áhuga á. Þau tækifæri sem nú eru á þessum markaði bíða ekki eftir okkur. Við verðum að grípa þau eða sitja eftir. Tækifærið til að koma hér upp varanlegri framleiðslu íslenskra menningarafurða sem seljast um allan heim er núna. Við höfum fólk með hæfileika og þekkingu til verksins en það sem vantar eru stjórnmálamenn sem hafa áhuga og nennu til að setja sig inn í málið – og framsýni og kjark til að vera í fararbroddi.Höfundur er kvikmyndagerðarmaður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Sjá meira
Menningarmál eru einn minnsti málaflokkurinn í íslenska stjórnkerfinu og sá sem við verjum hvað minnstum fjármunum til. Þó eru allir sammála um að skapandi greinar verði að vera ein af gildustu stoðum hagsældar á Íslandi framtíðarinnar. Lítið er samt gert til að leggja drög að þessari framtíð þó gamlir lesendur Litlu gulu hænunnar eigi að vita að til þess að uppskera sé nauðsynlegt að sá. Um þessar mundir eru uppi aðstæður sem skapa tækifæri til að margfalda uppskeru okkar á menningarsviðinu svo að framleiðsla og útflutningur menningarafurða verði umtalsverð stærð í hagkerfinu. Þessar aðstæður eru þær breytingar sem hafa orðið í dreifingu sjónvarpsefnis með nýjum efnisveitum og miklu betra aðgengi fólks að slíkum afurðum í gegnum síma og tölvur. Þessi þróun hefur leitt til sprengingar í eftirspurn eftir efni, ekki síst því sem við köllum leikið sjónvarpsefni. Þessi aukna eftirspurn hefur m.a. beinst að norrænu sjónvarpsefni vegna þess að þar hefur verið framleitt vandað sjónvarpsefni um árabil. Íslenskt efni er þar engin undantekning enda hafa íslenskar kvikmyndir og sjónvarpsþættir verið sýnd um víða veröld á undanförnum misserum við góðan orðstír. Á erlendum mörkuðum er eftirspurnin mikil. Við gætum selt miklu meira af leiknu sjónvarpsefni á íslensku til erlendra efnisveitna en við gerum núna. Á innlenda markaðnum er staðan sú að þrjár stærstu sjónvarpsstöðvarnar vilja hver um sig kaupa a.m.k. tvær leiknar sjónvarpsþáttaraðir á hverju ári eða sex samtals. Við getum hins vegar aðeins framleitt tvær á ári. Flöskuhálsinn er að sá hluti Kvikmyndasjóðs sem ætlaður er leiknu sjónvarpsefni er svo grátlega lítill. En án stuðnings frá kvikmyndasjóði heimalands er eðlilega mjög erfitt að fjármagna framleiðslu á kvikmyndaefni. Framlag Kvikmyndasjóðs er þó að jafnaði aðeins um 10-15% af framleiðslukostnaði leikins sjónvarpsefnis á Íslandi. Útgjöldin engin Góðu fréttirnar eru þær að þeir skattpeningar, sem settir eru í þessa framleiðslu í gegnum Kvikmyndasjóð og endurgreiðslukerfið, ávaxtast og skila sér til baka svo ríkið græðir á öllu saman eins og fjölmargar úttektir og skýrslur hafa sýnt. Útgjöldin eru því í raun engin. Meginkosturinn við leikið íslenskt efni er auðvitað sá að þetta eru íslenskar sögur sagðar á íslensku og stóraukin framleiðsla á slíku efni er örugglega eitt það besta sem við getum gert til að verja og styrkja íslenskuna í stafrænum heimi nútímans. Annar kostur við slíka framleiðslu er að hún styrkir flestar stoðir lista og skapandi greina. Framleiðslan skapar ekki eingöngu störf fyrir kvikmyndagerðarmenn heldur einnig tónlistarmenn, leikara, rithöfunda, hönnuði af ýmsum toga og tæknifólk í mynd- og hljóðvinnslu. Allt eru þetta störf sem ungt fólk hefur mikinn áhuga á. Þau tækifæri sem nú eru á þessum markaði bíða ekki eftir okkur. Við verðum að grípa þau eða sitja eftir. Tækifærið til að koma hér upp varanlegri framleiðslu íslenskra menningarafurða sem seljast um allan heim er núna. Við höfum fólk með hæfileika og þekkingu til verksins en það sem vantar eru stjórnmálamenn sem hafa áhuga og nennu til að setja sig inn í málið – og framsýni og kjark til að vera í fararbroddi.Höfundur er kvikmyndagerðarmaður
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar