Brotthvarf úr framhaldsskólum Björn Guðmundsson skrifar 1. mars 2018 07:00 Haustið 2017 hurfu 750 nemar frá námi í framhaldsskólum, þar af 141 vegna andlegra veikinda. Stjórnvöld ætla að bregðast við með aukinni sálfræðiþjónustu. Það er jákvætt, en vandinn er margþættur og því þarf fleira til að minnka brottfallið. Hvers vegna hættu hinir 609? Í sumum framhaldsskólum hrjáir treglæsi um 50% stráka og 20% stelpna. Sálfræðingar í framhaldsskólum munu ekki bæta úr því. Grunnskólinn og foreldrar þurfa að gera betur, aðallega þó foreldrar. Mörg börn þurfa meiri lestrarþjálfun en grunnskólinn getur veitt og foreldrar verða að axla sína ábyrgð. Margir útskrifast úr grunnskóla og fá inngöngu í framhaldsskóla með litla kunnáttu í stærðfræði. Vankunnáttan er átakanleg og illskiljanlegt hve litlu 10 ára grunnskólanám skilar í sumum tilfellum. PISA-kannanir hafa staðfest þetta, en sumum þykir mikilvægara að „ydda mennskuna“ en að kenna börnum að reikna. Er ekki hægt að gera hvort tveggja? Í mörg ár hafa menn reynt að tala sig frá vandamálunum í stað þess að reyna að bæta árangur. Í síðustu viku mættu 5 nemendur af 18 og 4 af 22 í tíma hjá kollegum mínum í framhaldsskóla. Óveður hamlaði ekki. Að meðaltali mæta nemendur aðeins í 7 tíma af hverjum 10 á bóknámsbrautum í umræddum skóla. Þeir eru að meðaltali fjarverandi í 5 vikur á 16 vikna önn. Ætlum við að reka þjóðfélag með svona mætingu og vinnuframlagi? Skattgreiðendur greiða um milljón króna á vetri með hverjum nema í framhaldsskóla. Er fólk sátt við að greiða þennan kostnað fyrir nemendur sem mæta illa og sinna náminu illa? Þetta er því miður skollaleikur, sem endurspeglar vítavert agaleysi og þar bera foreldrar mikla ábyrgð. Alltof margir líta svo á að skólinn eigi að sinna nánast öllu sem viðkemur uppeldi ungmenna, allt frá tannburstun til þess að fara vel með peninga. Hvað ætla foreldrarnir sjálfir að kenna börnunum sínum? Í V-Evrópu fara um og yfir 40% nema í verknám í framhaldsskóla. Ísland sker sig úr með um 10-15%. Á bóknámsbrautum framhaldsskólanna eru margir skráðir sem eru illa læsir og með lélega undirstöðu í stærðfræði. Sumir fá litla aðstoð foreldra við námið og marga vantar grunn, áhuga, aga, metnað og framtíðarsýn. Þegar nemendur að auki mæta illa er ekki von á góðu og brottfall er býsna eðlilegt þegar þetta er haft í huga. Með styttingu framhaldsskólans var framhaldsskólakennurum gert enn erfiðara að koma þessu unga fólki til manns. Framhaldsskólanum er réttur sá kaleikur að taka við öllum nemum úr grunnskóla án tillits til þess hvort kunnátta og færni er fyrir hendi til að takast á við nám í framhaldsskóla. Er kannski ráð gegn brottfalli úr framhaldsskólum að útskrifa alla án tillits til þess hvort þeir kunna eitthvað og opna þeim leið í háskóla? Áður töldu flestir að stúdentspróf ætti að fela í sér vitnisburð um að handhafi þess væri fær um að stunda háskólanám. Sums staðar hafa menn misst sjónar á þessu. Nýlegar námsbrautir fela í sér valfrelsi sem gerir nemendum kleift að sneiða hjá krefjandi en mikilvægum námsáföngum. Sum stúdentspróf eru ófullnægjandi vegarnesti fyrir háskólanám. Mörg dæmi eru um að nemendur sem hafa reynt fyrir sér í háskóla snúi aftur í framhaldsskólann til að ljúka áföngum sem þeir hefðu átt að taka þar. Einnig eru vísbendingar um einkunnabólgu í íslenskum skólum eins og víðar á Vesturlöndum. Það felur í sér minni námskröfur kennara vegna ytri þrýstings. Vegna þessa slaka er brottfall úr framhaldsskólum líklega minna en það annars væri. Það er verk að vinna í menntun ungmenna á Íslandi.Höfundur er framhaldsskólakennari Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Skoðun Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Skoðun Um orkuskort, auðlindir og endurvinnslu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Er padda í vaskinum? Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar Skoðun Rannsökum og ræðum menntakerfið Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Kæra sig ekki um evruna Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjölmiðla Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Horfið á möguleikana í samfélagslegri ábyrgð Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Að kjarna orku þjóðar Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Orðræða seðlabankastjóra veldur mér áhyggjum Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Haustið 2017 hurfu 750 nemar frá námi í framhaldsskólum, þar af 141 vegna andlegra veikinda. Stjórnvöld ætla að bregðast við með aukinni sálfræðiþjónustu. Það er jákvætt, en vandinn er margþættur og því þarf fleira til að minnka brottfallið. Hvers vegna hættu hinir 609? Í sumum framhaldsskólum hrjáir treglæsi um 50% stráka og 20% stelpna. Sálfræðingar í framhaldsskólum munu ekki bæta úr því. Grunnskólinn og foreldrar þurfa að gera betur, aðallega þó foreldrar. Mörg börn þurfa meiri lestrarþjálfun en grunnskólinn getur veitt og foreldrar verða að axla sína ábyrgð. Margir útskrifast úr grunnskóla og fá inngöngu í framhaldsskóla með litla kunnáttu í stærðfræði. Vankunnáttan er átakanleg og illskiljanlegt hve litlu 10 ára grunnskólanám skilar í sumum tilfellum. PISA-kannanir hafa staðfest þetta, en sumum þykir mikilvægara að „ydda mennskuna“ en að kenna börnum að reikna. Er ekki hægt að gera hvort tveggja? Í mörg ár hafa menn reynt að tala sig frá vandamálunum í stað þess að reyna að bæta árangur. Í síðustu viku mættu 5 nemendur af 18 og 4 af 22 í tíma hjá kollegum mínum í framhaldsskóla. Óveður hamlaði ekki. Að meðaltali mæta nemendur aðeins í 7 tíma af hverjum 10 á bóknámsbrautum í umræddum skóla. Þeir eru að meðaltali fjarverandi í 5 vikur á 16 vikna önn. Ætlum við að reka þjóðfélag með svona mætingu og vinnuframlagi? Skattgreiðendur greiða um milljón króna á vetri með hverjum nema í framhaldsskóla. Er fólk sátt við að greiða þennan kostnað fyrir nemendur sem mæta illa og sinna náminu illa? Þetta er því miður skollaleikur, sem endurspeglar vítavert agaleysi og þar bera foreldrar mikla ábyrgð. Alltof margir líta svo á að skólinn eigi að sinna nánast öllu sem viðkemur uppeldi ungmenna, allt frá tannburstun til þess að fara vel með peninga. Hvað ætla foreldrarnir sjálfir að kenna börnunum sínum? Í V-Evrópu fara um og yfir 40% nema í verknám í framhaldsskóla. Ísland sker sig úr með um 10-15%. Á bóknámsbrautum framhaldsskólanna eru margir skráðir sem eru illa læsir og með lélega undirstöðu í stærðfræði. Sumir fá litla aðstoð foreldra við námið og marga vantar grunn, áhuga, aga, metnað og framtíðarsýn. Þegar nemendur að auki mæta illa er ekki von á góðu og brottfall er býsna eðlilegt þegar þetta er haft í huga. Með styttingu framhaldsskólans var framhaldsskólakennurum gert enn erfiðara að koma þessu unga fólki til manns. Framhaldsskólanum er réttur sá kaleikur að taka við öllum nemum úr grunnskóla án tillits til þess hvort kunnátta og færni er fyrir hendi til að takast á við nám í framhaldsskóla. Er kannski ráð gegn brottfalli úr framhaldsskólum að útskrifa alla án tillits til þess hvort þeir kunna eitthvað og opna þeim leið í háskóla? Áður töldu flestir að stúdentspróf ætti að fela í sér vitnisburð um að handhafi þess væri fær um að stunda háskólanám. Sums staðar hafa menn misst sjónar á þessu. Nýlegar námsbrautir fela í sér valfrelsi sem gerir nemendum kleift að sneiða hjá krefjandi en mikilvægum námsáföngum. Sum stúdentspróf eru ófullnægjandi vegarnesti fyrir háskólanám. Mörg dæmi eru um að nemendur sem hafa reynt fyrir sér í háskóla snúi aftur í framhaldsskólann til að ljúka áföngum sem þeir hefðu átt að taka þar. Einnig eru vísbendingar um einkunnabólgu í íslenskum skólum eins og víðar á Vesturlöndum. Það felur í sér minni námskröfur kennara vegna ytri þrýstings. Vegna þessa slaka er brottfall úr framhaldsskólum líklega minna en það annars væri. Það er verk að vinna í menntun ungmenna á Íslandi.Höfundur er framhaldsskólakennari
Skoðun Neikvæð samskipti barna og ungmenna á samfélagsmiðlunum Þórarinn Torfi Finnbogason skrifar
Skoðun Flogið á milli landa á endurnýjanlegri orku: Draumsýn eða Raunveruleiki? Gnýr Guðmundsson skrifar