Hvalrekar við Íslandsstrendur sjaldan verið fleiri Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 23. ágúst 2018 20:00 Flestir hvalrekar hafa verið á Austurlandi en þessa mynd tók Rán Þórarinsdóttir hjá Náttúrustofu Austurlands af hvalreka í Seyðisfirði fyrr á árinu. mynd/Náttúrustofa Austurlands Hafrannsóknastofnun hefur verið tilkynnt um óvenju mörg tilfelli hvalreka við Íslandsstrendur í ár. Í gegnum tíðina hafa hernaðaræfingar þótt ein líklegasta skýringin á aukinni tíðni hvalreka. Það var um aldamótinn sem Hafrannsóknastofnun hóf markvisst að fylgjast með hvalrekum við Íslandsstrendur en síðan þá hafa flest tilvik verið skráð árið 2008 þegar þau voru 38 talsins. Það sem af er þessa árs hefur Hafrannsóknastofnun fengið þrjátíu tilkynningar um hvalreka og þar af hafa flest tilfellin verið á Austfjörðum. Stór hluti hvalanna hafa verið andarnefjur og aðrar svínhvalategundir sem eru djúpsjáfartegundir. Til þessa hafa níu andarnefjur rekið á land, þar af sjö á Austfjörðum, en allt árið 2008 voru þær tólf. Þó hvalrekarnir séu margir í ár er þó ekki um einsdæmi að ræða en frá árinu 2000 hafa sex sinnum verið skráð 20 tilvik eða fleiri. „Það er óhætt að segja það að þetta hafi verið óvenju mörg miðað við það sem við höfum verið að skrá undnafarin ár,“ segir Gísli Víkingsson, sérfræðingur hjá Hafrannsóknastofnun. Tilfellin kunna þó að vera fleiri en tölurnar ná aðeins yfir þá hvalreka sem tilkynntir hafa verið til Hafrannsóknarstofnunar. „Þótt fólk eigi að tilkynna Hafrannsóknastofnun þegar það sér svona hvalreka þá náttúrlega vitum við að við fréttum ekki af öllu,“ segir Gísli. „Þetta kemur gjarnan í slumpum yfir stutt tímabil og svo kannski gerist ekkert þess á milli.“Hernaðaræfingar hugsanleg skýring Með hvalreka er átt við um það þegar hvalir deyja á hafi úti og reka síðan á land. Þar að auki hefur verið nokkuð um það að hvalatorfur syndi inn að landi og komi sér í klandur líkt og andarnefjurnar tvær sem strönduðu í Engey í síðustu viku og þá vakti athygli þegar hópur grindhvala var rekinn út úr Kolgrafarfirði fyrr í mánuðinum. En hvaða skýringar kunna að liggja að baki?„Í sambandi við svona aukna tíðni hvalreka í gegnum tíðina hafa menn oft nefnt heræfingar og sérstaklega þar sem eru notaðar djúpsprengjur sem geta skemmt heyrn þessara dýra en þau reiða sig algjörlega á heyrnina. Sú kenning er nú ofarlega á baugi þegar svona bylgjur af svínhvalstegundum koma,“ segir Gísli.Þá hafa kafbátaleitaræfingar í Norður-Atlantshafi einnig verið nefndar sem hugsanleg skýring en erfitt getur þó reynst að sannreyna dánarorsök hvalanna sem reka á land að sögn Gísla. Tengdar fréttir Grindhvalavaða festist í Kolgrafafirði Fyrr í dag festist grindhvalavaða í Kolgrafafirði á Snæfellsnesi, björgunarsveitir voru kallaðir til og loks tókst að koma hvölunum út á haf. 12. ágúst 2018 20:50 Rólyndi annarrar andarnefjunnar gæti hafa orðið henni til lífs Sjávarlíffræðingur segir að rólyndi andarnefjunnar sem komst lífs af í Engey í gær gæti hafa orðið henni til lífs. Hin andarnefjan drapst en talið er að innvortis blæðingar hafi dregið hana til dauða. 17. ágúst 2018 15:33 Ferðaþjónustufólk reynir að bjarga andarnefjum í Engey Tvær andarnefjur sitja fastar í fjörunni. Reynt er að halda í þeim lífi þar til flæðir að aftur. 16. ágúst 2018 15:21 Kafbátaleitaræfingar NATO hugsanleg skýring tíðra hvalreka að undanförnu Kafbátaleitaræfingar NATO í Norður-Atlandshafi í sumar kunna að vera orsakavaldur tíðra hvalreka við Íslandsstrendur að undanförnu. Að sögn líffræðings geta kafbátaæfingarnar haft tvenns konar áhrif á hvalina sem verður til þess að þeir drepast og reka á land. 23. ágúst 2018 11:51 Grindhvalirnir sneru aftur Grindhvalavaðan sem gerði vart við sig í Kolgrafafirði í gærkvöldi, en björgunarsveitarmönnum tókst að reka út úr firðinum á áttunda tímanum, sneri aftur til baka í nótt. 13. ágúst 2018 08:57 Mest lesið Sagður hafa nauðgað konu fyrir níu árum Innlent Mennirnir tveir fundnir Innlent Mættur í Samfylkinguna Innlent Færri ánægðir með Höllu en Guðna og Ólaf Ragnar Innlent Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Innlent Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Innlent Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Erlent Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Innlent Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Innlent Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Innlent Fleiri fréttir Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Unglingar á ofsahraða reyndu að stinga lögregluna af Mennirnir tveir fundnir Hólmfríður ætlar í ritara VG Til skoðunar að beita refsisköttum á nikótínpúða Malbika bílastæðin í Reynisfjöru Fluttur með þyrlu eftir bílveltu á Snæfellsnesi Ríkisstjórnin sameini það versta frá bæði vinstri og hægri „Íslenska vegakerfið er líklega hættulegasti ferðamannastaður landsins“ Starfshópur skipaður vegna slysa hjá ferðamönnum Veitingastaður ber ekki ábyrgð á hnefahöggi starfsmanns Má ekki eyða myndböndum sem mátti ekki taka Laxalúsin sækir í sig veðrið fyrir vestan Grunur um að fiskar úr landeldi hafi komist í sjó Færri ánægðir með Höllu en Guðna og Ólaf Ragnar Mættur í Samfylkinguna Sagður hafa nauðgað konu fyrir níu árum Ekkert gert til að gera nikótínpúða jafn óaðlaðandi og sígarettur Matvælastofnun kærði tvo búfjáreigendur til lögreglu Einn af 103 ökumönnum reyndist yfir mörkum Segir Vinstri græn ekki styðja frekari breytingar á útlendingalögum Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Sjá meira
Hafrannsóknastofnun hefur verið tilkynnt um óvenju mörg tilfelli hvalreka við Íslandsstrendur í ár. Í gegnum tíðina hafa hernaðaræfingar þótt ein líklegasta skýringin á aukinni tíðni hvalreka. Það var um aldamótinn sem Hafrannsóknastofnun hóf markvisst að fylgjast með hvalrekum við Íslandsstrendur en síðan þá hafa flest tilvik verið skráð árið 2008 þegar þau voru 38 talsins. Það sem af er þessa árs hefur Hafrannsóknastofnun fengið þrjátíu tilkynningar um hvalreka og þar af hafa flest tilfellin verið á Austfjörðum. Stór hluti hvalanna hafa verið andarnefjur og aðrar svínhvalategundir sem eru djúpsjáfartegundir. Til þessa hafa níu andarnefjur rekið á land, þar af sjö á Austfjörðum, en allt árið 2008 voru þær tólf. Þó hvalrekarnir séu margir í ár er þó ekki um einsdæmi að ræða en frá árinu 2000 hafa sex sinnum verið skráð 20 tilvik eða fleiri. „Það er óhætt að segja það að þetta hafi verið óvenju mörg miðað við það sem við höfum verið að skrá undnafarin ár,“ segir Gísli Víkingsson, sérfræðingur hjá Hafrannsóknastofnun. Tilfellin kunna þó að vera fleiri en tölurnar ná aðeins yfir þá hvalreka sem tilkynntir hafa verið til Hafrannsóknarstofnunar. „Þótt fólk eigi að tilkynna Hafrannsóknastofnun þegar það sér svona hvalreka þá náttúrlega vitum við að við fréttum ekki af öllu,“ segir Gísli. „Þetta kemur gjarnan í slumpum yfir stutt tímabil og svo kannski gerist ekkert þess á milli.“Hernaðaræfingar hugsanleg skýring Með hvalreka er átt við um það þegar hvalir deyja á hafi úti og reka síðan á land. Þar að auki hefur verið nokkuð um það að hvalatorfur syndi inn að landi og komi sér í klandur líkt og andarnefjurnar tvær sem strönduðu í Engey í síðustu viku og þá vakti athygli þegar hópur grindhvala var rekinn út úr Kolgrafarfirði fyrr í mánuðinum. En hvaða skýringar kunna að liggja að baki?„Í sambandi við svona aukna tíðni hvalreka í gegnum tíðina hafa menn oft nefnt heræfingar og sérstaklega þar sem eru notaðar djúpsprengjur sem geta skemmt heyrn þessara dýra en þau reiða sig algjörlega á heyrnina. Sú kenning er nú ofarlega á baugi þegar svona bylgjur af svínhvalstegundum koma,“ segir Gísli.Þá hafa kafbátaleitaræfingar í Norður-Atlantshafi einnig verið nefndar sem hugsanleg skýring en erfitt getur þó reynst að sannreyna dánarorsök hvalanna sem reka á land að sögn Gísla.
Tengdar fréttir Grindhvalavaða festist í Kolgrafafirði Fyrr í dag festist grindhvalavaða í Kolgrafafirði á Snæfellsnesi, björgunarsveitir voru kallaðir til og loks tókst að koma hvölunum út á haf. 12. ágúst 2018 20:50 Rólyndi annarrar andarnefjunnar gæti hafa orðið henni til lífs Sjávarlíffræðingur segir að rólyndi andarnefjunnar sem komst lífs af í Engey í gær gæti hafa orðið henni til lífs. Hin andarnefjan drapst en talið er að innvortis blæðingar hafi dregið hana til dauða. 17. ágúst 2018 15:33 Ferðaþjónustufólk reynir að bjarga andarnefjum í Engey Tvær andarnefjur sitja fastar í fjörunni. Reynt er að halda í þeim lífi þar til flæðir að aftur. 16. ágúst 2018 15:21 Kafbátaleitaræfingar NATO hugsanleg skýring tíðra hvalreka að undanförnu Kafbátaleitaræfingar NATO í Norður-Atlandshafi í sumar kunna að vera orsakavaldur tíðra hvalreka við Íslandsstrendur að undanförnu. Að sögn líffræðings geta kafbátaæfingarnar haft tvenns konar áhrif á hvalina sem verður til þess að þeir drepast og reka á land. 23. ágúst 2018 11:51 Grindhvalirnir sneru aftur Grindhvalavaðan sem gerði vart við sig í Kolgrafafirði í gærkvöldi, en björgunarsveitarmönnum tókst að reka út úr firðinum á áttunda tímanum, sneri aftur til baka í nótt. 13. ágúst 2018 08:57 Mest lesið Sagður hafa nauðgað konu fyrir níu árum Innlent Mennirnir tveir fundnir Innlent Mættur í Samfylkinguna Innlent Færri ánægðir með Höllu en Guðna og Ólaf Ragnar Innlent Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Innlent Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Innlent Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Erlent Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Innlent Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Innlent Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Innlent Fleiri fréttir Ekki hægt að aldursskipta börnum á Stuðlum í miðjum stormi „Skítastaða“ á Stuðlum, vongóðir nýliðar og búð þar sem allt er ókeypis „Það verður að láta reyna á þessar kærur“ Listamaðurinn Jón Gnarr hættir og pólitíkusinn tekur við Líf segir söguna um stóladans Mörtu og Hildar dagsanna Hlaut varanlegan skaða vegna myglu en fær ekki krónu Marta hafnar því alfarið að hafa ítrekað sest í stól Hildar Unglingar á ofsahraða reyndu að stinga lögregluna af Mennirnir tveir fundnir Hólmfríður ætlar í ritara VG Til skoðunar að beita refsisköttum á nikótínpúða Malbika bílastæðin í Reynisfjöru Fluttur með þyrlu eftir bílveltu á Snæfellsnesi Ríkisstjórnin sameini það versta frá bæði vinstri og hægri „Íslenska vegakerfið er líklega hættulegasti ferðamannastaður landsins“ Starfshópur skipaður vegna slysa hjá ferðamönnum Veitingastaður ber ekki ábyrgð á hnefahöggi starfsmanns Má ekki eyða myndböndum sem mátti ekki taka Laxalúsin sækir í sig veðrið fyrir vestan Grunur um að fiskar úr landeldi hafi komist í sjó Færri ánægðir með Höllu en Guðna og Ólaf Ragnar Mættur í Samfylkinguna Sagður hafa nauðgað konu fyrir níu árum Ekkert gert til að gera nikótínpúða jafn óaðlaðandi og sígarettur Matvælastofnun kærði tvo búfjáreigendur til lögreglu Einn af 103 ökumönnum reyndist yfir mörkum Segir Vinstri græn ekki styðja frekari breytingar á útlendingalögum Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Sjá meira
Grindhvalavaða festist í Kolgrafafirði Fyrr í dag festist grindhvalavaða í Kolgrafafirði á Snæfellsnesi, björgunarsveitir voru kallaðir til og loks tókst að koma hvölunum út á haf. 12. ágúst 2018 20:50
Rólyndi annarrar andarnefjunnar gæti hafa orðið henni til lífs Sjávarlíffræðingur segir að rólyndi andarnefjunnar sem komst lífs af í Engey í gær gæti hafa orðið henni til lífs. Hin andarnefjan drapst en talið er að innvortis blæðingar hafi dregið hana til dauða. 17. ágúst 2018 15:33
Ferðaþjónustufólk reynir að bjarga andarnefjum í Engey Tvær andarnefjur sitja fastar í fjörunni. Reynt er að halda í þeim lífi þar til flæðir að aftur. 16. ágúst 2018 15:21
Kafbátaleitaræfingar NATO hugsanleg skýring tíðra hvalreka að undanförnu Kafbátaleitaræfingar NATO í Norður-Atlandshafi í sumar kunna að vera orsakavaldur tíðra hvalreka við Íslandsstrendur að undanförnu. Að sögn líffræðings geta kafbátaæfingarnar haft tvenns konar áhrif á hvalina sem verður til þess að þeir drepast og reka á land. 23. ágúst 2018 11:51
Grindhvalirnir sneru aftur Grindhvalavaðan sem gerði vart við sig í Kolgrafafirði í gærkvöldi, en björgunarsveitarmönnum tókst að reka út úr firðinum á áttunda tímanum, sneri aftur til baka í nótt. 13. ágúst 2018 08:57