Skoðun

Aðför að menntun bahá'ía í Íran

Róbert Badí Baldursson skrifar
„Hvað ætlar þú að verða þegar þú ert orðin(n) stór?" er algeng spurning sem fullorðnir spyrja börnin sín að. Og yfirleitt hafa börn svar á reiðum höndum: „Flugmaður", „lögga", „kennari". Svo byrja unglingsárin og allt breytist. Stundum tekur langan tíma að átta sig á því hvað maður vill gera en aðrir eru nokkuð vissir í sinni sök. Fara í háskóla eða iðnnám og afla sér þeirrar menntunar sem þeir kjósa. Ég er einn af þessum sem ætluðu aldrei að finna „sína hillu" í lífinu en fann hana svo fyrir rest og hafði þá mikla unun af náminu.

En hvað ef umsókn minni um skólavist hefði verið hafnað? Það hefði vissulega verið mér áfall. Yfirleitt synja skólar nemendum um skólavist vegna mikillar aðsóknar og ef undanfaraskilyrðum er ekki fullnægt. Sem betur fer gerðist það ekki í mínu tilfelli. En þegar ég tók við viðurkenningu úr hendi rektors Háskólans í Reykjavík fyrir nokkrum árum var mér sterklega hugsað til þrjú hundruð þúsund íranskra trúsystkina minna sem er meinað um skólavist í háskólum í Íran einfaldlega vegna þess að þau eru bahá'íar. Það er gert í samræmi við leynilega stefnu stjórnvalda sem uppgötvaðist árið 1993. Þá var birt leyniskjal frá árinu 1991 frá Æðstaráði menningarbyltingarinnar og staðfest af æðstaklerki landsins þar sem kemur fram sú stefna gagnvart bahá'íum í landinu að framfarir og þróun þeirra skuli stöðvuð. Undir titlinum „Menntunar- og menningarleg staða" kemur fram að bahá'íar skuli „reknir úr háskólum, annað hvort í innritunarferlinu eða á meðan á námi þeirra stendur um leið og uppgötvast að þeir eru bahá'íar".

Samkvæmt Alþjóðasamningi um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi sem Íran hefur staðfest segir: „Allir menn skulu frjálsir hugsana sinna, sannfæringar og trúar." Í Alþjóðasamningi um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi segir einnig að „æðri menntun [skuli] gerð öllum jafn aðgengileg á grundvelli hæfni". Íran hefur einnig staðfest þennan samning. Þannig leikur Íran í raun tveimur skjöldum gagnvart alþjóðasamfélaginu, segir eitt en gerir eitthvað allt annað.

En bahá'íar í Íran dóu ekki ráðalausir þegar írönsk stjórnvöld meinuðu bahá'íum að afla sér æðri menntunar í háskólum landsins. Bahá'í trúin leggur mikla áherslu á öflun menntunar og þekkingar, lítur svo á að maðurinn sé „náma auðug af ómetanlegum gimsteinum" sem aðeins menntun getur afhjúpað. Bahá'u'lláh, stofnandi bahá'í trúarinnar, segir í ritum sínum: „Hverjum og einum yðar er gert að skyldu, að stunda einhverskonar atvinnu, svo sem iðnir, verslun og þessháttar. Vér höfum náðarsamlega upphafið störf yðar í slíkri atvinnu á svið tilbeiðslu til Guðs, hins sanna."

Fljótlega eftir íslömsku byltinguna í Íran kom í ljós að stjórnvöld ætluðu að meina bahá'íum aðgang að háskólum landsins til frambúðar. Bahá'íar brugðust þar af leiðandi við því í ljósi áherslunnar sem trú þeirra leggur á menntun með því að koma á fót kerfi þar sem bahá'í ungmenni gætu fengið æðri menntun. Upphaflega fór kennslan fram bréflega. Síðar voru skipulagðar kennslustundir í heimahúsum og á öðrum stöðum um allt land. Á seinni árum var bætt við fjarnámi á netinu sem bahá'íar víða að komu að. Þar á meðal kenndu tengdaforeldrar mínir írönskum bahá'í ungmennum ensku í gegnum netið, en þau eru búsett í Finnlandi. Í lok níunda áratugarins varð framtakið þekkt sem „Bahá'í stofnun um æðri menntun" (Bahá'í Institute for Higher Education).

Nú er svo komið að stofnunin býður upp á kennslu í 17 námsgreinum í þremur deildum á sviði raunvísinda, félagsfræði og í hugvísindum. Einnig býður hún upp á tveggja ára nám í styttra starfsnámi. Um 1.000 bahá'íar sækja um nám við stofnunina á hverju ári og 200-300 manns koma að kennslu, stjórnun og fjármálum hennar. Leiðandi háskólar í Evrópu, Norður-Ameríku, Ástralíu og á Indlandi hafa borið vitni akademískri dýpt og þekkingu útskriftarnemanna og í ljósi sérstakra aðstæðna þeirra hafa þeir boðið útskriftarnemum að leggja stund á framhaldsnám hjá sér. Meirihluti þessara stúdenta hefur snúið aftur til Íran þegar þeir hafa lokið framhaldsnámi við erlenda háskóla og boðist til að kenna við stofnunina sem sjálfboðaliðar og þannig gert henni kleift að viðhalda háum akademískum staðli.

Hinn 21. maí síðastliðinn sýndi Íransstjórn sitt nýjasta útspil er hún handtók 16 bahá'ía víðs vegar um landið sem höfðu komið að starfi menntastofnunarinnar. Einnig var gerð húsleit á 30 stöðum. Stjórnvöld hafa reglulega beitt slíkum aðgerðum gegn menntastofnuninni í viðleitni sinni til að þurrka út bahá'í samfélagið sem lífvænlega heild innan landsins og kæfa það efnahagslega. Árið 1998 var t.d. gerð húsleit á 500 heimilum og lagt hald á gögn og tölvur tengdar stofnuninni. Svipaðar aðfarir voru gerðar eftir það, en þar bar hæst aðgerðir árin 2001 og 2003.

Bahá'íum og öðrum sem eiga undir högg að sækja í Íran væri styrkur í því ef háskólar hér á landi risu upp til að mótmæla aðgerðum stjórnvalda í Íran og lýstu yfir stuðningi við réttmætar kröfur bahá'ía um að fá aðgang að háskólum landsins til jafns við samlanda sína. Innan skamms munu þeir sem vilja mótmæla þessum aðgerðum stjórnvalda í Íran geta nálgast sérprentuð póstkort á skrifstofu Bahá'í samfélagsins til að senda ráðherra menntamála í Íran þar sem þessu óréttlæti er mótmælt.

Nánar má lesa um aðför að menntun bahá'ía á vefnum http://denial.bahai.org



Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur.

Skoðun

Sjá meira


×