Alvarleg staða íslenska heilbrigðiskerfisins og greining landlæknis á ummælum Þorbjörn Jónsson skrifar 9. júlí 2012 06:00 Í Fréttablaðinu þann 4. júlí síðastliðinn var frétt með fyrirsögninni ?Krefst greiningar á orðum um aflimun?. Þar er sagt að landlæknir skoði, að ósk velferðarráðherra, fullyrðingar formanns Læknafélags Íslands um að fjárskortur hafi verið orsök þess að taka þurfti fót af manni. Sagt er að velferðarráðherra hafi ritað landlækni bréf og óskað eftir greiningu á ummælum sem höfð voru eftir formanni Læknafélagsins í viðtali við fréttastofu Ríkisútvarpsins í vikunni á undan. Mér var brugðið við að lesa þessa stórkarlalegu fyrirsögn. Það kom á óvart að sjá að viðtal við mig, þar sem ég ræði almennt um stöðu heilbrigðiskerfisins á niðurskurðartímum, skyldi verða velferðarráðherra tilefni til að kalla eftir sérstakri skoðun landlæknis. Bakgrunnurinn er að Ríkissjónvarpið ræddi við ættingja manns sem hafði gengið á milli lækna í 2 ár og ýmist verið sendur heim með verkjalyf eða til sjúkraþjálfara. Hann greindist síðar með æxli í fæti og varð að taka fótinn vegna þess. Ættingjar telja að mistök hafi leitt til þessa og kenna kerfinu og niðurskurði um, ekki heilbrigðisstarfsfólkinu. Þetta er athyglisvert viðhorf því oftast er heilbrigðisstarfsmönnum kennt um meint mistök, ekki kerfinu eða niðurskurði. Þessi afstaða ættingjanna ætti að vera velferðarráðherra og ráðuneyti hans verðugt umhugsunarefni. Síðar tók RÚV við mig viðtal sem formann Læknafélags Íslands. Læknafélagið er fag- og stéttarfélag og gætir ekki eingöngu hagsmuna lækna heldur stendur líka vörð um hag sjúklinga. Það lá alltaf fyrir að ég gæti ekki tjáð mig sérstaklega um mál mannsins, enda veit ég ekki meira um það en aðrir. Ummæli mín yrðu almenns eðlis um niðurskurðinn og afleiðingar hans. Þetta er augljóst ef ummæli mín eru lesin: ?Til dæmis á mínum vinnustað, á Landspítalanum, þá er búið að skera niður fjárveitingarnar um meira en 20% og það liggur í hlutarins eðli að þjónustan hlýtur að vera eitthvað hægari eða lakari heldur en þegar meiri fjármunir voru til ráðstöfunar.? Síðar segi ég: ?Nei, það liggur í augum uppi að þegar svona mikið fjármagn fer í burtu og vinnuálagið eykst svona mikið, þá er almennt hættan á að eitthvað fari úrskeiðis óhjákvæmilega meiri. Ég held að þetta sé orðið mjög krítískt og sparnaðurinn er búinn að ganga of langt og við verðum að snúa af þessari braut.? Það er augljóst að ég er ekki að tjá mig um mál þessa tiltekna sjúklings, heldur benda á að við verðum að snúa af óheillabraut niðurskurðar, sem leitt hefur okkur í hreinar ógöngur. Ummælin þarfnast því engrar sérstakar greiningar landlæknis eða annarra embættismanna. Ummæli mín eru lík ummælum annarra undanfarið. Vísa ég til Ólafs Baldurssonar, lækningaframkvæmdastjóra á Landspítalanum, sem sagði að fjárframlög til spítalans hefðu dregist saman um 20%, dregið hefði úr þjónustu og sífellt erfiðara verði að tryggja öryggi sjúklinga. Hann segir ekkert vit í því að halda áfram á braut niðurskurðar. Elísabet Benedikz, yfirlæknir bráðamóttöku Landspítalans, sagði í sjónvarpsviðtali að sjúklingum færi fjölgandi og komið væri að ?algerum þanmörkum?. Í ályktun læknaráðs heilsugæslunnar á Akureyri segir svo: ?Álagið á lækna er orðið þannig að reyndustu heimilislæknarnir eru komnir að þolmörkum. Samlög lækna eru löngu full og læknum ekki gert kleift að sinna störfum sínum sem skyldi.? Allt ber þetta að sama brunni, niðurskurðurinn er orðinn alltof mikill. Könnun á Landspítalanum haustið 2010 sýndi að 50-60% yngri lækna höfðu ekki tíma til að ljúka verkefnum þannig að þeir væru ánægðir með þau. Þriðjungur sérfræði- og yfirlækna var sama sinnis. Þetta er ekki ásættanlegt þegar um nákvæmnisvinnu er að ræða, eins og læknisstarfið er. Mistök og yfirsjónir geta haft alvarlegar afleiðingar fyrir líf og heilsu fólks. Það er samdóma álit þeirra sem fjalla um heilbrigðiskerfið að niðurskurður sé orðinn svo mikill að hann skaði heilbrigðiskerfið og ógni öryggi sjúklinga. Þetta ætti að vera yfirvöldum heilbrigðismála verulegt áhyggjuefni. Yfirvöld ættu að einbeita sér að því að efla heilbrigðiskerfið og auka fjárveitingar í stað þess að gera tortryggileg ummæli, sem sett voru fram í varnaðarskyni. Heilbrigðisráðherra er æðsti yfirmaður heilbrigðismála á Íslandi og hann á að vita hvað hrjáir heilbrigðiskerfið. Það á ekki að þurfa sérstaka greiningu á ummælum formanns Læknafélagsins til að komast að því hvar skórinn kreppir. Það var óþægilegt að frétta það við lestur dagblaða að ummæli mín um áhrif niðurskurðarins á heilbrigðiskerfið þörfnuðust að mati velferðarráðherra rannsóknar hjá landlækni. Við það er erfitt að una sem formaður Læknafélags Íslands. Eðlilegast hefði verið að velferðarráðherra eða trúnaðarmaður hans ræddi beint við mig ef ummæli mín voru óskýr, sem þau voru reyndar alls ekki. Þessu er varpað fram velferðarráðherra og ráðuneytinu til umhugsunar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson Skoðun Þúsundir á vergangi - Upplýsa verður ranglætið Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kærleikur í kaós Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Uppbyggileg réttvísi (e. Restorative Justice) Kristín Skjaldardóttir,Þóra Sigríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Þúsundir á vergangi - Upplýsa verður ranglætið Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Flokkur fólksins á meðal fólks Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun Er sjávarútvegurinn bara aukaleikari? Kristófer Máni Sigursveinsson skrifar Skoðun Hæstvirtur dómsmálaráðherra, við ætlumst til meira af þér Matthías Kormáksson skrifar Skoðun Kennarar – sanngjörn laun? Ólöf P. Úlfarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfsvígstíðni - Gerum betur Þórarinn Guðni Helgason skrifar Skoðun Kæru kennarar Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfbærni á dagskrá, takk! Hafdís Hanna Ægisdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kynslóðasáttmálann má ekki rjúfa Finnbjörn A. Hermannsson,Eyjólfur Árni Rafnsson skrifar Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggjan tryggir lágt og stöðugt verð Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Gerum betur – breytum þessu Arnar Páll Guðmundsson skrifar Skoðun Það eiga allir séns Steinunn Ósk Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Andleg þrautseigja: Að vaxa í gegnum áskoranir Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Bleiki fíllinn í herberginu Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar Skoðun Breytum þessari sérhagsmunagæslu Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Laumu risinn í landsframleiðslunni Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Sköpun og paradísarmissir Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Samfylkingin er með plan um að lögfesta leikskólastigið Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Skúffuskýrslan sem lifði af Linda Heiðarsdóttir skrifar Skoðun Er barnið sjúkt í sykur? Elísabet Konráðsdóttir,Margrét Sigmundsdóttir skrifar Skoðun Ákall um jákvæða hvata til grænna fjárfestinga Kristín Þöll Skagfjörð skrifar Skoðun Fatlað fólk á betra skilið Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun 27-faldur hagnaður!? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Sjá meira
Í Fréttablaðinu þann 4. júlí síðastliðinn var frétt með fyrirsögninni ?Krefst greiningar á orðum um aflimun?. Þar er sagt að landlæknir skoði, að ósk velferðarráðherra, fullyrðingar formanns Læknafélags Íslands um að fjárskortur hafi verið orsök þess að taka þurfti fót af manni. Sagt er að velferðarráðherra hafi ritað landlækni bréf og óskað eftir greiningu á ummælum sem höfð voru eftir formanni Læknafélagsins í viðtali við fréttastofu Ríkisútvarpsins í vikunni á undan. Mér var brugðið við að lesa þessa stórkarlalegu fyrirsögn. Það kom á óvart að sjá að viðtal við mig, þar sem ég ræði almennt um stöðu heilbrigðiskerfisins á niðurskurðartímum, skyldi verða velferðarráðherra tilefni til að kalla eftir sérstakri skoðun landlæknis. Bakgrunnurinn er að Ríkissjónvarpið ræddi við ættingja manns sem hafði gengið á milli lækna í 2 ár og ýmist verið sendur heim með verkjalyf eða til sjúkraþjálfara. Hann greindist síðar með æxli í fæti og varð að taka fótinn vegna þess. Ættingjar telja að mistök hafi leitt til þessa og kenna kerfinu og niðurskurði um, ekki heilbrigðisstarfsfólkinu. Þetta er athyglisvert viðhorf því oftast er heilbrigðisstarfsmönnum kennt um meint mistök, ekki kerfinu eða niðurskurði. Þessi afstaða ættingjanna ætti að vera velferðarráðherra og ráðuneyti hans verðugt umhugsunarefni. Síðar tók RÚV við mig viðtal sem formann Læknafélags Íslands. Læknafélagið er fag- og stéttarfélag og gætir ekki eingöngu hagsmuna lækna heldur stendur líka vörð um hag sjúklinga. Það lá alltaf fyrir að ég gæti ekki tjáð mig sérstaklega um mál mannsins, enda veit ég ekki meira um það en aðrir. Ummæli mín yrðu almenns eðlis um niðurskurðinn og afleiðingar hans. Þetta er augljóst ef ummæli mín eru lesin: ?Til dæmis á mínum vinnustað, á Landspítalanum, þá er búið að skera niður fjárveitingarnar um meira en 20% og það liggur í hlutarins eðli að þjónustan hlýtur að vera eitthvað hægari eða lakari heldur en þegar meiri fjármunir voru til ráðstöfunar.? Síðar segi ég: ?Nei, það liggur í augum uppi að þegar svona mikið fjármagn fer í burtu og vinnuálagið eykst svona mikið, þá er almennt hættan á að eitthvað fari úrskeiðis óhjákvæmilega meiri. Ég held að þetta sé orðið mjög krítískt og sparnaðurinn er búinn að ganga of langt og við verðum að snúa af þessari braut.? Það er augljóst að ég er ekki að tjá mig um mál þessa tiltekna sjúklings, heldur benda á að við verðum að snúa af óheillabraut niðurskurðar, sem leitt hefur okkur í hreinar ógöngur. Ummælin þarfnast því engrar sérstakar greiningar landlæknis eða annarra embættismanna. Ummæli mín eru lík ummælum annarra undanfarið. Vísa ég til Ólafs Baldurssonar, lækningaframkvæmdastjóra á Landspítalanum, sem sagði að fjárframlög til spítalans hefðu dregist saman um 20%, dregið hefði úr þjónustu og sífellt erfiðara verði að tryggja öryggi sjúklinga. Hann segir ekkert vit í því að halda áfram á braut niðurskurðar. Elísabet Benedikz, yfirlæknir bráðamóttöku Landspítalans, sagði í sjónvarpsviðtali að sjúklingum færi fjölgandi og komið væri að ?algerum þanmörkum?. Í ályktun læknaráðs heilsugæslunnar á Akureyri segir svo: ?Álagið á lækna er orðið þannig að reyndustu heimilislæknarnir eru komnir að þolmörkum. Samlög lækna eru löngu full og læknum ekki gert kleift að sinna störfum sínum sem skyldi.? Allt ber þetta að sama brunni, niðurskurðurinn er orðinn alltof mikill. Könnun á Landspítalanum haustið 2010 sýndi að 50-60% yngri lækna höfðu ekki tíma til að ljúka verkefnum þannig að þeir væru ánægðir með þau. Þriðjungur sérfræði- og yfirlækna var sama sinnis. Þetta er ekki ásættanlegt þegar um nákvæmnisvinnu er að ræða, eins og læknisstarfið er. Mistök og yfirsjónir geta haft alvarlegar afleiðingar fyrir líf og heilsu fólks. Það er samdóma álit þeirra sem fjalla um heilbrigðiskerfið að niðurskurður sé orðinn svo mikill að hann skaði heilbrigðiskerfið og ógni öryggi sjúklinga. Þetta ætti að vera yfirvöldum heilbrigðismála verulegt áhyggjuefni. Yfirvöld ættu að einbeita sér að því að efla heilbrigðiskerfið og auka fjárveitingar í stað þess að gera tortryggileg ummæli, sem sett voru fram í varnaðarskyni. Heilbrigðisráðherra er æðsti yfirmaður heilbrigðismála á Íslandi og hann á að vita hvað hrjáir heilbrigðiskerfið. Það á ekki að þurfa sérstaka greiningu á ummælum formanns Læknafélagsins til að komast að því hvar skórinn kreppir. Það var óþægilegt að frétta það við lestur dagblaða að ummæli mín um áhrif niðurskurðarins á heilbrigðiskerfið þörfnuðust að mati velferðarráðherra rannsóknar hjá landlækni. Við það er erfitt að una sem formaður Læknafélags Íslands. Eðlilegast hefði verið að velferðarráðherra eða trúnaðarmaður hans ræddi beint við mig ef ummæli mín voru óskýr, sem þau voru reyndar alls ekki. Þessu er varpað fram velferðarráðherra og ráðuneytinu til umhugsunar.
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Uppbyggileg réttvísi (e. Restorative Justice) Kristín Skjaldardóttir,Þóra Sigríður Einarsdóttir skrifar
Skoðun „Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir skrifar
Skoðun Ungt fólk, hvatningar til að nýta kosningarétt sinn og að mynda sér eigin skoðun Elmar Ægir Eysteinsson skrifar
Skoðun Hver er stefna Viðreisnar í heilbrigðismálum og hvernig virkar hún í praksis? Sigurrós Huldudóttir skrifar
Skoðun Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Plan í heilbrigðis- og öldrunarmálum - þjóðarátak í umönnun eldra fólks Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
„Öllum er fkn drull, haltu kjafti“ Bríet Bragadóttir,Hjördís Lára D. Ingólfsdóttir,Kristjana Anna Dagnýjardóttir Skoðun
Hvernig getum við gert Ísland að eftirsóttum stað fyrir barnafjölskyldur? Birgitta Sigurðardóttir Skoðun