Lofuðu mörgu en gerðu fátt 21. apríl 2010 03:15 Þrír ráðherrar og þrír seðlabankastjórar skrifuðu undir skjalið. Íslensk stjórnvöld lofuðu í maí 2008 að minnka bankakerfið og breyta lánareglum Íbúðalánasjóðs. Norrænu seðlabankarnir voru tortryggnir. Íslenska bankakerfið var allt of stórt fyrir landið og stjórnvöld gerðu lítið sem ekkert til að breyta þeirri staðreynd. Þetta er ein af meginniðurstöðum rannsóknarnefndarinnar. Nefndin gagnrýnir sérstaklega að í stjórnarsáttmála ríkisstjórnar Samfylkingar og Sjálfstæðisflokksins er gert ráð fyrir enn frekari útrás bankanna. Þessi staðreynd virtist öllum ljós, nema kannski Íslendingum sjálfum, í ársbyrjun 2008. Seðlabanki Íslands kom hvarvetna að lokuðum dyrum þegar hann óskaði eftir gjaldmiðlaskiptasamningum við systurstofnanir sínar víða um heim. Í maí var svo komið að allir höfðu snúið baki við Íslendingum nema norrænu þjóðirnar. Þær settu hins vegar strangar kröfur. Davíð Oddsson seðlabankastjóri hitti norræna kollega sína í Ósló 14. maí og lagði hart að þeim að lána íslenska seðlabankanum fé svo hægt væri að styrkja gjaldeyrisvaraforðann. Í skýrslunni kemur fram að bankastjórar norrænu seðlabankanna efuðust um að ríkisstjórn Íslands tæki á aðsteðjandi vanda. Ekkert dygði minna en uppáskrift ráðherra þar um. Að lokum var hringt í Geir H. Haarde forsætisráðherra og þrír ráðherrar undirrituðu samning um aðgerðir 15. maí. Þar var kveðið á um ábyrga stefnu í ríkisfjármálum annars vegar og hins vegar um Íbúðalánasjóð. Það dugði þó ekki til og forsætisráðherra gaf út yfirlýsingu daginn eftir. Í henni segir að stjórnvöld muni „stuðla að auknum hagvexti og skipulagsbreytingum á íslenska hagkerfinu með það fyrir augum að treysta efnahagslegan stöðugleika“. Þar segir einnig að til þess að bæta virkni peningamálastefnunnar muni ríkisstjórnin „þegar undirbúa og birta trúverðuga áætlun um umbætur og breytingar á skipulagi Íbúðalánasjóð“. Skemmst er frá því að segja að ekkert gekk að minnka bankana. Hvað Íbúðalánasjóð varðar er á málaskrá Alþingis, fyrir haustið 2008, að finna frumvarp frá Jóhönnu Sigurðardóttur félagsmálaráðherra um breytingar á lögum um húsnæðismál. Það hafði ekki verið lagt fram þegar hrunið varð. Skýrsluhöfundar fara ekki í grafgötur með það að loforðin, eða öllu heldur skortur á efndum, hafi haft áhrif til hins verra gagnvart frændþjóðunum á Norðurlöndunum. „Þegar lítið varð um efndir á fyrrnefndum loforðum af hálfu ríkisstjórnarinnar sumarið 2008 bætti hún gráu ofan á svart. Verður ekki annað séð en að þegar þetta aðgerðaleysi bættist við það viðhorf sem áður hafði verið uppi á vettvangi erlendra seðlabanka gagnvart Íslandi hafi íslensk stjórnvöld verið orðin mjög einangruð að þessu leyti á alþjóðavettvangi og þar með átt í fá hús að venda þegar kom að falli íslensku bankanna í október 2008.“ kolbeinn@frettabladid.is Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Nöfn þeirra sem létust í Eyjafirði Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Apple biðst afsökunar á auglýsingu fyrir nýjan iPad Erlent Krefjast þess að HÍ beiti sér með sama hætti gegn Ísrael og Rússlandi Innlent Flóttamannastofnun SÞ gerir athugasemdir við útlendingafrumvarpið Innlent Makar mætast í Pallborðinu Innlent Laus úr haldi en enn grunaður um græsku Innlent Raðrúðubrjóturinn enn á ferð í miðborginni Innlent Segja lögregluþjón hafa bankað á rangar dyr og skotið ungan mann Erlent Mögulegt strok á laxi úr landeldi Innlent Fleiri fréttir Segja óverulegt magn hafa sloppið Dóra vill ekki búa við umræðu byggða á „falsvitnum“ Einn fluttur eftir þriggja bíla árekstur Óska eftir frekara gæsluvarðhaldi Skjálftahrina og skyndilegt brotthvarf þjálfara Raðrúðubrjóturinn enn á ferð í miðborginni Makar mætast í Pallborðinu Mögulegt strok á laxi úr landeldi Laus úr haldi en enn grunaður um græsku Opna Laugardalslaug á ný Nöfn þeirra sem létust í Eyjafirði Flóttamannastofnun SÞ gerir athugasemdir við útlendingafrumvarpið Krefjast þess að HÍ beiti sér með sama hætti gegn Ísrael og Rússlandi Tveir fluttir á Landspítala eftir árekstur á mótorkrossbrautinni í Mosfellsbæ Skjálftavirkni aukist í kjölfar gosloka Stöðugt landris og hugað að rýmingu Ræktar 95 tegundir af túlípönum í Mosfellsdal Dýrin séu dauð, veik, horuð og í miklum vanhöldum Ríkisstjórn þurfi að gera meira í þágu vopnahlés Dauð lömb á túni, árás á Rafah og Eurovision Maður sem áreitir börn í Hafnarfirði til rannsóknar Sýknaður af nauðgun en enginn vafi að konan telji á sér brotið Fylgi Höllu hrundi eftir kappræðurnar á RÚV Sinubruni við Hellisskóg á Selfossi 150 þolendum sinnt vegna ofbeldis í nánu sambandi Meintur fjárdráttur mikið áfall fyrir starfsfólk skólans Stóra Svört bar fimm svörtum lömbum Eldgosinu lokið, meintur fjárdráttur og manndrápsrannsókn Eldvörp líkleg næst Rannsókn vegna meints manndráps í Kiðjabergi miðar vel Sjá meira
Íslensk stjórnvöld lofuðu í maí 2008 að minnka bankakerfið og breyta lánareglum Íbúðalánasjóðs. Norrænu seðlabankarnir voru tortryggnir. Íslenska bankakerfið var allt of stórt fyrir landið og stjórnvöld gerðu lítið sem ekkert til að breyta þeirri staðreynd. Þetta er ein af meginniðurstöðum rannsóknarnefndarinnar. Nefndin gagnrýnir sérstaklega að í stjórnarsáttmála ríkisstjórnar Samfylkingar og Sjálfstæðisflokksins er gert ráð fyrir enn frekari útrás bankanna. Þessi staðreynd virtist öllum ljós, nema kannski Íslendingum sjálfum, í ársbyrjun 2008. Seðlabanki Íslands kom hvarvetna að lokuðum dyrum þegar hann óskaði eftir gjaldmiðlaskiptasamningum við systurstofnanir sínar víða um heim. Í maí var svo komið að allir höfðu snúið baki við Íslendingum nema norrænu þjóðirnar. Þær settu hins vegar strangar kröfur. Davíð Oddsson seðlabankastjóri hitti norræna kollega sína í Ósló 14. maí og lagði hart að þeim að lána íslenska seðlabankanum fé svo hægt væri að styrkja gjaldeyrisvaraforðann. Í skýrslunni kemur fram að bankastjórar norrænu seðlabankanna efuðust um að ríkisstjórn Íslands tæki á aðsteðjandi vanda. Ekkert dygði minna en uppáskrift ráðherra þar um. Að lokum var hringt í Geir H. Haarde forsætisráðherra og þrír ráðherrar undirrituðu samning um aðgerðir 15. maí. Þar var kveðið á um ábyrga stefnu í ríkisfjármálum annars vegar og hins vegar um Íbúðalánasjóð. Það dugði þó ekki til og forsætisráðherra gaf út yfirlýsingu daginn eftir. Í henni segir að stjórnvöld muni „stuðla að auknum hagvexti og skipulagsbreytingum á íslenska hagkerfinu með það fyrir augum að treysta efnahagslegan stöðugleika“. Þar segir einnig að til þess að bæta virkni peningamálastefnunnar muni ríkisstjórnin „þegar undirbúa og birta trúverðuga áætlun um umbætur og breytingar á skipulagi Íbúðalánasjóð“. Skemmst er frá því að segja að ekkert gekk að minnka bankana. Hvað Íbúðalánasjóð varðar er á málaskrá Alþingis, fyrir haustið 2008, að finna frumvarp frá Jóhönnu Sigurðardóttur félagsmálaráðherra um breytingar á lögum um húsnæðismál. Það hafði ekki verið lagt fram þegar hrunið varð. Skýrsluhöfundar fara ekki í grafgötur með það að loforðin, eða öllu heldur skortur á efndum, hafi haft áhrif til hins verra gagnvart frændþjóðunum á Norðurlöndunum. „Þegar lítið varð um efndir á fyrrnefndum loforðum af hálfu ríkisstjórnarinnar sumarið 2008 bætti hún gráu ofan á svart. Verður ekki annað séð en að þegar þetta aðgerðaleysi bættist við það viðhorf sem áður hafði verið uppi á vettvangi erlendra seðlabanka gagnvart Íslandi hafi íslensk stjórnvöld verið orðin mjög einangruð að þessu leyti á alþjóðavettvangi og þar með átt í fá hús að venda þegar kom að falli íslensku bankanna í október 2008.“ kolbeinn@frettabladid.is
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Nöfn þeirra sem létust í Eyjafirði Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Apple biðst afsökunar á auglýsingu fyrir nýjan iPad Erlent Krefjast þess að HÍ beiti sér með sama hætti gegn Ísrael og Rússlandi Innlent Flóttamannastofnun SÞ gerir athugasemdir við útlendingafrumvarpið Innlent Makar mætast í Pallborðinu Innlent Laus úr haldi en enn grunaður um græsku Innlent Raðrúðubrjóturinn enn á ferð í miðborginni Innlent Segja lögregluþjón hafa bankað á rangar dyr og skotið ungan mann Erlent Mögulegt strok á laxi úr landeldi Innlent Fleiri fréttir Segja óverulegt magn hafa sloppið Dóra vill ekki búa við umræðu byggða á „falsvitnum“ Einn fluttur eftir þriggja bíla árekstur Óska eftir frekara gæsluvarðhaldi Skjálftahrina og skyndilegt brotthvarf þjálfara Raðrúðubrjóturinn enn á ferð í miðborginni Makar mætast í Pallborðinu Mögulegt strok á laxi úr landeldi Laus úr haldi en enn grunaður um græsku Opna Laugardalslaug á ný Nöfn þeirra sem létust í Eyjafirði Flóttamannastofnun SÞ gerir athugasemdir við útlendingafrumvarpið Krefjast þess að HÍ beiti sér með sama hætti gegn Ísrael og Rússlandi Tveir fluttir á Landspítala eftir árekstur á mótorkrossbrautinni í Mosfellsbæ Skjálftavirkni aukist í kjölfar gosloka Stöðugt landris og hugað að rýmingu Ræktar 95 tegundir af túlípönum í Mosfellsdal Dýrin séu dauð, veik, horuð og í miklum vanhöldum Ríkisstjórn þurfi að gera meira í þágu vopnahlés Dauð lömb á túni, árás á Rafah og Eurovision Maður sem áreitir börn í Hafnarfirði til rannsóknar Sýknaður af nauðgun en enginn vafi að konan telji á sér brotið Fylgi Höllu hrundi eftir kappræðurnar á RÚV Sinubruni við Hellisskóg á Selfossi 150 þolendum sinnt vegna ofbeldis í nánu sambandi Meintur fjárdráttur mikið áfall fyrir starfsfólk skólans Stóra Svört bar fimm svörtum lömbum Eldgosinu lokið, meintur fjárdráttur og manndrápsrannsókn Eldvörp líkleg næst Rannsókn vegna meints manndráps í Kiðjabergi miðar vel Sjá meira