Þögn um uppboð vekur spurningar Páll Steingrímsson skrifar 7. október 2020 08:30 Fyrr á þessu ári var Kjarninn duglegur að fræða lesendur sína um fyrirhugað uppboð á veiðiheimildum í Namibíu. Þannig átti uppboðið að „tryggja ríkinu auknar tekjur” og „auka gagnsæi við úthlutun aflaheimilda.“ Eftir að uppboðið misheppnaðist hrapallega, með tilheyrandi tjóni fyrir namibískt samfélag, hafa blaðamenn Kjarnans ekki skrifað stafkrók um niðurstöðu þess enda hefur miðillinn enga frétt birt um málið. Það skýtur auðvitað skökku við að fjölmiðillinn segi ekki frá niðurstöðu uppboðs sem hann sjálfur taldi eiga svo brýnt erindi við lesendur sína að hann greindi ekki einu sinni frá því, heldur tvisvar. Ef til vill er ástæða þagnarinnar sú að uppboðið skilaði jafnvirði 65 milljónum króna til ríkissjóðs Namibíu í stað sex milljarða króna. Hér er um að ræða veiðiheimildir sem áður voru nýttar af félögum tengdum Samherja í landinu. Margþætt tengsl RÚV og Kjarnans Þeir sem fylgjast vel með fréttum sjá að það eru mikil líkindi með fréttaflutningi Kjarnans og Ríkisútvarpsins. Það er ekki bara fylgni í fréttum þessara miðla heldur eru tónninn í fréttaflutningnum sá sami. Þessi samhverfa þarf ekki að koma neinum á óvart enda eru margþætt tengsl milli Ríkisútvarpsins og Kjarnans. Nokkrir núverandi fréttamanna Ríkisútvarpsins störfuðu áður á Kjarnanum. Þannig er annar umsjónarmanna spjallþáttarins Silfursins fyrrverandi aðstoðarritstjóri Kjarnans og er hún ennþá hluthafi í útgáfufélagi Kjarnans. Þá er ritstjóri Kjarnans launaður dagskrárgerðarmaður hjá Ríkisútvarpinu þar sem hann er með innslög í útvarpi. Allt þetta fólk er svo tengt nánum vináttuböndum. Þessi tengsl koma berlega í ljós í fréttaflutningi enda eru fáir fjölmiðlar á Íslandi jafn öflugar klappstýrur fyrir hina ýmsu þætti RÚV og Kjarninn. Það samræmist örugglega illa þessari stefnu að segja frá klúðrinu við uppboð aflaheimilda í Namibíu því það var Ríkisútvarpið sem afhjúpaði ætlaða spillingu í namibískum sjávarútvegi. Kjarninn gefur sig út fyrir að starfa í þágu almannahagsmuna óháð flokkslínum og hugmyndafræði. Svona valkvæð nálgun í fréttaflutningi er hins vegar auðvitað ekkert annað ein birtingarmynd áróðurs. Hvað var boðið upp í Namibíu? Uppboðið sem klúðraðist í Namibíu var ákveðin tilraun sem misheppnaðist en þetta var í fyrsta sinn sem aflaheimildir voru boðnar upp í landinu. Boðinn var upp kvóti í þremur tegundum, 11.000 tonn af lýsingi, 72.000 tonn af hestamakríl og 392 tonn af skötusel. Tekjurnar af uppboðinu átti að nýta til að greiða fyrir velferðarþjónustu á tímum Covid-19 heimsfaraldursins. Voru áætlaðar tekjur ríkissjóðs Namibíu af veiðileyfum jafnvirði um 6 milljarða króna og talið var að áhrifin yrðu um 25 milljarðar króna fyrir namibískt hagkerfi. Tekjurnar af uppboðinu voru hins vegar aðeins 65 milljónir króna að jafnvirði því aðeins voru seldar heimildir fyrir 100 tonn af lýsingi og 1.517 tonn af hestamakríl en ekkert af skötusel. Uppboðið fór algjörlega í vaskinn. Namibískur sjávarútvegur er því í nokkru uppnámi og óljóst um framhaldið. Allt í boði Ríkisútvarpsins. Misheppnað uppboð leiðir til þess að 99% þess hestamakríls sem boðinn var upp syndir enn í sjónum, engum til gagns. Það þýðir ekki aðeins lægri tekjur fyrir ríkissjóð Namibíu því hér er um að ræða ódýrt prótein fyrir tekjulægri hópa sem ratar aldrei á markað. Þá verða mörg hundruð sjómenn af atvinnu en til að veiða 72.000 tonn af hestamakríl á yfirstandandi fiskveiðiári hefði þurft a.m.k. sex skip, hvert með hundrað manna áhöfn, til að ná þessum veiðiheimildum innan tilgreinds tíma. Fréttir um uppboðið voru reiðarslag fyrir namibískt samfélag og ollu mikilli reiði meðal Namibíumanna. Forsíða eins útbreiddasta dagblaðs Namibíu, The Namibian, var undirlögð undir þetta mál undir fyrirsögninni: „Uppboðið endar með tárum“ og þegar þetta er skrifað eru mörg hundruð athugasemdir undir fréttum af málinu á Facebook-síðu The Namibian. Margar þeirra frá fólki sem missti lífsviðurværið vegna uppboðsins. Þetta mál vekur ýmsar spurningar. Hver var staðan í Namibíu þegar félög tengd Samherja stunduðu þar veiðar? Félög tengd Samherja greiddu jafnvirði 21,4 milljarða króna til namibískra aðila á meðan þau voru í rekstri á árunum 2012-2019 eins og greint var frá fyrr á þessu ári. Það var því holur hljómur í fullyrðingum um arðrán. Það er staðreynd að félög tengd Samherja sköpuðu gríðarleg verðmæti fyrir Namibíumenn á meðan þau störfuðu í landinu, þvert á fullyrðingar Ríkisútvarpsins. Það má spyrja hvort fréttamenn Ríkisútvarpsins séu stoltir af sínu framlagi enda voru þeir beinir gerendur í atburðarás sem leiddi til þess að fyrirkomulagi úthlutunar aflaheimildar í Namibíu var kollvarpað með tilheyrandi tjóni fyrir namibískt samfélag. Hvað segja þingmenn Viðreisnar? Fréttir af misheppnuðu uppboði aflaheimilda í Namibíu hafa líka snertifleti við stjórnmálin hér á landi. Á Alþingi lögðu þingmenn Viðreisnar, Pírata og Samfylkingarinnar fram fyrirspurn um samanburð á veiðigjöldum í Namibíu og Íslandi. Skýrsla Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands leiddi í ljós að veiðigjöldin í Namibíu reyndust vera lægra hlutfall af verðmæti afla en þau veiðigjöld sem Samherji greiðir á Íslandi, öll árin sem félögin voru starfandi í Namibíu, nema eitt. Úr því þingmenn þessara flokka hafa svona mikinn áhuga á namibískum sjávarútvegi, vilja þeir ekki ræða hvernig uppboðsleiðin gekk í Namibíu, sem þeir eru spenntir fyrir að innleiða hér á landi? Höfundur er skipstjóri hjá Samherja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Páll Steingrímsson Sjávarútvegur Samherjaskjölin Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Halldór 18.05.2024 Halldór Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Sjá meira
Fyrr á þessu ári var Kjarninn duglegur að fræða lesendur sína um fyrirhugað uppboð á veiðiheimildum í Namibíu. Þannig átti uppboðið að „tryggja ríkinu auknar tekjur” og „auka gagnsæi við úthlutun aflaheimilda.“ Eftir að uppboðið misheppnaðist hrapallega, með tilheyrandi tjóni fyrir namibískt samfélag, hafa blaðamenn Kjarnans ekki skrifað stafkrók um niðurstöðu þess enda hefur miðillinn enga frétt birt um málið. Það skýtur auðvitað skökku við að fjölmiðillinn segi ekki frá niðurstöðu uppboðs sem hann sjálfur taldi eiga svo brýnt erindi við lesendur sína að hann greindi ekki einu sinni frá því, heldur tvisvar. Ef til vill er ástæða þagnarinnar sú að uppboðið skilaði jafnvirði 65 milljónum króna til ríkissjóðs Namibíu í stað sex milljarða króna. Hér er um að ræða veiðiheimildir sem áður voru nýttar af félögum tengdum Samherja í landinu. Margþætt tengsl RÚV og Kjarnans Þeir sem fylgjast vel með fréttum sjá að það eru mikil líkindi með fréttaflutningi Kjarnans og Ríkisútvarpsins. Það er ekki bara fylgni í fréttum þessara miðla heldur eru tónninn í fréttaflutningnum sá sami. Þessi samhverfa þarf ekki að koma neinum á óvart enda eru margþætt tengsl milli Ríkisútvarpsins og Kjarnans. Nokkrir núverandi fréttamanna Ríkisútvarpsins störfuðu áður á Kjarnanum. Þannig er annar umsjónarmanna spjallþáttarins Silfursins fyrrverandi aðstoðarritstjóri Kjarnans og er hún ennþá hluthafi í útgáfufélagi Kjarnans. Þá er ritstjóri Kjarnans launaður dagskrárgerðarmaður hjá Ríkisútvarpinu þar sem hann er með innslög í útvarpi. Allt þetta fólk er svo tengt nánum vináttuböndum. Þessi tengsl koma berlega í ljós í fréttaflutningi enda eru fáir fjölmiðlar á Íslandi jafn öflugar klappstýrur fyrir hina ýmsu þætti RÚV og Kjarninn. Það samræmist örugglega illa þessari stefnu að segja frá klúðrinu við uppboð aflaheimilda í Namibíu því það var Ríkisútvarpið sem afhjúpaði ætlaða spillingu í namibískum sjávarútvegi. Kjarninn gefur sig út fyrir að starfa í þágu almannahagsmuna óháð flokkslínum og hugmyndafræði. Svona valkvæð nálgun í fréttaflutningi er hins vegar auðvitað ekkert annað ein birtingarmynd áróðurs. Hvað var boðið upp í Namibíu? Uppboðið sem klúðraðist í Namibíu var ákveðin tilraun sem misheppnaðist en þetta var í fyrsta sinn sem aflaheimildir voru boðnar upp í landinu. Boðinn var upp kvóti í þremur tegundum, 11.000 tonn af lýsingi, 72.000 tonn af hestamakríl og 392 tonn af skötusel. Tekjurnar af uppboðinu átti að nýta til að greiða fyrir velferðarþjónustu á tímum Covid-19 heimsfaraldursins. Voru áætlaðar tekjur ríkissjóðs Namibíu af veiðileyfum jafnvirði um 6 milljarða króna og talið var að áhrifin yrðu um 25 milljarðar króna fyrir namibískt hagkerfi. Tekjurnar af uppboðinu voru hins vegar aðeins 65 milljónir króna að jafnvirði því aðeins voru seldar heimildir fyrir 100 tonn af lýsingi og 1.517 tonn af hestamakríl en ekkert af skötusel. Uppboðið fór algjörlega í vaskinn. Namibískur sjávarútvegur er því í nokkru uppnámi og óljóst um framhaldið. Allt í boði Ríkisútvarpsins. Misheppnað uppboð leiðir til þess að 99% þess hestamakríls sem boðinn var upp syndir enn í sjónum, engum til gagns. Það þýðir ekki aðeins lægri tekjur fyrir ríkissjóð Namibíu því hér er um að ræða ódýrt prótein fyrir tekjulægri hópa sem ratar aldrei á markað. Þá verða mörg hundruð sjómenn af atvinnu en til að veiða 72.000 tonn af hestamakríl á yfirstandandi fiskveiðiári hefði þurft a.m.k. sex skip, hvert með hundrað manna áhöfn, til að ná þessum veiðiheimildum innan tilgreinds tíma. Fréttir um uppboðið voru reiðarslag fyrir namibískt samfélag og ollu mikilli reiði meðal Namibíumanna. Forsíða eins útbreiddasta dagblaðs Namibíu, The Namibian, var undirlögð undir þetta mál undir fyrirsögninni: „Uppboðið endar með tárum“ og þegar þetta er skrifað eru mörg hundruð athugasemdir undir fréttum af málinu á Facebook-síðu The Namibian. Margar þeirra frá fólki sem missti lífsviðurværið vegna uppboðsins. Þetta mál vekur ýmsar spurningar. Hver var staðan í Namibíu þegar félög tengd Samherja stunduðu þar veiðar? Félög tengd Samherja greiddu jafnvirði 21,4 milljarða króna til namibískra aðila á meðan þau voru í rekstri á árunum 2012-2019 eins og greint var frá fyrr á þessu ári. Það var því holur hljómur í fullyrðingum um arðrán. Það er staðreynd að félög tengd Samherja sköpuðu gríðarleg verðmæti fyrir Namibíumenn á meðan þau störfuðu í landinu, þvert á fullyrðingar Ríkisútvarpsins. Það má spyrja hvort fréttamenn Ríkisútvarpsins séu stoltir af sínu framlagi enda voru þeir beinir gerendur í atburðarás sem leiddi til þess að fyrirkomulagi úthlutunar aflaheimildar í Namibíu var kollvarpað með tilheyrandi tjóni fyrir namibískt samfélag. Hvað segja þingmenn Viðreisnar? Fréttir af misheppnuðu uppboði aflaheimilda í Namibíu hafa líka snertifleti við stjórnmálin hér á landi. Á Alþingi lögðu þingmenn Viðreisnar, Pírata og Samfylkingarinnar fram fyrirspurn um samanburð á veiðigjöldum í Namibíu og Íslandi. Skýrsla Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands leiddi í ljós að veiðigjöldin í Namibíu reyndust vera lægra hlutfall af verðmæti afla en þau veiðigjöld sem Samherji greiðir á Íslandi, öll árin sem félögin voru starfandi í Namibíu, nema eitt. Úr því þingmenn þessara flokka hafa svona mikinn áhuga á namibískum sjávarútvegi, vilja þeir ekki ræða hvernig uppboðsleiðin gekk í Namibíu, sem þeir eru spenntir fyrir að innleiða hér á landi? Höfundur er skipstjóri hjá Samherja.
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun