Einvígið um Bandaríkin Bjarni Halldór Janusson skrifar 28. október 2020 07:31 Næstu forsetakosningar í Bandaríkjunum fara fram eftir rúmlega viku. Ef marka má nýjustu tölur hefur kjörsókn aukist allverulega, en nú þegar hafa um 70 milljón manns greitt atkvæði, eða rétt yfir helmingur þeirra sem kusu árið 2016. Þar eru helst yngri kjósendur á ferð. Í Bandaríkjunum er tvíflokkakerfi við lýði og frá miðbiki nítjándu aldar hafa forsetar Bandaríkjanna komið úr röðum tveggja flokka, Repúblikana og Demókrata. Samhliða forsetakosningunum verður þó einnig kosið í neðri deild og hluta efri deildar Bandaríkjaþings. Nánar tiltekið verður kosið um 435 þingsæti Fulltrúadeildar Bandaríkjaþings, en kosið um 1/3 þingsæta í Öldungadeild Bandaríkjaþings. Kannanir benda til að Demókratar munu vinna stórsigur næstkomandi þriðjudag, eða hljóta meirihluta í báðum deildum þingsins og sigra forsetakosningarnar sömuleiðis. Líkurnar á að Demókratar haldi meirihluta í Fulltrúadeild eru 96% og líkurnar á meirihluta í Öldungadeild eru 73%. Ekki þykir ólíklegt að Demókratar fjölgi í hæstarétti Bandaríkjanna hljóti þeir nógu góðan sigur næsta þriðjudag, þó það séu auðvitað bara getgátur á þessu stigi. Kannanir 2016 og kannanir 2020 Kannanir benda til stórsigurs Demókrata, einkum í forsetakosningunum. Að vísu ber að hafa í huga að kannanir gáfu einnig í skyn að Trump biði ósigur í forsetakosningunum árið 2016. Þá var þó mjórra á munum milli frambjóðendanna tveggja og Biden mælist nú með meira forskot á landsvísu sem og í hinum mikilvægu sveifluríkjum en frambjóðandi Demókrata árið 2016, Hillary Clinton. Í ljósi þess að í Bandaríkjunum er svonefnt kjörmannakerfi við lýði, þar sem frambjóðandinn getur í raun sigrað kosningarnar án þess að hafa meirihluta atkvæða á landsvísu á bak við sig, þá er kosningabaráttan að mestu leyti háð í áðurnefndum sveifluríkjum. Þar ber helst að nefna suðurríki Bandaríkjanna og miðvesturríkin, svo sem Virginía, Norður-Karólína og Flórída í suðrinu, auk Wisconsin, Iowa og Michigan í miðvestrinu. Einnig ber að nefna Ohio í miðvestrinu og Colorado og Nevada í vesturhluta Bandaríkjanna. Biden þykir höfða vel til kjósenda í þessum sveifluríkjum, en nánar um það má lesa hér. Á landsvísu mælist Biden með talsvert meira fylgi en Trump. Í Flórída og Norður-Karólínu virðist Biden hafa örlítið forskot, en talsvert meira í Michigan, Wisconsin og Nevada. Trump virðist þá hafa smávægilegt forskot í Ohio og Iowa (og raunar í Texas líka, sem almennt er talið lykilríki Repúblikana, en nú er óljóst með úrslit þar). Þá ber einnig að nefna forskot Biden í Arizona og Pennsylvaníu, en árið 2016 fékk Trump meirihluta atkvæða í þessum tveimur ríkjum, þó hann hafi eingöngu hlotið 0,72% fleiri atkvæði en Clinton í Pennsylvaníu, svo dæmi sé tekið til að undirstrika nauman sigur hans það árið. Nú virðist Biden hins vegar hafa gott forskot í flestum ríkjanna sem skipta höfuðmáli í forsetakosningum Bandaríkjanna. Raunar er Biden yfir í öllum þeim ríkjum sem Trump þyrfti að sigra til að ná endurkjöri, að Ohio-ríkinu undanskildu. Þá er talið nánast útilokað að Trump sigri kosningarnar án Flórída, en Biden hefur þar naumt forskot eins og staðan er núna. Nokkra þætti ber þó að hafa í huga, sem gætu orsakað sigur Trump í næstu kosningum, en þegar öllu er á botninn hvolft virðist allt benda til sigur Biden í næstu viku. Samkvæmt útreikningum hér má til dæmis sjá að Trump sigrar eingöngu í tólf af hverjum hundrað skiptum, sem merkir að sigurlíkar hans séu 12% en til samanburðar voru sigurlíkurnar hans taldar um 30% fyrir kosningarnar 2016. Þá hefur verið nefnt að kjósendur Trump séu ólíklegri til að lýsa yfir stuðningi í skoðanakönnunum, en í ljósi þess mikla og fjölbreytta stuðnings sem Biden virðist hafa er ekki líklegt að það breyti miklu á kjördag, auk þess sem þessi áhrif eru ekki talin sérlega mikil. Biden í góðri stöðu Jafnframt má nefna þá staðreynd að Trump virðist hafa tapað mikilvægum kjósendum til Biden, einkum eldra fólk og kristnir Bandaríkjamenn, og það eitt og sér gæti skipt sköpum í næstu kosningum. Margt annað ber einnig að hafa í huga, svo sem léleg kjörsókn Demókrata í nokkrum mikilvægum ríkjum árið 2016 sem virðist nú ekki ætla að endurtaka sig. Fyrir kosningarnar 2016 var gjarnan sagt að andstæðingar Trump tækju hann ekki alvarlega, en á kjörtímabilinu, einkum síðustu mánuði, hefur þetta vitanlega breyst, sem kann að vinna allverulega gegn Trump í næstu kosningum. Mikil kjörsókn er almennt ríkjandi valdhöfum í óhag, sem bendir þá til enn frekari sigurs Biden. Að auki eru nýlegar lýðfræðibreytingar Biden í hag og því líklegt að nýir kjósendur kjósi hann fremur en Trump. Þá benda viðhorfskannanir til þess að kjósendum líki betur við Biden en Trump, en að þeim líki jafnframt betur við Biden en Clinton. Kosninganóttin verður spennandi, enda margt í húfi og óvissuþættirnir sömuleiðis margir, og enginn sigur í höfn hjá Demókrataflokknum þrátt fyrir að mælast með gott forskot. Það er þó ljóst að kosningarnar nú í ár eru um margt frábrugðnar síðustu kosningum. Það getur breytt miklu á kjördag. Sjáum hvað setur. Höfundur er meistaranemi í stjórnmálaheimspeki við Háskólann í York. Þessi grein er birt í samstarfi við Róm. Rómur er vettvangur fyrir ungt frjálslynt fólk til þess að láta að sér kveða í samfélagsumræðunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bjarni Halldór Janusson Rómur Forsetakosningar í Bandaríkjunum Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Næstu forsetakosningar í Bandaríkjunum fara fram eftir rúmlega viku. Ef marka má nýjustu tölur hefur kjörsókn aukist allverulega, en nú þegar hafa um 70 milljón manns greitt atkvæði, eða rétt yfir helmingur þeirra sem kusu árið 2016. Þar eru helst yngri kjósendur á ferð. Í Bandaríkjunum er tvíflokkakerfi við lýði og frá miðbiki nítjándu aldar hafa forsetar Bandaríkjanna komið úr röðum tveggja flokka, Repúblikana og Demókrata. Samhliða forsetakosningunum verður þó einnig kosið í neðri deild og hluta efri deildar Bandaríkjaþings. Nánar tiltekið verður kosið um 435 þingsæti Fulltrúadeildar Bandaríkjaþings, en kosið um 1/3 þingsæta í Öldungadeild Bandaríkjaþings. Kannanir benda til að Demókratar munu vinna stórsigur næstkomandi þriðjudag, eða hljóta meirihluta í báðum deildum þingsins og sigra forsetakosningarnar sömuleiðis. Líkurnar á að Demókratar haldi meirihluta í Fulltrúadeild eru 96% og líkurnar á meirihluta í Öldungadeild eru 73%. Ekki þykir ólíklegt að Demókratar fjölgi í hæstarétti Bandaríkjanna hljóti þeir nógu góðan sigur næsta þriðjudag, þó það séu auðvitað bara getgátur á þessu stigi. Kannanir 2016 og kannanir 2020 Kannanir benda til stórsigurs Demókrata, einkum í forsetakosningunum. Að vísu ber að hafa í huga að kannanir gáfu einnig í skyn að Trump biði ósigur í forsetakosningunum árið 2016. Þá var þó mjórra á munum milli frambjóðendanna tveggja og Biden mælist nú með meira forskot á landsvísu sem og í hinum mikilvægu sveifluríkjum en frambjóðandi Demókrata árið 2016, Hillary Clinton. Í ljósi þess að í Bandaríkjunum er svonefnt kjörmannakerfi við lýði, þar sem frambjóðandinn getur í raun sigrað kosningarnar án þess að hafa meirihluta atkvæða á landsvísu á bak við sig, þá er kosningabaráttan að mestu leyti háð í áðurnefndum sveifluríkjum. Þar ber helst að nefna suðurríki Bandaríkjanna og miðvesturríkin, svo sem Virginía, Norður-Karólína og Flórída í suðrinu, auk Wisconsin, Iowa og Michigan í miðvestrinu. Einnig ber að nefna Ohio í miðvestrinu og Colorado og Nevada í vesturhluta Bandaríkjanna. Biden þykir höfða vel til kjósenda í þessum sveifluríkjum, en nánar um það má lesa hér. Á landsvísu mælist Biden með talsvert meira fylgi en Trump. Í Flórída og Norður-Karólínu virðist Biden hafa örlítið forskot, en talsvert meira í Michigan, Wisconsin og Nevada. Trump virðist þá hafa smávægilegt forskot í Ohio og Iowa (og raunar í Texas líka, sem almennt er talið lykilríki Repúblikana, en nú er óljóst með úrslit þar). Þá ber einnig að nefna forskot Biden í Arizona og Pennsylvaníu, en árið 2016 fékk Trump meirihluta atkvæða í þessum tveimur ríkjum, þó hann hafi eingöngu hlotið 0,72% fleiri atkvæði en Clinton í Pennsylvaníu, svo dæmi sé tekið til að undirstrika nauman sigur hans það árið. Nú virðist Biden hins vegar hafa gott forskot í flestum ríkjanna sem skipta höfuðmáli í forsetakosningum Bandaríkjanna. Raunar er Biden yfir í öllum þeim ríkjum sem Trump þyrfti að sigra til að ná endurkjöri, að Ohio-ríkinu undanskildu. Þá er talið nánast útilokað að Trump sigri kosningarnar án Flórída, en Biden hefur þar naumt forskot eins og staðan er núna. Nokkra þætti ber þó að hafa í huga, sem gætu orsakað sigur Trump í næstu kosningum, en þegar öllu er á botninn hvolft virðist allt benda til sigur Biden í næstu viku. Samkvæmt útreikningum hér má til dæmis sjá að Trump sigrar eingöngu í tólf af hverjum hundrað skiptum, sem merkir að sigurlíkar hans séu 12% en til samanburðar voru sigurlíkurnar hans taldar um 30% fyrir kosningarnar 2016. Þá hefur verið nefnt að kjósendur Trump séu ólíklegri til að lýsa yfir stuðningi í skoðanakönnunum, en í ljósi þess mikla og fjölbreytta stuðnings sem Biden virðist hafa er ekki líklegt að það breyti miklu á kjördag, auk þess sem þessi áhrif eru ekki talin sérlega mikil. Biden í góðri stöðu Jafnframt má nefna þá staðreynd að Trump virðist hafa tapað mikilvægum kjósendum til Biden, einkum eldra fólk og kristnir Bandaríkjamenn, og það eitt og sér gæti skipt sköpum í næstu kosningum. Margt annað ber einnig að hafa í huga, svo sem léleg kjörsókn Demókrata í nokkrum mikilvægum ríkjum árið 2016 sem virðist nú ekki ætla að endurtaka sig. Fyrir kosningarnar 2016 var gjarnan sagt að andstæðingar Trump tækju hann ekki alvarlega, en á kjörtímabilinu, einkum síðustu mánuði, hefur þetta vitanlega breyst, sem kann að vinna allverulega gegn Trump í næstu kosningum. Mikil kjörsókn er almennt ríkjandi valdhöfum í óhag, sem bendir þá til enn frekari sigurs Biden. Að auki eru nýlegar lýðfræðibreytingar Biden í hag og því líklegt að nýir kjósendur kjósi hann fremur en Trump. Þá benda viðhorfskannanir til þess að kjósendum líki betur við Biden en Trump, en að þeim líki jafnframt betur við Biden en Clinton. Kosninganóttin verður spennandi, enda margt í húfi og óvissuþættirnir sömuleiðis margir, og enginn sigur í höfn hjá Demókrataflokknum þrátt fyrir að mælast með gott forskot. Það er þó ljóst að kosningarnar nú í ár eru um margt frábrugðnar síðustu kosningum. Það getur breytt miklu á kjördag. Sjáum hvað setur. Höfundur er meistaranemi í stjórnmálaheimspeki við Háskólann í York. Þessi grein er birt í samstarfi við Róm. Rómur er vettvangur fyrir ungt frjálslynt fólk til þess að láta að sér kveða í samfélagsumræðunni.
Þessi grein er birt í samstarfi við Róm. Rómur er vettvangur fyrir ungt frjálslynt fólk til þess að láta að sér kveða í samfélagsumræðunni.