Græn orkubylting í landi tækifæranna Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir skrifar 28. ágúst 2021 14:30 Loftslagsmál og orkumál eru óaðskiljanlegir málaflokkar. Ísland stendur frammi fyrir einstöku og öfundsverðu tækifæri til að vera áfram leiðandi í grænu orkubyltingunni sem felst í viðleitni þjóða heims til að hverfa frá olíunotkun og taka upp umhverfisvæna orkugjafa. Við getum þó hæglega glatað forystu okkar ef við höfum ekki skýra sýn og látum hug fylgja máli. Græna orkubyltingin kallar á aukna notkun á bæði raforku og rafeldsneyti sem þarf mikla raforku til að framleiða. Áætlað hefur verið að full orkuskipti í samgöngum á landi, haftengdri starfsemi og innanlandsflugi, miðað við núverandi olíunotkun okkar innanlands, kalli á 1.200 megavött af uppsettu afli, sem er rúmlega þriðjungur af öllu uppsettu afli á Íslandi í dag. Þá er ótalið það afl sem þarf til að knýja aðra græna starfsemi sem við viljum sjá vaxa og dafna, til að mynda gagnaver, gróðurhús eða rafeldsneytisframleiðslu til útflutnings, auk þess sem millilandaflug mun án efa færa sig yfir á sjálfbærara eldsneyti á næstu árum. Í nýrri orkustefnu höfum við sett okkur það markmið að verða óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2050. Ég vil sjá það gerast fyrr og auðvitað ættum við að ná þeim áfanga fyrst allra þjóða. Við eigum að keyra Ísland á grænni innlendri orku, fremur en að kaupa hana erlendis frá fyrir 80-120 milljarða á ári eins og við gerum í dag. Tækifærið er gríðarstórt efnahagslega og myndi auk þess marka algjör tímamót í umhverfismálum. Erlendir markaðir gera sífellt sterkari kröfur um að vörur séu framleiddar á sjálfbæran hátt með lágu kolefnisspori. Orkuskiptin munu því styrkja stöðu íslenskrar framleiðslu á erlendum mörkuðum og laða hingað bæði nýja framleiðslu og ný fyrirtæki sem vilja byggja alfarið á grænni orku og tengdum tækifærum. Græn nýsköpun í heiminum eykst um 50% á ári og við viljum fá sem mest af þeim umsvifum hingað, með tilheyrandi verðmæta- og atvinnusköpun um allt land. Ísland er sem stendur í efsta sæti á vísitölu MIT-háskólans um græna framtíð. Við stöndum því mjög sterkt að vígi. En aðrar þjóðir eru á hraðferð í átt að sama marki og raunveruleg hætta er á að við glutrum niður forskoti okkar og tækifærum séum við værukær og drögum lappirnar. Einna mestum áhyggjum veldur sú staðreynd að rammaáætlun um nýtingu og vernd orkulinda er augljóslega komin í algjörar ógöngur. Gildandi áætlun er orðin átta ára gömul og fjórði áfangi hennar hefur legið óbættur hjá garði í mörg ár án þess að Alþingi afgreiði hann. Það verður að vera forgangsatriði að breyta þessu.. Við þurfum græna orku til að ná árangri í að draga úr útblæstri og það verður að taka það með í reikninginn þegar efnahags- og samfélagsleg áhrif virkjana eru metin í hverjum landshluta samhliða umhverfisáhrifum. Eðlilegt er að sveitarfélög og íbúar komi í ríkara mæli að því að ákvarða hvar mörkin á milli nýtingar grænna orkukosta og verndunar náttúru liggja. Á sama tíma þurfum við að skapa grænum fjárfestingarverkefnum hagfellt og samkeppnishæft viðskiptaumhverfi og styðja við þá nýsköpun og þróunarverkefni sem þarf til að byltingarkennd umskipti verði að veruleika. Það er í þágu bæði þjóðarhags og loftslagsmála. Græn framtíð sameinar efnahagslega hagsmuni Íslands og umhverfislega hagsmuni mannkyns. Sjálfstæðisflokkurinn vill gera þá grænu framtíð að veruleika með hámarksávinningi fyrir bæði landsmenn og loftslagið. Útrýmum jarðefnaeldsneyti, drögum úr losun, aukum orkuöryggi og orkusjálfstæði Íslands, styrkjum stöðu íslenskrar framleiðslu erlendis, löðum til okkar græn fjárfestingarverkefni, búum til þekkingu og tækni sem við getum bæði nýtt sjálf og flutt út, og sköpum með öllu þessu ómæld verðmæti og spennandi störf. Höfundur er ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og oddviti Sjálfstæðisflokksins í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Orkumál Loftslagsmál Skoðun: Kosningar 2021 Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Sjálfstæðisflokkurinn Alþingiskosningar 2021 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Barnapíu á Bessastaði! Karl Sigurðsson Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Loftslagsmál og orkumál eru óaðskiljanlegir málaflokkar. Ísland stendur frammi fyrir einstöku og öfundsverðu tækifæri til að vera áfram leiðandi í grænu orkubyltingunni sem felst í viðleitni þjóða heims til að hverfa frá olíunotkun og taka upp umhverfisvæna orkugjafa. Við getum þó hæglega glatað forystu okkar ef við höfum ekki skýra sýn og látum hug fylgja máli. Græna orkubyltingin kallar á aukna notkun á bæði raforku og rafeldsneyti sem þarf mikla raforku til að framleiða. Áætlað hefur verið að full orkuskipti í samgöngum á landi, haftengdri starfsemi og innanlandsflugi, miðað við núverandi olíunotkun okkar innanlands, kalli á 1.200 megavött af uppsettu afli, sem er rúmlega þriðjungur af öllu uppsettu afli á Íslandi í dag. Þá er ótalið það afl sem þarf til að knýja aðra græna starfsemi sem við viljum sjá vaxa og dafna, til að mynda gagnaver, gróðurhús eða rafeldsneytisframleiðslu til útflutnings, auk þess sem millilandaflug mun án efa færa sig yfir á sjálfbærara eldsneyti á næstu árum. Í nýrri orkustefnu höfum við sett okkur það markmið að verða óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2050. Ég vil sjá það gerast fyrr og auðvitað ættum við að ná þeim áfanga fyrst allra þjóða. Við eigum að keyra Ísland á grænni innlendri orku, fremur en að kaupa hana erlendis frá fyrir 80-120 milljarða á ári eins og við gerum í dag. Tækifærið er gríðarstórt efnahagslega og myndi auk þess marka algjör tímamót í umhverfismálum. Erlendir markaðir gera sífellt sterkari kröfur um að vörur séu framleiddar á sjálfbæran hátt með lágu kolefnisspori. Orkuskiptin munu því styrkja stöðu íslenskrar framleiðslu á erlendum mörkuðum og laða hingað bæði nýja framleiðslu og ný fyrirtæki sem vilja byggja alfarið á grænni orku og tengdum tækifærum. Græn nýsköpun í heiminum eykst um 50% á ári og við viljum fá sem mest af þeim umsvifum hingað, með tilheyrandi verðmæta- og atvinnusköpun um allt land. Ísland er sem stendur í efsta sæti á vísitölu MIT-háskólans um græna framtíð. Við stöndum því mjög sterkt að vígi. En aðrar þjóðir eru á hraðferð í átt að sama marki og raunveruleg hætta er á að við glutrum niður forskoti okkar og tækifærum séum við værukær og drögum lappirnar. Einna mestum áhyggjum veldur sú staðreynd að rammaáætlun um nýtingu og vernd orkulinda er augljóslega komin í algjörar ógöngur. Gildandi áætlun er orðin átta ára gömul og fjórði áfangi hennar hefur legið óbættur hjá garði í mörg ár án þess að Alþingi afgreiði hann. Það verður að vera forgangsatriði að breyta þessu.. Við þurfum græna orku til að ná árangri í að draga úr útblæstri og það verður að taka það með í reikninginn þegar efnahags- og samfélagsleg áhrif virkjana eru metin í hverjum landshluta samhliða umhverfisáhrifum. Eðlilegt er að sveitarfélög og íbúar komi í ríkara mæli að því að ákvarða hvar mörkin á milli nýtingar grænna orkukosta og verndunar náttúru liggja. Á sama tíma þurfum við að skapa grænum fjárfestingarverkefnum hagfellt og samkeppnishæft viðskiptaumhverfi og styðja við þá nýsköpun og þróunarverkefni sem þarf til að byltingarkennd umskipti verði að veruleika. Það er í þágu bæði þjóðarhags og loftslagsmála. Græn framtíð sameinar efnahagslega hagsmuni Íslands og umhverfislega hagsmuni mannkyns. Sjálfstæðisflokkurinn vill gera þá grænu framtíð að veruleika með hámarksávinningi fyrir bæði landsmenn og loftslagið. Útrýmum jarðefnaeldsneyti, drögum úr losun, aukum orkuöryggi og orkusjálfstæði Íslands, styrkjum stöðu íslenskrar framleiðslu erlendis, löðum til okkar græn fjárfestingarverkefni, búum til þekkingu og tækni sem við getum bæði nýtt sjálf og flutt út, og sköpum með öllu þessu ómæld verðmæti og spennandi störf. Höfundur er ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og oddviti Sjálfstæðisflokksins í Norðvesturkjördæmi.