Blómstrið er dýrt eða ekki til – á ábyrgð stjórnvalda Ólafur Stephensen skrifar 15. desember 2022 15:01 „... og blómstrið það á þrótt / að veita vor og yndi / um vetrar miðja nótt,“ segir í jólasálmi Matthíasar Jochumssonar. Sjálfsagt eru fleiri en greinarhöfundur sem finnst gaman að lífga upp á skammdegið með nýskornum jólatúlipönum. Nú bregður hins vegar svo við að sáralítið af innlendum túlipönum sést í verzlunum þótt komið sé fram í miðjan desember. Blómaverzlanir fá loðin og lítil svör þegar þær reyna að panta íslenzka túlipana og eru í fullkominni óvissu um hvort þær fá blóm, hvenær og þá hversu mikið. Einhvers konar uppskerubrestur virðist hrjá íslenzka túlipanaframleiðslu. Sums staðar eru í boði fáein búnt af innfluttum túlipönum, þar sem sjö blóm kosta að lágmarki upp undir þrjú þúsund krónur. Það er verð sem enginn neytandi í nágrannalöndunum myndi láta bjóða sér. Hinn stóri kostur frjálsra alþjóðaviðskipta er að skort í einu landi má bæta upp með því að kaupa vörur í öðru. En milliríkjaviðskipti með blóm eru alls ekki frjáls á Íslandi. Ef blómaverzlun vill bregðast við skorti á innlendri vöru með því að flytja inn blóm er henni gert það nánast ókleift með himinháum tollum. Innflutningsverðið þrefaldast vegna tolla Tökum dæmi: Búnt af tíu túlipönum kostar 600 krónur í innkaupum, komið til landsins. Á hvert blóm leggst 95 króna stykkjatollur, auk 30% verðtolls. Tollarnir eru þá 1.130 krónur, nánast tvöfalt innkaupsverðið, og kostnaðarverð búntsins komið í tæplega þrefalt innkaupsverð. Þá er eftir að greiða laun starfsmanna og allan annan kostnað. Verzlunin á tvo kosti; að sleppa innflutningum eða bjóða blómin á svo háu verði að neytendur veigra sér við að kaupa þau. Eins og áður segir virðist vera uppskerubrestur hjá íslenzkum túlipanaframleiðendum. Með lagabreytingu 2019 var felldur úr lögum sá möguleiki að bregðast við slíku ástandi með því að lækka tolla tímabundið og gefa út svokallaðan skortkvóta. Það er með öðrum orðum ekki hægt að virkja gangverk alþjóðaviðskipta til að bæta úr skortinum í þágu blómaverzlana og viðskiptavina þeirra. Þögn fjármálaráðherrans Félag atvinnurekenda og 25 blómaverzlanir sendu fjármálaráðuneytinu og þáverandi atvinnuvegaráðuneyti erindi haustið 2019 og fóru fram á endurskoðun á tollum á blóm. Var m.a. bent á að vel mætti lækka tolla án þess að það hefði nein áhrif á innlenda framleiðslu, vegna þess að annars vegar eru lagðir tollar á fjölda blómategunda sem alls ekki eru ræktaðar á Íslandi og hins vegar annar framleiðsla þeirra fáu blómategunda sem eru ræktaðar á Íslandi engan veginn eftirspurn. Erindinu var vel tekið í fyrstu, fjármálaráðuneytið kallaði hagsmunaaðila á fundi og lagði talsverða vinnu í að skoða gögn málsins. Tilkynnt var að niðurstöðu væri að vænta í júní 2020 þegar „pólitíkin“ í ráðuneytinu væri búin að taka afstöðu til þess. Svo hætti ráðuneytið skyndilega að svara bréfum. Margítrekuðum fyrirspurnum FA til Bjarna Benediktsonar fjármálaráðherra um stöðu málsins hefur síðan verið mætt með þögninni einni. Lækkun tolla á blómum myndi þýða aukna veltu á blómamarkaði, sem þýddi auknar tekjur fyrir ríkissjóð í formi virðisaukaskatts. Þau tækifæri virðist fjármálaráðherrann ekki koma auga á. Ekki verður annað ráðið af þögn hans en að ráðherrann vilji standa vörð um óréttlátt og úr sér gengið kerfi sem verndar hagsmuni örfárra fyrirtækja, sem geta svo ekki einu sinni mætt eftirspurn á markaðnum sem þau þykjast sinna. Verndin er á kostnað neytenda, sem annaðhvort grípa í tómt í búðunum eða mega greiða miklu hærra verð fyrir blóm en gerist í nágrannalöndunum. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Skattar og tollar Blóm Stjórnsýsla Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson Skoðun Þrír dæmigerðir dagar skemmtiferðaskipafarþega í júlí Ingvar Örn Ingvarsson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu Skoðun Minnisleysi eða þekkingarskortur? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Dagur til umhugsunar Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason Skoðun Dáin og deyjandi dýr en engin neyð? Linda Karen Gunnarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Riðulaust Ísland! Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrír dæmigerðir dagar skemmtiferðaskipafarþega í júlí Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Minnisleysi eða þekkingarskortur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dáin og deyjandi dýr en engin neyð? Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Dagur til umhugsunar Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Að leysa vandann með quick fix Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Var upplýsingagjöf í covidfaraldrinum upplýsingaóreiða? Steingrímur Atlason skrifar Skoðun Mikilvægi íþróttafélaga Lárus Sigurðsson skrifar Skoðun Sumargjafir Gunnar Ingi Björnsson skrifar Skoðun Þar sem er reykur þar er… Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Betur má ef duga skal Kristinn Árni L. Hróbjartsson skrifar Skoðun Menningarlegur og sáttfús forseti Aldís Aðalbjarnardóttir skrifar Skoðun Leið að hraðari innviðauppbyggingu Sölvi Sturluson skrifar Skoðun Viltu bjarga heiminum? Samfélagsdrifnar loftslagslausnir Inga Rós Antoníusdóttir skrifar Skoðun Hugleiðingar í aðdraganda kosninga Þuríður Helga Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Lýðskrum eða minnisleysi? Þorvaldur Þorvaldsson skrifar Skoðun Stuðningur við langtímakjarasamninga Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Baldur er minn forseti Hjalti Vignisson skrifar Skoðun Vits er þörf þeim er víða ratar- um gagnsemi og glapræði gervigreindar Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Að læra nýtt tungumál og sýna þolinmæði Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Það er mikill munur á þeim sem vanda sig og hinum sem vanda sig ekki Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Það sem spurt var um - en svörin þunn og kom kannski ekki á óvart Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Að rækta garðinn sinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Dánaraðstoð og siðareglur lækna Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Vörður á veginum framundan Davíð Þorláksson skrifar Sjá meira
„... og blómstrið það á þrótt / að veita vor og yndi / um vetrar miðja nótt,“ segir í jólasálmi Matthíasar Jochumssonar. Sjálfsagt eru fleiri en greinarhöfundur sem finnst gaman að lífga upp á skammdegið með nýskornum jólatúlipönum. Nú bregður hins vegar svo við að sáralítið af innlendum túlipönum sést í verzlunum þótt komið sé fram í miðjan desember. Blómaverzlanir fá loðin og lítil svör þegar þær reyna að panta íslenzka túlipana og eru í fullkominni óvissu um hvort þær fá blóm, hvenær og þá hversu mikið. Einhvers konar uppskerubrestur virðist hrjá íslenzka túlipanaframleiðslu. Sums staðar eru í boði fáein búnt af innfluttum túlipönum, þar sem sjö blóm kosta að lágmarki upp undir þrjú þúsund krónur. Það er verð sem enginn neytandi í nágrannalöndunum myndi láta bjóða sér. Hinn stóri kostur frjálsra alþjóðaviðskipta er að skort í einu landi má bæta upp með því að kaupa vörur í öðru. En milliríkjaviðskipti með blóm eru alls ekki frjáls á Íslandi. Ef blómaverzlun vill bregðast við skorti á innlendri vöru með því að flytja inn blóm er henni gert það nánast ókleift með himinháum tollum. Innflutningsverðið þrefaldast vegna tolla Tökum dæmi: Búnt af tíu túlipönum kostar 600 krónur í innkaupum, komið til landsins. Á hvert blóm leggst 95 króna stykkjatollur, auk 30% verðtolls. Tollarnir eru þá 1.130 krónur, nánast tvöfalt innkaupsverðið, og kostnaðarverð búntsins komið í tæplega þrefalt innkaupsverð. Þá er eftir að greiða laun starfsmanna og allan annan kostnað. Verzlunin á tvo kosti; að sleppa innflutningum eða bjóða blómin á svo háu verði að neytendur veigra sér við að kaupa þau. Eins og áður segir virðist vera uppskerubrestur hjá íslenzkum túlipanaframleiðendum. Með lagabreytingu 2019 var felldur úr lögum sá möguleiki að bregðast við slíku ástandi með því að lækka tolla tímabundið og gefa út svokallaðan skortkvóta. Það er með öðrum orðum ekki hægt að virkja gangverk alþjóðaviðskipta til að bæta úr skortinum í þágu blómaverzlana og viðskiptavina þeirra. Þögn fjármálaráðherrans Félag atvinnurekenda og 25 blómaverzlanir sendu fjármálaráðuneytinu og þáverandi atvinnuvegaráðuneyti erindi haustið 2019 og fóru fram á endurskoðun á tollum á blóm. Var m.a. bent á að vel mætti lækka tolla án þess að það hefði nein áhrif á innlenda framleiðslu, vegna þess að annars vegar eru lagðir tollar á fjölda blómategunda sem alls ekki eru ræktaðar á Íslandi og hins vegar annar framleiðsla þeirra fáu blómategunda sem eru ræktaðar á Íslandi engan veginn eftirspurn. Erindinu var vel tekið í fyrstu, fjármálaráðuneytið kallaði hagsmunaaðila á fundi og lagði talsverða vinnu í að skoða gögn málsins. Tilkynnt var að niðurstöðu væri að vænta í júní 2020 þegar „pólitíkin“ í ráðuneytinu væri búin að taka afstöðu til þess. Svo hætti ráðuneytið skyndilega að svara bréfum. Margítrekuðum fyrirspurnum FA til Bjarna Benediktsonar fjármálaráðherra um stöðu málsins hefur síðan verið mætt með þögninni einni. Lækkun tolla á blómum myndi þýða aukna veltu á blómamarkaði, sem þýddi auknar tekjur fyrir ríkissjóð í formi virðisaukaskatts. Þau tækifæri virðist fjármálaráðherrann ekki koma auga á. Ekki verður annað ráðið af þögn hans en að ráðherrann vilji standa vörð um óréttlátt og úr sér gengið kerfi sem verndar hagsmuni örfárra fyrirtækja, sem geta svo ekki einu sinni mætt eftirspurn á markaðnum sem þau þykjast sinna. Verndin er á kostnað neytenda, sem annaðhvort grípa í tómt í búðunum eða mega greiða miklu hærra verð fyrir blóm en gerist í nágrannalöndunum. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda.
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun
Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar
Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar
Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar
Skoðun Vits er þörf þeim er víða ratar- um gagnsemi og glapræði gervigreindar Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Það er mikill munur á þeim sem vanda sig og hinum sem vanda sig ekki Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það sem spurt var um - en svörin þunn og kom kannski ekki á óvart Sigurður Páll Jónsson skrifar
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun