Hvernig fylgist ég með hlutabréfamarkaðnum? Baldur Thorlacius skrifar 3. október 2023 13:30 Almenningshlutabréfamarkaðir byggja á gagnsæi. Fjárfestar hafa aðgang að aragrúa upplýsinga um skráð félög, hlutabréfaverð, viðskipti, hagtölur og margt fleira. Skráðu félögin þurfa samkvæmt lögum og reglum að birta alls konar upplýsingar opinberlega. Tilgangurinn með þessu regluverki er góður: Að tryggja aðgengi fólks að mikilvægum upplýsingum svo það geti tekið upplýsta ákvörðun um kaup eða sölu á hlutabréfum. En tilkynningar um reglubundin kaup á eigin bréfum í samræmi við endurkaupaáætlanir, viðskipti aðila sem eru fjárhagslega tengdir fruminnherjum eða breytingar á verulegum hlut atkvæðisréttar hljóma ekki beinlínis hvetjandi fyrir venjulegt fólk. Þetta eru allt dæmi um upplýsingar sem skráð félög birta reglulega. Lítið gagn af gagnsæi ef enginn skilur neitt. Mörg félög hafa tekið á það ráð að efla upplýsingagjöf á öðrum sviðum, til að styðja við þá lögbundnu upplýsingagjöf og ná til breiðari hóps. Sem dæmi um slíkt má nefna aðgengilegt efni á samfélagsmiðlum, vídeó upptökur, hlaðvörp og opna fjárfestafundi. Allt saman til fyrirmyndar, ef vel er að því staðið, enda mikilvægt að fólk skilji í hvernig fyrirtæki það er að fjárfesta. Fjölmiðlar eru þarna einnig í lykilhlutverki, þurfa að geta greint og miðlað til fólks á mannamáli. Aðilar eins og Fortuna Invest hafa einnig gripið þann bolta og haldið úti öflugri fræðslu á samfélagsmiðlum. Hvar? En það er samt gott að getað áttað sig á þessu helsta sem skráð félög þurfa að birta opinberlega – og þá er fyrsta skrefið að vita hvar hægt er að nálgast upplýsingarnar. Öll félög þurfa að birta tilteknar upplýsingar á sinni eigin vefsíðu (yfirleitt á undirsíðu fyrir fjárfesta). Þær birtast einnig á vefsíðu Kauphallarinnar, auk þess að upplýsingaveitur (eins og t.d. Keldan) gera þær aðgengilegar. Upphafið: Lýsingar og skráningarskjöl Næsta skref er að átta sig á innihaldinu. Þegar félög koma ný á markað byrja þau á að að hreinsa borðið, birta allt sem skiptir máli í skjali sem heitir lýsing (á Aðalmarkaði) eða skráningarskjal (á First North vaxtarmarkaðnum). Það er reyndar ekki fyrir hvern sem er að lesa þessi skjöl í heild sinni, þar sem þau geta verið mjög löng, en oft er líka samantekt sem hjálpar fólki að skilja kjarna málsins. Reikningar og aðalfundir Árs- og árshlutareikningar eru svo fastir punktar í upplýsingagjöfinni, en þeir innihalda fjárhagsupplýsingar og eru birtir ýmist ársfjórðungslega eða hálfsárslega. Félögin eiga að draga fram það helsta úr reikningunum í tilkynningu og nota gjarnan tækifærið til að upplýsa um ýmis önnur mál í leiðinni. Þetta eru meira og minna staðlaðar upplýsingar sem hægt er að bera saman á milli tímabila, til að sjá hvernig gengur. Auk þess halda þau flest kynningarfundi, ýmist á staðnum og/eða í streymi, sem allir geta sótt. Ég veit fyrir víst að þau fagna því mjög þegar almennir fjárfestar mæta á slíka fundi. Aðrir slíkir fastir punktar eru tilkynningar um aðalfundi, en á þeim er m.a. kosið í stjórn sem og tekin ákvörðun um arðgreiðslur til hluthafa. Hvort tveggja mjög mikilvægt. Við kaup á hlutabréfum er fólk orðið að meðeigendum í viðkomandi félagi og á þá rétt á að taka þátt og kjósa á hluthafafundum. Það getur verið mikilvægt fyrir fólk að nýta þann rétt sem og góð leið til að kynnast félögunum betur. Innherjaupplýsingar Þess á milli þurfa félög að halda fjárfestum upplýstum um meiriháttar atburði, ákvarðanir eða annað sem getur skipt máli við ákvörðun um kaup eða sölu á hlutabréfunum. Það eru svokallaðar innherjaupplýsingar. Það getur því verið mjög mikilvægt að fylgjast með slíkum tilkynningum. Þetta geta sem dæmi verið tilkynningar um stóra samninga, samruna, aukna sölu eða annað sem getur haft mikil áhrif á félögin. Innherjatilkynningar Tilkynningar um viðskipti fruminnherja (stjórnenda félagsins), eða þeim sem eru fjárhagslega tengdir þeim, eru oft kallaðar innherjatilkynningar. Það getur verið gagnlegt fyrir fjárfesta að vita af því þegar stjórnendur, sem þekkja félagið best, kaupa eða selja hlutabréf. Hvort þeir telji sjálfir vera kauptækifæri eða ekki. Flagganir Flagganir gegna svipuðum tilgangi, en snúa ekki að stjórnendum heldur stórum hluthöfum sem þurfa að „flagga“ því þegar þeir fara yfir eða undir ákveðin mörk atkvæðisréttar. Þær hjálpa fjárfestum því að skilja eignarhalds félagsins og hvernig það er að þróast. Endurkaupaáætlanir Svo eru það blessuðu endurkaupaáætlanirnar. Endurkaup fela í sér að félag kaupir til baka eigin hlutabréf á markaði. Þau hafa ekki bein áhrif á reksturinn, en með kaupunum fækkar útistandandi hlutabréfum – sem þýðir að hluthafar sem ekki selja eignast í reynd hærra hlutfall af félaginu, án þess að gera neitt. Endurkaup og arðgreiðslur eru tvær helstu leiðirnar fyrir félög til að skila verðmætum aftur til hluthafanna. Endurkaupaáætlanir skapa ákveðinn ramma fyrir framkvæmd slíkra endurkaupa. Það getur því verið gott að vita af því ef endurkaupaáætlun er í gildi, en einstaka tilkynningar um framkvæmd slíkrar áætlunar innihalda yfirleitt engar tímamóta upplýsingar. Hér hefur alls ekki verið farið með tæmandi hætti yfir tilkynningar til fjárfesta en vonandi hjálpar þetta einhverjum að fylgjast betur með hlutabréfamarkaðnum. Nú stendur yfir alþjóðleg fjármálalæsisvika og því vel við hæfi að fara yfir þessi mál. Ég er samt mjög meðvitaður um að ekki allir nenna að lesa svona greinar, sérstaklega þegar þær eru yfir 800 orð! Við hjá Nasdaq ætlum því að blása til vef-fræðslufundar á næstunni þar sem við munum ræða þetta á mannamáli, auk þess sem við munum halda áfram að leita nýrra leiða til að hjálpa fólki að skilja hlutabréfamarkaðinn. Fundurinn verður auglýstur á Facebook síðu Nasdaq Iceland. Höfundur er framkvæmdastjóri sölu og viðskiptatengsla, Nasdaq Iceland. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Baldur Thorlacius Kauphöllin Fjármál heimilisins Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson Skoðun Halldór 01.06.2024 Halldór Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar Magnús Davíð Norðdahl, Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Gegnumlýsing - þankabrot frambjóðanda að loknu forsetakjöri Jón Ísak Ragnarsson skrifar Skoðun Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason skrifar Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar skrifar Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Sjá meira
Almenningshlutabréfamarkaðir byggja á gagnsæi. Fjárfestar hafa aðgang að aragrúa upplýsinga um skráð félög, hlutabréfaverð, viðskipti, hagtölur og margt fleira. Skráðu félögin þurfa samkvæmt lögum og reglum að birta alls konar upplýsingar opinberlega. Tilgangurinn með þessu regluverki er góður: Að tryggja aðgengi fólks að mikilvægum upplýsingum svo það geti tekið upplýsta ákvörðun um kaup eða sölu á hlutabréfum. En tilkynningar um reglubundin kaup á eigin bréfum í samræmi við endurkaupaáætlanir, viðskipti aðila sem eru fjárhagslega tengdir fruminnherjum eða breytingar á verulegum hlut atkvæðisréttar hljóma ekki beinlínis hvetjandi fyrir venjulegt fólk. Þetta eru allt dæmi um upplýsingar sem skráð félög birta reglulega. Lítið gagn af gagnsæi ef enginn skilur neitt. Mörg félög hafa tekið á það ráð að efla upplýsingagjöf á öðrum sviðum, til að styðja við þá lögbundnu upplýsingagjöf og ná til breiðari hóps. Sem dæmi um slíkt má nefna aðgengilegt efni á samfélagsmiðlum, vídeó upptökur, hlaðvörp og opna fjárfestafundi. Allt saman til fyrirmyndar, ef vel er að því staðið, enda mikilvægt að fólk skilji í hvernig fyrirtæki það er að fjárfesta. Fjölmiðlar eru þarna einnig í lykilhlutverki, þurfa að geta greint og miðlað til fólks á mannamáli. Aðilar eins og Fortuna Invest hafa einnig gripið þann bolta og haldið úti öflugri fræðslu á samfélagsmiðlum. Hvar? En það er samt gott að getað áttað sig á þessu helsta sem skráð félög þurfa að birta opinberlega – og þá er fyrsta skrefið að vita hvar hægt er að nálgast upplýsingarnar. Öll félög þurfa að birta tilteknar upplýsingar á sinni eigin vefsíðu (yfirleitt á undirsíðu fyrir fjárfesta). Þær birtast einnig á vefsíðu Kauphallarinnar, auk þess að upplýsingaveitur (eins og t.d. Keldan) gera þær aðgengilegar. Upphafið: Lýsingar og skráningarskjöl Næsta skref er að átta sig á innihaldinu. Þegar félög koma ný á markað byrja þau á að að hreinsa borðið, birta allt sem skiptir máli í skjali sem heitir lýsing (á Aðalmarkaði) eða skráningarskjal (á First North vaxtarmarkaðnum). Það er reyndar ekki fyrir hvern sem er að lesa þessi skjöl í heild sinni, þar sem þau geta verið mjög löng, en oft er líka samantekt sem hjálpar fólki að skilja kjarna málsins. Reikningar og aðalfundir Árs- og árshlutareikningar eru svo fastir punktar í upplýsingagjöfinni, en þeir innihalda fjárhagsupplýsingar og eru birtir ýmist ársfjórðungslega eða hálfsárslega. Félögin eiga að draga fram það helsta úr reikningunum í tilkynningu og nota gjarnan tækifærið til að upplýsa um ýmis önnur mál í leiðinni. Þetta eru meira og minna staðlaðar upplýsingar sem hægt er að bera saman á milli tímabila, til að sjá hvernig gengur. Auk þess halda þau flest kynningarfundi, ýmist á staðnum og/eða í streymi, sem allir geta sótt. Ég veit fyrir víst að þau fagna því mjög þegar almennir fjárfestar mæta á slíka fundi. Aðrir slíkir fastir punktar eru tilkynningar um aðalfundi, en á þeim er m.a. kosið í stjórn sem og tekin ákvörðun um arðgreiðslur til hluthafa. Hvort tveggja mjög mikilvægt. Við kaup á hlutabréfum er fólk orðið að meðeigendum í viðkomandi félagi og á þá rétt á að taka þátt og kjósa á hluthafafundum. Það getur verið mikilvægt fyrir fólk að nýta þann rétt sem og góð leið til að kynnast félögunum betur. Innherjaupplýsingar Þess á milli þurfa félög að halda fjárfestum upplýstum um meiriháttar atburði, ákvarðanir eða annað sem getur skipt máli við ákvörðun um kaup eða sölu á hlutabréfunum. Það eru svokallaðar innherjaupplýsingar. Það getur því verið mjög mikilvægt að fylgjast með slíkum tilkynningum. Þetta geta sem dæmi verið tilkynningar um stóra samninga, samruna, aukna sölu eða annað sem getur haft mikil áhrif á félögin. Innherjatilkynningar Tilkynningar um viðskipti fruminnherja (stjórnenda félagsins), eða þeim sem eru fjárhagslega tengdir þeim, eru oft kallaðar innherjatilkynningar. Það getur verið gagnlegt fyrir fjárfesta að vita af því þegar stjórnendur, sem þekkja félagið best, kaupa eða selja hlutabréf. Hvort þeir telji sjálfir vera kauptækifæri eða ekki. Flagganir Flagganir gegna svipuðum tilgangi, en snúa ekki að stjórnendum heldur stórum hluthöfum sem þurfa að „flagga“ því þegar þeir fara yfir eða undir ákveðin mörk atkvæðisréttar. Þær hjálpa fjárfestum því að skilja eignarhalds félagsins og hvernig það er að þróast. Endurkaupaáætlanir Svo eru það blessuðu endurkaupaáætlanirnar. Endurkaup fela í sér að félag kaupir til baka eigin hlutabréf á markaði. Þau hafa ekki bein áhrif á reksturinn, en með kaupunum fækkar útistandandi hlutabréfum – sem þýðir að hluthafar sem ekki selja eignast í reynd hærra hlutfall af félaginu, án þess að gera neitt. Endurkaup og arðgreiðslur eru tvær helstu leiðirnar fyrir félög til að skila verðmætum aftur til hluthafanna. Endurkaupaáætlanir skapa ákveðinn ramma fyrir framkvæmd slíkra endurkaupa. Það getur því verið gott að vita af því ef endurkaupaáætlun er í gildi, en einstaka tilkynningar um framkvæmd slíkrar áætlunar innihalda yfirleitt engar tímamóta upplýsingar. Hér hefur alls ekki verið farið með tæmandi hætti yfir tilkynningar til fjárfesta en vonandi hjálpar þetta einhverjum að fylgjast betur með hlutabréfamarkaðnum. Nú stendur yfir alþjóðleg fjármálalæsisvika og því vel við hæfi að fara yfir þessi mál. Ég er samt mjög meðvitaður um að ekki allir nenna að lesa svona greinar, sérstaklega þegar þær eru yfir 800 orð! Við hjá Nasdaq ætlum því að blása til vef-fræðslufundar á næstunni þar sem við munum ræða þetta á mannamáli, auk þess sem við munum halda áfram að leita nýrra leiða til að hjálpa fólki að skilja hlutabréfamarkaðinn. Fundurinn verður auglýstur á Facebook síðu Nasdaq Iceland. Höfundur er framkvæmdastjóri sölu og viðskiptatengsla, Nasdaq Iceland.
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Gegnumlýsing - þankabrot frambjóðanda að loknu forsetakjöri Jón Ísak Ragnarsson skrifar
Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun