Gleymd stefna um einföldun regluverks atvinnulífsins? Ólafur Stephensen skrifar 14. apríl 2016 07:00 Nýtt ráðuneyti Sigurðar Inga Jóhannssonar byggir stefnu sína á stjórnarsáttmála Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks frá því vorið 2013. Þar var sérstaklega kveðið á um einföldun regluverks atvinnulífsins í þágu vaxtar, fjárfestingar og atvinnusköpunar. Um þetta segir meðal annars í stjórnarsáttmálanum: „Ríkisstjórnin mun beita sér fyrir endurskoðun regluverks atvinnulífsins með einföldun og aukna skilvirkni þess að leiðarljósi. Markmið hennar verður að minnka skrifræði og einfalda samskipti við opinbera aðila um leið og kostnaði er haldið niðri.Sérstakt markmið er að engar nýjar íþyngjandi reglur verði innleiddar fyrir atvinnulífið án þess að um leið falli brott jafnveigamiklar kvaðir. Þannig munu heildaráhrif regluverksins þróast í rétta átt.“ Þetta er góð stefna, en því miður hefur lítil vinna verið lögð í að hrinda henni í framkvæmd. Endurskoðun regluverksins sem íslenzk fyrirtæki vinna eftir er að minnsta kosti enn sem komið er ákaflega takmörkuð. Öllu verra er að oft er eins og þátttakendum í löggjafarstarfi stjórnvalda hafi ekki verið sagt frá þessari stefnu ríkisstjórnarinnar, eða að þeir séu þá búnir að gleyma henni. Þetta er sérstaklega áberandi við innleiðingu nýrra reglna sem hafa bætzt við EES-samninginn. Árum saman hefur verið bent á að við innleiðingu tilskipana Evrópusambandsins í íslenzkan rétt sé svigrúmið til að taka mið af íslenzkum aðstæðum oft ekki nýtt sem skyldi. Staðreyndin er nefnilega að aðildarríki EES hafa oft og iðulega talsverða möguleika til að laga Evrópulöggjöfina að eigin þörfum og kringumstæðum. Nýleg dæmi sýna að við undirbúning löggjafar í Stjórnarráði Íslands er sveigjanleikinn nýttur – en þá til þess að setja meira íþyngjandi reglur fyrir íslenzk fyrirtæki en Evróputilskipanirnar krefjast. Tökum tvö slík dæmi, sem sýna hvernig stjórnsýslan virðist ekki hafa frétt af stefnunni um einföldun regluverks atvinnulífsins.Af hverju þurfti að fækka örfélögum? Viðskipta- og iðnaðarráðherra lagði nýlega fram á Alþingi frumvarp sem innleiðir tilskipun Evrópusambandsins um ársreikninga. Við samningu frumvarpsins í atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytinu var skilgreining á svokölluðu örfélagi þrengd frá því sem Evróputilskipunin kveður á um. Ef viðmið tilskipunarinnar hefðu fengið að standa óbreytt hefðu 90% fyrirtækja á Íslandi fallið undir skilgreininguna á örfélögum, en ráðuneytinu þótti við hæfi að aðeins um 80% fyrirtækja teldust örfélög. Hvers vegna er ekki útskýrt í greinargerð frumvarpsins. Með innleiðingu tilskipunarinnar er verið að einfalda mjög kröfur til ársreikningaskila og endurskoðunar ársreikninga hjá örfélögum og draga úr kostnaði og umstangi, sem er að sjálfsögðu mjög jákvætt fyrir atvinnulífið. Hins vegar þýðir þessi ákvörðun ráðuneytisins um að þrengja skilgreininguna þá líka að óþarfa kostnaður og fyrirhöfn er lögð á 10% íslenzkra fyrirtækja. Enginn hefur enn útskýrt af hverju það er nauðsynlegt.Þrengt að auglýsingum lyfjafyrirtækja Annað dæmi er af nýlegum drögum að frumvarpi til nýrra lyfjalaga, sem samin voru af nefnd á vegum velferðarráðuneytisins. Ýmis ákvæði frumvarpsdraganna eru mun meira íþyngjandi en Evróputilskipunin sem átti að innleiða með lögunum. Miklu þrengri skorður eru settar við lyfjaauglýsingum en tilskipunin kveður á um og sömuleiðis við dreifingu lyfjafyrirtækja á sýnishornum af vöru sinni. Nefndin sem samdi frumvarpið hefur fallizt á athugasemdir Félags atvinnurekenda um að of þröngar skorður séu settar við afhendingu lyfjasýnishorna en ekkert hefur frétzt af því hvort ráðuneytið hyggst áfram leggja til við Alþingi að mun harðari reglur gildi um lyfjaauglýsingar hér á landi en í öðrum Evrópuríkjum.Í verkahring forsætisráðherrans Mörg fleiri dæmi væri hægt að tína til úr starfi stjórnarráðsins við að undirbúa innleiðingu á Evrópureglum í íslenzk lög. Um þau öll má segja að hægri höndin virðist ekki vita hvað sú vinstri gerir. Þeir sem hafa fengið það verkefni að innleiða reglur EES virðast telja sig hafa umboð til að gera það með íþyngjandi hætti fyrir íslenzk fyrirtæki, þrátt fyrir stefnu ríkisstjórnarinnar um einföldun regluverks atvinnulífsins – og þrátt fyrir áherzlu að minnsta kosti sumra ráðherra ríkisstjórnarinnar á að Evróputilskipanir séu innleiddar með „mildum“ hætti. Getur verið að embættismennirnir sem fá það verkefni að semja lagafrumvörpin séu með aðra stefnu en hinir kjörnu fulltrúar? Nýr forsætisráðherra hefur vafalaust í mörg horn að líta, en það á að vera í hans verkahring að vinda ofan af þessari þróun og tryggja að við undirbúning löggjafar sé stefnunni um einföldun regluverks atvinnulífsins fylgt í raun.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Halldór 27.07.2024 Halldór Baldursson Halldór Glútenlaust nesti - djöfulsins lúxus! Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun ÉG ÞORI! Inga Sæland Skoðun Færeyingar vissulega til fyrirmyndar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hæstvirtur forsætisráðherra Opið bréf til Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar Kári Stefánsson Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving Skoðun Skoðun Skoðun Færeyingar vissulega til fyrirmyndar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Glútenlaust nesti - djöfulsins lúxus! Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun ÉG ÞORI! Inga Sæland skrifar Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Börn eða bissness Bryndís Jónsdóttir skrifar Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving skrifar Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Höfðu algerlega rétt fyrir sér Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskar getraunir og ólögleg veðmálafyrirtæki Pétur Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvað finnst þér? Bryndís Víglundsdóttir skrifar Skoðun Víðátta og margbreytni hins sjötta skilningarvits Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar kennarinn verður dómari Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Tíminn vinnur ekki með þeim Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frestun á afgreiðslu Samgönguáætlunar er fagnaðarefni Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Blekking goðsagna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í sambandi við Suðurnesin Steinunn Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar Sjá meira
Nýtt ráðuneyti Sigurðar Inga Jóhannssonar byggir stefnu sína á stjórnarsáttmála Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks frá því vorið 2013. Þar var sérstaklega kveðið á um einföldun regluverks atvinnulífsins í þágu vaxtar, fjárfestingar og atvinnusköpunar. Um þetta segir meðal annars í stjórnarsáttmálanum: „Ríkisstjórnin mun beita sér fyrir endurskoðun regluverks atvinnulífsins með einföldun og aukna skilvirkni þess að leiðarljósi. Markmið hennar verður að minnka skrifræði og einfalda samskipti við opinbera aðila um leið og kostnaði er haldið niðri.Sérstakt markmið er að engar nýjar íþyngjandi reglur verði innleiddar fyrir atvinnulífið án þess að um leið falli brott jafnveigamiklar kvaðir. Þannig munu heildaráhrif regluverksins þróast í rétta átt.“ Þetta er góð stefna, en því miður hefur lítil vinna verið lögð í að hrinda henni í framkvæmd. Endurskoðun regluverksins sem íslenzk fyrirtæki vinna eftir er að minnsta kosti enn sem komið er ákaflega takmörkuð. Öllu verra er að oft er eins og þátttakendum í löggjafarstarfi stjórnvalda hafi ekki verið sagt frá þessari stefnu ríkisstjórnarinnar, eða að þeir séu þá búnir að gleyma henni. Þetta er sérstaklega áberandi við innleiðingu nýrra reglna sem hafa bætzt við EES-samninginn. Árum saman hefur verið bent á að við innleiðingu tilskipana Evrópusambandsins í íslenzkan rétt sé svigrúmið til að taka mið af íslenzkum aðstæðum oft ekki nýtt sem skyldi. Staðreyndin er nefnilega að aðildarríki EES hafa oft og iðulega talsverða möguleika til að laga Evrópulöggjöfina að eigin þörfum og kringumstæðum. Nýleg dæmi sýna að við undirbúning löggjafar í Stjórnarráði Íslands er sveigjanleikinn nýttur – en þá til þess að setja meira íþyngjandi reglur fyrir íslenzk fyrirtæki en Evróputilskipanirnar krefjast. Tökum tvö slík dæmi, sem sýna hvernig stjórnsýslan virðist ekki hafa frétt af stefnunni um einföldun regluverks atvinnulífsins.Af hverju þurfti að fækka örfélögum? Viðskipta- og iðnaðarráðherra lagði nýlega fram á Alþingi frumvarp sem innleiðir tilskipun Evrópusambandsins um ársreikninga. Við samningu frumvarpsins í atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytinu var skilgreining á svokölluðu örfélagi þrengd frá því sem Evróputilskipunin kveður á um. Ef viðmið tilskipunarinnar hefðu fengið að standa óbreytt hefðu 90% fyrirtækja á Íslandi fallið undir skilgreininguna á örfélögum, en ráðuneytinu þótti við hæfi að aðeins um 80% fyrirtækja teldust örfélög. Hvers vegna er ekki útskýrt í greinargerð frumvarpsins. Með innleiðingu tilskipunarinnar er verið að einfalda mjög kröfur til ársreikningaskila og endurskoðunar ársreikninga hjá örfélögum og draga úr kostnaði og umstangi, sem er að sjálfsögðu mjög jákvætt fyrir atvinnulífið. Hins vegar þýðir þessi ákvörðun ráðuneytisins um að þrengja skilgreininguna þá líka að óþarfa kostnaður og fyrirhöfn er lögð á 10% íslenzkra fyrirtækja. Enginn hefur enn útskýrt af hverju það er nauðsynlegt.Þrengt að auglýsingum lyfjafyrirtækja Annað dæmi er af nýlegum drögum að frumvarpi til nýrra lyfjalaga, sem samin voru af nefnd á vegum velferðarráðuneytisins. Ýmis ákvæði frumvarpsdraganna eru mun meira íþyngjandi en Evróputilskipunin sem átti að innleiða með lögunum. Miklu þrengri skorður eru settar við lyfjaauglýsingum en tilskipunin kveður á um og sömuleiðis við dreifingu lyfjafyrirtækja á sýnishornum af vöru sinni. Nefndin sem samdi frumvarpið hefur fallizt á athugasemdir Félags atvinnurekenda um að of þröngar skorður séu settar við afhendingu lyfjasýnishorna en ekkert hefur frétzt af því hvort ráðuneytið hyggst áfram leggja til við Alþingi að mun harðari reglur gildi um lyfjaauglýsingar hér á landi en í öðrum Evrópuríkjum.Í verkahring forsætisráðherrans Mörg fleiri dæmi væri hægt að tína til úr starfi stjórnarráðsins við að undirbúa innleiðingu á Evrópureglum í íslenzk lög. Um þau öll má segja að hægri höndin virðist ekki vita hvað sú vinstri gerir. Þeir sem hafa fengið það verkefni að innleiða reglur EES virðast telja sig hafa umboð til að gera það með íþyngjandi hætti fyrir íslenzk fyrirtæki, þrátt fyrir stefnu ríkisstjórnarinnar um einföldun regluverks atvinnulífsins – og þrátt fyrir áherzlu að minnsta kosti sumra ráðherra ríkisstjórnarinnar á að Evróputilskipanir séu innleiddar með „mildum“ hætti. Getur verið að embættismennirnir sem fá það verkefni að semja lagafrumvörpin séu með aðra stefnu en hinir kjörnu fulltrúar? Nýr forsætisráðherra hefur vafalaust í mörg horn að líta, en það á að vera í hans verkahring að vinda ofan af þessari þróun og tryggja að við undirbúning löggjafar sé stefnunni um einföldun regluverks atvinnulífsins fylgt í raun.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar
Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar
Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun