Helmingi færri ungar konur í fóstureyðingu Nanna Elísa Jakobsdóttir skrifar 4. júlí 2013 09:00 Helga Sól Ólafsdóttir, félagsráðgjafi, segir ástæðuna fyrir fækkun fóstureyðinga í yngsta aldursflokkinum að miklu leyti samfélagslega en þakkar einnig aukinni fræðslu og aðgangi að getnaðarvörnum. FRETTABLADID/DANÍEL Fóstureyðingum hefur fækkað talsvert hjá yngsta aldurshópi kvenna á frjósemisaldri á síðastliðnum áratugi. Þetta kemur fram í tölum útgefnum af landlæknisembættinu í byrjun mánaðar. Þannig voru framkvæmdar alls 257 fóstureyðingar í þessum aldurshópi árið 2000 en hafði fækkað niður í 153 aðgerðir á síðasta ári. Helga Sól Ólafsdóttir, félagsráðgjafi á Landspítala Íslands, segir að það væri gott ef hægt væri að minnka fjölda fóstureyðinga enn frekar en leggur áherslu á að þessi valmöguleiki verði alltaf að vera til staðar. Grundvöllurinn fyrir þessum lækkandi tölum er sú að þungunum hefur almennt fækkað í þessum hópi. Að hennar mati eru margar ástæður fyrir þessari þróun. „Það sem skiptir máli í þessu er í fyrsta lagi fræðslan. Markvisst hefur verið farið í grunnskóla og framhaldsskóla. Í grunnskólum er bæði rætt við foreldra og táningana sjálfa og í framhaldsskólum hefur Ástráður komið sterkur inn.“ Ástráður er forvarnarstarf læknanema gegn kynsjúkdómum og ótímabærum þungunum. „Þetta er hálfgerð jafningjafræðsla, það er mun þægilegra fyrir krakkana að tala við einhvern sem er nær þeim í aldri.“Neyðarpillan fækkaði fóstureyðingum Helga segir einnig að aðgengi að getnaðarvörnum hafi verið aukið og spili það inn í. „Neyðarpillan kom í kringum 1998, hana er hægt að fá án lyfseðils síðan árið 2006 í apóteki en hún er of dýr. Mér finnst, og okkur öllum í þessum geira, að getnaðarvarnir eigi að vera ókeypis fyrir alla undir 20 ára. Stundum hefur verið talað um 18 ára aldur en það er algjört lágmark.“ Flestar fóstureyðingar áttu sér stað árið 2000, þrátt fyrir að neyðarpillan hafi þá verið komin fram á sjónarsviðið. Þetta segir Helga samfélagstengt, að það hafi nánast verið í tísku að eignast barn sem var fætt árið 2000. Þá kemur að þriðju ástæðunni.Breytt viðhorf til ungra mæðra „Samfélagið hefur breyst.“ Önnur viðhorf ríkja gagnvart því að vera ung og ómenntuð einstæð móðir. „Það er ákveðin hætta á að þú lendir í fátæktargildrunni. Fólk vill geta boðið barninu sínu það besta, vera búin að mennta sig og koma sér fyrir.“ Þessu tengist einnig minnkandi áfengisneysla þessa yngsta hóps. „Áfengisneyslu fylgir kæruleysi og öll slík áhættuhegðun eykur líkurnar á ótímabærri þungun.“ Hún segir allar forvarnir hafa áhrif á heilbrigðan lífstíl. „Um leið og krakkarnir fara að hugsa um framtíðina þá taka þau ekki áhættuna.“ Mest lesið Litaðir seðlar til skoðunar og málið á mjög viðkvæmu stigi Innlent Úrskurðurinn felldur úr gildi Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Yrði gagnkynhneigður maður spurður sömu spurningar? Innlent Sagðist ætla að nota tíu milljón króna kókaín allt sjálfur Innlent Íslensk stjórnvöld haldin „sjúkri undirgefni“ Innlent Sinueldur í Munaðarneslandi Innlent Þrjú hundruð handtekin í Columbia-háskóla Erlent Sér eftir Landsdómsmálinu: „Ég myndi aldrei gera þetta svona aftur“ Innlent „Hinsegin fólk þekkir vel að vera smættað niður í einkalíf sitt“ Innlent Fleiri fréttir „Það er hart sótt að okkar fólki“ Nemendur Flóaskóla slá í gegn með Langspilin sín Háskólanemar halda lautarferð og stofna hreyfingu fyrir Palestínu Jarðhræringar á Reykjanesi, flug til Færeyja og verkalýðsdagurinn Úrskurðurinn felldur úr gildi Vill hinn almenna launamann á þing Sinueldur í Munaðarneslandi Íslensk stjórnvöld haldin „sjúkri undirgefni“ Barn á Akureyri greindist með kíghósta Íslensk fjara á lista yfir bestu strendur heims Beint: Hátíðarhöld á verkalýðsdaginn 2024 Sniglar hægja á umferð Yrði gagnkynhneigður maður spurður sömu spurningar? Verkalýðsbaráttan aldrei verið jafn mikilvæg Einkamálefni forsetaframbjóðanda, verkalýðsdagurinn og háskólamótmæli „Hinsegin fólk þekkir vel að vera smættað niður í einkalíf sitt“ Hátíðardagskrá víða um land á verkalýðsdaginn Litaðir seðlar til skoðunar og málið á mjög viðkvæmu stigi Sagðist ætla að nota tíu milljón króna kókaín allt sjálfur Arnór Sighvatsson settur varaseðlabankastjóri fjármálastöðugleika Sér eftir Landsdómsmálinu: „Ég myndi aldrei gera þetta svona aftur“ Íslenskar stjörnur fái peninga að gjöf til að leggja undir í veðmálum Hjólastólinn í „tengdamömmuboxi“ á toppi bílsins Gæti dregið til tíðinda á næstu klukkustundum Fallið frá ráðningarferli og Hermann fylgir Sigurði Inga Allt að fimm milljóna króna sekt á hvern fisk Gamla stjarnan þótti ekki henta nútímakröfum Ekkert eftirlit með veðmálasíðum, landris við Svartsengi og milljónasektir fyrir eldislax Facebook-hakkið hafi ekki áhrif á rannsóknina Hver er Kári Hansen? Sjá meira
Fóstureyðingum hefur fækkað talsvert hjá yngsta aldurshópi kvenna á frjósemisaldri á síðastliðnum áratugi. Þetta kemur fram í tölum útgefnum af landlæknisembættinu í byrjun mánaðar. Þannig voru framkvæmdar alls 257 fóstureyðingar í þessum aldurshópi árið 2000 en hafði fækkað niður í 153 aðgerðir á síðasta ári. Helga Sól Ólafsdóttir, félagsráðgjafi á Landspítala Íslands, segir að það væri gott ef hægt væri að minnka fjölda fóstureyðinga enn frekar en leggur áherslu á að þessi valmöguleiki verði alltaf að vera til staðar. Grundvöllurinn fyrir þessum lækkandi tölum er sú að þungunum hefur almennt fækkað í þessum hópi. Að hennar mati eru margar ástæður fyrir þessari þróun. „Það sem skiptir máli í þessu er í fyrsta lagi fræðslan. Markvisst hefur verið farið í grunnskóla og framhaldsskóla. Í grunnskólum er bæði rætt við foreldra og táningana sjálfa og í framhaldsskólum hefur Ástráður komið sterkur inn.“ Ástráður er forvarnarstarf læknanema gegn kynsjúkdómum og ótímabærum þungunum. „Þetta er hálfgerð jafningjafræðsla, það er mun þægilegra fyrir krakkana að tala við einhvern sem er nær þeim í aldri.“Neyðarpillan fækkaði fóstureyðingum Helga segir einnig að aðgengi að getnaðarvörnum hafi verið aukið og spili það inn í. „Neyðarpillan kom í kringum 1998, hana er hægt að fá án lyfseðils síðan árið 2006 í apóteki en hún er of dýr. Mér finnst, og okkur öllum í þessum geira, að getnaðarvarnir eigi að vera ókeypis fyrir alla undir 20 ára. Stundum hefur verið talað um 18 ára aldur en það er algjört lágmark.“ Flestar fóstureyðingar áttu sér stað árið 2000, þrátt fyrir að neyðarpillan hafi þá verið komin fram á sjónarsviðið. Þetta segir Helga samfélagstengt, að það hafi nánast verið í tísku að eignast barn sem var fætt árið 2000. Þá kemur að þriðju ástæðunni.Breytt viðhorf til ungra mæðra „Samfélagið hefur breyst.“ Önnur viðhorf ríkja gagnvart því að vera ung og ómenntuð einstæð móðir. „Það er ákveðin hætta á að þú lendir í fátæktargildrunni. Fólk vill geta boðið barninu sínu það besta, vera búin að mennta sig og koma sér fyrir.“ Þessu tengist einnig minnkandi áfengisneysla þessa yngsta hóps. „Áfengisneyslu fylgir kæruleysi og öll slík áhættuhegðun eykur líkurnar á ótímabærri þungun.“ Hún segir allar forvarnir hafa áhrif á heilbrigðan lífstíl. „Um leið og krakkarnir fara að hugsa um framtíðina þá taka þau ekki áhættuna.“
Mest lesið Litaðir seðlar til skoðunar og málið á mjög viðkvæmu stigi Innlent Úrskurðurinn felldur úr gildi Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Yrði gagnkynhneigður maður spurður sömu spurningar? Innlent Sagðist ætla að nota tíu milljón króna kókaín allt sjálfur Innlent Íslensk stjórnvöld haldin „sjúkri undirgefni“ Innlent Sinueldur í Munaðarneslandi Innlent Þrjú hundruð handtekin í Columbia-háskóla Erlent Sér eftir Landsdómsmálinu: „Ég myndi aldrei gera þetta svona aftur“ Innlent „Hinsegin fólk þekkir vel að vera smættað niður í einkalíf sitt“ Innlent Fleiri fréttir „Það er hart sótt að okkar fólki“ Nemendur Flóaskóla slá í gegn með Langspilin sín Háskólanemar halda lautarferð og stofna hreyfingu fyrir Palestínu Jarðhræringar á Reykjanesi, flug til Færeyja og verkalýðsdagurinn Úrskurðurinn felldur úr gildi Vill hinn almenna launamann á þing Sinueldur í Munaðarneslandi Íslensk stjórnvöld haldin „sjúkri undirgefni“ Barn á Akureyri greindist með kíghósta Íslensk fjara á lista yfir bestu strendur heims Beint: Hátíðarhöld á verkalýðsdaginn 2024 Sniglar hægja á umferð Yrði gagnkynhneigður maður spurður sömu spurningar? Verkalýðsbaráttan aldrei verið jafn mikilvæg Einkamálefni forsetaframbjóðanda, verkalýðsdagurinn og háskólamótmæli „Hinsegin fólk þekkir vel að vera smættað niður í einkalíf sitt“ Hátíðardagskrá víða um land á verkalýðsdaginn Litaðir seðlar til skoðunar og málið á mjög viðkvæmu stigi Sagðist ætla að nota tíu milljón króna kókaín allt sjálfur Arnór Sighvatsson settur varaseðlabankastjóri fjármálastöðugleika Sér eftir Landsdómsmálinu: „Ég myndi aldrei gera þetta svona aftur“ Íslenskar stjörnur fái peninga að gjöf til að leggja undir í veðmálum Hjólastólinn í „tengdamömmuboxi“ á toppi bílsins Gæti dregið til tíðinda á næstu klukkustundum Fallið frá ráðningarferli og Hermann fylgir Sigurði Inga Allt að fimm milljóna króna sekt á hvern fisk Gamla stjarnan þótti ekki henta nútímakröfum Ekkert eftirlit með veðmálasíðum, landris við Svartsengi og milljónasektir fyrir eldislax Facebook-hakkið hafi ekki áhrif á rannsóknina Hver er Kári Hansen? Sjá meira