Líklega besta vínbúð í heimi Pawel Bartozek skrifar 22. ágúst 2014 07:00 Auglýsing frá ÁTVR: Ung kona missir ökuskírteinið ofan í blandara þegar hún er að búa til boozt. Atburðarásin er summeruð upp með ummælunum: „Vissir þú að 4,2% allra skilríkja eyðileggjast í blandara?“ Stærðfræðingurinn verður forvitinn. Hvað eiga þessar fullyrðingar eiginlega að merkja? Hver er hlutinn og heildin í þessum prósentureikningi? Er þetta fjöldi skilríkja sem endað hafa í blandara deilt með öllum skilríkjum sem búin hafa verið til? Ég á erfitt með að trúa því að ÁTVR hafi tekið stikkprufu af 500 viðskiptavinum sínum og að 21 þeirra hafi misst nýjustu skilríkin sín ofan í blandara. Eða að 14% viðmælenda hafi eyðilagt skilríkin sín í þvottavél. Er vísað til afsakana sem ungt fólk gefur? Varla í alvörunni. Í minni æsku var „gleymdi þeim heima“ nánast eina afsökunin sem einhver gaf.Grínigrín Ég þykist raunar vita að þetta sé grín. Tölurnar eru upplognar og þýða ekki neitt. Ég sendi vinum mínum í ÁTVR fyrirspurn um hvort þetta væru alvörutölur eða grín en ég hef ekki fengið svar. Kannski má saka mig um Evrópumet í pedantisma en ég er ekki viss um hvort mér finnst það alveg fullkomlega í lagi að opinber stofnun skáldi upp tölfræði í auglýsingum. Til gamans. Í lögum segir: „Óheimilt er að veita rangar, ófullnægjandi eða villandi upplýsingar í auglýsingum eða með öðrum hætti eða beita öðrum slíkum viðskiptaaðferðum sem sama marki eru brenndar, enda séu upplýsingar þessar og viðskiptaaðferðir fallnar til að hafa áhrif á eftirspurn eða framboð vara, fasteigna, þjónustu eða annars þess sem haft er á boðstólum í atvinnustarfsemi sem lög þessi taka til.“ Ef einhver myndi kæra þessar auglýsingar til lögreglu þá myndi málsvörn ÁTVR væntanlega vera sú að lygarnar væru ekki sérstaklega fallnar til þess að fá fólk til að kaupa meira áfengi. Menn væru því bara að ljúga til að vera fyndnir en ekki að ljúga í neinum markaðslegum tilgangi. Þétt vörn.Til hvers að auglýsa? Stofnun ætti ekki að þurfa að auglýsa það sérstaklega að hún ætli sér að fara að lögum. Henni ætti að duga einfaldlega að gera það. En auglýsingarnar þjóna ekki bara þeim tilgangi að láta fólk undir tvítugu vita að það geti ekki keypt áfengi löglega. Þau lög þekkja allir sem lögin snerta. Tilgangurinn með herferðinni er ekki síst að sannfæra alla aðra um að ÁTVR sé einmitt þannig fyrirtæki, fyrirtæki sem selur ekki áfengi til fólks undir áfengiskaupaaldri. Þar með planta menn þeirri dulbúnu gagnályktun að ef aðrir fengju að selja áfengi þá myndu þeir gera það. Það kæmi ekki á óvart ef við fengjum að sjá fleiri svona auglýsingar með haustinu, auglýsingar þar sem vingjarnleg móðurleg afgreiðslukona neitar Sollu stirðu um Breezer og bendir henni á að koma aftur eftir afmælisdaginn. Gleymum svo ekki öðru. Auglýsingar eiga að planta hugmyndum í huga fólks. Fólk sér kók í auglýsingu og fólk langar í kók. Að sama skapi má velta því fyrir sér hvort auglýsingar ríkiseinokunarverslunar með áfengi hafi ekki bara nákvæmlega sömu áhrif. Fólk sér jákvæða, fyndna auglýsingu frá einhverju fyrirbæri sem heitir „Vínbúð“ og fólk fer að langa að versla við það fyrirbæri.Ágætt fordæmi Einn er þó kostur við þessar auglýsingar ÁTVR. Þegar áfengissala verður gefin frjáls munu nýjar vínbúðir geta auglýst starfsemi sína undir þeim formerkjum að þar vinni hresst fólk sem fari að lögum. Svo lengi sem menn nefna ekki einstakar áfengistegundir ætti slíkt að vera í lagi. Lagalegt fordæmi er komið. Kannski ætti maður ekki að vera svona stífur. Kannski má sjá húmorinn í því að opinber stofnun skuli búa til platprósentur til að fegra óbeint ímynd sína. Kannski sjá allir að þetta er grín. En stífa karlinn langar samt að segja: „Látið prósenturnar vera. Þær hafa þolað nóg. Og ef einhver biður ykkur um heimildir, komið þá með heimildir. Ekki afsakanir.“ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun Vanhæfur Sjálfstæðisflokkur Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Myllan sem mala átti gull Andrés Kristjánsson Skoðun Fé án hirðis Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson Skoðun Fáum presta aftur inn í skólana Rósa Guðbjartsdóttir Skoðun Pírati pissar í skóinn sinn Helgi Áss Grétarsson Skoðun Goðsögnin um UFS-sjóði sem róttækar „woke"- fjárfestingar Már Wolfgang Mixa Skoðun Rösk og reiðubúin fyrir landsbyggðina Hópur Röskvuliða Skoðun Sjö mýtur um loftslagsbreytingar Kristinn Már Hilmarsson,Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun Framtíð Öskjuhlíðar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Framtíð menntunar – byggjum á trausti, ekki tortryggni Helga Kristín Kolbeins skrifar Skoðun Fé án hirðis Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson skrifar Skoðun Gæludýr geta dimmu í dagsljós breytt Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Myllan sem mala átti gull Andrés Kristjánsson skrifar Skoðun Sjö mýtur um loftslagsbreytingar Kristinn Már Hilmarsson,Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Pírati pissar í skóinn sinn Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fáum presta aftur inn í skólana Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Rösk og reiðubúin fyrir landsbyggðina Hópur Röskvuliða skrifar Skoðun Icelandic Learning is a Gendered Health Issue Logan Lee Sigurðsson skrifar Skoðun Goðsögnin um UFS-sjóði sem róttækar „woke"- fjárfestingar Már Wolfgang Mixa skrifar Skoðun Framtíð Öskjuhlíðar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vanhæfur Sjálfstæðisflokkur Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson skrifar Skoðun Vaka stendur með Menntavísindasviði í verki Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Vorbókaleysingar Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru umdeild skoðun fámenns hóps? Snorri Másson skrifar Skoðun Liðveisla fyrir öll Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar Skoðun Að standa við stóru orðin Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Auglýsing frá ÁTVR: Ung kona missir ökuskírteinið ofan í blandara þegar hún er að búa til boozt. Atburðarásin er summeruð upp með ummælunum: „Vissir þú að 4,2% allra skilríkja eyðileggjast í blandara?“ Stærðfræðingurinn verður forvitinn. Hvað eiga þessar fullyrðingar eiginlega að merkja? Hver er hlutinn og heildin í þessum prósentureikningi? Er þetta fjöldi skilríkja sem endað hafa í blandara deilt með öllum skilríkjum sem búin hafa verið til? Ég á erfitt með að trúa því að ÁTVR hafi tekið stikkprufu af 500 viðskiptavinum sínum og að 21 þeirra hafi misst nýjustu skilríkin sín ofan í blandara. Eða að 14% viðmælenda hafi eyðilagt skilríkin sín í þvottavél. Er vísað til afsakana sem ungt fólk gefur? Varla í alvörunni. Í minni æsku var „gleymdi þeim heima“ nánast eina afsökunin sem einhver gaf.Grínigrín Ég þykist raunar vita að þetta sé grín. Tölurnar eru upplognar og þýða ekki neitt. Ég sendi vinum mínum í ÁTVR fyrirspurn um hvort þetta væru alvörutölur eða grín en ég hef ekki fengið svar. Kannski má saka mig um Evrópumet í pedantisma en ég er ekki viss um hvort mér finnst það alveg fullkomlega í lagi að opinber stofnun skáldi upp tölfræði í auglýsingum. Til gamans. Í lögum segir: „Óheimilt er að veita rangar, ófullnægjandi eða villandi upplýsingar í auglýsingum eða með öðrum hætti eða beita öðrum slíkum viðskiptaaðferðum sem sama marki eru brenndar, enda séu upplýsingar þessar og viðskiptaaðferðir fallnar til að hafa áhrif á eftirspurn eða framboð vara, fasteigna, þjónustu eða annars þess sem haft er á boðstólum í atvinnustarfsemi sem lög þessi taka til.“ Ef einhver myndi kæra þessar auglýsingar til lögreglu þá myndi málsvörn ÁTVR væntanlega vera sú að lygarnar væru ekki sérstaklega fallnar til þess að fá fólk til að kaupa meira áfengi. Menn væru því bara að ljúga til að vera fyndnir en ekki að ljúga í neinum markaðslegum tilgangi. Þétt vörn.Til hvers að auglýsa? Stofnun ætti ekki að þurfa að auglýsa það sérstaklega að hún ætli sér að fara að lögum. Henni ætti að duga einfaldlega að gera það. En auglýsingarnar þjóna ekki bara þeim tilgangi að láta fólk undir tvítugu vita að það geti ekki keypt áfengi löglega. Þau lög þekkja allir sem lögin snerta. Tilgangurinn með herferðinni er ekki síst að sannfæra alla aðra um að ÁTVR sé einmitt þannig fyrirtæki, fyrirtæki sem selur ekki áfengi til fólks undir áfengiskaupaaldri. Þar með planta menn þeirri dulbúnu gagnályktun að ef aðrir fengju að selja áfengi þá myndu þeir gera það. Það kæmi ekki á óvart ef við fengjum að sjá fleiri svona auglýsingar með haustinu, auglýsingar þar sem vingjarnleg móðurleg afgreiðslukona neitar Sollu stirðu um Breezer og bendir henni á að koma aftur eftir afmælisdaginn. Gleymum svo ekki öðru. Auglýsingar eiga að planta hugmyndum í huga fólks. Fólk sér kók í auglýsingu og fólk langar í kók. Að sama skapi má velta því fyrir sér hvort auglýsingar ríkiseinokunarverslunar með áfengi hafi ekki bara nákvæmlega sömu áhrif. Fólk sér jákvæða, fyndna auglýsingu frá einhverju fyrirbæri sem heitir „Vínbúð“ og fólk fer að langa að versla við það fyrirbæri.Ágætt fordæmi Einn er þó kostur við þessar auglýsingar ÁTVR. Þegar áfengissala verður gefin frjáls munu nýjar vínbúðir geta auglýst starfsemi sína undir þeim formerkjum að þar vinni hresst fólk sem fari að lögum. Svo lengi sem menn nefna ekki einstakar áfengistegundir ætti slíkt að vera í lagi. Lagalegt fordæmi er komið. Kannski ætti maður ekki að vera svona stífur. Kannski má sjá húmorinn í því að opinber stofnun skuli búa til platprósentur til að fegra óbeint ímynd sína. Kannski sjá allir að þetta er grín. En stífa karlinn langar samt að segja: „Látið prósenturnar vera. Þær hafa þolað nóg. Og ef einhver biður ykkur um heimildir, komið þá með heimildir. Ekki afsakanir.“
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar
Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar
Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar
Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar
Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar
Ógnin sem við sjáum ekki – Hið falda tungumál ungu kynslóðarinnar á netinu Birgitta Þorsteinsdóttir Skoðun