Svar við opnu bréfi um trú og skóla 29. október 2010 05:00 Sæll og blessaður Guðmundur Ingi og þakka þér fyrir að bregðast við grein minni. Í henni benti ég á að leikskólabörn hefðu verið leidd til þátttöku í atferli og undir tákni sem ég tel að hafi í sér fólgið trúarlega tilvísun eða í það minnsta vísi til tiltekinna gilda og menningar og til sögulegrar hreyfingar með sína hugmyndafræði. Ég vildi benda á að trú og trúboð er miklu víðar í samfélaginu en á vegum presta Þjóðkirkjunnar. Ég gef mér það að prestar hefðu líklega ekki fengið leikskólastjóra til þess að leyfa börnunum að taka þátt í sambærilegri göngu undir merki krossins og í anda kenninga Jesú Krists. Dæmið var sett fram til þess að sýna fram á að trúboð er víða í gangi í þjóðfélaginu - og það er líka allt í besta lagi með það. Trú er ekki eitthvað sem hvergi má tala um nema bak við luktar dyr í musterum eða kirkjum. Trú er snar þáttur í lífi flestra manna og hún verður ekki einangruð við sérstök hús eða staði. Trúin er hluti af menningu okkar. Í skólum eru yfir 90% barna frá kristnum heimilum, þau eru skírð og fermd. Auðvitað á að fræða um hið trúarlega í skólum, bæði um kristna trú og önnur trúarbrögð en af menningarlegum ástæðum hlýtur kristin trú að fá þar eitthvað meira rými en til dæmis shinto-trú svo dæmi sé tekið. Svo má líka spyrja: Mega prestar kenna í skólum? Auðvitað mega þeir það hafi þeir til þess tilskilda menntun. Prestar og guðfræðingar geta kennt ýmis fræði eins og t.d. trúarbragðafræði. Vandi þeirra er sá sami og allra annarra kennara, að kenna á hlutlægan hátt en ekki hlutdrægan. Tilvísun mín í menningarbyltinguna í Kína fól ekki í sér neina tengingu við „blóðþyrsta kúgara" heldur var ég að vara við miðstýringu á skoðunum og atferli fólks, afnámi fjölbreytileikans sem nú er við lýði í skólahverfum. Byltingar hefjast oft með litlum skrefum í átt til þöggunar og afnáms tjáningarfrelsis. Á t.d. að banna Gídeonfélaginu að gefa börnum Nýja testamentið, bók sem er grundvöllur íslenskrar menningar, siðar og gilda? Og er eitthvað að því að sum börn fái sérstök verkefni meðan önnur fara til kirkju? Vilji meirihluta á að ráða svo fremi að hann fari fram á heilbrigðan hátt og án alls ofríkis. Börnin þín þurfa ekki verða fyrir neinni mismunun í skóla þótt skólasystkini þeirra fari í kirkjuheimsókn á aðventunni. Og ég geri ekki lítið úr þínum lífsskoðunum og afstöðu þótt meirihluti barna í skóla barna þinna fari í kirkjuheimsókn en börnin þín ekki. Það er ekki mismunun í mínum augum. Ef það er mismunun í þínum augum þá spyr ég hvort það eigi ekki líka við um það ef kristin börn mega ekki fara í slíkar heimsóknir vegna þess að örfá börn af annarri trú eru í sama skóla? Ég vil ekki að örfáir einstaklingar geti sett fjöldanum stólinn fyrir dyrnar í þessum efnum. Slíkar heimsóknir eru liður í fræðslu um sið og trú meirihluta þjóðarinnar. Á meðan fá börn þeirra foreldra sem vilja ekki að þau taki þátt í heimsókninni að vinna að öðrum verkefnum eða heimsækja eigin trúfélag ef svo ber undir. Þurfa ekki sum börn líka að vera eftir við aðra iðju í skólanum á meðan íþróttamenn úr þeirra hópi fá leyfi til keppnisferða? Er það mismunun og brot á mannréttindum barnsins eða foreldra? Ég tel reyndar að börnin þín verði víðsýnni ef þau fá að kynnast ólíkum siðum og hefðum annarra barna. Sama á við um hin kristnu börn. Mannréttindaráð Reykjavíkurborgar vill ákveða og miðstýra samskiptum skóla annars vegar og kirkju og ýmissa félaga hins vegar. Ég tel að fjölbreytni eigi að fá að ríkja á sem flestum sviðum. Skólahverfi eru ólík og hefðir sem skapast hafa í samskiptum skóla og kirkju eru með einum hætti hér og öðrum þar. Opið þjóðfélag hlýtur að stuðla að því að fólk læri sem mest og um sem flest. Við þurfum að vita og þekkja vel og vandlega sögu okkar og menningu, einnig trú þjóðarinnar í þúsund ár, um leið og við fræðumst um önnur trúarbrögð. Að gera presta eina að trúboðum og segja að þeir megi ekki koma að neinu starfi innan skóla tel ég vera atlögu að starfsheiðri þeirra. Prestar með 5 ára háskólamenntun að baki og í mörgum tilfellum framhaldsnám að auki hafa margt fram að færa í þjóðfélaginu. Þegar slys verða og dauðsföll og prestar eru kallaðir til að hugga fólk þá gera þeir það af varfærni og yfirvegun sem sérfræðingar á svið sorgar og áfalla. Prestar starfa til að mynda með Almannavörnum og eru þar teknir gildir sem fagmenn. Tillögur meirihluta Mannréttindaráðs Reykjavíkurborgar eru að mínu álit fráleitar. Forðumst þröngsýni en stuðlum þess í stað að opnu og víðsýnu þjóðfélagi. Fordómar eru alltaf vondir enda byggjast þeir á fáfræði og þröngsýni. Ölum ekki á fordómum gegn neinum hópum í þjóðfélaginu, hvorki prestum né öðrum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Örn Bárður Jónsson Mest lesið Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Nei, það verður ekki að vera Ísrael, það er Ísrael Einar Ólafsson skrifar Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Sjá meira
Sæll og blessaður Guðmundur Ingi og þakka þér fyrir að bregðast við grein minni. Í henni benti ég á að leikskólabörn hefðu verið leidd til þátttöku í atferli og undir tákni sem ég tel að hafi í sér fólgið trúarlega tilvísun eða í það minnsta vísi til tiltekinna gilda og menningar og til sögulegrar hreyfingar með sína hugmyndafræði. Ég vildi benda á að trú og trúboð er miklu víðar í samfélaginu en á vegum presta Þjóðkirkjunnar. Ég gef mér það að prestar hefðu líklega ekki fengið leikskólastjóra til þess að leyfa börnunum að taka þátt í sambærilegri göngu undir merki krossins og í anda kenninga Jesú Krists. Dæmið var sett fram til þess að sýna fram á að trúboð er víða í gangi í þjóðfélaginu - og það er líka allt í besta lagi með það. Trú er ekki eitthvað sem hvergi má tala um nema bak við luktar dyr í musterum eða kirkjum. Trú er snar þáttur í lífi flestra manna og hún verður ekki einangruð við sérstök hús eða staði. Trúin er hluti af menningu okkar. Í skólum eru yfir 90% barna frá kristnum heimilum, þau eru skírð og fermd. Auðvitað á að fræða um hið trúarlega í skólum, bæði um kristna trú og önnur trúarbrögð en af menningarlegum ástæðum hlýtur kristin trú að fá þar eitthvað meira rými en til dæmis shinto-trú svo dæmi sé tekið. Svo má líka spyrja: Mega prestar kenna í skólum? Auðvitað mega þeir það hafi þeir til þess tilskilda menntun. Prestar og guðfræðingar geta kennt ýmis fræði eins og t.d. trúarbragðafræði. Vandi þeirra er sá sami og allra annarra kennara, að kenna á hlutlægan hátt en ekki hlutdrægan. Tilvísun mín í menningarbyltinguna í Kína fól ekki í sér neina tengingu við „blóðþyrsta kúgara" heldur var ég að vara við miðstýringu á skoðunum og atferli fólks, afnámi fjölbreytileikans sem nú er við lýði í skólahverfum. Byltingar hefjast oft með litlum skrefum í átt til þöggunar og afnáms tjáningarfrelsis. Á t.d. að banna Gídeonfélaginu að gefa börnum Nýja testamentið, bók sem er grundvöllur íslenskrar menningar, siðar og gilda? Og er eitthvað að því að sum börn fái sérstök verkefni meðan önnur fara til kirkju? Vilji meirihluta á að ráða svo fremi að hann fari fram á heilbrigðan hátt og án alls ofríkis. Börnin þín þurfa ekki verða fyrir neinni mismunun í skóla þótt skólasystkini þeirra fari í kirkjuheimsókn á aðventunni. Og ég geri ekki lítið úr þínum lífsskoðunum og afstöðu þótt meirihluti barna í skóla barna þinna fari í kirkjuheimsókn en börnin þín ekki. Það er ekki mismunun í mínum augum. Ef það er mismunun í þínum augum þá spyr ég hvort það eigi ekki líka við um það ef kristin börn mega ekki fara í slíkar heimsóknir vegna þess að örfá börn af annarri trú eru í sama skóla? Ég vil ekki að örfáir einstaklingar geti sett fjöldanum stólinn fyrir dyrnar í þessum efnum. Slíkar heimsóknir eru liður í fræðslu um sið og trú meirihluta þjóðarinnar. Á meðan fá börn þeirra foreldra sem vilja ekki að þau taki þátt í heimsókninni að vinna að öðrum verkefnum eða heimsækja eigin trúfélag ef svo ber undir. Þurfa ekki sum börn líka að vera eftir við aðra iðju í skólanum á meðan íþróttamenn úr þeirra hópi fá leyfi til keppnisferða? Er það mismunun og brot á mannréttindum barnsins eða foreldra? Ég tel reyndar að börnin þín verði víðsýnni ef þau fá að kynnast ólíkum siðum og hefðum annarra barna. Sama á við um hin kristnu börn. Mannréttindaráð Reykjavíkurborgar vill ákveða og miðstýra samskiptum skóla annars vegar og kirkju og ýmissa félaga hins vegar. Ég tel að fjölbreytni eigi að fá að ríkja á sem flestum sviðum. Skólahverfi eru ólík og hefðir sem skapast hafa í samskiptum skóla og kirkju eru með einum hætti hér og öðrum þar. Opið þjóðfélag hlýtur að stuðla að því að fólk læri sem mest og um sem flest. Við þurfum að vita og þekkja vel og vandlega sögu okkar og menningu, einnig trú þjóðarinnar í þúsund ár, um leið og við fræðumst um önnur trúarbrögð. Að gera presta eina að trúboðum og segja að þeir megi ekki koma að neinu starfi innan skóla tel ég vera atlögu að starfsheiðri þeirra. Prestar með 5 ára háskólamenntun að baki og í mörgum tilfellum framhaldsnám að auki hafa margt fram að færa í þjóðfélaginu. Þegar slys verða og dauðsföll og prestar eru kallaðir til að hugga fólk þá gera þeir það af varfærni og yfirvegun sem sérfræðingar á svið sorgar og áfalla. Prestar starfa til að mynda með Almannavörnum og eru þar teknir gildir sem fagmenn. Tillögur meirihluta Mannréttindaráðs Reykjavíkurborgar eru að mínu álit fráleitar. Forðumst þröngsýni en stuðlum þess í stað að opnu og víðsýnu þjóðfélagi. Fordómar eru alltaf vondir enda byggjast þeir á fáfræði og þröngsýni. Ölum ekki á fordómum gegn neinum hópum í þjóðfélaginu, hvorki prestum né öðrum.
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar