Til skoðunar að gefa lífsstílsbloggum gaum: „Duldar auglýsingar bannaðar“ Jóhann Óli Eiðsson skrifar 23. mars 2015 08:00 Tryggvi Axelsson segir að Neytendastofu skorti fjármagn til að skoða lífsstílsblogg sérstaklega. vísir/vilhelm Lífsstílsblogg hafa notið sívaxandi vinsælda að undanförnu. Fátt er slíkum bloggurum óviðkomandi og oft eru til umfjöllunar vörur af ýmsum gerðum. Skilin milli umfjöllunar og auglýsingar eru oft afar óskýr. Reglurnar eru hins vegar einfaldar, fái bloggari greitt fyrir færslu á síðu sinni þá ber honum að taka það fram. Nágrannaþjóðir okkar hafa magrar hverjar gefið út reglur og leiðbeiningar um það hvernig auglýsingum á slíkum bloggum skuli háttað en því er ekki til að dreifa hér á landi. „Í prinsippinu er það alveg skýrt að við höfum lög um markaðssetningu og viðskiptahætti sem taka fyrir duldar auglýsingar,“ segir Tryggvi Axelsson, forstjóri Neytendastofu. „Í sjöttu grein þeirra laga er kveðið skýrt á um að auglýsingar séu þannig úr garði gerðar að ekki leiki vafi á að um auglýsingu sé að ræða.“ Norðurlandaþjóðirnar hafa gefið út sameiginlegar yfirlýsingar og reglur um hvernig þessum málum skuli háttað en það er síðan hverri þjóð í sjálfsvald sett hvort hún taki málin skrefinu lengra.Ekkert umfram sameiginlegu yfirlýsingarnar verið gefið út „Ísland hefur yfirleitt verið aðili að slíkum yfirlýsingum en hingað til höfum við ekki þýtt eða gefið neitt út umfram það tengt samfélagsmiðlunum,“ segir Tryggvi. Ástæðan fyrir því er fjárskortur. Norðmenn eru sú þjóð sem gengið hefur hvað harðast fram í þessum málum. Í fyrra voru þar í landi gefnar út leiðbeiningar um hvernig auglýsingum skuli háttað. Þar í landi var skorin upp herör gegn duldum auglýsingum á stærstu lífsstílsbloggunum með góðum árangri. Dæmi eru erlendis frá um að kvartað hafi verið út af umfjöllun á bloggum. Í Danmörku má finna dæmi þess að umboðsmenn hafi tekið til athugunar færslur þar sem fjallað var um vöru og settur inn tengill á hvar væri hægt að kaupa hana. Ekki var tekið fram að um auglýsingu væri að ræða.Forgangsröðun stofnunarinnar endurskoðuð reglulega „Þetta er eitthvað sem við mættum gefa meiri gaum,“ segir Tryggvi. Það komi vel til greina að skoða að búa til leiðbeiningar eða setja skýrari reglur um hvernig auglýsingum á slíkum síðum skuli háttað. „Stofnunin hefur í mörg horn að líta og eins og staðan er núna þá höfum við hvorki nægilega margt starfsfólk né fjármagn til að leggjast í slík verkefni. Kannski er tilefni til þess að leggjast í einhverjar frumkvæðisrannsóknir en það strandar líka á sama skeri. Við endurskoðum forgangsröðun okkar reglulega og það er aldrei að vita nema við lítum á þetta á næstunni,“ segir Tryggvi að lokum. Hér að neðan má sjá hluta af þeim leiðbeiningum sem gefnar voru út í Noregi.Hugtakið auglýsing er túlkað eins vítt og hægt er. Með auglýsingu er átt við eitthvað sem getur hjálpað við að stuðla að sölu á vöru eða þjónustu og bloggarinn fær greiðslu fyrir í einhverju formi, s.s. fríar vörur, fría klippingu eða föt. Ekki skiptir máli hvort færslan sé í raun og veru hrein trú þess sem bloggar.Auglýsing skal vera skilmerkilega merkt. Í bloggi skal merkingin vera á toppi færslunnar og hið sama gildir um Instagram-færslur.Reglurnar taka ekki til hvers sem er heldur aðeins þeirra sem hafa það sem hlutastarf eða fullt starf að halda úti hvers konar bloggi.Sé auglýsing birt gegnum Instagram nægir að merkja hana með kassamerkinu #reklame.Við ítrekuðum og alvarlegum brotum á reglunum liggja sektir.Þórunn Ívarsdóttirvísir/gvaSegir alltaf frá uppruna vörunnar Þórunn Ívarsdóttir heldur úti lífsstílsbloggi á slóðinni thorunnivars.is. Þar bloggar hún um allt milli himins og jarðar. „Þegar ég fæ sýnishorn af vöru eða fæ hana að gjöf þá tek ég það fram að um sýnishorn sé að ræða,“ segir Þórunn. „Ef um kostaða færslu er að ræða, það er að ég fái greitt fyrir hana, þá nefni ég það líka sérstaklega neðst í greininni.“ Haldi hún að einhver vafi geti leikið á hvort færsla sé kostuð eður ei tekur hún sérstaklega fram að hún sé ekki kostuð af neinu fyrirtæki. „Einnig, ef ég er með gjafaleiki, þá tek ég það fram hverjir gefa vörurnar og ef ég kaupi vöruna sjálf þá tek ég það einnig fram.“ Þegar hún byrjaði með síðuna lét hún það nægja að tilgreina í textanum að eitthvað hefði verið gjöf eða hún hefði keypt það en eftir því sem lesendahópurinn stækkaði þá staðlaði hún framsetninguna. „Það kom mér á óvart þegar ég gerði það hve lítið var kostað. Ég hélt það hefði verið mun meira. Ég verð greinilega að taka mig aðeins á,“ segir hún að lokum. Neytendur Mest lesið Stjörnulífið: Hrekkjavaka og seiðandi kroppar Lífið Kom út úr skápnum er hún lýsti yfir stuðningi við Harris Lífið Segja aðra kaupa gervispilanir til að hafa áhrif á veðmál Tónlist Einhleypan: Fangavörður, einlæg og skemmtileg Makamál Íbúðin gjörbreyttist eftir að hafa fært eldhúsið Lífið Tapaði miklum peningum í vínbransanum Lífið Tveggja barna foreldrar eftir erfiða áhættumeðgöngu Lífið Sunneva nefndi son Jóhönnu Lífið Quincy Jones er látinn Lífið Dawson's Creek leikari með krabbamein Lífið Fleiri fréttir Segist aldrei myndu deita Depp Tjáði sig óvænt um sína fyrrverandi Sunneva nefndi son Jóhönnu Tanja Ýr og Ryan fengu að vita kynið á sjöttu viku Meirihluti er haldinn loddaralíðan Tveggja barna foreldrar eftir erfiða áhættumeðgöngu Tapaði miklum peningum í vínbransanum Íbúðin gjörbreyttist eftir að hafa fært eldhúsið Stjörnulífið: Hrekkjavaka og seiðandi kroppar Quincy Jones er látinn Dawson's Creek leikari með krabbamein Kom út úr skápnum er hún lýsti yfir stuðningi við Harris Margot Robbie orðin mamma Syndir sex kílómetra með kayak í eftirdragi Mennirnir sem allir eru að tala um: Hverjir eru Costco-gæjarnir og Rizzlerinn? Krakkatían: Vatnsmelónur, fótbolti og grænn froskur Myndaveisla: Snjórinn féll á bjórþyrsta borgara Afmæliskaka hinnar sönnu raunveruleikastjörnu? Bestu hrekkjavökubúningar stjarnanna Hlutir sem skapa notalega stemningu á heimilinu Stefnir að því að gera mömmu sína að stjörnu Dó í 33 mínútur og 3 sekúndur Fréttatía vikunnar: Kosningasvik, náttúruhamfarir og sorg Bjarni Ben orðinn tvöfaldur afi Hollywood stjarna til liðs við Laufeyju Þurft að horfa ítrekað á myndbönd Jennifer Lopez Brady í áfalli yfir barneignum Bündchen „Duglegur, kærleiksríkur og skemmtilegur ungur drengur sem átti lífið fram undan“ Leggur hristarann á hilluna eftir mótið Óþekkjanleg sem frægasta geimvera í heimi Sjá meira
Lífsstílsblogg hafa notið sívaxandi vinsælda að undanförnu. Fátt er slíkum bloggurum óviðkomandi og oft eru til umfjöllunar vörur af ýmsum gerðum. Skilin milli umfjöllunar og auglýsingar eru oft afar óskýr. Reglurnar eru hins vegar einfaldar, fái bloggari greitt fyrir færslu á síðu sinni þá ber honum að taka það fram. Nágrannaþjóðir okkar hafa magrar hverjar gefið út reglur og leiðbeiningar um það hvernig auglýsingum á slíkum bloggum skuli háttað en því er ekki til að dreifa hér á landi. „Í prinsippinu er það alveg skýrt að við höfum lög um markaðssetningu og viðskiptahætti sem taka fyrir duldar auglýsingar,“ segir Tryggvi Axelsson, forstjóri Neytendastofu. „Í sjöttu grein þeirra laga er kveðið skýrt á um að auglýsingar séu þannig úr garði gerðar að ekki leiki vafi á að um auglýsingu sé að ræða.“ Norðurlandaþjóðirnar hafa gefið út sameiginlegar yfirlýsingar og reglur um hvernig þessum málum skuli háttað en það er síðan hverri þjóð í sjálfsvald sett hvort hún taki málin skrefinu lengra.Ekkert umfram sameiginlegu yfirlýsingarnar verið gefið út „Ísland hefur yfirleitt verið aðili að slíkum yfirlýsingum en hingað til höfum við ekki þýtt eða gefið neitt út umfram það tengt samfélagsmiðlunum,“ segir Tryggvi. Ástæðan fyrir því er fjárskortur. Norðmenn eru sú þjóð sem gengið hefur hvað harðast fram í þessum málum. Í fyrra voru þar í landi gefnar út leiðbeiningar um hvernig auglýsingum skuli háttað. Þar í landi var skorin upp herör gegn duldum auglýsingum á stærstu lífsstílsbloggunum með góðum árangri. Dæmi eru erlendis frá um að kvartað hafi verið út af umfjöllun á bloggum. Í Danmörku má finna dæmi þess að umboðsmenn hafi tekið til athugunar færslur þar sem fjallað var um vöru og settur inn tengill á hvar væri hægt að kaupa hana. Ekki var tekið fram að um auglýsingu væri að ræða.Forgangsröðun stofnunarinnar endurskoðuð reglulega „Þetta er eitthvað sem við mættum gefa meiri gaum,“ segir Tryggvi. Það komi vel til greina að skoða að búa til leiðbeiningar eða setja skýrari reglur um hvernig auglýsingum á slíkum síðum skuli háttað. „Stofnunin hefur í mörg horn að líta og eins og staðan er núna þá höfum við hvorki nægilega margt starfsfólk né fjármagn til að leggjast í slík verkefni. Kannski er tilefni til þess að leggjast í einhverjar frumkvæðisrannsóknir en það strandar líka á sama skeri. Við endurskoðum forgangsröðun okkar reglulega og það er aldrei að vita nema við lítum á þetta á næstunni,“ segir Tryggvi að lokum. Hér að neðan má sjá hluta af þeim leiðbeiningum sem gefnar voru út í Noregi.Hugtakið auglýsing er túlkað eins vítt og hægt er. Með auglýsingu er átt við eitthvað sem getur hjálpað við að stuðla að sölu á vöru eða þjónustu og bloggarinn fær greiðslu fyrir í einhverju formi, s.s. fríar vörur, fría klippingu eða föt. Ekki skiptir máli hvort færslan sé í raun og veru hrein trú þess sem bloggar.Auglýsing skal vera skilmerkilega merkt. Í bloggi skal merkingin vera á toppi færslunnar og hið sama gildir um Instagram-færslur.Reglurnar taka ekki til hvers sem er heldur aðeins þeirra sem hafa það sem hlutastarf eða fullt starf að halda úti hvers konar bloggi.Sé auglýsing birt gegnum Instagram nægir að merkja hana með kassamerkinu #reklame.Við ítrekuðum og alvarlegum brotum á reglunum liggja sektir.Þórunn Ívarsdóttirvísir/gvaSegir alltaf frá uppruna vörunnar Þórunn Ívarsdóttir heldur úti lífsstílsbloggi á slóðinni thorunnivars.is. Þar bloggar hún um allt milli himins og jarðar. „Þegar ég fæ sýnishorn af vöru eða fæ hana að gjöf þá tek ég það fram að um sýnishorn sé að ræða,“ segir Þórunn. „Ef um kostaða færslu er að ræða, það er að ég fái greitt fyrir hana, þá nefni ég það líka sérstaklega neðst í greininni.“ Haldi hún að einhver vafi geti leikið á hvort færsla sé kostuð eður ei tekur hún sérstaklega fram að hún sé ekki kostuð af neinu fyrirtæki. „Einnig, ef ég er með gjafaleiki, þá tek ég það fram hverjir gefa vörurnar og ef ég kaupi vöruna sjálf þá tek ég það einnig fram.“ Þegar hún byrjaði með síðuna lét hún það nægja að tilgreina í textanum að eitthvað hefði verið gjöf eða hún hefði keypt það en eftir því sem lesendahópurinn stækkaði þá staðlaði hún framsetninguna. „Það kom mér á óvart þegar ég gerði það hve lítið var kostað. Ég hélt það hefði verið mun meira. Ég verð greinilega að taka mig aðeins á,“ segir hún að lokum.
Neytendur Mest lesið Stjörnulífið: Hrekkjavaka og seiðandi kroppar Lífið Kom út úr skápnum er hún lýsti yfir stuðningi við Harris Lífið Segja aðra kaupa gervispilanir til að hafa áhrif á veðmál Tónlist Einhleypan: Fangavörður, einlæg og skemmtileg Makamál Íbúðin gjörbreyttist eftir að hafa fært eldhúsið Lífið Tapaði miklum peningum í vínbransanum Lífið Tveggja barna foreldrar eftir erfiða áhættumeðgöngu Lífið Sunneva nefndi son Jóhönnu Lífið Quincy Jones er látinn Lífið Dawson's Creek leikari með krabbamein Lífið Fleiri fréttir Segist aldrei myndu deita Depp Tjáði sig óvænt um sína fyrrverandi Sunneva nefndi son Jóhönnu Tanja Ýr og Ryan fengu að vita kynið á sjöttu viku Meirihluti er haldinn loddaralíðan Tveggja barna foreldrar eftir erfiða áhættumeðgöngu Tapaði miklum peningum í vínbransanum Íbúðin gjörbreyttist eftir að hafa fært eldhúsið Stjörnulífið: Hrekkjavaka og seiðandi kroppar Quincy Jones er látinn Dawson's Creek leikari með krabbamein Kom út úr skápnum er hún lýsti yfir stuðningi við Harris Margot Robbie orðin mamma Syndir sex kílómetra með kayak í eftirdragi Mennirnir sem allir eru að tala um: Hverjir eru Costco-gæjarnir og Rizzlerinn? Krakkatían: Vatnsmelónur, fótbolti og grænn froskur Myndaveisla: Snjórinn féll á bjórþyrsta borgara Afmæliskaka hinnar sönnu raunveruleikastjörnu? Bestu hrekkjavökubúningar stjarnanna Hlutir sem skapa notalega stemningu á heimilinu Stefnir að því að gera mömmu sína að stjörnu Dó í 33 mínútur og 3 sekúndur Fréttatía vikunnar: Kosningasvik, náttúruhamfarir og sorg Bjarni Ben orðinn tvöfaldur afi Hollywood stjarna til liðs við Laufeyju Þurft að horfa ítrekað á myndbönd Jennifer Lopez Brady í áfalli yfir barneignum Bündchen „Duglegur, kærleiksríkur og skemmtilegur ungur drengur sem átti lífið fram undan“ Leggur hristarann á hilluna eftir mótið Óþekkjanleg sem frægasta geimvera í heimi Sjá meira