Um spjaldtölvur og byltingar 2. apríl 2012 06:00 Halda má því fram með fullgildum rökum að kennsluheimurinn standi á verulegum tímamótum um þessar mundir. Veldur þar mestu um ný tækni, netið í allri sinni dýrð, spjaldtölvur, bæði Kindle en ekki síst græja á borð við Ipad, allar samskiptaleiðirnar, Youtube, Wikipedia, Google, Schooltube, Vimeo og þannig má lengi telja. Í raun hefur kennsla síðustu alda einkennst af sama grunni sem í megindráttum gengur út frá því að eitt skuli yfir alla ganga. Þannig eru nemendur settir saman í hópa eftir aldri, ein kennslubók að mestu fyrir alla, innlagnir fyrir hina ólíku hópa byggðar að mestu á um 40 mínútna lotum o.s.frv. Vissulega hafa ýmsir skólar reynt að brjóta þessa hefð upp en eigi að síður er skólakerfið í heild byggt upp á þessu fyrirkomulagi sem sækir fyrirmynd sína til Forn-Grikkja þar sem hinn fróði stóð uppi á kassa og predikaði yfir hinum fáfróðu. Grunnurinn er í megindráttum enn sá sami. Höfum verið að brjóta lög!Á hinn bóginn segja öll kennslufræði, lög og reglugerðir, að bjóða skuli nemendum einstaklingsmiðað nám. Þessi ákvæði laga og fræða eru í raun margbrotin á degi hverjum í skólum landsins. Ástæðan er fyrst og fremst hin aldagamla hefð er gegnsýrir allt kerfið. Hinn fróði predikar yfir hinum vankunnandi. Eitt skal yfir flesta ganga. Nú hillir undir að hin nýja tækni opni loksins þær dyr er liggja að einstaklingsmiðuðu námi. Tilraunir, sem stundaðar eru í nokkrum skólum um allan heim, lofa sannarlega góðu. Best finnst mér þessu nýja umhverfi lýst með orðum skosks nemanda í Ipad-væddum skóla: „With Ipad I can learn the way I like to learn.“ Í stað þess að leggja fram „eina námsbók“, sem öllum er ætluð, eiga nemendur að leita þeirra heimilda sem hverjum hentar til að ná markmiðum námsins. Þetta snýst ekki um tæknina heldur um námið og leiðirnar til að afla sér þekkingar. Tæknin hins vegar opnar stóra gátt að námsmarkmiðunum og leggur grunn að fjölbreytilegum leiðum hinna lærdómsfúsu. Þannig eru nemendur virkjaðir til að leita sér áhugaverðra leiða til lærdómsins. „Learning by doing“, gæti hæglega átt hér við sem og að virkja hina skapandi hugsun til lærdómsins. Það eru nefnilega svo margar leiðir að sama markmiði. Allar hinar óþrjótandi upplýsingalindir á netinu skapa endalausa möguleika til lærdóms. Og þær þarf að nýta í þágu menntunar. Þetta gerir fólk heima hjá sér á vinnustöðum – svífur um netmiðlana hverju nafni sem þeir nefnast – og leita upplýsinga. Skólakerfið hefur í megindráttum ekki fylgt þessari þróun. Ein skrudda fyrir alla.Kennslubókin, sem úreldist fljótt og hlýtur að vera þröng í eðli sínu, er aðeins ein fjölmargra leiða til að ná settu marki – þ.e. að læra. Margfalt árangursríkara hlýtur að vera að bjóða jafnframt allar hinar upplýsingaleiðirnar hvort heldur eru greinar, myndbönd, ljósmyndir, frásagnir eða hvað annað. Virkjum kraft og áræði fróðleiksfúsra til að finna hver um sig þær keldur sem svala. Með því að virkja leiðirnar til fróðleiks örvum við nemendur. Veruleikinn er líka þannig að flestir afla sér upplýsinga í gegnum ýmsa netmiðla. Og þar eru landamæri upphafin – heimurinn er undir. Því hlýtur það að teljast eðlilegt hlutverk skóla, á hvaða stigi sem er, að þjálfa nemendur sína í að afla sér upplýsinga og ekki síður að skoða þær með gagnrýnum hætti. Þarf mikið meira til að teljast kunna? Að virkja fólk til námsSpjaldtölvan er rétt að hefja innreið sína í skólakerfið. Við heyrum brestina þar sem gamla og þrönga „karlinn-á-kassanum“ aðferðin mun víkja undan gnægð upplýsinga. Danskur skólastjóri, Rasmus Borch, orðaði það svona á ráðstefnu nýlega: „We are going from top-down teaching to more horizontal teaching.“ Og þar gegnir tæknin lykilhlutverki. Þetta er líka kallað „flipped classroom“ þar sem lærdómurinn fer fram heima á netinu en skapandi og ögrandi verkefni eru unnin í skólastofum. Nokkur dæmi hafa sýnt stórstígar framfarir nemenda með því að nálgast lærdóminn með þessu móti, þ.e. kennsla löguð að þörfum hvers og eins í stað einnar aðferðar fyrir alla. Bandarískur skóli var afar lágt metinn árum saman á samræmdum prófum. Stjórnendur þar á bæ stokkuðu allt skipulag skólans upp og lögðu upp með einstaklingsmiðað nám þar sem netið og spjaldtölvur gegndu lykilhlutverki. Á örfáum árum fór skólinn úr 50% falli nemenda í minna en 10% fall, þökk sé breyttum kennsluháttum. Í öðrum skóla náðu rúm 90% nemenda sem notuðu spjaldtölvur en aðeins um 65% þeirra sem voru látin hanga í gömlu aðferðunum. Staðreyndin er einfaldlega sú að fjölbreytileiki í námsefni og námsleiðum eykur áhuga og virkjar fleiri skynfæri við námið. Þetta er einfaldlega svarið við hinni almennt viðurkenndu leið allra fræðikenninga og laga um lærdóm: að sérhverjum einstaklingi skuli sinna við hæfi hvers og eins. Við höfum ekki gert það í árhundruð. Nú er tækifærið að skapast. Mörg ljón eiga eftir að vera í vegi þessa nýja umhverfis enda kerfið verið að byggjast upp í aldir og er orðið innmúrað. Stærsta hindrunin er að losna við hugsun og skipulag hins gamla og bráðum úrelta kerfis. Það eru spennandi tímar framundan í menntamálum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Sjá meira
Halda má því fram með fullgildum rökum að kennsluheimurinn standi á verulegum tímamótum um þessar mundir. Veldur þar mestu um ný tækni, netið í allri sinni dýrð, spjaldtölvur, bæði Kindle en ekki síst græja á borð við Ipad, allar samskiptaleiðirnar, Youtube, Wikipedia, Google, Schooltube, Vimeo og þannig má lengi telja. Í raun hefur kennsla síðustu alda einkennst af sama grunni sem í megindráttum gengur út frá því að eitt skuli yfir alla ganga. Þannig eru nemendur settir saman í hópa eftir aldri, ein kennslubók að mestu fyrir alla, innlagnir fyrir hina ólíku hópa byggðar að mestu á um 40 mínútna lotum o.s.frv. Vissulega hafa ýmsir skólar reynt að brjóta þessa hefð upp en eigi að síður er skólakerfið í heild byggt upp á þessu fyrirkomulagi sem sækir fyrirmynd sína til Forn-Grikkja þar sem hinn fróði stóð uppi á kassa og predikaði yfir hinum fáfróðu. Grunnurinn er í megindráttum enn sá sami. Höfum verið að brjóta lög!Á hinn bóginn segja öll kennslufræði, lög og reglugerðir, að bjóða skuli nemendum einstaklingsmiðað nám. Þessi ákvæði laga og fræða eru í raun margbrotin á degi hverjum í skólum landsins. Ástæðan er fyrst og fremst hin aldagamla hefð er gegnsýrir allt kerfið. Hinn fróði predikar yfir hinum vankunnandi. Eitt skal yfir flesta ganga. Nú hillir undir að hin nýja tækni opni loksins þær dyr er liggja að einstaklingsmiðuðu námi. Tilraunir, sem stundaðar eru í nokkrum skólum um allan heim, lofa sannarlega góðu. Best finnst mér þessu nýja umhverfi lýst með orðum skosks nemanda í Ipad-væddum skóla: „With Ipad I can learn the way I like to learn.“ Í stað þess að leggja fram „eina námsbók“, sem öllum er ætluð, eiga nemendur að leita þeirra heimilda sem hverjum hentar til að ná markmiðum námsins. Þetta snýst ekki um tæknina heldur um námið og leiðirnar til að afla sér þekkingar. Tæknin hins vegar opnar stóra gátt að námsmarkmiðunum og leggur grunn að fjölbreytilegum leiðum hinna lærdómsfúsu. Þannig eru nemendur virkjaðir til að leita sér áhugaverðra leiða til lærdómsins. „Learning by doing“, gæti hæglega átt hér við sem og að virkja hina skapandi hugsun til lærdómsins. Það eru nefnilega svo margar leiðir að sama markmiði. Allar hinar óþrjótandi upplýsingalindir á netinu skapa endalausa möguleika til lærdóms. Og þær þarf að nýta í þágu menntunar. Þetta gerir fólk heima hjá sér á vinnustöðum – svífur um netmiðlana hverju nafni sem þeir nefnast – og leita upplýsinga. Skólakerfið hefur í megindráttum ekki fylgt þessari þróun. Ein skrudda fyrir alla.Kennslubókin, sem úreldist fljótt og hlýtur að vera þröng í eðli sínu, er aðeins ein fjölmargra leiða til að ná settu marki – þ.e. að læra. Margfalt árangursríkara hlýtur að vera að bjóða jafnframt allar hinar upplýsingaleiðirnar hvort heldur eru greinar, myndbönd, ljósmyndir, frásagnir eða hvað annað. Virkjum kraft og áræði fróðleiksfúsra til að finna hver um sig þær keldur sem svala. Með því að virkja leiðirnar til fróðleiks örvum við nemendur. Veruleikinn er líka þannig að flestir afla sér upplýsinga í gegnum ýmsa netmiðla. Og þar eru landamæri upphafin – heimurinn er undir. Því hlýtur það að teljast eðlilegt hlutverk skóla, á hvaða stigi sem er, að þjálfa nemendur sína í að afla sér upplýsinga og ekki síður að skoða þær með gagnrýnum hætti. Þarf mikið meira til að teljast kunna? Að virkja fólk til námsSpjaldtölvan er rétt að hefja innreið sína í skólakerfið. Við heyrum brestina þar sem gamla og þrönga „karlinn-á-kassanum“ aðferðin mun víkja undan gnægð upplýsinga. Danskur skólastjóri, Rasmus Borch, orðaði það svona á ráðstefnu nýlega: „We are going from top-down teaching to more horizontal teaching.“ Og þar gegnir tæknin lykilhlutverki. Þetta er líka kallað „flipped classroom“ þar sem lærdómurinn fer fram heima á netinu en skapandi og ögrandi verkefni eru unnin í skólastofum. Nokkur dæmi hafa sýnt stórstígar framfarir nemenda með því að nálgast lærdóminn með þessu móti, þ.e. kennsla löguð að þörfum hvers og eins í stað einnar aðferðar fyrir alla. Bandarískur skóli var afar lágt metinn árum saman á samræmdum prófum. Stjórnendur þar á bæ stokkuðu allt skipulag skólans upp og lögðu upp með einstaklingsmiðað nám þar sem netið og spjaldtölvur gegndu lykilhlutverki. Á örfáum árum fór skólinn úr 50% falli nemenda í minna en 10% fall, þökk sé breyttum kennsluháttum. Í öðrum skóla náðu rúm 90% nemenda sem notuðu spjaldtölvur en aðeins um 65% þeirra sem voru látin hanga í gömlu aðferðunum. Staðreyndin er einfaldlega sú að fjölbreytileiki í námsefni og námsleiðum eykur áhuga og virkjar fleiri skynfæri við námið. Þetta er einfaldlega svarið við hinni almennt viðurkenndu leið allra fræðikenninga og laga um lærdóm: að sérhverjum einstaklingi skuli sinna við hæfi hvers og eins. Við höfum ekki gert það í árhundruð. Nú er tækifærið að skapast. Mörg ljón eiga eftir að vera í vegi þessa nýja umhverfis enda kerfið verið að byggjast upp í aldir og er orðið innmúrað. Stærsta hindrunin er að losna við hugsun og skipulag hins gamla og bráðum úrelta kerfis. Það eru spennandi tímar framundan í menntamálum.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar