Alex Jurshevski og þingmenn Íslands Þór Saari skrifar 18. mars 2010 09:27 Alex Jurshevski, skeleggi Kanadamaðurinn sem hræddi líftóruna úr Samfylkingunni og helftinni af Vinstri Grænum í Silfri Egils á sunnudaginn mætti fyrir tveim nefndum Alþingis í gær, en hann hefur verið hér á landi í nokkra daga að kynna sig og fyrirtæki sitt. Þetta var nefndardagur sem lengi verður í minnum hafður. Þessa vikuna eru nefndardagar á dagskrá miðvikudag, fimmtudag og föstudag og gert ráð fyrir með sæmilegum fyrirvara hvenær hvaða nefndir eiga að funda. Ekki vantaði það að Kanadamaðurinn væri boðaður á skipulögðum nefndartímum en skyndilega voru allir fulltrúar VG í fjárlaganefnd og allir fulltrúar Samfylkingar nema formaður nefndarinnar, Guðbjartur Hannesson, orðnir bókaðir á fundi annars staðar. Fundurinn var "valkvæður" sagði formaðurinn, eitthvað sem fyrirfinnst ekki í þingsköpum Alþingis, en sýnir til hvaða ráða menn eru tilbúnir að grípa til að losna við eitthvað sem er ekki í samræmi við AGS trúarjátninguna. Fundurinn í efnahags- og skattanefnd var einnig frekar þunnskipaður stjórnarliðum. Það má vafalaust segja sitt hvað um títt nefndan Kanadamann eins og aðra dauðlega menn og skrímsladeild Samfylkingarinnar hefur verið ötul við það. Fékk meira í viðskiptaráðherra í liðið sem úthlutaði manninum meiri auri en hann sjálfur fékk frá skrímsladeild Sjálfstæðisflokksins þegar hann vogaði sér að gagnrýna brothætt bankakerfi um mitt ár 2008. Skjótt skipast veður í lofti er stundum sagt. Gylfi Magnússon orðinn að Þorgerði Katrínu á nánast augabragði. Kanadamaðurinn er hins vegar að selja þjónustu og hefur aldrei farið dult með það. Þjónustu sem byggir á sérfræðiþekkingu í skuldastýringu ríkissjóða sem íslenskt stjórnsýsla býr ekki yfir nema að litlu leiti. Sú þekking sem hann miðlaði til nefndanna hvað umgjörð skuldastýringar varðar, er almennt í anda þess sem kallast "best practices" hjá OECD (Efnahags- og þróunarsamvinnustofnunni) og er stefna sem aðildarríkin hafa meira og minna náð saman um eftir margra ára samstarf og samvinnu, nema Ísland að sjálfsögðu. Ísland sagði sig úr samstarfinu árið 2007, lagði niður Lánasýslu ríkisins og flutti skuldastýringu ríkissjóðs til Seðlabankans á þeim forsendum að við skulduðum ekki neitt og myndum sennilega ekki gera framar. „Við færum okkur nær skipulagi í nágrannalöndum" sagði þáverandi fjármálaráðherra Árni Mathiesen. „Eins og í Danmörku" sagði hann en „gleymdi" að geta þess að Danmörk er einmitt dæmið sem er notað um hvernig skuldastýring á EKKI að vera. Seðlabanki Íslands tapaði síðan nær 400 milljörðum króna. Hafandi unnið sjálfur í Lánasýslu ríkisins og síðar sem ráðgjafi hjá OECD hef ég sem þingmaður talað fyrir betra fyrirkomulagi á skuldastýringu ríkissjóðs Íslands enda er „best practices" við skuldastýringu eitt af þeim grundvallaratriðum (ásamt háu lánshæfismati) sem erlendir fjárfestar líta til þegar þeir eru að fara að lána ríkisstjórnum fé. Þótt leitt sé frá að segja þá er ekki líklegt að Íslandi bjóðist viðunandi lánskjör (ef þeir þá fá lán) á erlendum mörkuðum ef skuldastýring ríkissjóðs er ekki í bestu mögulegu umgjörð. Í því samhengi skiptir meira að segja Icesave litlu máli. Þess vegna er mikilvægt að hlýtt sé á erlenda sérfræðinga og það verður að gera þá kröfu til þingmanna að þeir geti skilið á milli söluræðu og innihalds, því allir (eða flestir alla vega) sem koma fyrir þingnefndir eru í rauninni, í einhverri merkingu að selja eitthvað. Hvað um það. Vegna þess að Kanadamaðurinn hafði einnig skoðanir á AGS og þeim lánum sem íslensk stjórnvöld vilja fá þar, skoðanir sem ekki eru í samræmi við „ríkjandi viðhorf" í stjórnsýslu og stjórnkerfi, en hann telur eins og margir aðrir að þau muni bara gera slæma stöðu enn verri. Þá vildu þingmenn meirihlutans ekki hitta manninn og sá undir iljarnar á þeim í bæði fjárlaganefnd (nema formanninum) og einnig í efnahags- og skattanefnd þar sem Lilja Mósesdóttir (VG) og Sigríður Ingibjörg Ingadóttir (Samfó) voru þau einu stjórnarmegin sem sátu allan fundinn. Fundirnir voru á margan hátt upplýsandi og hefðu gagnast öllum þingmönnum vel þótt söluræðan sjálf færi stundum fram úr hófi. Kanadamaðurinn benti á marga gagnlega þætti sem þarf að gaumgæfa en því miður komst það ekki til skila til þeirra sem mestu ábyrgðina bera. Hann talaði líka oft eins og hann væri að tala niður til barna og um íslendinga eins og þeir vissu hreint ekkert hvernig staðan raunverulega væri. Þetta er hins vegar talandi sem ég sjálfur hef talsvert orðið vitni að hjá embættis- og ráðamönnum erlendis og ætti að vekja fólk til alvarlegrar umhugsunar um hvers vegna talað er um og til Íslands með þessum hætti. Hann vildi líka „selja bílinn" líkt og allir bílasalar, en það verður að hafa í huga að þó menn séu bílasalar er ekki þar með sagt að þeir búi ekki yfir mikilvægri þekkingu um bíla almennt sem og um sérstakar tegundir. Það væri gagnlegt og fullorðið ef þingmönnum bæri gæfa til að vinna betur saman og líta á lausn verkefnanna framundan sem flókin og erfið verkefni sem krefjast hugsanlega margháttaðra lausna, frekar en að lúta algerlega framkvæmdavaldinu og tilskipunum þess og fylgja þeim sem trúarbrögðum sem má ekki hrófla við. Miðað við reynslu mína af þessu þingi er hins vegar ekki líklegt að þingmönnum þess takist það, alla vega ekki hvað efnahagsmálin varðar. Þór Saari Höfundur er þingmaður Hreyfingarinnar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þór Saari Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Bréf frá móður Sæunn Svanhvít Viggósdóttir Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun Billjónsdagbók 28.3 Bakþankar Skoðun Skoðun Bréf frá móður Sæunn Svanhvít Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Sjá meira
Alex Jurshevski, skeleggi Kanadamaðurinn sem hræddi líftóruna úr Samfylkingunni og helftinni af Vinstri Grænum í Silfri Egils á sunnudaginn mætti fyrir tveim nefndum Alþingis í gær, en hann hefur verið hér á landi í nokkra daga að kynna sig og fyrirtæki sitt. Þetta var nefndardagur sem lengi verður í minnum hafður. Þessa vikuna eru nefndardagar á dagskrá miðvikudag, fimmtudag og föstudag og gert ráð fyrir með sæmilegum fyrirvara hvenær hvaða nefndir eiga að funda. Ekki vantaði það að Kanadamaðurinn væri boðaður á skipulögðum nefndartímum en skyndilega voru allir fulltrúar VG í fjárlaganefnd og allir fulltrúar Samfylkingar nema formaður nefndarinnar, Guðbjartur Hannesson, orðnir bókaðir á fundi annars staðar. Fundurinn var "valkvæður" sagði formaðurinn, eitthvað sem fyrirfinnst ekki í þingsköpum Alþingis, en sýnir til hvaða ráða menn eru tilbúnir að grípa til að losna við eitthvað sem er ekki í samræmi við AGS trúarjátninguna. Fundurinn í efnahags- og skattanefnd var einnig frekar þunnskipaður stjórnarliðum. Það má vafalaust segja sitt hvað um títt nefndan Kanadamann eins og aðra dauðlega menn og skrímsladeild Samfylkingarinnar hefur verið ötul við það. Fékk meira í viðskiptaráðherra í liðið sem úthlutaði manninum meiri auri en hann sjálfur fékk frá skrímsladeild Sjálfstæðisflokksins þegar hann vogaði sér að gagnrýna brothætt bankakerfi um mitt ár 2008. Skjótt skipast veður í lofti er stundum sagt. Gylfi Magnússon orðinn að Þorgerði Katrínu á nánast augabragði. Kanadamaðurinn er hins vegar að selja þjónustu og hefur aldrei farið dult með það. Þjónustu sem byggir á sérfræðiþekkingu í skuldastýringu ríkissjóða sem íslenskt stjórnsýsla býr ekki yfir nema að litlu leiti. Sú þekking sem hann miðlaði til nefndanna hvað umgjörð skuldastýringar varðar, er almennt í anda þess sem kallast "best practices" hjá OECD (Efnahags- og þróunarsamvinnustofnunni) og er stefna sem aðildarríkin hafa meira og minna náð saman um eftir margra ára samstarf og samvinnu, nema Ísland að sjálfsögðu. Ísland sagði sig úr samstarfinu árið 2007, lagði niður Lánasýslu ríkisins og flutti skuldastýringu ríkissjóðs til Seðlabankans á þeim forsendum að við skulduðum ekki neitt og myndum sennilega ekki gera framar. „Við færum okkur nær skipulagi í nágrannalöndum" sagði þáverandi fjármálaráðherra Árni Mathiesen. „Eins og í Danmörku" sagði hann en „gleymdi" að geta þess að Danmörk er einmitt dæmið sem er notað um hvernig skuldastýring á EKKI að vera. Seðlabanki Íslands tapaði síðan nær 400 milljörðum króna. Hafandi unnið sjálfur í Lánasýslu ríkisins og síðar sem ráðgjafi hjá OECD hef ég sem þingmaður talað fyrir betra fyrirkomulagi á skuldastýringu ríkissjóðs Íslands enda er „best practices" við skuldastýringu eitt af þeim grundvallaratriðum (ásamt háu lánshæfismati) sem erlendir fjárfestar líta til þegar þeir eru að fara að lána ríkisstjórnum fé. Þótt leitt sé frá að segja þá er ekki líklegt að Íslandi bjóðist viðunandi lánskjör (ef þeir þá fá lán) á erlendum mörkuðum ef skuldastýring ríkissjóðs er ekki í bestu mögulegu umgjörð. Í því samhengi skiptir meira að segja Icesave litlu máli. Þess vegna er mikilvægt að hlýtt sé á erlenda sérfræðinga og það verður að gera þá kröfu til þingmanna að þeir geti skilið á milli söluræðu og innihalds, því allir (eða flestir alla vega) sem koma fyrir þingnefndir eru í rauninni, í einhverri merkingu að selja eitthvað. Hvað um það. Vegna þess að Kanadamaðurinn hafði einnig skoðanir á AGS og þeim lánum sem íslensk stjórnvöld vilja fá þar, skoðanir sem ekki eru í samræmi við „ríkjandi viðhorf" í stjórnsýslu og stjórnkerfi, en hann telur eins og margir aðrir að þau muni bara gera slæma stöðu enn verri. Þá vildu þingmenn meirihlutans ekki hitta manninn og sá undir iljarnar á þeim í bæði fjárlaganefnd (nema formanninum) og einnig í efnahags- og skattanefnd þar sem Lilja Mósesdóttir (VG) og Sigríður Ingibjörg Ingadóttir (Samfó) voru þau einu stjórnarmegin sem sátu allan fundinn. Fundirnir voru á margan hátt upplýsandi og hefðu gagnast öllum þingmönnum vel þótt söluræðan sjálf færi stundum fram úr hófi. Kanadamaðurinn benti á marga gagnlega þætti sem þarf að gaumgæfa en því miður komst það ekki til skila til þeirra sem mestu ábyrgðina bera. Hann talaði líka oft eins og hann væri að tala niður til barna og um íslendinga eins og þeir vissu hreint ekkert hvernig staðan raunverulega væri. Þetta er hins vegar talandi sem ég sjálfur hef talsvert orðið vitni að hjá embættis- og ráðamönnum erlendis og ætti að vekja fólk til alvarlegrar umhugsunar um hvers vegna talað er um og til Íslands með þessum hætti. Hann vildi líka „selja bílinn" líkt og allir bílasalar, en það verður að hafa í huga að þó menn séu bílasalar er ekki þar með sagt að þeir búi ekki yfir mikilvægri þekkingu um bíla almennt sem og um sérstakar tegundir. Það væri gagnlegt og fullorðið ef þingmönnum bæri gæfa til að vinna betur saman og líta á lausn verkefnanna framundan sem flókin og erfið verkefni sem krefjast hugsanlega margháttaðra lausna, frekar en að lúta algerlega framkvæmdavaldinu og tilskipunum þess og fylgja þeim sem trúarbrögðum sem má ekki hrófla við. Miðað við reynslu mína af þessu þingi er hins vegar ekki líklegt að þingmönnum þess takist það, alla vega ekki hvað efnahagsmálin varðar. Þór Saari Höfundur er þingmaður Hreyfingarinnar
Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar
Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun