30. mars, baráttudagur á Íslandi og í Palestínu Sveinn Rúnar Hauksson skrifar 30. mars 2019 01:50 Á tónleikunum Rokk gegn her í Laugardalshöll 13. september 1980, komu fram fremstu rokkarar þess tíma á stærstu tónleikum íslenskra hljómlistarmanna sem haldnir höfðu verið fram að þeim. Það voru Bubbi Morthens og Utangarðsmenn, Mezzoforte, Þursaflokkurinn, Kjarnorkublúsarar að ógleymdum Kalla Sighvats sem stofnaði sérstaka hljómsveit og flutti nýtt verk undir nafninu Táragas. Þá lét Kalli jafnframt sýna heimilidarmynd frá 30. mars 1949 meðan á flutningi stóð sem tekin var utan við Alþingishúsið og sýndi ljóslega ofbeldið sem mótmælendum var sýnt með kylfum og táragasi. Það var Alþýðusamband Íslands sem stóð fyrir útifundi til að mótmæla aðild Íslands að NATÓ. Enginn vafi er á því að á þessum tíma var stór meirihluti þjóðarinnar á móti aðild að hernaðarbandalagi. Krafan var þjóðaratkvæði, sem fékkst ekki, og meiri hluti Alþingis samþykkti aðildina í skjóli lögregluofbeldis og gegn þjóðarvilja. Frá þessum tíma hefur dagurinn 30. mars löngum verið dagur mótmæla gegn NATÓ-aðild og Kalli Sighvats var svo sannarlega með fingur á púlsi þegar kom að Rokki gegn her. Í öðru landi hefur þessi dagur, 30. mars, einnig orðið að sérstökum baráttudegi. Það er í Palestínu en þar er hann nefndur Landdagurinn. Það var árið 1976 sem sex Palestínumenn, ríkisborgarar í Ísrael (hernáminu frá 1948), voru skotnir til bana í mótmælum gegn lagasetningu á ísraelska þinginu sem mismunaði palestínskum íbúum varðandi rétt til landsins. Þetta er í samræmi við löggjöf Ísraelsríkis á mörgum sviðum, Gyðingaríkisins Ísrael einsog yfirvöld krefjast að það sé kallað og viðurkennt, sem einkennist af aðskilnaðarstefnu, þar sem íbúum er mismunað á grunni trúarbragða. Alla tíð frá manndrápunum 1976 hefur þessa dags verið minnst, bæði meðal Palestínumanna innan Ísrael og í gjörvallri Palestsínu. Mótmælin tóku á sig nýjan og kröftugan svip á Gaza fyrir réttu ári er mjög fjölmenn og friðsöm mótmæli hinna innilokuðu íbúa hófust þar föstudaginn 30. mars 2018 undir heitinu Gangan mikla fyrir heimkomu flóttafólks (The Great March of Return). Höfuðkrafan var um rétt flóttafólks til að snúa heim, en jafnframt hafa verið uppi kröfur um að umsátrinu verði aflétt sem nú hefur staðið í 12 ár og að bundinn verði endir á hernám Palestínu.Friðsömum mótmælum svarað með stríðsglæpumÍsraelstjórn svaraði þessum mótmælum með því að beita hernum af fullri hörku gegn friðsömum mótmælendum sem voru yfirleitt í um tveggja kílómetra fjarlægð frá landamærunum. Ísraelsher raðaði upp 100 leyniskyttum á landamærunum sem fengu frjálst skotleyfi á hverjum föstudegi og raunar einnig á öðrum dögum vikunnar, því að mótmæli hafa ekki einungis verið alla föstudaga, heldur á ólíkum stöðum flesta daga vikunnar í heilt ár. Framan af myrtu leyniskytturnar tugi manns í hverjum mótmælum en síðar meir fór þeim fækkandi. Særðir hafa skipt þúsund og algengt hefur verið að leyniskyttur skjóti í ganglimi ungra manna og hefur þurft að aflima marga vegna þess að ekki hefur verið hægt að gera að sárum. Ég hef séð skotsárin eftir byssukúlur úr nákvæmum langdrægnum leyniskytturifflum. Þau líkjast ekki venjulegum skotsárum heldur hefur verið átt við kúlurnar þannig að þær rífa upp holdið einsog eftir dum-dum kúlur. Sárin eru iðulega það stór og djúp, að barnshnefi kemst léttilega fyrir. Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna ályktaði á grundvelli rannsóknar óháðrar alþjóðlegrar nefndar að Ísraelsstjórn hefði gert sig seka um stríðsglæpi gagnvart friðsömum mótmælendum á Gaza með fjöldamorðum og limlestingum.Aðstoð frá Íslandi - en gera þarf beturÞað vildi vel til að undirrituðum tókst með góðra manna hjálp að koma í haust efni i 70 gervifætur á ALPC, gervilimastöðina í Gazaborg, sem er ein um að smíða gervilimi á Gaza. ALPC hefur verið samstarfsaðili Félagsins Ísland-Palestína frá árinu 2009, þegar verkefni okkar hófst í samvinnu við Össur Kristinsson. Fyrr á árinu höfðum við með aðtoð UNRWA náð að sendi efni í 30 fætur, en þessi 100 sett voru framlag frá Össuri. Það virðist stundum vera Kleppsvinna að stunda hjálparstarf í Palestínu, það nást aldrei endar saman vegna grimmdar hernámsins. Fórnarlömb árása hersins verða alltaf fleiri en hægt er að hjálpa. En samt verður að reyna. Þó skiptir meira máli að Ísraelsstjórn fái skýr skilaboð um mál sé að linni. Margt bendir til að aðferðirnar sem notaðar voru gegn Apartheid stjórninni í Suður-Afríku með sniðgöngu á öllum sviðum og efnahagslegum þvingunum kunni að gagnast gagnvart Ísrael. Það sem gildir eru friðsamar en ákveðnar aðgerðir sem knýja fram stefnubreytingu þannig að hernáminu linni. Bandaríkin bera þyngsta ábyrgð og eru sá aðili sem getur snúið stefnu Ísraels. Alþingi hefur mótað stefnu friðar og réttlætis gagnvart Palestínu og Ísrael. Stjórnvöld þurfa að fylgja þeirri stefnu af enn meiri krafti.Höfundur er læknir og fyrrum formaður félagsins Ísland-Palestína. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sveinn Rúnar Hauksson Mest lesið Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Skoðun Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Sjá meira
Á tónleikunum Rokk gegn her í Laugardalshöll 13. september 1980, komu fram fremstu rokkarar þess tíma á stærstu tónleikum íslenskra hljómlistarmanna sem haldnir höfðu verið fram að þeim. Það voru Bubbi Morthens og Utangarðsmenn, Mezzoforte, Þursaflokkurinn, Kjarnorkublúsarar að ógleymdum Kalla Sighvats sem stofnaði sérstaka hljómsveit og flutti nýtt verk undir nafninu Táragas. Þá lét Kalli jafnframt sýna heimilidarmynd frá 30. mars 1949 meðan á flutningi stóð sem tekin var utan við Alþingishúsið og sýndi ljóslega ofbeldið sem mótmælendum var sýnt með kylfum og táragasi. Það var Alþýðusamband Íslands sem stóð fyrir útifundi til að mótmæla aðild Íslands að NATÓ. Enginn vafi er á því að á þessum tíma var stór meirihluti þjóðarinnar á móti aðild að hernaðarbandalagi. Krafan var þjóðaratkvæði, sem fékkst ekki, og meiri hluti Alþingis samþykkti aðildina í skjóli lögregluofbeldis og gegn þjóðarvilja. Frá þessum tíma hefur dagurinn 30. mars löngum verið dagur mótmæla gegn NATÓ-aðild og Kalli Sighvats var svo sannarlega með fingur á púlsi þegar kom að Rokki gegn her. Í öðru landi hefur þessi dagur, 30. mars, einnig orðið að sérstökum baráttudegi. Það er í Palestínu en þar er hann nefndur Landdagurinn. Það var árið 1976 sem sex Palestínumenn, ríkisborgarar í Ísrael (hernáminu frá 1948), voru skotnir til bana í mótmælum gegn lagasetningu á ísraelska þinginu sem mismunaði palestínskum íbúum varðandi rétt til landsins. Þetta er í samræmi við löggjöf Ísraelsríkis á mörgum sviðum, Gyðingaríkisins Ísrael einsog yfirvöld krefjast að það sé kallað og viðurkennt, sem einkennist af aðskilnaðarstefnu, þar sem íbúum er mismunað á grunni trúarbragða. Alla tíð frá manndrápunum 1976 hefur þessa dags verið minnst, bæði meðal Palestínumanna innan Ísrael og í gjörvallri Palestsínu. Mótmælin tóku á sig nýjan og kröftugan svip á Gaza fyrir réttu ári er mjög fjölmenn og friðsöm mótmæli hinna innilokuðu íbúa hófust þar föstudaginn 30. mars 2018 undir heitinu Gangan mikla fyrir heimkomu flóttafólks (The Great March of Return). Höfuðkrafan var um rétt flóttafólks til að snúa heim, en jafnframt hafa verið uppi kröfur um að umsátrinu verði aflétt sem nú hefur staðið í 12 ár og að bundinn verði endir á hernám Palestínu.Friðsömum mótmælum svarað með stríðsglæpumÍsraelstjórn svaraði þessum mótmælum með því að beita hernum af fullri hörku gegn friðsömum mótmælendum sem voru yfirleitt í um tveggja kílómetra fjarlægð frá landamærunum. Ísraelsher raðaði upp 100 leyniskyttum á landamærunum sem fengu frjálst skotleyfi á hverjum föstudegi og raunar einnig á öðrum dögum vikunnar, því að mótmæli hafa ekki einungis verið alla föstudaga, heldur á ólíkum stöðum flesta daga vikunnar í heilt ár. Framan af myrtu leyniskytturnar tugi manns í hverjum mótmælum en síðar meir fór þeim fækkandi. Særðir hafa skipt þúsund og algengt hefur verið að leyniskyttur skjóti í ganglimi ungra manna og hefur þurft að aflima marga vegna þess að ekki hefur verið hægt að gera að sárum. Ég hef séð skotsárin eftir byssukúlur úr nákvæmum langdrægnum leyniskytturifflum. Þau líkjast ekki venjulegum skotsárum heldur hefur verið átt við kúlurnar þannig að þær rífa upp holdið einsog eftir dum-dum kúlur. Sárin eru iðulega það stór og djúp, að barnshnefi kemst léttilega fyrir. Mannréttindaráð Sameinuðu þjóðanna ályktaði á grundvelli rannsóknar óháðrar alþjóðlegrar nefndar að Ísraelsstjórn hefði gert sig seka um stríðsglæpi gagnvart friðsömum mótmælendum á Gaza með fjöldamorðum og limlestingum.Aðstoð frá Íslandi - en gera þarf beturÞað vildi vel til að undirrituðum tókst með góðra manna hjálp að koma í haust efni i 70 gervifætur á ALPC, gervilimastöðina í Gazaborg, sem er ein um að smíða gervilimi á Gaza. ALPC hefur verið samstarfsaðili Félagsins Ísland-Palestína frá árinu 2009, þegar verkefni okkar hófst í samvinnu við Össur Kristinsson. Fyrr á árinu höfðum við með aðtoð UNRWA náð að sendi efni í 30 fætur, en þessi 100 sett voru framlag frá Össuri. Það virðist stundum vera Kleppsvinna að stunda hjálparstarf í Palestínu, það nást aldrei endar saman vegna grimmdar hernámsins. Fórnarlömb árása hersins verða alltaf fleiri en hægt er að hjálpa. En samt verður að reyna. Þó skiptir meira máli að Ísraelsstjórn fái skýr skilaboð um mál sé að linni. Margt bendir til að aðferðirnar sem notaðar voru gegn Apartheid stjórninni í Suður-Afríku með sniðgöngu á öllum sviðum og efnahagslegum þvingunum kunni að gagnast gagnvart Ísrael. Það sem gildir eru friðsamar en ákveðnar aðgerðir sem knýja fram stefnubreytingu þannig að hernáminu linni. Bandaríkin bera þyngsta ábyrgð og eru sá aðili sem getur snúið stefnu Ísraels. Alþingi hefur mótað stefnu friðar og réttlætis gagnvart Palestínu og Ísrael. Stjórnvöld þurfa að fylgja þeirri stefnu af enn meiri krafti.Höfundur er læknir og fyrrum formaður félagsins Ísland-Palestína.
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar