Upplýsingum haldið frá almenningi SB skrifar 19. apríl 2011 13:04 Svanhildur Bogadóttir, borgarskjalavoröður Ný upplýsingalög eru nú til meðferðar hjá allsherjarnefnd Alþingis. Meðal þeirra sem skilað hafa inn umsögnum um lögin er Svanhildur Bogadóttir borgarskjalavörður. Hún bendir á að þegar frumvarpið var lagt fram hafi forsætisráðherra sagt megintilgang frumvarpsins að auka upplýsingarétt almennings, gera stjórnsýsluna opnari, bæta lýðræðislega stjórnarhætti og auka aðhald um starfsemi stjórnvalda. Svanhildur segir frumvarpið sjálft í mótsögn við þessi fögru fyrirheit. Í umsögn hennar segir að þvert á móti virðist frumvarpið beinlínis miða að því að takmarka aðgang almennings og málsaðila að upplýsingum frekar en að tryggja gegnsæi. Tilgangur frumvarpsins virðist vera sá að halda frá almenningi upplýsingum sem stjórnvöld meti að séu viðkvæmar vegna hagsmuna almennings. Meðan aðrar þjóðir vinni að því að auka upplýsingarétt almennings stefni íslensk stjórnvöld að því að þrengja hann. Svanhildur tekur sem dæmi að samkvæmt frumvarpinu sé til dæmis hægt að útiloka aðgang að skjölum í sextíu ár án rökstuðnings. Þá geti þjóðskjalavörður hindrað aðgang að skjölum í hundrað og tíu ár ef þau geymi, að hans mati, upplýsingar um einkamálefni einstaklings sem enn sé á lífi eða að um almannahagsmuni sé að ræða - en slíkt orðalag sé hægt að túlka á marga vegu. Sagnfræðingafélag Íslands tekur undir sjónarmið Svanhildar í umsögn sinni um frumvarpið og mælir stjórn félagsins með því að ákvæðið um rétt þjóðskjalavarðar til að loka skjölum í allt að hundrað og tíu ár verði felld burt. Fráleitt sé að skjöl frá 1901 væru enn hulin leynd árið 2011 líkt og raunin væri samkvæmt frumvarpinu. Fyrstu umræðu um nýju upplýsingalögin er lokið á Alþingi og liggur nú frumvarpið á borði allsherjarnefndar. Að sögn Birgis Ármannssonar, fulltrúa Sjálfstæðisflokksins í nefndinni, er ljóst að fara þurfi vel yfir málið. Hann segir þó ljóst að það standist ekki sem sagt var þegar frumvarpið var lagt fram um að það myndi fela í sér miklar framfarir um aðgang að upplýsingum Mest lesið Fjögurra daga hraustur drengur hætti skyndilega að anda Innlent Segist niðurlægður með 415 krónur í tímakaup Innlent „Það er greinilega bara eitthvað djók að nauðga“ Innlent Grafalvarlegt mál og viðkomandi hvattur til að gefa sig fram Innlent Þjórfé eins og lúsmý: „Við viljum ekkert fá þetta“ Innlent Walz hjólaði í Trump og Vance á fyrsta kosningafundinum í gær Erlent Þorvaldur Halldórsson látinn Innlent Alvarlegt vinnuslys í Grindavík Innlent Lokað vegna linnulausrar rigningar Innlent Piltar undir sakhæfisaldri á bak við skemmdarverkin Innlent Fleiri fréttir „Alvöru úttekt“ verði gerð á máli Brákarborgar Sérsveitin kölluð til í lögregluaðgerð í Vogahverfi Árni Þórður er látinn Grunaður um heimilisofbeldi skömmu fyrir meint manndráp Ummerki eftir hlaupið stóra í sigkötlum í Mýrdalsjökli Nýtt neyslurými opnar í Borgartúni: Skoða að bjóða gestum upp á vímuefni til skaðaminnkunar Fann skotfæri úr fórum nasista á Hlíðarfjalli Alvarlegt vinnuslys í Grindavík Grafalvarlegt mál og viðkomandi hvattur til að gefa sig fram Lokað vegna linnulausrar rigningar Segir líforkuver risastórt skref í átt að matvælaöryggi Þorvaldur Halldórsson látinn „Það er greinilega bara eitthvað djók að nauðga“ Gabbútköll skapi mjög alvarlega stöðu fyrir þyrlusveitina Sex vilja stýra Jafnréttisstofu Falsútköll, hvalreki og vígreift varaforsetaefni Steypireyður strandaði við Þorlákshöfn Piltar undir sakhæfisaldri á bak við skemmdarverkin Segist niðurlægður með 415 krónur í tímakaup Fjögurra daga hraustur drengur hætti skyndilega að anda Enn rólegt á Reykjanesskaga þótt gosið gæti á hverri stundu Þjórfé eins og lúsmý: „Við viljum ekkert fá þetta“ Konur skipuleggi sig oft í marga mánuði áður en þær koma „Eðlilegt að blaðamenn og fjölmiðlar verðleggi vinnu sína“ Sterkar vísbendingar um falsboð Leit við Kerlingarfjöll og varaforsetaefni Kamölu Harris Telja bílinn ekki á vegum ferðamannanna Maður grunaður um tilefnislausa stunguárás í varðhaldi síðan í janúar Hörður Torfason biður Samtökin 78 afsökunar Óvíst hvort ferðamennirnir séu á yfirgefna bílaleigubílnum Sjá meira
Ný upplýsingalög eru nú til meðferðar hjá allsherjarnefnd Alþingis. Meðal þeirra sem skilað hafa inn umsögnum um lögin er Svanhildur Bogadóttir borgarskjalavörður. Hún bendir á að þegar frumvarpið var lagt fram hafi forsætisráðherra sagt megintilgang frumvarpsins að auka upplýsingarétt almennings, gera stjórnsýsluna opnari, bæta lýðræðislega stjórnarhætti og auka aðhald um starfsemi stjórnvalda. Svanhildur segir frumvarpið sjálft í mótsögn við þessi fögru fyrirheit. Í umsögn hennar segir að þvert á móti virðist frumvarpið beinlínis miða að því að takmarka aðgang almennings og málsaðila að upplýsingum frekar en að tryggja gegnsæi. Tilgangur frumvarpsins virðist vera sá að halda frá almenningi upplýsingum sem stjórnvöld meti að séu viðkvæmar vegna hagsmuna almennings. Meðan aðrar þjóðir vinni að því að auka upplýsingarétt almennings stefni íslensk stjórnvöld að því að þrengja hann. Svanhildur tekur sem dæmi að samkvæmt frumvarpinu sé til dæmis hægt að útiloka aðgang að skjölum í sextíu ár án rökstuðnings. Þá geti þjóðskjalavörður hindrað aðgang að skjölum í hundrað og tíu ár ef þau geymi, að hans mati, upplýsingar um einkamálefni einstaklings sem enn sé á lífi eða að um almannahagsmuni sé að ræða - en slíkt orðalag sé hægt að túlka á marga vegu. Sagnfræðingafélag Íslands tekur undir sjónarmið Svanhildar í umsögn sinni um frumvarpið og mælir stjórn félagsins með því að ákvæðið um rétt þjóðskjalavarðar til að loka skjölum í allt að hundrað og tíu ár verði felld burt. Fráleitt sé að skjöl frá 1901 væru enn hulin leynd árið 2011 líkt og raunin væri samkvæmt frumvarpinu. Fyrstu umræðu um nýju upplýsingalögin er lokið á Alþingi og liggur nú frumvarpið á borði allsherjarnefndar. Að sögn Birgis Ármannssonar, fulltrúa Sjálfstæðisflokksins í nefndinni, er ljóst að fara þurfi vel yfir málið. Hann segir þó ljóst að það standist ekki sem sagt var þegar frumvarpið var lagt fram um að það myndi fela í sér miklar framfarir um aðgang að upplýsingum
Mest lesið Fjögurra daga hraustur drengur hætti skyndilega að anda Innlent Segist niðurlægður með 415 krónur í tímakaup Innlent „Það er greinilega bara eitthvað djók að nauðga“ Innlent Grafalvarlegt mál og viðkomandi hvattur til að gefa sig fram Innlent Þjórfé eins og lúsmý: „Við viljum ekkert fá þetta“ Innlent Walz hjólaði í Trump og Vance á fyrsta kosningafundinum í gær Erlent Þorvaldur Halldórsson látinn Innlent Alvarlegt vinnuslys í Grindavík Innlent Lokað vegna linnulausrar rigningar Innlent Piltar undir sakhæfisaldri á bak við skemmdarverkin Innlent Fleiri fréttir „Alvöru úttekt“ verði gerð á máli Brákarborgar Sérsveitin kölluð til í lögregluaðgerð í Vogahverfi Árni Þórður er látinn Grunaður um heimilisofbeldi skömmu fyrir meint manndráp Ummerki eftir hlaupið stóra í sigkötlum í Mýrdalsjökli Nýtt neyslurými opnar í Borgartúni: Skoða að bjóða gestum upp á vímuefni til skaðaminnkunar Fann skotfæri úr fórum nasista á Hlíðarfjalli Alvarlegt vinnuslys í Grindavík Grafalvarlegt mál og viðkomandi hvattur til að gefa sig fram Lokað vegna linnulausrar rigningar Segir líforkuver risastórt skref í átt að matvælaöryggi Þorvaldur Halldórsson látinn „Það er greinilega bara eitthvað djók að nauðga“ Gabbútköll skapi mjög alvarlega stöðu fyrir þyrlusveitina Sex vilja stýra Jafnréttisstofu Falsútköll, hvalreki og vígreift varaforsetaefni Steypireyður strandaði við Þorlákshöfn Piltar undir sakhæfisaldri á bak við skemmdarverkin Segist niðurlægður með 415 krónur í tímakaup Fjögurra daga hraustur drengur hætti skyndilega að anda Enn rólegt á Reykjanesskaga þótt gosið gæti á hverri stundu Þjórfé eins og lúsmý: „Við viljum ekkert fá þetta“ Konur skipuleggi sig oft í marga mánuði áður en þær koma „Eðlilegt að blaðamenn og fjölmiðlar verðleggi vinnu sína“ Sterkar vísbendingar um falsboð Leit við Kerlingarfjöll og varaforsetaefni Kamölu Harris Telja bílinn ekki á vegum ferðamannanna Maður grunaður um tilefnislausa stunguárás í varðhaldi síðan í janúar Hörður Torfason biður Samtökin 78 afsökunar Óvíst hvort ferðamennirnir séu á yfirgefna bílaleigubílnum Sjá meira