Föstudagsviðtalið: Þróunarmál fái stað í þjóðarsálinni 4. mars 2011 21:00 Engilbert Guðmundsson, nýr framkvæmdastjóri Þróunarsamvinnustofnunar Íslands, sagði Sigríði Björgu Tómasdóttur frá starfi og framtíðarsýn ÞSSÍ á niðurskurðartímum, frá mikilvægi þróunaraðstoðar og starfsferli á vettvangi alþjóðamála. Engilbert Guðmundsson settist í stól framkvæmdastjóra Þróunarsamvinnustofnunar Íslands, ÞSSÍ, síðastliðinn þriðjudag. Því fer fjarri að hann sé nýgræðingur á sviði þróunarmála, starfsferill á því sviði spannar 26 ár. Það er þó í fyrsta sinn nú sem hann starfar á Íslandi. "En ég þekki Þróunarsamvinnustofnun mjög vel og ég hef oft unnið með starfsmönnum hennar, einkum þegar ég vann fyrir Norræna þróunarsjóðinn," segir Engilbert. Framlög til þróunarsamvinnu hafa sætt verulegum niðurskurði undanfarin ár, fóru úr 4,2 milljarði króna árið 2008 í 3,4 milljarða 2010 svo dæmi séu tekin. Vegna gengisþróunar er raunlækkun framlaga enn meiri eða um helmingsniðurskurður eins og Engilbert bendir á. "Botninum er vonandi náð á þessu ári og svo er markmiðið að auka framlögin skref fyrir skref á næstu tíu árum ef þingályktunartillaga utanríkisráðherra verður samþykkt," segir Engilbert. Í henni felst meðal annars að framlag til þróunarsamvinnu fari úr 0,19 prósentum af vergum þjóðartekjum í 0,23 prósent árið 2014.Niðurskurður eftir hrun Þróunarsamvinnustofnun ráðstafar um 40 prósent af framlögum Íslands til þróunarmála og þar hefur þurft að draga verulega saman seglin síðan efnahagshrunið varð. "Hér innanhúss hefur þetta verið lífróður og austur síðustu árin. Það fer engin stofnun í gegnum svona niðurskurð án þess að því fylgi sársauki en menn hafa náð að bregðast við niðurskurði án þess að brjóta bein loforð. Niðurskurðinum hefur verið svarað með þeim hætti að löndum þar sem ÞSSÍ vinnur að verkefnum hefur verið fækkað úr sex í þrjú, eftir eru Malaví, Úganda og Mósambík. Stærri hluti starfsmanna stofnunarinnar kemur frá heimalöndunum, við erum yfirleitt með einn til tvo íslenska verkefnisstjóra og svo heimamenn í verkefnum okkar," segir Engilbert, sem er sáttur við hvernig forverar hans hafa brugðist við niðurskurði. Hann segir árið í ár fara að verulegu leyti í að vinna við nýja stefnumörkun, hugsa þurfi stefnu næstu ára út frá núverandi fjárhagsstöðu. "Við þurfum auðvitað að halda áfram að styrkja innviðina og ekki síður að styrkja stöðu málaflokksins. Hrunið leiddi berlega í ljós hversu berskjaldaður málaflokkur þróunarmál eru hér á landi. Það var strax farið í niðurskurð á framlögum til hans. Ég þykist reyndar vita að margir stjórnmálamenn gerðu það óviljugir en eigi að síður töldu menn að þarna væri hægt að skera niður án þess að sársauki væri finnanlegur hér á torgum."Íslendingar eftirbátar nágrannalanda Íslendingar hafa aldrei komist nálægt því markmiði Sameinuðu þjóðanna að verja 0,7 prósent af vergum þjóðartekjum til þróunarmála, hæst varð hlutfallið árið 2008 þegar framlög ríkisins til þróunarmála voru 0,36 af vergum þjóðartekjum. Engilbert segir erfitt að svara því hvers vegna Íslendingar hafa ætíð verið svo langt frá þeim þjóðum sem þeir bera sig annars gjarnan saman við þegar kemur að þróunarmálum. "Ég hygg að menn hafi löngum litið svo á að Ísland væri ungt land og verkin sem vinna þyrfti innanlands væru mörg. Þetta er að minnsta kosti röksemd sem ég hef heyrt mörgum sinum. Ég held líka að skipti máli að við komum seint inn á alþjóðlegan vettvang og hér varð mjög seint til hópur í þjóðfélaginu sem hafði áhuga á þessum málum. Staðan er auðvitað önnur í dag, nú eigum við myndarlegan hóp af fólki með þekkingu og áhuga á málaflokknum. Fólk sem væri gaman að geta virkjað á komandi árum." Engilbert bindur vonir við það að á næstu 10 árum verði markmiðum áðurnefndrar þingsályktunartillögunar fylgt, sem þýðir að árið 2021 verði 0,7 prósent af vergum þjóðartekjum lögð til þróunarmála. "Við þurfum að huga að því að afla málaflokknum fylgis í þjóðarsálinni. Ég er ekki bara að hugsa um aukin framlög til Þróunarsamvinnustofnunar heldur einnig til þeirra stofnana og frjálsu félagasamtaka sem sinnt hafa þróunarmálum af myndarskap eins og Rauða krossinum og Unicef." Höfum margt fram að færa Eins og áður sagði sinnir Þróunarsamvinnustofnun nú verkefnum í þremur löndum, Mósambík, Úganda og Malaví. Stofnunin er yfirleitt í samvinnu við héraðsstjórnir í löndunum enda hefur reynslan að sögn Engilberts sýnt að þróunaraðstoð á betur heima á því stjórnsýslustigi en ofar í stjórnsýslunni. "Eins og staðan er núna þá erum við annars vegar með verkefni sem liggja í grasrótinni og hins vegar verkefni sem tengjast málaflokkum þar sem Íslendingar eru sterkir, jarðhita og fiskveiðimálum." Engilbert segir Íslendinga hafa mikið fram að færa í þróunarmálum. "Það er mikilvægur þáttur að hafa í huga að við erum þrátt fyrir hrunið með efnaðri þjóðum, ég ætla ekki að áfellast hvernig menn brugðust við því með niðurskurði í þessum málaflokki en bendi þó á að það hafa ekki allar þjóðir brugðist við áföllum í efnahagslífi með þessum hætti. Okkur ber siðferðisleg skylda til að taka þátt í þróunarsamvinnu og það er okkar hagur að tryggja að ástand verði betra í fátækum löndum. Það er stundum sagt að það sé hægt að leysa vanda þróunarríkja í Afríku í Afríku eða London. Þá er átt við að ef ekki unnið að þvi að bæta ástandið í Afríku þá mun fólk reyna að flýja þangað þar sem lífsgæðin eru betri." Mest lesið Hundurinn í hættu eftir að súkkulaði var sett inn um lúguna Innlent Vistaður í fangaklefa þangað til lögregla kemst að því hver hann er Innlent Þyki málið miður og til greina komi að breyta gönguleið Innlent „Fullorðna fólk, grow up!“ Innlent Erfitt þegar fólk sem manni þykir vænt um snýr við manni bakinu Innlent Sérsveitin kölluð til vegna manns sem skaut úr haglabyssu Innlent Þyrluflugmenn uggandi: „Klárt að þetta hefur neikvæð áhrif“ Innlent „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ Innlent Mótmæla brottvísun stórs hóps hælisleitenda Innlent „Þið vitið ekki hver raunveruleikinn þarna er“ Innlent Fleiri fréttir Námsgögn verði einnig gjaldfrjáls í framhaldsskólum Þyrluflugmenn uggandi: „Klárt að þetta hefur neikvæð áhrif“ Erfitt þegar fólk sem manni þykir vænt um snýr við manni bakinu Treystir Útlendingastofnun fullkomlega Eldur í flugskýli í Múlakoti í nótt Fjölskyldur sendar úr landi og viðvörunarkerfi í Grindavík Enn gasmengun í lægðum en rafleiðni nálgast eðlileg gildi Sérsveitin kölluð til vegna manns sem skaut úr haglabyssu „Fullorðna fólk, grow up!“ Hundurinn í hættu eftir að súkkulaði var sett inn um lúguna Helgi Magnús ritar ráðherra bréf og Ásmundur Einar um menntakerfið Vistaður í fangaklefa þangað til lögregla kemst að því hver hann er Mótmæla brottvísun stórs hóps hælisleitenda Þyki málið miður og til greina komi að breyta gönguleið „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ „Þið vitið ekki hver raunveruleikinn þarna er“ Rafleiðni og vatnshæð aftur lækkandi í ánni Skálm Hinseginfáni skorinn niður í Hveragerði Krakkar beri ekki heldur virðingu fyrir eigin úlpum og Airpods Einn var stunginn í Breiðholti Gengur ekki að fólk sé að rústa húsum á Þjóðhátíð Dagskrá Hinsegin daga og bein útsending frá hátíðahöldum „Sjaldan hefur öðru eins stórgrýti verið kastað úr glerhýsi“ Vara við gasmengun við upptök Skálmar og Múlakvíslar Á bak og burt eftir að hafa brotið og bramlað í bústað Ummælin komi á óvart „jafnvel frá Sjálfstæðisflokknum“ Sleginn í rot í hópslagsmálum í miðbænum Myndi fara stystu leið upp í sveit Heimilið algjörlega í rúst þegar þau komu heim eftir Þjóðhátíð Ekki góð forgangsröðun að verja fjármunum til efnameiri foreldra Sjá meira
Engilbert Guðmundsson, nýr framkvæmdastjóri Þróunarsamvinnustofnunar Íslands, sagði Sigríði Björgu Tómasdóttur frá starfi og framtíðarsýn ÞSSÍ á niðurskurðartímum, frá mikilvægi þróunaraðstoðar og starfsferli á vettvangi alþjóðamála. Engilbert Guðmundsson settist í stól framkvæmdastjóra Þróunarsamvinnustofnunar Íslands, ÞSSÍ, síðastliðinn þriðjudag. Því fer fjarri að hann sé nýgræðingur á sviði þróunarmála, starfsferill á því sviði spannar 26 ár. Það er þó í fyrsta sinn nú sem hann starfar á Íslandi. "En ég þekki Þróunarsamvinnustofnun mjög vel og ég hef oft unnið með starfsmönnum hennar, einkum þegar ég vann fyrir Norræna þróunarsjóðinn," segir Engilbert. Framlög til þróunarsamvinnu hafa sætt verulegum niðurskurði undanfarin ár, fóru úr 4,2 milljarði króna árið 2008 í 3,4 milljarða 2010 svo dæmi séu tekin. Vegna gengisþróunar er raunlækkun framlaga enn meiri eða um helmingsniðurskurður eins og Engilbert bendir á. "Botninum er vonandi náð á þessu ári og svo er markmiðið að auka framlögin skref fyrir skref á næstu tíu árum ef þingályktunartillaga utanríkisráðherra verður samþykkt," segir Engilbert. Í henni felst meðal annars að framlag til þróunarsamvinnu fari úr 0,19 prósentum af vergum þjóðartekjum í 0,23 prósent árið 2014.Niðurskurður eftir hrun Þróunarsamvinnustofnun ráðstafar um 40 prósent af framlögum Íslands til þróunarmála og þar hefur þurft að draga verulega saman seglin síðan efnahagshrunið varð. "Hér innanhúss hefur þetta verið lífróður og austur síðustu árin. Það fer engin stofnun í gegnum svona niðurskurð án þess að því fylgi sársauki en menn hafa náð að bregðast við niðurskurði án þess að brjóta bein loforð. Niðurskurðinum hefur verið svarað með þeim hætti að löndum þar sem ÞSSÍ vinnur að verkefnum hefur verið fækkað úr sex í þrjú, eftir eru Malaví, Úganda og Mósambík. Stærri hluti starfsmanna stofnunarinnar kemur frá heimalöndunum, við erum yfirleitt með einn til tvo íslenska verkefnisstjóra og svo heimamenn í verkefnum okkar," segir Engilbert, sem er sáttur við hvernig forverar hans hafa brugðist við niðurskurði. Hann segir árið í ár fara að verulegu leyti í að vinna við nýja stefnumörkun, hugsa þurfi stefnu næstu ára út frá núverandi fjárhagsstöðu. "Við þurfum auðvitað að halda áfram að styrkja innviðina og ekki síður að styrkja stöðu málaflokksins. Hrunið leiddi berlega í ljós hversu berskjaldaður málaflokkur þróunarmál eru hér á landi. Það var strax farið í niðurskurð á framlögum til hans. Ég þykist reyndar vita að margir stjórnmálamenn gerðu það óviljugir en eigi að síður töldu menn að þarna væri hægt að skera niður án þess að sársauki væri finnanlegur hér á torgum."Íslendingar eftirbátar nágrannalanda Íslendingar hafa aldrei komist nálægt því markmiði Sameinuðu þjóðanna að verja 0,7 prósent af vergum þjóðartekjum til þróunarmála, hæst varð hlutfallið árið 2008 þegar framlög ríkisins til þróunarmála voru 0,36 af vergum þjóðartekjum. Engilbert segir erfitt að svara því hvers vegna Íslendingar hafa ætíð verið svo langt frá þeim þjóðum sem þeir bera sig annars gjarnan saman við þegar kemur að þróunarmálum. "Ég hygg að menn hafi löngum litið svo á að Ísland væri ungt land og verkin sem vinna þyrfti innanlands væru mörg. Þetta er að minnsta kosti röksemd sem ég hef heyrt mörgum sinum. Ég held líka að skipti máli að við komum seint inn á alþjóðlegan vettvang og hér varð mjög seint til hópur í þjóðfélaginu sem hafði áhuga á þessum málum. Staðan er auðvitað önnur í dag, nú eigum við myndarlegan hóp af fólki með þekkingu og áhuga á málaflokknum. Fólk sem væri gaman að geta virkjað á komandi árum." Engilbert bindur vonir við það að á næstu 10 árum verði markmiðum áðurnefndrar þingsályktunartillögunar fylgt, sem þýðir að árið 2021 verði 0,7 prósent af vergum þjóðartekjum lögð til þróunarmála. "Við þurfum að huga að því að afla málaflokknum fylgis í þjóðarsálinni. Ég er ekki bara að hugsa um aukin framlög til Þróunarsamvinnustofnunar heldur einnig til þeirra stofnana og frjálsu félagasamtaka sem sinnt hafa þróunarmálum af myndarskap eins og Rauða krossinum og Unicef." Höfum margt fram að færa Eins og áður sagði sinnir Þróunarsamvinnustofnun nú verkefnum í þremur löndum, Mósambík, Úganda og Malaví. Stofnunin er yfirleitt í samvinnu við héraðsstjórnir í löndunum enda hefur reynslan að sögn Engilberts sýnt að þróunaraðstoð á betur heima á því stjórnsýslustigi en ofar í stjórnsýslunni. "Eins og staðan er núna þá erum við annars vegar með verkefni sem liggja í grasrótinni og hins vegar verkefni sem tengjast málaflokkum þar sem Íslendingar eru sterkir, jarðhita og fiskveiðimálum." Engilbert segir Íslendinga hafa mikið fram að færa í þróunarmálum. "Það er mikilvægur þáttur að hafa í huga að við erum þrátt fyrir hrunið með efnaðri þjóðum, ég ætla ekki að áfellast hvernig menn brugðust við því með niðurskurði í þessum málaflokki en bendi þó á að það hafa ekki allar þjóðir brugðist við áföllum í efnahagslífi með þessum hætti. Okkur ber siðferðisleg skylda til að taka þátt í þróunarsamvinnu og það er okkar hagur að tryggja að ástand verði betra í fátækum löndum. Það er stundum sagt að það sé hægt að leysa vanda þróunarríkja í Afríku í Afríku eða London. Þá er átt við að ef ekki unnið að þvi að bæta ástandið í Afríku þá mun fólk reyna að flýja þangað þar sem lífsgæðin eru betri."
Mest lesið Hundurinn í hættu eftir að súkkulaði var sett inn um lúguna Innlent Vistaður í fangaklefa þangað til lögregla kemst að því hver hann er Innlent Þyki málið miður og til greina komi að breyta gönguleið Innlent „Fullorðna fólk, grow up!“ Innlent Erfitt þegar fólk sem manni þykir vænt um snýr við manni bakinu Innlent Sérsveitin kölluð til vegna manns sem skaut úr haglabyssu Innlent Þyrluflugmenn uggandi: „Klárt að þetta hefur neikvæð áhrif“ Innlent „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ Innlent Mótmæla brottvísun stórs hóps hælisleitenda Innlent „Þið vitið ekki hver raunveruleikinn þarna er“ Innlent Fleiri fréttir Námsgögn verði einnig gjaldfrjáls í framhaldsskólum Þyrluflugmenn uggandi: „Klárt að þetta hefur neikvæð áhrif“ Erfitt þegar fólk sem manni þykir vænt um snýr við manni bakinu Treystir Útlendingastofnun fullkomlega Eldur í flugskýli í Múlakoti í nótt Fjölskyldur sendar úr landi og viðvörunarkerfi í Grindavík Enn gasmengun í lægðum en rafleiðni nálgast eðlileg gildi Sérsveitin kölluð til vegna manns sem skaut úr haglabyssu „Fullorðna fólk, grow up!“ Hundurinn í hættu eftir að súkkulaði var sett inn um lúguna Helgi Magnús ritar ráðherra bréf og Ásmundur Einar um menntakerfið Vistaður í fangaklefa þangað til lögregla kemst að því hver hann er Mótmæla brottvísun stórs hóps hælisleitenda Þyki málið miður og til greina komi að breyta gönguleið „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ „Þið vitið ekki hver raunveruleikinn þarna er“ Rafleiðni og vatnshæð aftur lækkandi í ánni Skálm Hinseginfáni skorinn niður í Hveragerði Krakkar beri ekki heldur virðingu fyrir eigin úlpum og Airpods Einn var stunginn í Breiðholti Gengur ekki að fólk sé að rústa húsum á Þjóðhátíð Dagskrá Hinsegin daga og bein útsending frá hátíðahöldum „Sjaldan hefur öðru eins stórgrýti verið kastað úr glerhýsi“ Vara við gasmengun við upptök Skálmar og Múlakvíslar Á bak og burt eftir að hafa brotið og bramlað í bústað Ummælin komi á óvart „jafnvel frá Sjálfstæðisflokknum“ Sleginn í rot í hópslagsmálum í miðbænum Myndi fara stystu leið upp í sveit Heimilið algjörlega í rúst þegar þau komu heim eftir Þjóðhátíð Ekki góð forgangsröðun að verja fjármunum til efnameiri foreldra Sjá meira