Fórnarlömb nauðgana gefi öðrum ekki blóð 17. apríl 2011 13:30 Ströngum reglum er fylgt í Blóðbankanum til að hindra að smitað blóð berist þaðan í sjúklinga sem þurfa blóðgjöf. Vændiskonur og fólk sem hefur verið nauðgað má ekki gefa blóð. Heldur ekki þeir sem hvorki lesa né skilja íslensku. „Á hverju ári þurfum við að vísa um það bil tvö þúsund manns frá um lengri eða skemmri tíma vegna heilsufars, sögu um veikindi, lyfjanotkunar, aðgerða, ferðalaga, bólusetninga og fleira,“ segir Sveinn Guðmundsson, yfirlæknir í Blóðbankanum. Í reglugerð frá heilbrigðisráðuneytinu er lagt fyrir Landspítalann að reka blóðbanka sem hafi gæðakerfi í samræmi við leiðbeiningar sem gilda á Evrópska efnahagssvæðinu. „Fyllsta öryggis skal ávallt gætt við vinnslu með blóð til að koma í veg fyrir útbreiðslu smitsjúkdóma í samræmi við leiðbeiningar Alþjóða heilbrigðismálastofnunarinnar,“ segir enn fremur í reglugerðinni. Sveinn segir skimun gegn lifrarbólgu hafa byrjað árið 1971, fyrir HIV árið 1985 og fyrir lifrarbólgu C (HCV) 1992. „Við þekkjum ekki til neins tilfellis á síðustu tíu árum þar sem einstaklingur hefur fengið veirusmit vegna blóðhluta,“ svarar Sveinn aðspurður. Eins og sagði í Fréttablaðinu á fimmtudag er körlum sem haft hafa samfarir við aðra karla vísað frá vegna ótta við sjúkdóma sem smitast með blóði. Ýmsir aðrir eru taldir til áhættuhópa. Fórnarlömb nauðgana og þeir sem fengið skartgripagötun eða verið til heimils á sama stað og einhver með lifrarbólgusmit mega til dæmis ekki gefa blóð í hálft ár á eftir. Þá eru sérstakar reglur varðandi fólk sem fætt er utan Íslands. Það má gefa blóð þegar það hefur verið hér í minnst þrjá mánuði og er frá Ástralíu, Bandaríkjunum, Evrópu, Kanada eða Nýja-Sjálandi. Um fólk af öðru þjóðerni gildir sex mánaða regla. Allir blóðþegar verða þó að geta lesið og skilið íslensku. „Ef tjáskiptaörðugleikar eru til staðar skal vísa blóðgjafa frá,“ segir í reglum Blóðbankans. Þeir sem stunda vændi mega ekki gefa blóð. Sá sem haft hefur mök við þann sem stundar vændi má ekki gefa blóð í eitt ár á eftir. Sumir sjúkdómar sem fólk hefur og lyf sem það tekur við þeim koma í veg fyrir að það sé gjaldgengt sem blóðgjafar. Alnæmi, HIV og krónískur astmi og hjartsláttartruflanir eru þar á meðal. Einnig geðveiki, gigtsótt, langvinn áfengissýki, efnaskiptasjúkdómar, lifrar-, nýrna- og lungnasjúkdómar og krabbamein. Og ef fólk hefur verið bitið af öðrum manni má það ekki gefa blóð næstu sex mánuði. gar@frettabladid.is Mest lesið Árni Þórður er látinn Innlent Tónleikum Taylor Swift frestað: „Best að þessu sé slaufað þó að það sé rosalega sárt“ Erlent Vill „alvöru úttekt“ á „alvöru úttektum“ Innlent Fjögurra daga hraustur drengur hætti skyndilega að anda Innlent Segist niðurlægður með 415 krónur í tímakaup Innlent „Það er greinilega bara eitthvað djók að nauðga“ Innlent Hvalurinn er laus: „Þetta er kraftaverki næst“ Innlent Menn hugsi sig tvisvar um áður en þeir teppi neyðarviðbragð landsins Innlent Beðið eftir eldgosi: Allar vefmyndavélarnar á einum stað Innlent Enginn handtekinn í sérsveitaraðgerð í Vogahverfi Innlent Fleiri fréttir Vill „alvöru úttekt“ á „alvöru úttektum“ Menn hugsi sig tvisvar um áður en þeir teppi neyðarviðbragð landsins Alvarleg gabbútköll, nýtt neyslurými og bongóblíða í bænum Hvalurinn er laus: „Þetta er kraftaverki næst“ „Alvöru úttekt“ verði gerð á máli Brákarborgar Enginn handtekinn í sérsveitaraðgerð í Vogahverfi Árni Þórður er látinn Grunaður um heimilisofbeldi skömmu fyrir meint manndráp Ummerki eftir hlaupið stóra í sigkötlum í Mýrdalsjökli Nýtt neyslurými opnar í Borgartúni: Skoða að bjóða gestum upp á vímuefni til skaðaminnkunar Fann skotfæri úr fórum nasista á Hlíðarfjalli Alvarlegt vinnuslys í Grindavík Grafalvarlegt mál og viðkomandi hvattur til að gefa sig fram Lokað vegna linnulausrar rigningar Segir líforkuver risastórt skref í átt að matvælaöryggi Þorvaldur Halldórsson látinn „Það er greinilega bara eitthvað djók að nauðga“ Gabbútköll skapi mjög alvarlega stöðu fyrir þyrlusveitina Sex vilja stýra Jafnréttisstofu Falsútköll, hvalreki og vígreift varaforsetaefni Steypireyður strandaði við Þorlákshöfn Piltar undir sakhæfisaldri á bak við skemmdarverkin Segist niðurlægður með 415 krónur í tímakaup Fjögurra daga hraustur drengur hætti skyndilega að anda Enn rólegt á Reykjanesskaga þótt gosið gæti á hverri stundu Þjórfé eins og lúsmý: „Við viljum ekkert fá þetta“ Konur skipuleggi sig oft í marga mánuði áður en þær koma „Eðlilegt að blaðamenn og fjölmiðlar verðleggi vinnu sína“ Sterkar vísbendingar um falsboð Leit við Kerlingarfjöll og varaforsetaefni Kamölu Harris Sjá meira
„Á hverju ári þurfum við að vísa um það bil tvö þúsund manns frá um lengri eða skemmri tíma vegna heilsufars, sögu um veikindi, lyfjanotkunar, aðgerða, ferðalaga, bólusetninga og fleira,“ segir Sveinn Guðmundsson, yfirlæknir í Blóðbankanum. Í reglugerð frá heilbrigðisráðuneytinu er lagt fyrir Landspítalann að reka blóðbanka sem hafi gæðakerfi í samræmi við leiðbeiningar sem gilda á Evrópska efnahagssvæðinu. „Fyllsta öryggis skal ávallt gætt við vinnslu með blóð til að koma í veg fyrir útbreiðslu smitsjúkdóma í samræmi við leiðbeiningar Alþjóða heilbrigðismálastofnunarinnar,“ segir enn fremur í reglugerðinni. Sveinn segir skimun gegn lifrarbólgu hafa byrjað árið 1971, fyrir HIV árið 1985 og fyrir lifrarbólgu C (HCV) 1992. „Við þekkjum ekki til neins tilfellis á síðustu tíu árum þar sem einstaklingur hefur fengið veirusmit vegna blóðhluta,“ svarar Sveinn aðspurður. Eins og sagði í Fréttablaðinu á fimmtudag er körlum sem haft hafa samfarir við aðra karla vísað frá vegna ótta við sjúkdóma sem smitast með blóði. Ýmsir aðrir eru taldir til áhættuhópa. Fórnarlömb nauðgana og þeir sem fengið skartgripagötun eða verið til heimils á sama stað og einhver með lifrarbólgusmit mega til dæmis ekki gefa blóð í hálft ár á eftir. Þá eru sérstakar reglur varðandi fólk sem fætt er utan Íslands. Það má gefa blóð þegar það hefur verið hér í minnst þrjá mánuði og er frá Ástralíu, Bandaríkjunum, Evrópu, Kanada eða Nýja-Sjálandi. Um fólk af öðru þjóðerni gildir sex mánaða regla. Allir blóðþegar verða þó að geta lesið og skilið íslensku. „Ef tjáskiptaörðugleikar eru til staðar skal vísa blóðgjafa frá,“ segir í reglum Blóðbankans. Þeir sem stunda vændi mega ekki gefa blóð. Sá sem haft hefur mök við þann sem stundar vændi má ekki gefa blóð í eitt ár á eftir. Sumir sjúkdómar sem fólk hefur og lyf sem það tekur við þeim koma í veg fyrir að það sé gjaldgengt sem blóðgjafar. Alnæmi, HIV og krónískur astmi og hjartsláttartruflanir eru þar á meðal. Einnig geðveiki, gigtsótt, langvinn áfengissýki, efnaskiptasjúkdómar, lifrar-, nýrna- og lungnasjúkdómar og krabbamein. Og ef fólk hefur verið bitið af öðrum manni má það ekki gefa blóð næstu sex mánuði. gar@frettabladid.is
Mest lesið Árni Þórður er látinn Innlent Tónleikum Taylor Swift frestað: „Best að þessu sé slaufað þó að það sé rosalega sárt“ Erlent Vill „alvöru úttekt“ á „alvöru úttektum“ Innlent Fjögurra daga hraustur drengur hætti skyndilega að anda Innlent Segist niðurlægður með 415 krónur í tímakaup Innlent „Það er greinilega bara eitthvað djók að nauðga“ Innlent Hvalurinn er laus: „Þetta er kraftaverki næst“ Innlent Menn hugsi sig tvisvar um áður en þeir teppi neyðarviðbragð landsins Innlent Beðið eftir eldgosi: Allar vefmyndavélarnar á einum stað Innlent Enginn handtekinn í sérsveitaraðgerð í Vogahverfi Innlent Fleiri fréttir Vill „alvöru úttekt“ á „alvöru úttektum“ Menn hugsi sig tvisvar um áður en þeir teppi neyðarviðbragð landsins Alvarleg gabbútköll, nýtt neyslurými og bongóblíða í bænum Hvalurinn er laus: „Þetta er kraftaverki næst“ „Alvöru úttekt“ verði gerð á máli Brákarborgar Enginn handtekinn í sérsveitaraðgerð í Vogahverfi Árni Þórður er látinn Grunaður um heimilisofbeldi skömmu fyrir meint manndráp Ummerki eftir hlaupið stóra í sigkötlum í Mýrdalsjökli Nýtt neyslurými opnar í Borgartúni: Skoða að bjóða gestum upp á vímuefni til skaðaminnkunar Fann skotfæri úr fórum nasista á Hlíðarfjalli Alvarlegt vinnuslys í Grindavík Grafalvarlegt mál og viðkomandi hvattur til að gefa sig fram Lokað vegna linnulausrar rigningar Segir líforkuver risastórt skref í átt að matvælaöryggi Þorvaldur Halldórsson látinn „Það er greinilega bara eitthvað djók að nauðga“ Gabbútköll skapi mjög alvarlega stöðu fyrir þyrlusveitina Sex vilja stýra Jafnréttisstofu Falsútköll, hvalreki og vígreift varaforsetaefni Steypireyður strandaði við Þorlákshöfn Piltar undir sakhæfisaldri á bak við skemmdarverkin Segist niðurlægður með 415 krónur í tímakaup Fjögurra daga hraustur drengur hætti skyndilega að anda Enn rólegt á Reykjanesskaga þótt gosið gæti á hverri stundu Þjórfé eins og lúsmý: „Við viljum ekkert fá þetta“ Konur skipuleggi sig oft í marga mánuði áður en þær koma „Eðlilegt að blaðamenn og fjölmiðlar verðleggi vinnu sína“ Sterkar vísbendingar um falsboð Leit við Kerlingarfjöll og varaforsetaefni Kamölu Harris Sjá meira