Heilbrigðiskerfið.is Teitur Guðmundsson skrifar 1. júlí 2014 07:00 Það hefur verið mikil umfjöllun um heilbrigðiskerfið á undanförnum árum og hefur umræðan gjarnan verið frekar neikvæð, því miður. Þar kemur margt til og snertifletir kerfisins við okkur almenning og fagfólkið eru margir. Mjög oft er talað um peninga í sömu andrá og þá sérstaklega kostnað, niðurskurð og þykir lítið fréttnæmt nema þegar illa gengur. Sjaldnar koma fréttir af frábærum árangri, góðum starfsanda og samheldni starfsfólksins sem er límið í kerfinu. Það er kannski skiljanlegt þegar kreppir að, tæki og tól vantar, húsnæði er úr sér gengið og jafnvel skaðlegt þeim sem þar starfa og fagfólkið kýs að starfa frekar á erlendum vettvangi.Gerum miklar kröfur Raunveruleikinn er súr, við erum í vanda og þurfum að bregðast við með einhverjum hætti en það má á sama tíma ekki gleyma því að íslenska heilbrigðiskerfið er gott, við gerum miklar kröfur og gleymum því stundum að við erum agnarsmá í alþjóðlegu tilliti. Íslendingar eru þrátt fyrir allt í efstu sætum í nánast öllum mælingum sem gerðar eru varðandi slíkan samanburð og getum verið býsna stolt af þeim árangri. Hann er þó ekki sjálfsagður og vitum við að það eru enn frekari erfiðleikar framundan. Við lifum lengur, meðferðar- og lyfjakostnaður eykst og lífsstílssjúkdómar herja á okkur meira en nokkru sinni fyrr og virðumst við ekki frekar en aðrar þjóðir ná að sporna nægilega við þeim. Breytinga er þörf, vestræn ríki eru öll í sömu stöðu og keppast við að reyna að ná tökum á framtíðarvanda sínum. Umræðan er víðast hvar sú sama og snýst um vaxandi kostnað og aukin útgjöld, burtséð frá því hvort um ríkisrekstur eða heilbrigðistryggingar er að ræða. Kerfin eru ekki sjálfbær. Við þurfum að fá fólkið með og endurhugsa kerfið uppá nýtt. Það á ekki að gefa neinn afslátt af meðferð og möguleikum sem nútíma læknisfræði hefur uppá að bjóða, það á heldur ekki að gefa neinn afslátt af því hvað forvarnir og breytt hegðunarmynstur heilu þjóðanna getur gert. Það er líklega eina færa leiðin í stöðunni, því við viljum geta veitt öllum bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni.Opinn vettvangur Ég er hins vegar ekki viss um að við viljum gera það algerlega óháð þeim tilkostnaði sem þarf til að ná þeim árangri. Ef útgjöld hækka áfram sem er öruggt miðað við aldurssamsetningu þjóðarinnar og þá þróun sem orðin er í meðferð sjúkdóma og hvers konar kvilla, gömlum og góðum lyfjum er skipt út fyrir nýrri vegna hagnaðarvonar og kröfur almennings til kerfisins vaxa með aukinni þekkingu og möguleikum á meðferð er ljóst að það mun þurfa að draga saman seglin á öðrum sviðum. Það er örugglega hægt að hagræða eitthvað víða í rekstri ríkisins en það verður ekki lausnin til frambúðar. Við þurfum að vera samstíga og taka ákvörðun um það hvernig heilbrigðiskerfi framtíðarinnar á að líta út, almenningur verður að taka þátt því, það er hann sem bæði borgar brúsann og notar kerfið. Það er því mikilvægt að rödd hans, en einnig fagfólks og stjórnenda, heyrist skýrt og greinilega og hugmyndirnar hljóti hljómgrunn og umræðu. Þess vegna fannst mér mikilvægt að opna vettvang fyrir krítíska umræðu og hugmyndabanka sem er með öllu óritskoðaður, öllum opinn og óháður. Hver sem er getur sett fram sínar hugmyndir og vangaveltur um það hvað megi betur fara í heilbrigðiskerfinu, hægt er að vera sammála eða ósammála þeim hugmyndum sem fram koma, eða koma með tillögur við þær hugmyndir sem settar eru fram. Stefnt er að því að taka saman þessar hugmyndir og koma þeim á framfæri við ríkisstjórnina þann 1.10. 2014. Hvers vegna gerum við þetta? Ástæðan er einföld, það er enginn að gera þetta og ákvarðanir eru iðulega teknar án mikils samráðs við almenning eða þátttöku hans. Vonandi tekst okkur þetta ætlunarverk að fá rödd almennings til að heyrast og skapa frjóa umræðu sem leiðir til lausna til framtíðar, ég vona það sannarlega. Ég hvet ykkur til að taka þátt á vefnum www.heilbrigdiskerfid.is. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Teitur Guðmundsson Mest lesið Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson Skoðun Það er hægt Ragna Sigurðardóttir Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir Skoðun Snjallsímar og geðveiki meðal barna og unglinga Atli Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Tilgangur atvinnurekstrarbanns Lárus Sigurður Lárusson skrifar Skoðun Að verða fórnarlamb íslenskra skattyfirvalda Arnar Pálsson skrifar Skoðun Loftslagsávinningur Coda Terminal er gífurlegur Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Bóluefni eða veirur Ágúst Kvaran skrifar Skoðun Skaðinn í leyndri meðferð á heimilum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Land, borgir og samgöngur Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Coda Terminal: Verndum náttúru, umhverfi og leiðréttum mýtur Edda Sif Aradóttir skrifar Skoðun Kveikjum áhugann – Kveikjum neistann Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Það hefur verið mikil umfjöllun um heilbrigðiskerfið á undanförnum árum og hefur umræðan gjarnan verið frekar neikvæð, því miður. Þar kemur margt til og snertifletir kerfisins við okkur almenning og fagfólkið eru margir. Mjög oft er talað um peninga í sömu andrá og þá sérstaklega kostnað, niðurskurð og þykir lítið fréttnæmt nema þegar illa gengur. Sjaldnar koma fréttir af frábærum árangri, góðum starfsanda og samheldni starfsfólksins sem er límið í kerfinu. Það er kannski skiljanlegt þegar kreppir að, tæki og tól vantar, húsnæði er úr sér gengið og jafnvel skaðlegt þeim sem þar starfa og fagfólkið kýs að starfa frekar á erlendum vettvangi.Gerum miklar kröfur Raunveruleikinn er súr, við erum í vanda og þurfum að bregðast við með einhverjum hætti en það má á sama tíma ekki gleyma því að íslenska heilbrigðiskerfið er gott, við gerum miklar kröfur og gleymum því stundum að við erum agnarsmá í alþjóðlegu tilliti. Íslendingar eru þrátt fyrir allt í efstu sætum í nánast öllum mælingum sem gerðar eru varðandi slíkan samanburð og getum verið býsna stolt af þeim árangri. Hann er þó ekki sjálfsagður og vitum við að það eru enn frekari erfiðleikar framundan. Við lifum lengur, meðferðar- og lyfjakostnaður eykst og lífsstílssjúkdómar herja á okkur meira en nokkru sinni fyrr og virðumst við ekki frekar en aðrar þjóðir ná að sporna nægilega við þeim. Breytinga er þörf, vestræn ríki eru öll í sömu stöðu og keppast við að reyna að ná tökum á framtíðarvanda sínum. Umræðan er víðast hvar sú sama og snýst um vaxandi kostnað og aukin útgjöld, burtséð frá því hvort um ríkisrekstur eða heilbrigðistryggingar er að ræða. Kerfin eru ekki sjálfbær. Við þurfum að fá fólkið með og endurhugsa kerfið uppá nýtt. Það á ekki að gefa neinn afslátt af meðferð og möguleikum sem nútíma læknisfræði hefur uppá að bjóða, það á heldur ekki að gefa neinn afslátt af því hvað forvarnir og breytt hegðunarmynstur heilu þjóðanna getur gert. Það er líklega eina færa leiðin í stöðunni, því við viljum geta veitt öllum bestu mögulegu heilbrigðisþjónustu sem völ er á hverju sinni.Opinn vettvangur Ég er hins vegar ekki viss um að við viljum gera það algerlega óháð þeim tilkostnaði sem þarf til að ná þeim árangri. Ef útgjöld hækka áfram sem er öruggt miðað við aldurssamsetningu þjóðarinnar og þá þróun sem orðin er í meðferð sjúkdóma og hvers konar kvilla, gömlum og góðum lyfjum er skipt út fyrir nýrri vegna hagnaðarvonar og kröfur almennings til kerfisins vaxa með aukinni þekkingu og möguleikum á meðferð er ljóst að það mun þurfa að draga saman seglin á öðrum sviðum. Það er örugglega hægt að hagræða eitthvað víða í rekstri ríkisins en það verður ekki lausnin til frambúðar. Við þurfum að vera samstíga og taka ákvörðun um það hvernig heilbrigðiskerfi framtíðarinnar á að líta út, almenningur verður að taka þátt því, það er hann sem bæði borgar brúsann og notar kerfið. Það er því mikilvægt að rödd hans, en einnig fagfólks og stjórnenda, heyrist skýrt og greinilega og hugmyndirnar hljóti hljómgrunn og umræðu. Þess vegna fannst mér mikilvægt að opna vettvang fyrir krítíska umræðu og hugmyndabanka sem er með öllu óritskoðaður, öllum opinn og óháður. Hver sem er getur sett fram sínar hugmyndir og vangaveltur um það hvað megi betur fara í heilbrigðiskerfinu, hægt er að vera sammála eða ósammála þeim hugmyndum sem fram koma, eða koma með tillögur við þær hugmyndir sem settar eru fram. Stefnt er að því að taka saman þessar hugmyndir og koma þeim á framfæri við ríkisstjórnina þann 1.10. 2014. Hvers vegna gerum við þetta? Ástæðan er einföld, það er enginn að gera þetta og ákvarðanir eru iðulega teknar án mikils samráðs við almenning eða þátttöku hans. Vonandi tekst okkur þetta ætlunarverk að fá rödd almennings til að heyrast og skapa frjóa umræðu sem leiðir til lausna til framtíðar, ég vona það sannarlega. Ég hvet ykkur til að taka þátt á vefnum www.heilbrigdiskerfid.is.
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar