Sikileyjarvörnin Þorsteinn Pálsson skrifar 20. nóvember 2008 06:00 Sú harka sem fram kom í gagnrýni bankastjórnar Seðlabankans á forsætisráðherra á fundi Viðskiptaráðs í vikunni kom flestum í opna skjöldu. Hins vegar kom ekki á óvart að bankastjórarnir freistuðu þess að hræra í þeirri pólitísku deiglu sem nú kraumar. Formaður Sjálfstæðisflokksins kynnti í síðustu viku áform um að afstaða til Evrópusambandsaðildar yrði tekin á landsfundi í janúar. Á þessum vettvangi var af því tilefni bent á að fróðlegt yrði að fylgjast með viðbrögðum bankastjórnar Seðlabankans. Þau létu ekki á sér standa. Líta verður til þess að bankastjórnin náði ekki fram þjóðstjórnarhugmynd sinni á dögunum og hafði farið halloka í átökum við ríkisstjórnina um Alþjóðagjaldeyrissjóðinn og samningana við Breta. Henni hefur trúlega þótt skörin vera farin að færast upp í bekkinn þegar Evrópuumræðan var boðuð ofan í þau kaup. Forsætisráðherra sagði á síðasta ársfundi Seðlabankans að endurskoða þyrfti peningastefnuna. Bankastjórnin borgar nú fyrir sig með því að segja: „Það er látið nægja að segja að endur-skoða beri peningastefnuna. Það er mátulega þokukennd yfirlýsing til að fara vel í munni þeirra sem ekki vita nákvæmlega um hvað þeir eru að tala." Bankastjórarnir segjast hafa varað forsætisráðherra við yfirvofandi falli bankanna í febrúar. Þeir láta ekki þar við sitja. Í þeim tilgangi að grafa undan trúverðugleika ríkisstjórnarinnar fullyrða þeir að forsætisráðherrann hafi tekið meira mark á orðum stjórnenda viðskiptabankanna. Áður hafði bankastjórnin lýst þeim sem óreiðumönnum. Loks segist bankastjórnin búa yfir vitneskju um hvað leiddi til þess að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögum gegn íslensku bönkunum í London. Þessa vitneskju ætlar bankastjórnin ekki að opinbera að svo stöddu. Leikfléttan er eins konar póli-tísk Sikileyjarvörn. Eftir lögmáli hennar liggur í loftinu að sú vitneskja kunni að verða opinberuð þegar bankastjórninni þykir henta í þeim pólitísku átökum sem fram undan eru. Markmið bankastjórnarinnar með Viðskiptaráðsræðunni sýnist hafa verið tvíþætt. Annars vegar að þvo hendur sínar. Hins vegar að sýna að hún getur ákveðið dagskrá pólitískrar umræðu. Seinna markmiðið náðist. Ríkisstjórnin komst í vörn. Til marks um þann árangur er sá sterki stuðningur sem bankastjórnin fékk frá talsmönnum stjórnarandstöðuflokkanna. Honum fylgdi viðurkenning á málefnalegri röksemdafærslu. Óhjákvæmileg gagnrýni sérfræðinga á hvítþvottinn gat verið eðlilegur fórnarkostnaður til að ná þessu pólitíska markmiði. Við slíkar aðstæður er stjórnarandstaðan ekki líkleg til að vilja hrófla við bankastjórninni. Samfylkingin hefði allt eins getað notað ræðuna til að slíta stjórnarsamstarfinu. Bankastjórnin hefði fagnað því. Þá hefði sannast það sem þeir, er næst henni standa, vöruðu við í upphafi. Það hefði einnig getað leitt til kosninga í janúar. Þannig hefði mátt tefja Evrópuumræðuna. Stjórnarflokkarnir ræða nú um sameiningu Seðlabankans og Fjármálaeftirlitsins. Sikileyjarvörn bankastjórnarinnar gæti hins vegar hafa verið teflt fram gegn þeim möguleika að áform af því tagi breyti stöðu hennar. Bankastjórnin sigraði þessa lotu. Fróðlegt verður að sjá hvernig þeirri næstu lyktar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Pálsson Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Er útlegð á innleið? Reyn Alpha Magnúsdóttir Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
Sú harka sem fram kom í gagnrýni bankastjórnar Seðlabankans á forsætisráðherra á fundi Viðskiptaráðs í vikunni kom flestum í opna skjöldu. Hins vegar kom ekki á óvart að bankastjórarnir freistuðu þess að hræra í þeirri pólitísku deiglu sem nú kraumar. Formaður Sjálfstæðisflokksins kynnti í síðustu viku áform um að afstaða til Evrópusambandsaðildar yrði tekin á landsfundi í janúar. Á þessum vettvangi var af því tilefni bent á að fróðlegt yrði að fylgjast með viðbrögðum bankastjórnar Seðlabankans. Þau létu ekki á sér standa. Líta verður til þess að bankastjórnin náði ekki fram þjóðstjórnarhugmynd sinni á dögunum og hafði farið halloka í átökum við ríkisstjórnina um Alþjóðagjaldeyrissjóðinn og samningana við Breta. Henni hefur trúlega þótt skörin vera farin að færast upp í bekkinn þegar Evrópuumræðan var boðuð ofan í þau kaup. Forsætisráðherra sagði á síðasta ársfundi Seðlabankans að endurskoða þyrfti peningastefnuna. Bankastjórnin borgar nú fyrir sig með því að segja: „Það er látið nægja að segja að endur-skoða beri peningastefnuna. Það er mátulega þokukennd yfirlýsing til að fara vel í munni þeirra sem ekki vita nákvæmlega um hvað þeir eru að tala." Bankastjórarnir segjast hafa varað forsætisráðherra við yfirvofandi falli bankanna í febrúar. Þeir láta ekki þar við sitja. Í þeim tilgangi að grafa undan trúverðugleika ríkisstjórnarinnar fullyrða þeir að forsætisráðherrann hafi tekið meira mark á orðum stjórnenda viðskiptabankanna. Áður hafði bankastjórnin lýst þeim sem óreiðumönnum. Loks segist bankastjórnin búa yfir vitneskju um hvað leiddi til þess að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögum gegn íslensku bönkunum í London. Þessa vitneskju ætlar bankastjórnin ekki að opinbera að svo stöddu. Leikfléttan er eins konar póli-tísk Sikileyjarvörn. Eftir lögmáli hennar liggur í loftinu að sú vitneskja kunni að verða opinberuð þegar bankastjórninni þykir henta í þeim pólitísku átökum sem fram undan eru. Markmið bankastjórnarinnar með Viðskiptaráðsræðunni sýnist hafa verið tvíþætt. Annars vegar að þvo hendur sínar. Hins vegar að sýna að hún getur ákveðið dagskrá pólitískrar umræðu. Seinna markmiðið náðist. Ríkisstjórnin komst í vörn. Til marks um þann árangur er sá sterki stuðningur sem bankastjórnin fékk frá talsmönnum stjórnarandstöðuflokkanna. Honum fylgdi viðurkenning á málefnalegri röksemdafærslu. Óhjákvæmileg gagnrýni sérfræðinga á hvítþvottinn gat verið eðlilegur fórnarkostnaður til að ná þessu pólitíska markmiði. Við slíkar aðstæður er stjórnarandstaðan ekki líkleg til að vilja hrófla við bankastjórninni. Samfylkingin hefði allt eins getað notað ræðuna til að slíta stjórnarsamstarfinu. Bankastjórnin hefði fagnað því. Þá hefði sannast það sem þeir, er næst henni standa, vöruðu við í upphafi. Það hefði einnig getað leitt til kosninga í janúar. Þannig hefði mátt tefja Evrópuumræðuna. Stjórnarflokkarnir ræða nú um sameiningu Seðlabankans og Fjármálaeftirlitsins. Sikileyjarvörn bankastjórnarinnar gæti hins vegar hafa verið teflt fram gegn þeim möguleika að áform af því tagi breyti stöðu hennar. Bankastjórnin sigraði þessa lotu. Fróðlegt verður að sjá hvernig þeirri næstu lyktar.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun