Óvissuástand Kolbeinn Óttarsson Proppé skrifar 14. janúar 2009 06:00 Í dag eru 100 dagar liðnir síðan Geir H. Haarde bað guð að blessa íslensku þjóðina með þeim afleiðingum að henni rann kalt vatn milli skinns og hörunds. Síðan þá hafa ráðamenn unnið að björgun íslensks efnahagslífs - vonar maður. Óneitanlega hefur ýmsu verið áorkað og telja margir það afrek út af fyrir sig að hægt hafi verið að halda úti einhverri bankastarfsemi í því ástandi sem hér hefur ríkt. Óhætt er þó að fullyrða að ýmsir telji mörgum spurningum ósvarað. Og það er einmitt vandamálið. Það er allt of mörgum spurningum ósvarað, allt of margt er enn á huldu. Óvissan er nefnilega verst af öllu. Skömmu eftir bankahrun heyrði maður fólk tala um að nú þyrfti bara að fá á hreint hver skellurinn væri; þá væri hægt að hefjast handa við að takast á við vandann. Nú, 100 dögum síðar, er þjóðin enn í fullkominni óvissu. Enn veit enginn hvar botninn er, hve djúpt við sökkvum þangað til við finnum viðspyrnuna sem nauðsynleg er til að rétta úr kútnum. Margt má segja um stjórnvöld í kreppunni, en að þau hafi verið óspör á upplýsingar til almennings verður seint sagt. Beita hefur þurft töngum til að ná upplýsingum frá stjórnmálamönnum, ráðherrar hlaupa frá blaðamönnum, bankaleynd, upplýsingaleynd, gagnaleynd - alltaf hvílir einhver leynd yfir upplýsingum. Hagsmunir þjóðarinnar eru ætíð minna metnir en einhverjir óskilgreindir hagsmunir sem krefjast leyndar. Leyndin kallar á getgátur, getgátur á tortryggni og tortryggni á reiði. Það þarf að segja þjóðinni hver staðan er og hvað á að gera. Hvergi finnur fólk heildstætt yfirlit yfir þær aðgerðir sem grípa þarf til í kreppunni. Hvar er aðgerðamiðstöðin sem veitir fólki svörin? Fuglaflensan fékk heila heimasíðu, fuglaflensan.is, af hverju ekki kreppan? Alls staðar eru einhverjir aðilar að grípa til einhverra aðgerða, en það er vonlaust fyrir þjóðina, sem stendur á endanum undir þessu öllu, að hafa yfirsýn yfir þær aðgerðir. Fyrir vikið finnst almenningi eins og hann sé ekki hluti af lausninni. Hann er ekki með í ráðum, fær bara tilkynningu um það eftir á hvers er krafist af honum. Því ástandi verður að breyta. Það er nefnilega ljótt að skilja út undan, sérstaklega heila þjóð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kolbeinn Óttarsson Proppé Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun
Í dag eru 100 dagar liðnir síðan Geir H. Haarde bað guð að blessa íslensku þjóðina með þeim afleiðingum að henni rann kalt vatn milli skinns og hörunds. Síðan þá hafa ráðamenn unnið að björgun íslensks efnahagslífs - vonar maður. Óneitanlega hefur ýmsu verið áorkað og telja margir það afrek út af fyrir sig að hægt hafi verið að halda úti einhverri bankastarfsemi í því ástandi sem hér hefur ríkt. Óhætt er þó að fullyrða að ýmsir telji mörgum spurningum ósvarað. Og það er einmitt vandamálið. Það er allt of mörgum spurningum ósvarað, allt of margt er enn á huldu. Óvissan er nefnilega verst af öllu. Skömmu eftir bankahrun heyrði maður fólk tala um að nú þyrfti bara að fá á hreint hver skellurinn væri; þá væri hægt að hefjast handa við að takast á við vandann. Nú, 100 dögum síðar, er þjóðin enn í fullkominni óvissu. Enn veit enginn hvar botninn er, hve djúpt við sökkvum þangað til við finnum viðspyrnuna sem nauðsynleg er til að rétta úr kútnum. Margt má segja um stjórnvöld í kreppunni, en að þau hafi verið óspör á upplýsingar til almennings verður seint sagt. Beita hefur þurft töngum til að ná upplýsingum frá stjórnmálamönnum, ráðherrar hlaupa frá blaðamönnum, bankaleynd, upplýsingaleynd, gagnaleynd - alltaf hvílir einhver leynd yfir upplýsingum. Hagsmunir þjóðarinnar eru ætíð minna metnir en einhverjir óskilgreindir hagsmunir sem krefjast leyndar. Leyndin kallar á getgátur, getgátur á tortryggni og tortryggni á reiði. Það þarf að segja þjóðinni hver staðan er og hvað á að gera. Hvergi finnur fólk heildstætt yfirlit yfir þær aðgerðir sem grípa þarf til í kreppunni. Hvar er aðgerðamiðstöðin sem veitir fólki svörin? Fuglaflensan fékk heila heimasíðu, fuglaflensan.is, af hverju ekki kreppan? Alls staðar eru einhverjir aðilar að grípa til einhverra aðgerða, en það er vonlaust fyrir þjóðina, sem stendur á endanum undir þessu öllu, að hafa yfirsýn yfir þær aðgerðir. Fyrir vikið finnst almenningi eins og hann sé ekki hluti af lausninni. Hann er ekki með í ráðum, fær bara tilkynningu um það eftir á hvers er krafist af honum. Því ástandi verður að breyta. Það er nefnilega ljótt að skilja út undan, sérstaklega heila þjóð.