Fastir pennar

Ólafur Stephensen: Lítið lært?

Ólafur Stephensen skrifar
Pólitíkin sýnir á sér ýmsar sínar verstu hliðar í umræðum um almennt skynsamleg og gagnleg áform um sameiningu ráðuneyta og fækkun ráðherra, sem kveðið er á um í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar.

Samfylkingin vill keyra málið áfram og sameina ráðuneytin sem fyrst.

Samfylkingarmenn geta meðal annars vísað til nýrrar skýrslu starfshóps forsætisráðuneytisins, sem gert hefur tillögur um viðbrögð stjórnsýslunnar við skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis. Starfshópurinn telur að fækkun ráðuneyta myndi einfalda samstarfið í ríkisstjórn, styrkja forystu stjórnarinnar og bæta möguleika á fagmennsku í stjórnarráðinu með stærri einingum.

Starfshópurinn hvetur hins vegar líka til þess að vandað sé til verka og fram fari fagleg greining á kostum og göllum: „Slíkar skipulagsbreytingar þarfnast ítarlegs og ígrundaðs undirbúnings og samráðs við þá sem hagsmuna eiga að gæta, s.s. starfsmenn ráðuneyta." Með öðrum orðum kann að vera ástæða til að flýta sér ekki um of.

Innan vinstri grænna virðast ýmsir misskilja málið, kannski viljandi. Ásmundur Einar Daðason þingmaður hélt því til dæmis fram í fréttum að í hugmyndunum um sameiningu sjávarútvegs-, landbúnaðar- og iðnaðarráðuneytis í eitt atvinnuvegaráðuneyti fælist aðför að Jóni Bjarnasyni ráðherra; kasta ætti út eina ráðherranum sem hefði greitt atkvæði gegn því að Ísland sækti um aðild að ESB. Ekki mætti undir nokkrum kringumstæðum veikja stjórnsýsluna í sjávarútvegs- og landbúnaðarmálum í aðildarviðræðunum við ESB sem færu í hönd.

Í þessum málflutningi virðist gleymast að mörg ár eru síðan byrjað var að ræða hugmyndir um eitt atvinnuvegaráðuneyti. Þær umræður hófust löngu áður en Ísland sótti um aðild að ESB og löngu áður en nokkrum manni datt í hug að Jón Bjarnason gæti orðið ráðherra. Og markmiðið er að styrkja stjórnsýsluna, ekki veikja hana. Hitt er svo annað mál að þeir, sem telja að atvinnuvegaráðuneytin eigi að vera verðir sérhagsmuna „sinnar" atvinnugreinar á kostnað annarra atvinnuvega eða almannahagsmuna, eru sjálfsagt mót­fallnir sameiningu þeirra.

Í Fréttablaðinu í dag kemur fram í máli Bjarna Benediktssonar, formanns Sjálfstæðisflokksins, að ekkert samráð hafi verið haft við stjórnarandstöðuna um sameiningu ráðuneyta. Þó er vitað að í stjórnarandstöðuflokkunum eru margir, sem styðja slíkar hugmyndir. Almennt talað er ekki æskilegt að í hvert sinn, sem ný ríkisstjórn sezt að völdum, sé farið að hræra í skipulagi stjórnarráðsins. Um slíkar breytingar þarf að ríkja sem víðtækust pólitísk samstaða.

Í skýrslu starfshóps forsætisráðuneytisins er einmitt hvatt til þess að leitað sé leiða til að stuðla að því að efla svokölluð samstöðustjórnmál, þar sem stjórnarandstaðan kæmi einnig að töku ákvarðana. Í skýrslunni er fjöldi annarra tillagna um breytingar, sem gera þarf á stjórnsýslunni til að bæta úr þeim ágöllum sem komu svo skýrt fram í hruninu.

Það má alls ekki leyfa umræðum um þessar mörgu og góðu tillögur að snúast upp í karp um hagsmuni einstakra flokka, pólitíkusa, atvinnugreina eða hagsmunasamtaka. Þá hafa stjórnmálamennirnir lítið lært.






×