Ráðherra vill fleiri og minni svínabú 8. mars 2011 06:00 Jón Bjarnason hefur í hyggju að takmarka stærð svínabúa. Hann telur margvíslega ógn felast í núverandi skipan mála. fréttablaðið/gva Of fá og of stór svínabú eru í landinu að mati Jóns Bjarnasonar, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra. Í ræðu á Búnaðarþingi á sunnudag kvað hann ekki búandi við núverandi stöðu og boðaði frumvarp sem miðar að því að svínarækt verði stunduð í auknum mæli á fjölskyldubúum. Jón sagði framleiðsluna hafa á skömmum tíma færst á fárra manna hendur og sé nú svo komið að um tugur bænda standi að allri framleiðslu svínakjöts í landinu. Stærsti framleiðandinn ráði yfir meira en helmingi framleiðslunnar. Við þetta hafi samkeppnisstaða innan greinarinnar skekkst; smærri framleiðendur láti í minni pokann fyrir þeim stóra vegna yfirburða hans á markaði. Fleira spili líka inn í. Þróunin sé alvarleg út frá sjónarmiðum um traust fæðuframboð og öryggi við framleiðsluna. Smitálag aukist í stærri einingum og þar með hættan á að upp komi alvarlegir sjúkdómar. „Ekki þarf að tíunda þau áhrif sem það hefði á kjötmarkaðinn á Íslandi ef svo stór framleiðandi yrði fyrir alvarlegu áfalli og myndu þau áhrif teygja sig yfir í aðrar búgreinar. Fyrir ríkissjóð, sem er bótaskyldur í slíkum tilfellum, yrði þetta einnig stór biti að kyngja,“ sagði Jón í ræðunni. Hann furðaði sig líka á úrræðaleysi Samkeppniseftirlitsins sem hefði ekki séð sér fært að ógilda samruna í greininni þótt það hefði komist að því að einn aðili hafi óumdeilanlega markaðsráðandi stöðu sem skapað gæti umtalsverðar samkeppnishömlur. „Við slíku úrræðaleysi hljóta stjórnvöld að þurfa að bregðast og búa svo um hnútana að hægt sé að tryggja eðlilegt rekstrarumhverfi í landbúnaði og þar með öruggt framboð matvæla,“ sagði Jón. Í sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu er nú unnið að smíði frumvarps um framtíðarskipan svínaræktar. Bjarni Harðarson, upplýsingafulltrúi ráðuneytisins, segir stefnt að því að hámarksstærð búa verði bundin í lög. Búast megi við að kveðið verði á um að hvert og eitt bú megi ekki vera með meira en tiltekið hlutfall heildarframleiðslunnar. Slíkar skorður þekkist á öðrum Norðurlöndum. Þeir framleiðendur sem eigi stærri bú en lögin heimili fái tiltekinn tíma til að laga sig að nýjum lögum. bjorn@frettabladid.is Mest lesið Þyki málið miður og til greina komi að breyta gönguleið Innlent Vistaður í fangaklefa þangað til lögregla kemst að því hver hann er Innlent „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ Innlent Mótmæla brottvísun stórs hóps hælisleitenda Innlent „Þið vitið ekki hver raunveruleikinn þarna er“ Innlent Einn var stunginn í Breiðholti Innlent Krakkar beri ekki heldur virðingu fyrir eigin úlpum og Airpods Innlent „Sjaldan hefur öðru eins stórgrýti verið kastað úr glerhýsi“ Innlent Heimilið algjörlega í rúst þegar þau komu heim eftir Þjóðhátíð Innlent Á bak og burt eftir að hafa brotið og bramlað í bústað Innlent Fleiri fréttir Vistaður í fangaklefa þangað til lögregla kemst að því hver hann er Mótmæla brottvísun stórs hóps hælisleitenda Þyki málið miður og til greina komi að breyta gönguleið „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ „Þið vitið ekki hver raunveruleikinn þarna er“ Rafleiðni og vatnshæð aftur lækkandi í ánni Skálm Hinseginfáni skorinn niður í Hveragerði Krakkar beri ekki heldur virðingu fyrir eigin úlpum og Airpods Einn var stunginn í Breiðholti Gengur ekki að fólk sé að rústa húsum á Þjóðhátíð Dagskrá Hinsegin daga og bein útsending frá hátíðahöldum „Sjaldan hefur öðru eins stórgrýti verið kastað úr glerhýsi“ Vara við gasmengun við upptök Skálmar og Múlakvíslar Á bak og burt eftir að hafa brotið og bramlað í bústað Ummælin komi á óvart „jafnvel frá Sjálfstæðisflokknum“ Sleginn í rot í hópslagsmálum í miðbænum Myndi fara stystu leið upp í sveit Heimilið algjörlega í rúst þegar þau komu heim eftir Þjóðhátíð Ekki góð forgangsröðun að verja fjármunum til efnameiri foreldra Á hækjum eftir tæklingu í brekkunni á Þjóðhátíð Rússar lýsa yfir neyðarástandi og nýtt rafskútufyrirtæki Brutu rúður í strætóskýlum í Mjódd Engin fíkniefni reyndust um borð í bátnum Einn slasaður eftir aftanákeyrslu í Mosfellsbæ Tveir yfirheyrðir og enn óvissa um refsiverða háttsemi Fær ekki hjólastólana sína vegna sumarleyfa Mikið álag sem bitnar mest á bráðamóttökunni Fjögur sóttu um embætti yfirdýralæknis Ný aðgerðaáætlun um sýklalyfjaónæmi staðfest Umferðartafir vegna áreksturs Sjá meira
Of fá og of stór svínabú eru í landinu að mati Jóns Bjarnasonar, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra. Í ræðu á Búnaðarþingi á sunnudag kvað hann ekki búandi við núverandi stöðu og boðaði frumvarp sem miðar að því að svínarækt verði stunduð í auknum mæli á fjölskyldubúum. Jón sagði framleiðsluna hafa á skömmum tíma færst á fárra manna hendur og sé nú svo komið að um tugur bænda standi að allri framleiðslu svínakjöts í landinu. Stærsti framleiðandinn ráði yfir meira en helmingi framleiðslunnar. Við þetta hafi samkeppnisstaða innan greinarinnar skekkst; smærri framleiðendur láti í minni pokann fyrir þeim stóra vegna yfirburða hans á markaði. Fleira spili líka inn í. Þróunin sé alvarleg út frá sjónarmiðum um traust fæðuframboð og öryggi við framleiðsluna. Smitálag aukist í stærri einingum og þar með hættan á að upp komi alvarlegir sjúkdómar. „Ekki þarf að tíunda þau áhrif sem það hefði á kjötmarkaðinn á Íslandi ef svo stór framleiðandi yrði fyrir alvarlegu áfalli og myndu þau áhrif teygja sig yfir í aðrar búgreinar. Fyrir ríkissjóð, sem er bótaskyldur í slíkum tilfellum, yrði þetta einnig stór biti að kyngja,“ sagði Jón í ræðunni. Hann furðaði sig líka á úrræðaleysi Samkeppniseftirlitsins sem hefði ekki séð sér fært að ógilda samruna í greininni þótt það hefði komist að því að einn aðili hafi óumdeilanlega markaðsráðandi stöðu sem skapað gæti umtalsverðar samkeppnishömlur. „Við slíku úrræðaleysi hljóta stjórnvöld að þurfa að bregðast og búa svo um hnútana að hægt sé að tryggja eðlilegt rekstrarumhverfi í landbúnaði og þar með öruggt framboð matvæla,“ sagði Jón. Í sjávarútvegs- og landbúnaðarráðuneytinu er nú unnið að smíði frumvarps um framtíðarskipan svínaræktar. Bjarni Harðarson, upplýsingafulltrúi ráðuneytisins, segir stefnt að því að hámarksstærð búa verði bundin í lög. Búast megi við að kveðið verði á um að hvert og eitt bú megi ekki vera með meira en tiltekið hlutfall heildarframleiðslunnar. Slíkar skorður þekkist á öðrum Norðurlöndum. Þeir framleiðendur sem eigi stærri bú en lögin heimili fái tiltekinn tíma til að laga sig að nýjum lögum. bjorn@frettabladid.is
Mest lesið Þyki málið miður og til greina komi að breyta gönguleið Innlent Vistaður í fangaklefa þangað til lögregla kemst að því hver hann er Innlent „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ Innlent Mótmæla brottvísun stórs hóps hælisleitenda Innlent „Þið vitið ekki hver raunveruleikinn þarna er“ Innlent Einn var stunginn í Breiðholti Innlent Krakkar beri ekki heldur virðingu fyrir eigin úlpum og Airpods Innlent „Sjaldan hefur öðru eins stórgrýti verið kastað úr glerhýsi“ Innlent Heimilið algjörlega í rúst þegar þau komu heim eftir Þjóðhátíð Innlent Á bak og burt eftir að hafa brotið og bramlað í bústað Innlent Fleiri fréttir Vistaður í fangaklefa þangað til lögregla kemst að því hver hann er Mótmæla brottvísun stórs hóps hælisleitenda Þyki málið miður og til greina komi að breyta gönguleið „Þetta getur ekki verið svona aftur á næsta ári“ „Þið vitið ekki hver raunveruleikinn þarna er“ Rafleiðni og vatnshæð aftur lækkandi í ánni Skálm Hinseginfáni skorinn niður í Hveragerði Krakkar beri ekki heldur virðingu fyrir eigin úlpum og Airpods Einn var stunginn í Breiðholti Gengur ekki að fólk sé að rústa húsum á Þjóðhátíð Dagskrá Hinsegin daga og bein útsending frá hátíðahöldum „Sjaldan hefur öðru eins stórgrýti verið kastað úr glerhýsi“ Vara við gasmengun við upptök Skálmar og Múlakvíslar Á bak og burt eftir að hafa brotið og bramlað í bústað Ummælin komi á óvart „jafnvel frá Sjálfstæðisflokknum“ Sleginn í rot í hópslagsmálum í miðbænum Myndi fara stystu leið upp í sveit Heimilið algjörlega í rúst þegar þau komu heim eftir Þjóðhátíð Ekki góð forgangsröðun að verja fjármunum til efnameiri foreldra Á hækjum eftir tæklingu í brekkunni á Þjóðhátíð Rússar lýsa yfir neyðarástandi og nýtt rafskútufyrirtæki Brutu rúður í strætóskýlum í Mjódd Engin fíkniefni reyndust um borð í bátnum Einn slasaður eftir aftanákeyrslu í Mosfellsbæ Tveir yfirheyrðir og enn óvissa um refsiverða háttsemi Fær ekki hjólastólana sína vegna sumarleyfa Mikið álag sem bitnar mest á bráðamóttökunni Fjögur sóttu um embætti yfirdýralæknis Ný aðgerðaáætlun um sýklalyfjaónæmi staðfest Umferðartafir vegna áreksturs Sjá meira