Brúnka getur verið lífshættuleg

Katrín Vilhelmsdóttir greindist fyrst með sortuæxli á bakinu fyrir sex og hálfu ári. Fyrir rúmu ári uppgötvaðist fyrir tilviljun að hún var með sortuæxli innvortis sem hefur breiðst út.

 

Katrín  er nýkomin frá Danmörku þegar blaðamaður Fréttablaðsins hittir hana. Ferðin var skemmtileg, ferðafélaginn æskuvinkona og þær stöllur áttu mjög góðar stundir í Kaupmannahöfn. Tilgangur ferðarinnar var þó ekki ánægjulegur. Katrín hafði greinst með sortuæxli sem margt benti til að væri búið að breiða úr sér. Í Kaupmannahöfn er að finna svokallaðan PET-skanna sem mælir mjög nákvæmlega innvortis mein. „Þetta er mjög nákvæmt tæki sem mælir alla frumuklasa og um leið og ég heyrði af því þá vildi ég fara utan," segir Katrín.

 

Nokkrum dögum eftir mælinguna, daginn áður en við hittumst, bárust niðurstöðurnar. „Ég fékk niðurstöðurnar í gær og þær sýna að ég er eiginlega með sortuæxli frá hálsi og niður að þörmum. Það eru meinvörp í brjósti, eitlum í hálsi, æxli í miltanu og kviðarholinu, ég er með æxli á þörmunum," segir Katrín sem segir það vitaskuld mikið áfall að fá tíðindin.

 

„Ég hef sem betur fer ofboðslega mikið af góðu fólki í kringum mig, foreldrar mínir sem búa á Akureyri hafa verið hjá mér, maðurinn minn Snorri B. Arnar, stendur auðvitað 100 prósent með mér. Svo á ég frábærar vinkonur sem eru boðnar og búnar að gera allt fyrir mig," segir Katrín. „Ég er líka enn svo hress eftir Danmerkurferðina sem var mjög skemmtileg."

 

Katrín er þegar byrjuð í lyfjameðferð. „Staðan er þannig að eftir sex vikur verð ég metin aftur og ef að meðferðin hefur skilað árangri þá held ég áfram á sömu lyfjum, annars verð ég sett á önnur lyf. Ef þau virka ekki heldur þá er ég í raun og veru dauðvona," segir Katrín og bætir við að hún ætli ekki að velta sér upp úr batahorfum, heldur taka einn dag í einu og vona hið besta. „Það fylgir voðalegt eirðarleysi lyfjagjöfunum en ég ætla að reyna að setja mér þau markmið að fara í Þjóðarbókhlöðuna kannski þrisvar í viku, ég hef verið í þroskaþjálfanámi og á bara ritgerðina eftir. En annars skiptir hún engu máli, ég skila henni bara þegar ég er tilbúin."

Eftirtektarsamur sjúkraþjálfariSjúkrasaga Katrínar er orðin nokkurra ára löng. Hún greindist fyrst með sortuæxli fyrir sex og hálfu ári. Þá var hún hjá sjúkraþjálfara sem tók eftir grunsamlegum bletti á bakinu á henni. „Hann Ágúst Jörgensen hafði unnið í Ástralíu og kynnst sortuæxlum þar og var nokkuð viss um að ég væri með sortuæxli. Ég dreif mig til læknis fyrir hans orð en læknirinn sagði við mig að þetta væri í góðu lagi. En sjúkraþjálfarinn hélt áfram að tuða og þegar ég fór aftur var bletturinn skorinn af, og við greiningu reyndist hann vera sortuæxli," segir Katrín.

 

Í framhaldinu var stærra stykki skorið úr bakinu eins og tíðkast að gera þegar sortuæxli finnst. Engar frumur fundust þar og því var meinið úr sögunni í bili. „Í fyrravor gerist það svo að ég fékk hálsbólgu, ég átti svo erfitt með að kyngja að ég hélt ég væri komin með streptókokka. Ég fór á Læknavaktina og þar leist þeim eitthvað illa á mig og ég var send í myndatöku á Landspítalann. Þá kom í ljós að ég var með lungnabólgu. Myndin sýndi hins vegar líka bólginn eitil undir vinstri holhönd. Þannig má segja að ég hafi verið heppin að fá þessa lungnabólgu," segir Katrín.

 

Læknirinn sem framkvæmdi aðgerðina ákvað þegar á hólminn var komið að taka fleiri eitla en þennan eina og þegar sýni úr þeim var sent í ræktun kom í ljós að þeir voru illkynja. Eftir að sárið var gróið hófst geislameðferð sem stóð í fimm vikur og svo lyfjameðferð sem Katrín hætti í eftir þrjá mánuði vegna slæmra aukaverkana. Í kjölfarið fór Katrín á Kristnes í endurhæfingu sem hún segir að hafi verið dásamleg. „Andlega hliðin var ekki upp á sitt besta og svo var hreyfigetan skert. Þarna var mjög gott að vera," segir Katrín.

 

Hún fékk þó ekki langan tíma til að safna kröftum. Á vormánuðum fór hún að finna fyrir hnúð í brjóstinu. Í kjölfarið fór hún í brjóstamyndatöku og ástungu. Fyrstu niðurstöður bentu til að um brjóstakrabbamein væri að ræða. „Það var meira að segja farið að skipuleggja meðferð við brjóstakrabba. Svo var tekið stærra sýni og þá kom í ljós að um sortuæxli var að ræða. Það var náttúrulega mikið áfall.

Sólin sterk þó að úti sé kaltHenni finnst mikilvægt að deila sögu sinni til þess að fólk geri sér grein fyrir hvað sortuæxli getur verið alvarlegt mál. „Margir halda að sortuæxli séu bara blettir sem hægt er að taka af. Þannig er það í mörgum tilfellum en alls ekki alltaf. Og fólk getur dregið úr líkum þess að fá sortuæxli með því að verja sig fyrir sólinni og forðast ljósabekki. Margir virðast ekki vita það," segir Katrín og bætir við að hana langi stundum til þess að ganga að ljósabrúnu fólki úti á götu og benda því á að fara ekki í ljós. „Ég skil ekki þessi skinku- og hnakkatísku þar sem verið er að hvetja fólk til að fara í ljós og þar með leggja líf sitt í hættu, það er eins og fólk skilji ekki að brúnkan drepur."

 

Katrín, sem er 35 ára, segist sjálf hafa farið mikið í ljós á unglingsárum og mikið verið í sól. Hún er reyndar ekki með þessa dæmigerðu viðkvæmu húð sem brennur en þeim sem eru með þannig húð er hættast við að fá sortuæxli. „Fólk hér heima virðist ekki átta sig á því að þó að það sé kalt þá er sólin sterk og þarf að bera sig sólarvörn af sterkustu gerð. Þeir sem endilega vilja fara í ljós ættu svo að nota sólarvörn. Ég er mjög fylgjandi því að sólbekkir séu bannaðir fólki undir átján ára. Húðsjúkdómalæknirinn minn benti á að það að liggja í ljósum í 20 mínútur samsvarar því að vera allsber úti allan júlímánuð, það er ekkert smáræði," segir Katrín að lokum.