Ekki heima hjá okkur Ólafur Þ. Stephensen skrifar 9. febrúar 2011 09:33 Myndin af afleiðingum mengunarhneykslisins á Ísafirði verður dapurlegri eftir því sem meiri upplýsingar koma fram. Nú liggur fyrir að eiturefnið díoxín er yfir mörkum í sýnum sem tekin hafa verið úr fóðri, mjólk og kjöti í nágrenni sorpbrennslunnar Funa. Bóndinn í Efri-Engidal og frístundabændur í nágrenninu munu þurfa að lóga allt að 400 skepnum vegna mengunarinnar. Fyrir liggur að eitthvað af kjöti frá bænum hefur farið á markað. Ábúendur í Efri-Engidal segjast ekki sjá annan kost en að bregða búi. Áhrif á heilsu fólks í nágrenni sorpstöðvarinnar liggja ekki fyrir, enda hafa enn sem komið er ekki verið tekin sýni úr fólki. Svo miklar og vondar upplýsingar liggja hins vegar nú þegar fyrir vestra að það verður að teljast með ólíkindum að yfirvöld í Skaftárhreppi haldi áfram að brenna sorp í úreltri brennslustöð, sem er sambyggð grunnskólanum á Kirkjubæjarklaustri. Eins og Fréttablaðið hefur fjallað ýtarlega um fékk Ísland á sínum tíma undanþágu frá Evrópureglum um mengun frá sorpbrennslum. Upplýst hefur verið að undanþágan fékkst fyrst og fremst vegna þrýstings frá sveitarfélögum, sem óx í augum kostnaðurinn við að koma sorpbrennslum sínum í það horf að mengun frá þeim yrði innan leyfilegra marka. Þarna virðast menn hafa horft afar þröngt á málið; fyrst og fremst litið á reglurnar sem óþægilegan kostnaðarauka í stað þess að velta fyrir sér til hvers þær væru settar, þ.e. að vernda heilsu og umhverfi íbúanna. Þá virðist það heldur ekki hafa skipt miklu að evrópsku reglurnar voru meðal annars til komnar vegna baráttu Íslendinga fyrir því að mengun hafsins vegna þrávirkra efna frá landstöðvum yrði takmörkuð, en slíkt er auðvitað mikið hagsmunamál fyrir íslenzkan sjávarútveg. Hagur umhverfisins, íbúanna og efnahagslífsins virðist þannig hafa vikið fyrir þröngri sýn á hag nokkurra sveitarfélaga með úreltar sorpbrennslur. Kannski var það vegna þessarar þröngsýni sem enginn taldi í sínum verkahring að upplýsa almenning um hugsanlega hættu vegna sorpbrennslustöðvanna. Bæjaryfirvöld á Ísafirði hafa beðizt afsökunar á sínum þætti í málinu og þar með viðurkennt ábyrgð sína. Hlutur eftirlitsstofnana skýrist vonandi þegar fyrir liggur niðurstaða stjórnsýsluúttektar, sem Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra hefur beðið Ríkisendurskoðun að gera. Í úttekt sem Ólína Þorvarðardóttir alþingismaður gerði á löggjöf um mengun vegna Funamálsins er lagt til að herða á frumkvæðis- og viðbragðsskyldu stjórnsýslustofnana í málum af þessu tagi og tryggja betur rétt almennings til verndar heilsu og lífsgæða. Lykilatriði í úttekt Ólínu er að ekki sé heldur hægt að horfa framhjá "skorti á fagmennsku, lélegu gagnalæsi og jafnvel vanrækslu". Það virðist nefnilega fremur hafa verið hugarfarið en löggjöfin sem var ábótavant í Funamálinu. Viðhorfið að mengun hljóti að vera vandamál annars staðar en heima hjá manni sjálfum virðist hafa verið ein undirrót Funahneykslisins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Krossinn er fallegur Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson Skoðun Ég má það fyrst ég kemst upp með það Eva Hauksdóttir Skoðun
Myndin af afleiðingum mengunarhneykslisins á Ísafirði verður dapurlegri eftir því sem meiri upplýsingar koma fram. Nú liggur fyrir að eiturefnið díoxín er yfir mörkum í sýnum sem tekin hafa verið úr fóðri, mjólk og kjöti í nágrenni sorpbrennslunnar Funa. Bóndinn í Efri-Engidal og frístundabændur í nágrenninu munu þurfa að lóga allt að 400 skepnum vegna mengunarinnar. Fyrir liggur að eitthvað af kjöti frá bænum hefur farið á markað. Ábúendur í Efri-Engidal segjast ekki sjá annan kost en að bregða búi. Áhrif á heilsu fólks í nágrenni sorpstöðvarinnar liggja ekki fyrir, enda hafa enn sem komið er ekki verið tekin sýni úr fólki. Svo miklar og vondar upplýsingar liggja hins vegar nú þegar fyrir vestra að það verður að teljast með ólíkindum að yfirvöld í Skaftárhreppi haldi áfram að brenna sorp í úreltri brennslustöð, sem er sambyggð grunnskólanum á Kirkjubæjarklaustri. Eins og Fréttablaðið hefur fjallað ýtarlega um fékk Ísland á sínum tíma undanþágu frá Evrópureglum um mengun frá sorpbrennslum. Upplýst hefur verið að undanþágan fékkst fyrst og fremst vegna þrýstings frá sveitarfélögum, sem óx í augum kostnaðurinn við að koma sorpbrennslum sínum í það horf að mengun frá þeim yrði innan leyfilegra marka. Þarna virðast menn hafa horft afar þröngt á málið; fyrst og fremst litið á reglurnar sem óþægilegan kostnaðarauka í stað þess að velta fyrir sér til hvers þær væru settar, þ.e. að vernda heilsu og umhverfi íbúanna. Þá virðist það heldur ekki hafa skipt miklu að evrópsku reglurnar voru meðal annars til komnar vegna baráttu Íslendinga fyrir því að mengun hafsins vegna þrávirkra efna frá landstöðvum yrði takmörkuð, en slíkt er auðvitað mikið hagsmunamál fyrir íslenzkan sjávarútveg. Hagur umhverfisins, íbúanna og efnahagslífsins virðist þannig hafa vikið fyrir þröngri sýn á hag nokkurra sveitarfélaga með úreltar sorpbrennslur. Kannski var það vegna þessarar þröngsýni sem enginn taldi í sínum verkahring að upplýsa almenning um hugsanlega hættu vegna sorpbrennslustöðvanna. Bæjaryfirvöld á Ísafirði hafa beðizt afsökunar á sínum þætti í málinu og þar með viðurkennt ábyrgð sína. Hlutur eftirlitsstofnana skýrist vonandi þegar fyrir liggur niðurstaða stjórnsýsluúttektar, sem Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra hefur beðið Ríkisendurskoðun að gera. Í úttekt sem Ólína Þorvarðardóttir alþingismaður gerði á löggjöf um mengun vegna Funamálsins er lagt til að herða á frumkvæðis- og viðbragðsskyldu stjórnsýslustofnana í málum af þessu tagi og tryggja betur rétt almennings til verndar heilsu og lífsgæða. Lykilatriði í úttekt Ólínu er að ekki sé heldur hægt að horfa framhjá "skorti á fagmennsku, lélegu gagnalæsi og jafnvel vanrækslu". Það virðist nefnilega fremur hafa verið hugarfarið en löggjöfin sem var ábótavant í Funamálinu. Viðhorfið að mengun hljóti að vera vandamál annars staðar en heima hjá manni sjálfum virðist hafa verið ein undirrót Funahneykslisins.
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun