Skammaryrðið stelpa Þórunn Elísabet Bogadóttir skrifar 27. maí 2011 08:00 Fyrir löngu sætti ég mig við það að fyrir mörgum eru íþróttir og karlmennska tengd órjúfanlegum böndum. Ég hef nefnilega fylgst með fótbolta frá því að ég var lítil. Allt frá þeim tíma hef ég þurft að glíma við þá skoðun að íþróttir séu fyrir karla, sérstaklega fótbolti. Þegar ég var sex ára og fór með pabba á völlinn var ég ekki spurð að því hver væri bestur í liðinu – heldur hver væri sætastur. Þó að við pabbi reyndum í sameiningu að koma fólki í skilning um að ég hefði vit á þessu til jafns við önnur börn gekk það ekki alltaf. Þegar ég varð eldri sat ég svo á mér þegar karlarnir í stúkunni töluðu um karlmennskuíþróttina fótbolta. Þá fór ég líka að sjá þetta orðalag í fjölmiðlum. Þá virtist litlu skipta að kvennafótbolti væri kominn til sögunnar og meira að segja farinn að verða allt í lagi. Mín taktík hefur yfirleitt verið sú að gera karlremburnar kjaftstopp með þekkingu á fótbolta og það hefur margoft tekist. Ég þurfti ekki að rífast og skammast, ég gat bara sýnt fram á að fótbolti væri alveg jafn mikið fyrir stelpur og stráka. Þetta hefur samt reglulega pirrað mig, alveg eins og það pirrar mig þegar talað er um að sparka eins og stelpa og hlaupa eins og stelpa. Svo ekki sé farið út í tvískinnunginn í staðalímyndunum þegar konur í íþróttum eru annað hvort trukkalessur, og þar með varla kvenkyns, eða gera eitthvað „eins og stelpa". Og sama hversu mikið maður heldur og vonar að þetta breytist með tímanum þá koma alltaf upp ný dæmi og nýjar útfærslur á því að nota kvenkynið sem skammaryrði. Fyrr í vikunni sagði fyrirliði Stjörnunnar í viðtali að hann hefði ekki viljað láta sig detta eins og stelpa. Skömmu áður hafði leikmaður í Þór á Akureyri kallað mann sem hann hafði tæklað niður „andskotans konu". Seinna atvikið var rætt í fótboltaþætti og orðbragðið þótti ekki viðeigandi. Það var þó ekki sökum þess að út í hött væri að nota orðið kona sem skammaryrði. Nei, brotið hafði nefnilega verið gróft og hinn tæklaði því ekki sýnt af sér þann aumingjaskap sem í fúkyrðinu fólst. Leikmönnum á því að þykja það slæmt að vera eins og stelpa. Þessir tveir geta þá allavega huggað sig við að hafa aldrei spilað með landsliði karla, sem á móti hefur aldrei spilað á alþjóðlegu stórmóti. Þá væru þeir nefnilega að gera eitthvað eins og stelpa. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórunn Elísabet Bogadóttir Mest lesið Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Halldór 26.04.2025 Halldór „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun
Fyrir löngu sætti ég mig við það að fyrir mörgum eru íþróttir og karlmennska tengd órjúfanlegum böndum. Ég hef nefnilega fylgst með fótbolta frá því að ég var lítil. Allt frá þeim tíma hef ég þurft að glíma við þá skoðun að íþróttir séu fyrir karla, sérstaklega fótbolti. Þegar ég var sex ára og fór með pabba á völlinn var ég ekki spurð að því hver væri bestur í liðinu – heldur hver væri sætastur. Þó að við pabbi reyndum í sameiningu að koma fólki í skilning um að ég hefði vit á þessu til jafns við önnur börn gekk það ekki alltaf. Þegar ég varð eldri sat ég svo á mér þegar karlarnir í stúkunni töluðu um karlmennskuíþróttina fótbolta. Þá fór ég líka að sjá þetta orðalag í fjölmiðlum. Þá virtist litlu skipta að kvennafótbolti væri kominn til sögunnar og meira að segja farinn að verða allt í lagi. Mín taktík hefur yfirleitt verið sú að gera karlremburnar kjaftstopp með þekkingu á fótbolta og það hefur margoft tekist. Ég þurfti ekki að rífast og skammast, ég gat bara sýnt fram á að fótbolti væri alveg jafn mikið fyrir stelpur og stráka. Þetta hefur samt reglulega pirrað mig, alveg eins og það pirrar mig þegar talað er um að sparka eins og stelpa og hlaupa eins og stelpa. Svo ekki sé farið út í tvískinnunginn í staðalímyndunum þegar konur í íþróttum eru annað hvort trukkalessur, og þar með varla kvenkyns, eða gera eitthvað „eins og stelpa". Og sama hversu mikið maður heldur og vonar að þetta breytist með tímanum þá koma alltaf upp ný dæmi og nýjar útfærslur á því að nota kvenkynið sem skammaryrði. Fyrr í vikunni sagði fyrirliði Stjörnunnar í viðtali að hann hefði ekki viljað láta sig detta eins og stelpa. Skömmu áður hafði leikmaður í Þór á Akureyri kallað mann sem hann hafði tæklað niður „andskotans konu". Seinna atvikið var rætt í fótboltaþætti og orðbragðið þótti ekki viðeigandi. Það var þó ekki sökum þess að út í hött væri að nota orðið kona sem skammaryrði. Nei, brotið hafði nefnilega verið gróft og hinn tæklaði því ekki sýnt af sér þann aumingjaskap sem í fúkyrðinu fólst. Leikmönnum á því að þykja það slæmt að vera eins og stelpa. Þessir tveir geta þá allavega huggað sig við að hafa aldrei spilað með landsliði karla, sem á móti hefur aldrei spilað á alþjóðlegu stórmóti. Þá væru þeir nefnilega að gera eitthvað eins og stelpa.