Falinn hópur Steinunn Stefánsdóttir skrifar 20. október 2012 06:00 Geðsjúkdómar eru yfirleitt miklu meira feimnismál en aðrir sjúkdómar þótt vissulega hafi undanfarin ár dregið úr þeirri leynd og skömm sem loðað hafa við geðsjúkdóma. Talsverður hluti fólks leitar sér þó aðstoðar fagfólks vegna geðrænna kvilla einhvern tíma á lífsleiðinni og enn fleiri myndu áreiðanlega gera það ef sjúkdómurinn væri ekki það feimnismál sem hann er. Talið er að um 23% verði geðsjúkir einhvern tíma á lífsleiðinni en um 2% verða öryrkjar af völdum geðsjúkdóma. Enn eru geðfatlaðir þó tiltölulega lítt sýnilegur og þögull hópur í samfélaginu. Sem betur fer eru þó sífellt fleiri sem glíma við, eða hafa glímt við, geðsjúkdóma sem stíga fram og tjá sig um sjúkdóm sinn og aðstæður í því skyni að stuðla að umbótum í málaflokknum. Í þessari viku og þeirri síðustu birtist í Fréttablaðinu röð fréttaskýringa eftir Sunnu Valgerðardóttur blaðamann þar sem fjallað var um stöðu geðfatlaðra á Íslandi. Meðal þess sem fram kom í fréttaskýringunum var að allt að 20 sjúklingar væru nú fastir á Kleppi að lokinni endurhæfingu þar vegna þess að þeir hefðu í engin hús að venda heima í sínu sveitarfélagi. Ástandið varðandi búsetuúrræði er vitanlega misslæmt eftir sveitarfélögum en ljóst er að til eru sveitarfélög þar sem vart er hægt að hýsa geðfatlað fólk sem þarfnast stuðnings. Halldór Kolbeinsson, yfirlæknir á Kleppi, gagnrýnir framgöngu sveitarfélaganna í málefnum geðfatlaðra harðlega. Hann telur félagsleg úrræði skorta mjög og segir að hægt hafi á ferlinu eftir að málaflokkurinn fluttist frá ríkinu til sveitarfélaga fyrir tveimur árum. Magnús Haraldsson geðlæknir bendir á að samvinna innan kerfisins hafi verið veikur hlekkur í þjónustu við geðfatlaða. Hann bendir einnig á að úrbóta sé þörf á geðheilbrigðisþjónustu heilsugæslustöðva sem sé skammt á veg komin. Magnús tekur ekki fyrir að fordómar geti átt þátt í því að málaflokkurinn hafi orðið út undan víða og bendir á að fordómar gagnvart geðsjúkdómum fyrirfinnist bæði innan og utan heilbrigðis- og félagslega kerfisins. Skortur á samhæfingu og mögulegir fordómar kunna ekki góðri lukku að stýra þegar styðja á við afar viðkvæman hóp fólks. Fordómar eru afleiðing vanþekkingar. Á þetta bendir Guðbjörg Sveinsdóttir geðhjúkrunarfræðingur, en hún stýrir samfélagsteymi á vegum geðsviðs Landspítalans. Hún ítrekar nauðsyn þess að efnt verði til frekara samstarfs milli heilbrigðiskerfisins og félagslegu kerfanna í sveitarfélögunum. Þekking á geðsjúkdómum sé til staðar innan heilbrigðiskerfisins sem hægt væri að miðla til félagslega kerfisins. Í einhverjum tilvikum gerir fjárskortur að verkum að erfitt getur reynst að bæta þjónustu. Hitt er jafnvíst að með markvissari vinnu og opnara hugarfari er hægt að bæta þjónustu við geðsjúka í bata svo um munar án þess að það þurfi að fela í sér meiri kostnað þegar upp er staðið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Steinunn Stefánsdóttir Mest lesið Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun
Geðsjúkdómar eru yfirleitt miklu meira feimnismál en aðrir sjúkdómar þótt vissulega hafi undanfarin ár dregið úr þeirri leynd og skömm sem loðað hafa við geðsjúkdóma. Talsverður hluti fólks leitar sér þó aðstoðar fagfólks vegna geðrænna kvilla einhvern tíma á lífsleiðinni og enn fleiri myndu áreiðanlega gera það ef sjúkdómurinn væri ekki það feimnismál sem hann er. Talið er að um 23% verði geðsjúkir einhvern tíma á lífsleiðinni en um 2% verða öryrkjar af völdum geðsjúkdóma. Enn eru geðfatlaðir þó tiltölulega lítt sýnilegur og þögull hópur í samfélaginu. Sem betur fer eru þó sífellt fleiri sem glíma við, eða hafa glímt við, geðsjúkdóma sem stíga fram og tjá sig um sjúkdóm sinn og aðstæður í því skyni að stuðla að umbótum í málaflokknum. Í þessari viku og þeirri síðustu birtist í Fréttablaðinu röð fréttaskýringa eftir Sunnu Valgerðardóttur blaðamann þar sem fjallað var um stöðu geðfatlaðra á Íslandi. Meðal þess sem fram kom í fréttaskýringunum var að allt að 20 sjúklingar væru nú fastir á Kleppi að lokinni endurhæfingu þar vegna þess að þeir hefðu í engin hús að venda heima í sínu sveitarfélagi. Ástandið varðandi búsetuúrræði er vitanlega misslæmt eftir sveitarfélögum en ljóst er að til eru sveitarfélög þar sem vart er hægt að hýsa geðfatlað fólk sem þarfnast stuðnings. Halldór Kolbeinsson, yfirlæknir á Kleppi, gagnrýnir framgöngu sveitarfélaganna í málefnum geðfatlaðra harðlega. Hann telur félagsleg úrræði skorta mjög og segir að hægt hafi á ferlinu eftir að málaflokkurinn fluttist frá ríkinu til sveitarfélaga fyrir tveimur árum. Magnús Haraldsson geðlæknir bendir á að samvinna innan kerfisins hafi verið veikur hlekkur í þjónustu við geðfatlaða. Hann bendir einnig á að úrbóta sé þörf á geðheilbrigðisþjónustu heilsugæslustöðva sem sé skammt á veg komin. Magnús tekur ekki fyrir að fordómar geti átt þátt í því að málaflokkurinn hafi orðið út undan víða og bendir á að fordómar gagnvart geðsjúkdómum fyrirfinnist bæði innan og utan heilbrigðis- og félagslega kerfisins. Skortur á samhæfingu og mögulegir fordómar kunna ekki góðri lukku að stýra þegar styðja á við afar viðkvæman hóp fólks. Fordómar eru afleiðing vanþekkingar. Á þetta bendir Guðbjörg Sveinsdóttir geðhjúkrunarfræðingur, en hún stýrir samfélagsteymi á vegum geðsviðs Landspítalans. Hún ítrekar nauðsyn þess að efnt verði til frekara samstarfs milli heilbrigðiskerfisins og félagslegu kerfanna í sveitarfélögunum. Þekking á geðsjúkdómum sé til staðar innan heilbrigðiskerfisins sem hægt væri að miðla til félagslega kerfisins. Í einhverjum tilvikum gerir fjárskortur að verkum að erfitt getur reynst að bæta þjónustu. Hitt er jafnvíst að með markvissari vinnu og opnara hugarfari er hægt að bæta þjónustu við geðsjúka í bata svo um munar án þess að það þurfi að fela í sér meiri kostnað þegar upp er staðið.
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun