Spilavítinu Melaskóla lokað Magnús Þorlákur Lúðvíksson skrifar 30. nóvember 2012 08:00 Um miðjan tíunda áratuginn var enginn maður með mönnum á skólalóðinni án þess að eiga safn af Pox-spjöldum. Þessi litríku, kringlóttu spjöld lagði maður undir í keppni við aðra sem snerist um að kasta svokölluðum sleggjum á spjöldin með það fyrir augum að snúa þeim við, en þar með eignaðist maður þau. Vildi maður tefla virkilega djarft lagði maður sleggjurnar undir. Minnist ég þess að hafa eitt skiptið hlaupið grátandi heim eftir að hafa tapað flottustu sleggjunni minni. Hún var úr stáli, sjáið þið til. Poxið var reyndar ekki lengi að detta úr tísku en við dóum ekki ráðalausir. Við snerum okkur einfaldlega að harki með tíköllum eða þá Drakkó-köllum, svo önnur tískubóla æskuáranna sé nefnd. Skólalóð Melaskóla var nefnilega ekkert annað en spilavíti. Nú á loks að binda enda á þennan ósóma. Innanríkisráðherra vill setja á fót nýja ríkisstofnun sem sinna á eftirliti með veðmálastarfsemi innanlands. Þá á að banna Íslendingum að notfæra sér erlendar veðmálavefsíður. Af hverju? Það er reyndar vandséð þar sem ekki er gert ráð fyrir að spilakassar, bingóið í Vinabæ, happdrætti eða tippið verði bönnuð. Það virðist nefnilega heldur vera á forsendum efnahagslegrar verndarstefnu sem ráðherra vill setja slíkt bann. Þannig hefur hann lagt áherslu á að veðmálafé fari úr landi og jafnframt sagst opinn fyrir því að innlendum fyrirtækjum verði gert kleift að bjóða upp á netspil. Þá vaknar spurningin af hverju að láta staðar numið þarna, af hverju bönnum við ekki bara líka til dæmis innflutning erlendra kvikmynda eða jafnvel húsgagna? Þar koma væntanlega til hin rök ráðherra fyrir ráðgerðum lagabreytingum, sem snúa að því að veðmálafíkn sé vaxandi vandamál á Íslandi. Hér verður ekki gert lítið úr þeim vanda sem veðmálafíkn getur valdið einstaklingum og fjölskyldum þótt slík fíkn sé reyndar mjög sjaldgæf (minna en 1% fólks á við slíka fíkn að stríða samkvæmt flestum rannsóknum). En það má heldur ekki gera lítið úr rétti fólks til að ráðstafa eigin eignum að vild. Takmarkanir á þeim rétti verða að vera studdar með sterkum rökum. Tilfinning ráðherra um umfang veðmálafíknar (í samtali við Morgunblaðið sagðist hann ekki hafa tölfræðilegar upplýsingar til að styðja fyrrnefnda fullyrðingu) uppfyllir ekki það skilyrði. Þá er raunar erfitt að sjá að vandi mjög fámenns hóps réttlæti yfirhöfuð takmarkanir á hegðun allra í tilviki sem þessu. Það er nefnilega ekki svo einfalt að gera skýran greinarmun á „hættulegri" fíkn og „eðlilegri" afþreyingu. Lítill hópur Íslendinga þjáist af netfíkn en það er varla nægjanleg ástæða til að banna netnotkun á Íslandi, eða hvað? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Magnús Þorlákur Lúðvíksson Mest lesið ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun
Um miðjan tíunda áratuginn var enginn maður með mönnum á skólalóðinni án þess að eiga safn af Pox-spjöldum. Þessi litríku, kringlóttu spjöld lagði maður undir í keppni við aðra sem snerist um að kasta svokölluðum sleggjum á spjöldin með það fyrir augum að snúa þeim við, en þar með eignaðist maður þau. Vildi maður tefla virkilega djarft lagði maður sleggjurnar undir. Minnist ég þess að hafa eitt skiptið hlaupið grátandi heim eftir að hafa tapað flottustu sleggjunni minni. Hún var úr stáli, sjáið þið til. Poxið var reyndar ekki lengi að detta úr tísku en við dóum ekki ráðalausir. Við snerum okkur einfaldlega að harki með tíköllum eða þá Drakkó-köllum, svo önnur tískubóla æskuáranna sé nefnd. Skólalóð Melaskóla var nefnilega ekkert annað en spilavíti. Nú á loks að binda enda á þennan ósóma. Innanríkisráðherra vill setja á fót nýja ríkisstofnun sem sinna á eftirliti með veðmálastarfsemi innanlands. Þá á að banna Íslendingum að notfæra sér erlendar veðmálavefsíður. Af hverju? Það er reyndar vandséð þar sem ekki er gert ráð fyrir að spilakassar, bingóið í Vinabæ, happdrætti eða tippið verði bönnuð. Það virðist nefnilega heldur vera á forsendum efnahagslegrar verndarstefnu sem ráðherra vill setja slíkt bann. Þannig hefur hann lagt áherslu á að veðmálafé fari úr landi og jafnframt sagst opinn fyrir því að innlendum fyrirtækjum verði gert kleift að bjóða upp á netspil. Þá vaknar spurningin af hverju að láta staðar numið þarna, af hverju bönnum við ekki bara líka til dæmis innflutning erlendra kvikmynda eða jafnvel húsgagna? Þar koma væntanlega til hin rök ráðherra fyrir ráðgerðum lagabreytingum, sem snúa að því að veðmálafíkn sé vaxandi vandamál á Íslandi. Hér verður ekki gert lítið úr þeim vanda sem veðmálafíkn getur valdið einstaklingum og fjölskyldum þótt slík fíkn sé reyndar mjög sjaldgæf (minna en 1% fólks á við slíka fíkn að stríða samkvæmt flestum rannsóknum). En það má heldur ekki gera lítið úr rétti fólks til að ráðstafa eigin eignum að vild. Takmarkanir á þeim rétti verða að vera studdar með sterkum rökum. Tilfinning ráðherra um umfang veðmálafíknar (í samtali við Morgunblaðið sagðist hann ekki hafa tölfræðilegar upplýsingar til að styðja fyrrnefnda fullyrðingu) uppfyllir ekki það skilyrði. Þá er raunar erfitt að sjá að vandi mjög fámenns hóps réttlæti yfirhöfuð takmarkanir á hegðun allra í tilviki sem þessu. Það er nefnilega ekki svo einfalt að gera skýran greinarmun á „hættulegri" fíkn og „eðlilegri" afþreyingu. Lítill hópur Íslendinga þjáist af netfíkn en það er varla nægjanleg ástæða til að banna netnotkun á Íslandi, eða hvað?