Heimurinn situr hjá

Hryllingurinn í Sýrlandi komst á nýtt stig með efnavopnaárásinni á úthverfi Damaskus í síðustu viku. Flest bendir til að þar hafi stjórnarher Assads forseta verið að verki.

Vísbendingar eru um að mörg hundruð manns hafi látið lífið í árásinni. Það gerir hana að mannskæðustu efnavopnaárás í aldarfjórðung, eða frá því að Saddam Hussein lét beita efnavopnum gegn andstæðingum sínum í Kúrdistan árið 1988 með skelfilegum afleiðingum. Árásin er einn ljótasti stríðsglæpur síðustu áratuga, sama hver ber ábyrgð á henni.

Beiting efnavopna og annarra gereyðingarvopna er bönnuð samkvæmt sérstökum alþjóðasáttmála og löngum hefur verið látið í það skína að hún yrði ekki liðin; afleiðingarnar yrðu alvarlegar fyrir hvert það ríki sem beitti efnavopnum gegn öðrum ríkjum eða eigin borgurum. Nú tala ráðamenn á Vesturlöndum í meiri alvöru en áður um að beiting hervalds gegn Sýrlandsstjórn sé raunhæfur möguleiki. Samt mælir margt gegn því að sú leið verði farin.

Í fyrsta lagi gæti beiting hervalds gert illt verra í landinu. Stjórnarandstæðingar í Sýrlandi eru sundurlaus fylking, sem inniheldur meðal annars hatramma öfgamenn sem fáir vilja að komist til valda.

Í öðru lagi hræða sporin frá Írak, þar sem Vesturlönd gerðu innrás á grundvelli rangra upplýsinga um efnavopnaeign Saddams Hussein. Ríki á borð við Bretland og Bandaríkin yrðu að vera býsna viss í sinni sök áður en þau gripu til vopna á þeim forsendum að Assad hafi beitt efnavopnum.

Almenningur í vestrænum ríkjum sem hafa burði til að taka þátt í hernaði í Sýrlandi er í þriðja lagi orðinn þreyttur á stríðsrekstri í fjarlægum löndum á borð við Írak og Afganistan og lítill pólitískur stuðningur er við slíkar aðgerðir, jafnvel þótt fólki ofbjóði hryllingurinn sem það sér á sjónvarpsskjánum.

Í fjórða lagi þýðir stuðningur Rússlands og Kína við stjórnvöld í Damaskus að Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna mun seint samþykkja ályktun sem heimilar beitingu hervalds í Sýrlandi. Þessi ríki létu óátalið í fyrstu að hervaldi yrði beitt gegn stjórn Gaddafís í Líbíu, en munu ekki samþykkja að sömu meðulum verði beitt gegn Assad.

Stjórnvöld í Sýrlandi hafa nú í meira en tvö ár beitt vel búnum her sínum gegn eigin borgurum. Sameinuðu þjóðirnar telja varlega áætlað að um hundrað þúsund manns hafi fallið í átökunum. Allar fyrri viðvaranir og hótanir „alþjóðasamfélagsins“ um að sturlaðir einræðisherrar verði ekki látnir komast upp með að murka lífið úr eigin þjóð hafa reynzt innantómar. Örlög Gaddafís voru ekki það víti til varnaðar sem margir vonuðust til á sínum tíma.

Þannig að við horfum á hryllinginn á fréttamyndum, finnst hann ólýsanlegur og ómennskur og spyrjum: Hvernig er hægt að stoppa þetta? Svarið er að það er ólíklegt að manndrápin verði stöðvuð – líklegast er að heimurinn sitji áfram hjá á meðan lítil valdaklíka heldur áfram að murka lífið úr fólki. „Alþjóðasamfélagið“ hefur ekki náð meiri þroska en það.