Er verið að refsa fólki fyrir að eiga börn? Stefán Árni Pálsson skrifar 27. ágúst 2014 23:55 Kristborgu Bóel Steindórsdóttur hefur ritað opið bréf til Velferðarráðuneytisins. mynd/kox/ap „Mig langar óskaplega til þess að fá að ræða við ykkur tiltekið mál – fæðingarorlof- og fæðingarorlofsgreiðslur, en ég eignaðist mitt fjórða barn í júní. Ég hef lagt mig alla fram, en það er alveg sama hve oft ég reikna dæmið, það bara vill ekki ganga upp hjá mér.“ Svona hefst opið bréf frá Kristborgu Bóel Steindórsdóttur, ritstjóra vikublaðsins Austurgluggans, til Velferðarráðuneytisins en hún birtir það á bloggsíðu sinni. Bréfið ber nafnið; Er verið að refsa fólki fyrir að eiga börn? „Þess ber þó að geta að stærðfræði hefur aldrei verið mín sterka hlið, en ég hef heldur ekki enn hitt þann einstakling sem er í fæðingarorlofi og með peningamálin í lagi.“ Kristborg fer vel yfir fyrirkomulag fæðingar og feðraorlofs í bréfi sínu og spyr síðan hvernig dæmið geti gengið upp. „Ef við byrjum bara á því að hugsa um tímarammann. Níu mánuðir. Hér á Reyðarfirði er ekki starfandi dagmóðir, en við erum hins vegar svo heppin að börnin okkar komast inn i leikskólann um eins árs aldurinn. Þarna myndast strax þriggja mánaða gat, fyrir utan að mér skilst að fullt verð hjá dagmóður sé það hátt að tekjurnar þurfi að vera ansi góðar til þess að það hreinlega borgi sig að fara að vinna.“ Kristborg segir að til þess að þurfa ekki að taka barnið með sér í vinnuna sé í flestum tilfellum nauðsynlegt að deila greiðslunum niður á fleiri mánuði en þessa níu. „Hvað gerist þá? Jú, prósentutala launa lækkar enn frekar. Rekstur heimilis á Íslandi í dag er ekkert grín, burt séð frá fæðingarorlofi. Húsnæðis- og leiguverð er svimandi, svo virðist sem allt sé gullhúðað í matarkörfunni, auk þess sem útgjöldin sem tínast til virðast botnlaus.“ Fram kemur í bréfinu að hún og fjölskyldan hennar lifi ekki hátt alla jafna. „Við eigum ekki húsnæði heldur leigjum allt of litla íbúð, en þröngt mega jú sáttir sitja. Við förum ekki til útlanda (þar sem við höfum ekki efni á því) og erum ekki að kaupa okkur dýr húsgögn eða föt. Matarkarfan inniheldur hvorki lautalundir né kavíar, aðeins það nauðsynlegasta.“ Kristborg segir það verulega þreytandi að ná ekki endum saman ár eftir ár, en í fæðingarorlofinu taki steininn alveg úr. „Mig langar svo óskaplega að vita hvernig þetta er hugsað og hverjum datt í hug að það væri frábær hugmynd að fjölskylda tæki á sig verulega tekjuskerðingu með stækkandi fjölskyldu og þar af leiðandi auknum útgjöldum? Þetta er mér algerlega hulin ráðgáta.“ Höfundurinn telur það einnig alvarlegt hversu stór hluti kvenna upplifi depurð eftir barnsfæðingu, sem auðveldlega gæti þróast í fæðingaþunglyndi. „Eins dásamlegt og nýja hlutverkið er reynist fjölmörgum það erfitt, en hormónarnir okkar fara víst á flipp við þetta allt saman. Fyrst við erum á persónulegu nótunum get ég alveg sagt ykkur að ég finn fyrir þessum tilfinningum núna, eins rífandi stolt og hamingjusöm ég er með barnið mitt. Ég get líka viðurkennt að það gerir ekkert fyrir mig eða mína andlegu líðan að vera auk þess að drulla á mig af peningaáhyggjum alla daga.“ Í lok bréfsins segir Kristborg; „P.s. Ekki er það nú heldur svo gott að manni leyfist nokkur sjálfsbjargarviðleitni sem gæti falið í sér að að taka að sér einhverja verktakavinnu og þá hugsanlega lifa af. Nei, þá verður allt vitlaust í kerfinu. P.p.s. Ef einhver veit um smá svarta vinnu handa mér sem hægt er að sinna með ungabarni, þá er sá hinn sami vinsamlegast beðinn um að gefa sig fram. Svona áður en ég þarf að fara að selja úr mér líffæri. Nú eða sjálfa mig.“ Mest lesið Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Menning Þetta borðuðu Jói Fel og frú í sex mánuði Matur Frumsýning á Vísi: Bannað að hlæja í boði sem er bannað börnum Bíó og sjónvarp Edda Falak fagnar tveimur mánuðum sem móðir Lífið Hvaða stjórnmálaleiðtogi væri besti drykkjufélaginn? Lífið „Erfitt að vera kominn á stað sem ég hélt að yrði minn hinsti hvíldarstaður“ Lífið 400 fermetra glæsihús með lyftu í Garðabæ Lífið „Ég átti mér draum um að vinna á ruslabíl“ Lífið Fjölskylda Matthew Perry tjáir sig í fyrsta skipti Lífið Uppgefin á stressinu um miðnætti Lífið Fleiri fréttir Uppgefin á stressinu um miðnætti Edda Falak fagnar tveimur mánuðum sem móðir Hvaða stjórnmálaleiðtogi væri besti drykkjufélaginn? Myndaveisla: Skvísur landsins létu stressið líða úr sér Fjölskylda Matthew Perry tjáir sig í fyrsta skipti 400 fermetra glæsihús með lyftu í Garðabæ „Erfitt að vera kominn á stað sem ég hélt að yrði minn hinsti hvíldarstaður“ Big sexy og Jói Fel tókust á í bjórþambi Heilsuráð Önnu Eiríks fyrir haustið „Ég átti mér draum um að vinna á ruslabíl“ „Alla dreymir um að eiga geit“ Hafi liðið sem gísl í Argentínu Símon veit ekki hvort hann á að hlæja eða gráta Valdi Hugh Jackman fram yfir eiginmanninn Sunneva viðstödd fæðingu sonar Jóhönnu Skálað fyrir skarti í Silfursmára Tarsan-leikari látinn Átján ára og ólétt en lét það ekki stoppa sig Óneitanlega óhugnanlegt að horfast í augu við ljón Sýnir örin í fyrsta sinn Laufey Lín í bíó Kitlar að skella sér í stjórnmálin Djúpir litatónar og sjarmi við Laugardalinn Stamaði svo mikið að hann varð að fara í talþjálfun í fimm ár Hrakfallasaga Sigga mæjó í Liverpool Arnhildur hlaut umhverfisverðlaun Norðurlandaráðs Að prófa sig áfram í opnu sambandi Smart og hlýlegt fjölskylduhús Michael Newman látinn Tveir urðu að sjö: „Ég veit ekki neitt hvað ég að gera“ Sjá meira
„Mig langar óskaplega til þess að fá að ræða við ykkur tiltekið mál – fæðingarorlof- og fæðingarorlofsgreiðslur, en ég eignaðist mitt fjórða barn í júní. Ég hef lagt mig alla fram, en það er alveg sama hve oft ég reikna dæmið, það bara vill ekki ganga upp hjá mér.“ Svona hefst opið bréf frá Kristborgu Bóel Steindórsdóttur, ritstjóra vikublaðsins Austurgluggans, til Velferðarráðuneytisins en hún birtir það á bloggsíðu sinni. Bréfið ber nafnið; Er verið að refsa fólki fyrir að eiga börn? „Þess ber þó að geta að stærðfræði hefur aldrei verið mín sterka hlið, en ég hef heldur ekki enn hitt þann einstakling sem er í fæðingarorlofi og með peningamálin í lagi.“ Kristborg fer vel yfir fyrirkomulag fæðingar og feðraorlofs í bréfi sínu og spyr síðan hvernig dæmið geti gengið upp. „Ef við byrjum bara á því að hugsa um tímarammann. Níu mánuðir. Hér á Reyðarfirði er ekki starfandi dagmóðir, en við erum hins vegar svo heppin að börnin okkar komast inn i leikskólann um eins árs aldurinn. Þarna myndast strax þriggja mánaða gat, fyrir utan að mér skilst að fullt verð hjá dagmóður sé það hátt að tekjurnar þurfi að vera ansi góðar til þess að það hreinlega borgi sig að fara að vinna.“ Kristborg segir að til þess að þurfa ekki að taka barnið með sér í vinnuna sé í flestum tilfellum nauðsynlegt að deila greiðslunum niður á fleiri mánuði en þessa níu. „Hvað gerist þá? Jú, prósentutala launa lækkar enn frekar. Rekstur heimilis á Íslandi í dag er ekkert grín, burt séð frá fæðingarorlofi. Húsnæðis- og leiguverð er svimandi, svo virðist sem allt sé gullhúðað í matarkörfunni, auk þess sem útgjöldin sem tínast til virðast botnlaus.“ Fram kemur í bréfinu að hún og fjölskyldan hennar lifi ekki hátt alla jafna. „Við eigum ekki húsnæði heldur leigjum allt of litla íbúð, en þröngt mega jú sáttir sitja. Við förum ekki til útlanda (þar sem við höfum ekki efni á því) og erum ekki að kaupa okkur dýr húsgögn eða föt. Matarkarfan inniheldur hvorki lautalundir né kavíar, aðeins það nauðsynlegasta.“ Kristborg segir það verulega þreytandi að ná ekki endum saman ár eftir ár, en í fæðingarorlofinu taki steininn alveg úr. „Mig langar svo óskaplega að vita hvernig þetta er hugsað og hverjum datt í hug að það væri frábær hugmynd að fjölskylda tæki á sig verulega tekjuskerðingu með stækkandi fjölskyldu og þar af leiðandi auknum útgjöldum? Þetta er mér algerlega hulin ráðgáta.“ Höfundurinn telur það einnig alvarlegt hversu stór hluti kvenna upplifi depurð eftir barnsfæðingu, sem auðveldlega gæti þróast í fæðingaþunglyndi. „Eins dásamlegt og nýja hlutverkið er reynist fjölmörgum það erfitt, en hormónarnir okkar fara víst á flipp við þetta allt saman. Fyrst við erum á persónulegu nótunum get ég alveg sagt ykkur að ég finn fyrir þessum tilfinningum núna, eins rífandi stolt og hamingjusöm ég er með barnið mitt. Ég get líka viðurkennt að það gerir ekkert fyrir mig eða mína andlegu líðan að vera auk þess að drulla á mig af peningaáhyggjum alla daga.“ Í lok bréfsins segir Kristborg; „P.s. Ekki er það nú heldur svo gott að manni leyfist nokkur sjálfsbjargarviðleitni sem gæti falið í sér að að taka að sér einhverja verktakavinnu og þá hugsanlega lifa af. Nei, þá verður allt vitlaust í kerfinu. P.p.s. Ef einhver veit um smá svarta vinnu handa mér sem hægt er að sinna með ungabarni, þá er sá hinn sami vinsamlegast beðinn um að gefa sig fram. Svona áður en ég þarf að fara að selja úr mér líffæri. Nú eða sjálfa mig.“
Mest lesið Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Menning Þetta borðuðu Jói Fel og frú í sex mánuði Matur Frumsýning á Vísi: Bannað að hlæja í boði sem er bannað börnum Bíó og sjónvarp Edda Falak fagnar tveimur mánuðum sem móðir Lífið Hvaða stjórnmálaleiðtogi væri besti drykkjufélaginn? Lífið „Erfitt að vera kominn á stað sem ég hélt að yrði minn hinsti hvíldarstaður“ Lífið 400 fermetra glæsihús með lyftu í Garðabæ Lífið „Ég átti mér draum um að vinna á ruslabíl“ Lífið Fjölskylda Matthew Perry tjáir sig í fyrsta skipti Lífið Uppgefin á stressinu um miðnætti Lífið Fleiri fréttir Uppgefin á stressinu um miðnætti Edda Falak fagnar tveimur mánuðum sem móðir Hvaða stjórnmálaleiðtogi væri besti drykkjufélaginn? Myndaveisla: Skvísur landsins létu stressið líða úr sér Fjölskylda Matthew Perry tjáir sig í fyrsta skipti 400 fermetra glæsihús með lyftu í Garðabæ „Erfitt að vera kominn á stað sem ég hélt að yrði minn hinsti hvíldarstaður“ Big sexy og Jói Fel tókust á í bjórþambi Heilsuráð Önnu Eiríks fyrir haustið „Ég átti mér draum um að vinna á ruslabíl“ „Alla dreymir um að eiga geit“ Hafi liðið sem gísl í Argentínu Símon veit ekki hvort hann á að hlæja eða gráta Valdi Hugh Jackman fram yfir eiginmanninn Sunneva viðstödd fæðingu sonar Jóhönnu Skálað fyrir skarti í Silfursmára Tarsan-leikari látinn Átján ára og ólétt en lét það ekki stoppa sig Óneitanlega óhugnanlegt að horfast í augu við ljón Sýnir örin í fyrsta sinn Laufey Lín í bíó Kitlar að skella sér í stjórnmálin Djúpir litatónar og sjarmi við Laugardalinn Stamaði svo mikið að hann varð að fara í talþjálfun í fimm ár Hrakfallasaga Sigga mæjó í Liverpool Arnhildur hlaut umhverfisverðlaun Norðurlandaráðs Að prófa sig áfram í opnu sambandi Smart og hlýlegt fjölskylduhús Michael Newman látinn Tveir urðu að sjö: „Ég veit ekki neitt hvað ég að gera“ Sjá meira