Umhleypingar að svikalogni loknu Óli Kristján Ármannsson skrifar 5. júní 2015 07:00 Ekki er laust við að ákveðinn óhugur fylgi lestri á nýjustu spám um þróun stýrivaxta Seðlabankans. Greining Íslandsbanka gerir til dæmis í nýjustu spá sinni ráð fyrir því að stýrivextir bankans hækki um 2,5 prósentustig til loka næsta árs og verði þá komnir úr rúmum fimm prósentum nú í tæp átta prósent. Svo háir voru vextir síðast fyrir fimm árum, en þá á niðurleið. Bæði Íslandsbanki og Arion banki spá hálfs prósentustigs hækkun í fyrsta skrefi á miðvikudaginn næsta, sama dag og verkföll iðnaðarmanna hefjast. Í umfjöllun Greiningar Íslandsbanka er vísað til þess að þeir kjarasamningar sem þegar hefur verið skrifað undir séu umfram það sem samrýmist verðbólgumarkmiði Seðlabankans. Þar á bæ hafa verið send ítrekuð skilaboð um að vextir hækki við slíkar aðstæður. Þannig gæti vaxtahækkun bankans bæði orðið meiri og skarpari en þarna er gert ráð fyrir. Það ræðst væntanlega af niðurstöðu annarra samninga og svo því hvernig til tekst við boðaða afléttingu gjaldeyrishafta. Þá varaði greiningardeild Arion banka nýverið við því að breytingar á húsnæðisbótum og stuðningur vegna kaupa á fyrstu íbúð í nýkynntum lagafrumvörpum um húsnæðismál gætu ýtt undir hækkun húsnæðisverðs og þar með verðbólgu. Í greiningu Íslandsbanka er svo jafnframt tekið fram að spá bankans um stýrivexti byggi á því að þær tilslakanir sem gerðar verði á gjaldeyrishöftum á spátímabilinu verði framkvæmdar þannig að þær raski ekki stöðugleikanum á gjaldeyrismarkaði og kalli ekki á hækkun stýrivaxta til að tryggja þann stöðugleika.(Strategía sem ekki gafst vel fyrir hrun.) Í óundirbúnum fyrirspurnartíma á Alþingi í gær vakti Árni Páll Árnason, formaður Samfylkingarinnar, athygli á því að rót óstöðugleika á vinnumarkaði mætti finna í kjaraskerðingu frá hruni. „Er ekki tími til kominn að renni upp fyrir hæstvirtum fjármálaráðherra að það er ekki þjóðarsátt um gjaldmiðil sem kallar kjaraskerðingu, vaxtahækkanir og hörmungar yfir íslenska þjóð?“ spurði hann. Norræna módelið á vinnumarkaði dugar nefnilega skammt nema stöðugleiki haldist á öðrum vígstöðvum. Hér fóru stýrivextir hæst í 18 prósent, voru 15,5 prósent frá apríl til miðs október 2008. Þá lækkuðu vextir í 12 prósent í tæpan hálfan mánuð áður en þeir voru skrúfaðir upp um sex prósentustig og héldust þannig fram á vor 2009. Í skoðanakönnun rétt fyrir hækkunina í 18 prósent, sem Fréttablaðið birti á forsíðu, voru 68,8 prósent því fylgjandi að sækja um aðild að Evrópusambandinu og 72,5 prósent vildu taka upp evru í stað krónu. Þegar fólk áttar sig á því að sá stöðugleiki sem ríkisstjórnin hefur gumað af er svikalogn í skjóli gjaldeyrishafta og verðbólga og hækkandi vextir taka að bíta á ný gæti reynt á hvort aðildarumsókn Íslands er jafn dauð og forráðamenn ríkisstjórnarinnar hafa viljað vera láta. Afleiðingar óstöðugs smágjaldmiðils sem kallar á hærri vexti sér til stuðnings en annars staðar þekkjast á byggðu bóli rifjast óþægilega hratt upp. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gjaldeyrishöft Óli Kr. Ármannsson Mest lesið Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun
Ekki er laust við að ákveðinn óhugur fylgi lestri á nýjustu spám um þróun stýrivaxta Seðlabankans. Greining Íslandsbanka gerir til dæmis í nýjustu spá sinni ráð fyrir því að stýrivextir bankans hækki um 2,5 prósentustig til loka næsta árs og verði þá komnir úr rúmum fimm prósentum nú í tæp átta prósent. Svo háir voru vextir síðast fyrir fimm árum, en þá á niðurleið. Bæði Íslandsbanki og Arion banki spá hálfs prósentustigs hækkun í fyrsta skrefi á miðvikudaginn næsta, sama dag og verkföll iðnaðarmanna hefjast. Í umfjöllun Greiningar Íslandsbanka er vísað til þess að þeir kjarasamningar sem þegar hefur verið skrifað undir séu umfram það sem samrýmist verðbólgumarkmiði Seðlabankans. Þar á bæ hafa verið send ítrekuð skilaboð um að vextir hækki við slíkar aðstæður. Þannig gæti vaxtahækkun bankans bæði orðið meiri og skarpari en þarna er gert ráð fyrir. Það ræðst væntanlega af niðurstöðu annarra samninga og svo því hvernig til tekst við boðaða afléttingu gjaldeyrishafta. Þá varaði greiningardeild Arion banka nýverið við því að breytingar á húsnæðisbótum og stuðningur vegna kaupa á fyrstu íbúð í nýkynntum lagafrumvörpum um húsnæðismál gætu ýtt undir hækkun húsnæðisverðs og þar með verðbólgu. Í greiningu Íslandsbanka er svo jafnframt tekið fram að spá bankans um stýrivexti byggi á því að þær tilslakanir sem gerðar verði á gjaldeyrishöftum á spátímabilinu verði framkvæmdar þannig að þær raski ekki stöðugleikanum á gjaldeyrismarkaði og kalli ekki á hækkun stýrivaxta til að tryggja þann stöðugleika.(Strategía sem ekki gafst vel fyrir hrun.) Í óundirbúnum fyrirspurnartíma á Alþingi í gær vakti Árni Páll Árnason, formaður Samfylkingarinnar, athygli á því að rót óstöðugleika á vinnumarkaði mætti finna í kjaraskerðingu frá hruni. „Er ekki tími til kominn að renni upp fyrir hæstvirtum fjármálaráðherra að það er ekki þjóðarsátt um gjaldmiðil sem kallar kjaraskerðingu, vaxtahækkanir og hörmungar yfir íslenska þjóð?“ spurði hann. Norræna módelið á vinnumarkaði dugar nefnilega skammt nema stöðugleiki haldist á öðrum vígstöðvum. Hér fóru stýrivextir hæst í 18 prósent, voru 15,5 prósent frá apríl til miðs október 2008. Þá lækkuðu vextir í 12 prósent í tæpan hálfan mánuð áður en þeir voru skrúfaðir upp um sex prósentustig og héldust þannig fram á vor 2009. Í skoðanakönnun rétt fyrir hækkunina í 18 prósent, sem Fréttablaðið birti á forsíðu, voru 68,8 prósent því fylgjandi að sækja um aðild að Evrópusambandinu og 72,5 prósent vildu taka upp evru í stað krónu. Þegar fólk áttar sig á því að sá stöðugleiki sem ríkisstjórnin hefur gumað af er svikalogn í skjóli gjaldeyrishafta og verðbólga og hækkandi vextir taka að bíta á ný gæti reynt á hvort aðildarumsókn Íslands er jafn dauð og forráðamenn ríkisstjórnarinnar hafa viljað vera láta. Afleiðingar óstöðugs smágjaldmiðils sem kallar á hærri vexti sér til stuðnings en annars staðar þekkjast á byggðu bóli rifjast óþægilega hratt upp.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun