Fastir pennar

Harmleikur í háloftunum

Óli Kristján Ármannsson skrifar
Þegar 150 manns farast með farþegaþotu í hefðbundnu millilandaflugi í Evrópu, líkt og gerðist í Frönsku ölpunum á þriðjudag, verður fólk sem notar þennan ferðamáta eðlilega slegið og skelkað. Fá orð ná svo utan um harminn sem nístir þá sem atburðurinn snertir beint.

Aðdragandi og orsakir virðast hins vegar smám saman að skýrast. Svo virðist sem annar flugmaðurinn hafi verið læstur úti og barið á dyrnar á flugstjórnarklefanum og reynt að brjóta þær niður á meðan ekkert svar barst að innan og flugvélin stefndi beint á fjallshlíðina.

Aðstoðarflugmaður vélarinnar er sagður hafa látið hana vísvitandi skella á fjallshlíðinni.

Síðustu 40 ár eða svo eru nokkur dæmi þar sem flugmenn eru grunaðir um að hafa fyrirfarið sér og fyrirkomið farþegum og áhöfn með því að steypa flugvélum til jarðar.

Mannskæðustu tilvikin eru frá því í desember 1997 þar sem 104 létu lífið þegar Boeing 737 þota á leið frá Djakarta til Singapúr hrapaði í Indónesíu og í októberlok 1999 þegar 217 létust eftir að Boeing 767 þota Egypt Air steyptist til jarðar um hálftíma eftir flugtak frá JFK-flugvelli í Bandaríkjunum.

Aviation Safety Network tekur þessi dæmi saman á vef sínum, en í sjö tilvikum öðrum frá 1976 til 2013 eru fórnarlömb í hverju tilviki frá einu og upp í 44.

Aðrar hugmyndir, á meðan mál voru að skýrast, um mögulega atburðarás í vél Germanwings, eiga svo kannski meira skylt við njósnabókmenntir og hasarmyndir. Líklegt er þó að flug- og lögregluyfirvöld reyni enn að útiloka hryðjuverk, að flugmaðurinn hafi með einhverjum hætti verið knúinn til að farga vélinni. Slík atburðarás er samt alltaf langsótt.

Væntanlega hefði einhver öfga- og ofbeldishópurinn strax gumað af ódæðinu.

Vangaveltur sem þessar vekja þó um leið almennari spurningar um flugöryggi og viðbúnað sem tekinn hefur verið upp í tengslum við flugsamgöngur.

Vökvabann, sokkaleistatipl í gegn um öryggishlið og raftækjaskoðun eru harla máttleysislegur viðbúnaður og helst til þess fallinn að gera venjulegu fólki lífið leitt á meðan alvöru hryðjuverkamenn eru líklegir til að beita áhrifaríkari meðölum.

Þá er kaldhæðnislegt að öryggiskrafa sem Bandaríkjamenn höfðu uppi eftir hryðjuverkin þar í landi, 11. september 2001, og gekk eftir, um að dyr að flugstjórnarklefum flugvéla yrðu styrktar þannig að óboðnir gætu ekki brotist þar inn, kann að hafa stuðlað að því að svo fór sem fór hjá Germanwings í vikunni.

Staðreyndin er nefnilega sú, að þrátt fyrir dæmin hér að ofan og flugslys önnur, þá er flug einhver hættuminnsti ferðamáti sem völ er á.

Líkur á að láta lífið í farþegaflugi eru sagðar frá einum á móti fimm milljónum, horft til allra flugfélaga, yfir í einn á móti tæpum 20 milljónum hjá 39 farsælustu félögunum. Líkur á að vinna í Lottóinu eru einn á móti 502 þúsundum.

Það er ekki hættan á slysum sem fælir fólk frá flugferðum, heldur tafir og leiðindi á flugvöllum í nafni öryggisráðstafana sem vafi leikur á hvað gera mikið gagn.


Tengdar fréttir

Gríðarleg sorg vegna voðaverks flugmannsins

Saksóknari í Frakklandi segir ekki hægt að tala um sjálfsvíg flugmannsins. Hann hafi myrt 149 manns. Gríðarleg sorg í heimabæ 16 framhaldsskólanema í Þýskalandi sem fórust.






×