Leitar að Nínu í fórum landsmanna Magnús Guðmundsson skrifar 23. maí 2015 12:00 Hrafnhildur Schram listfræðingur við styttu Nínu Sæmundsson, Móðurást, sem vakti mikla aðdáun í París á sínum tíma. Fréttablaðið/GVA „Ég er að leita að öllum tegundum höggmynda eftir Nínu sem eru til í einkaeigu,“ segir Hrafnhildur Schram listfræðingur en hún vinnur nú að undirbúningi sýningar á verkum Nínu Sæmundsson myndhöggvara sem er fyrirhuguð í Listasafni Íslands í haust. Hrafnhildur vinnur einnig bók um feril Nínu á vegum Crymogeu útgáfu. Nína Sæmundsson var fyrsta íslenska konan til þess að gera garðinn frægan sem myndhöggvari. Hún var fædd í Nikulásarhúsum í Fljótshlíð árið 1892, yngst fimmtán barna Sæmundar Guðmundssonar og Þórunnar Gunnlaugsdóttur. Þegar fjölskyldan flutti til Reykjavíkur undi Nína hag sínum illa og fór svo að hún hélt til frænku sinnar í Kaupmannahöfn þar sem hún átti síðan eftir að nema höggmyndalist við Konunglegu dönsku listaakademíuna. Eins og Hrafnhildur bendir á þá var Nína stórmerkileg listakona og það er mikilvægt fyrir þjóðina að eignast heildaryfirlit yfir ævistarf hennar. Eftir árin í Kaupmannahöfn hélt Nína til Rómar þar sem hún dvaldi til skamms tíma en þaðan lá leiðin til Parísar. „Í París sendi Nína verk sitt Móðurást inn á haustsýninguna í Grand Palais og hlaut það mikla athygli og heiðurssess undir franska fánanum. Nokkru síðar, eða árið 1926, var Nínu boðið að sýna í Art Center í New York þar sem hún ílengdist í Bandaríkjunum í rúma þrjá áratugi. Í New York vann Nína opna samkeppni um verk fyrir Waldorf Astoria-hótelið með verkinu Afrekshugur en það er táknmynd þessa fræga hótels enn í dag. Nína bjó í Bandaríkjunum frá þriðja áratug síðustu aldar og allt þar til hún flutti heim. Í Bandaríkjunum kynntist hún Polly James handritshöfundi og urðu þær sambýliskonur til margra ára. Þær settust að í Hollywood en gríðarlegur uppgangur var í kvikmyndaheiminum þar á þessum árum. Nína varð fljótt eftirsóttur portrettlistamaður og gerði m.a. myndir af kvikmyndastjörnum og öðru frægu fólki. Nína sneri heim árið 1955 og sýndi þá í Þjóðminjasafninu. Hún var einnig með sýningu árið 1965, en stór hluti af henni var reyndar málverk, en hún sneri sér talsvert að málverkinu seinni árin, enda dýrt og líkamlega erfitt að fást við höggmyndagerðina. Nína seldi talsvert af málverkum hér heima en ég er ekki að leita að þeim heldur aðeins höggmyndunum – allra stærða og gerða. Það er til komið vegna þess að ég fjalla aðeins um höggmyndirnar að þessu sinni í bókinni og því bíða málverkin betri tíma. Það er vissulega talsvert til af verkum hennar í safnaeigu og þá vil ég fyrst nefna dánargjöf til Listasafns Íslands frá listakonunni við fráfall hennar árið 1965. Auk þess bjargaði Kristján Jóhann Kristjánsson verkum heim frá Bandaríkjunum þar sem þau voru geymd við slæm skilyrði og gaf Listasafni Reykjavíkur. Þannig að nú biðla ég til allra sem eiga höggmyndaverk eftir Nínu að setja sig í samband við Listasafn Íslands og vonandi getum við náð betur utan um ævistarf þessarar merku listakonu.“ Mest lesið Í vandræðum í Bláa lóninu Lífið „Verst þegar stelpur sem ég þekki ekkert grípa í brjóstin mín“ Lífið Sjóðheitir og einhleypir inn í haustið Lífið Halla í rándýrum kjól með Maríu og Friðriki Lífið Tólf hundruð fylgdust með tendrun friðarsúlunnar Lífið Fögnuðu væntanlegri komu Eftirmála á sjónvarpsskjáinn Bíó og sjónvarp „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Menning Geymdi lík sonar síns í tvo mánuði Lífið Arnar og Sara Björk eiga von á sínu öðru barni Lífið Sturlað augnablik þegar afmælisbarnið endaði uppi á borði Lífið Fleiri fréttir Patrik sýnir frá lífinu í Flórída á meðan stormurinn gengur yfir „Verst þegar stelpur sem ég þekki ekkert grípa í brjóstin mín“ Í vandræðum í Bláa lóninu Tólf hundruð fylgdust með tendrun friðarsúlunnar Halla í rándýrum kjól með Maríu og Friðriki Geitin er risin fyrr en nokkru sinni Sturlað augnablik þegar afmælisbarnið endaði uppi á borði Fyrsta sms sögunnar kom keppendum á óvart Geymdi lík sonar síns í tvo mánuði Vörpuðu sprengju á arkitektana á Ítalíu Arnar og Sara Björk eiga von á sínu öðru barni Heyrði varla í bónorðinu fyrir látum Sjóðheitir og einhleypir inn í haustið Þreyttur á stefnumótaöppum: „Hvernig fer ég að því að kynnast fólki?“ Gullmoli í Giljalandi Hafi enn verið hreinn sveinn Logi Geirs og Ólafur Ragnar léttir í London Ragnhildur og Hanna Katrín kveðja Búseta Tíu ár af ást: „Sennilega ekki auðvelt með mér“ Harry og Meghan séu ekki að skilja Galið að fræðsla um snípinn sé af skornum skammti Móðir Whitney Houston látin Stofnar eigin útgáfu og byrjar í ruslinu Skilnaður handan við hornið hjá Kanye og Biöncu Vann til verðlauna fyrir götubitann Bergrún Íris og Kolbrún keyptu í Hafnarfirði Fylgst með tímaskeiði í lífi konu sem greinist með krabbamein Gátu ekki talað saman fyrir syngjandi þjónum „Fólk í kringum þessa einstaklinga er á nálum“ Fanney Dóra og Aron gáfu syninum nafn Sjá meira
„Ég er að leita að öllum tegundum höggmynda eftir Nínu sem eru til í einkaeigu,“ segir Hrafnhildur Schram listfræðingur en hún vinnur nú að undirbúningi sýningar á verkum Nínu Sæmundsson myndhöggvara sem er fyrirhuguð í Listasafni Íslands í haust. Hrafnhildur vinnur einnig bók um feril Nínu á vegum Crymogeu útgáfu. Nína Sæmundsson var fyrsta íslenska konan til þess að gera garðinn frægan sem myndhöggvari. Hún var fædd í Nikulásarhúsum í Fljótshlíð árið 1892, yngst fimmtán barna Sæmundar Guðmundssonar og Þórunnar Gunnlaugsdóttur. Þegar fjölskyldan flutti til Reykjavíkur undi Nína hag sínum illa og fór svo að hún hélt til frænku sinnar í Kaupmannahöfn þar sem hún átti síðan eftir að nema höggmyndalist við Konunglegu dönsku listaakademíuna. Eins og Hrafnhildur bendir á þá var Nína stórmerkileg listakona og það er mikilvægt fyrir þjóðina að eignast heildaryfirlit yfir ævistarf hennar. Eftir árin í Kaupmannahöfn hélt Nína til Rómar þar sem hún dvaldi til skamms tíma en þaðan lá leiðin til Parísar. „Í París sendi Nína verk sitt Móðurást inn á haustsýninguna í Grand Palais og hlaut það mikla athygli og heiðurssess undir franska fánanum. Nokkru síðar, eða árið 1926, var Nínu boðið að sýna í Art Center í New York þar sem hún ílengdist í Bandaríkjunum í rúma þrjá áratugi. Í New York vann Nína opna samkeppni um verk fyrir Waldorf Astoria-hótelið með verkinu Afrekshugur en það er táknmynd þessa fræga hótels enn í dag. Nína bjó í Bandaríkjunum frá þriðja áratug síðustu aldar og allt þar til hún flutti heim. Í Bandaríkjunum kynntist hún Polly James handritshöfundi og urðu þær sambýliskonur til margra ára. Þær settust að í Hollywood en gríðarlegur uppgangur var í kvikmyndaheiminum þar á þessum árum. Nína varð fljótt eftirsóttur portrettlistamaður og gerði m.a. myndir af kvikmyndastjörnum og öðru frægu fólki. Nína sneri heim árið 1955 og sýndi þá í Þjóðminjasafninu. Hún var einnig með sýningu árið 1965, en stór hluti af henni var reyndar málverk, en hún sneri sér talsvert að málverkinu seinni árin, enda dýrt og líkamlega erfitt að fást við höggmyndagerðina. Nína seldi talsvert af málverkum hér heima en ég er ekki að leita að þeim heldur aðeins höggmyndunum – allra stærða og gerða. Það er til komið vegna þess að ég fjalla aðeins um höggmyndirnar að þessu sinni í bókinni og því bíða málverkin betri tíma. Það er vissulega talsvert til af verkum hennar í safnaeigu og þá vil ég fyrst nefna dánargjöf til Listasafns Íslands frá listakonunni við fráfall hennar árið 1965. Auk þess bjargaði Kristján Jóhann Kristjánsson verkum heim frá Bandaríkjunum þar sem þau voru geymd við slæm skilyrði og gaf Listasafni Reykjavíkur. Þannig að nú biðla ég til allra sem eiga höggmyndaverk eftir Nínu að setja sig í samband við Listasafn Íslands og vonandi getum við náð betur utan um ævistarf þessarar merku listakonu.“
Mest lesið Í vandræðum í Bláa lóninu Lífið „Verst þegar stelpur sem ég þekki ekkert grípa í brjóstin mín“ Lífið Sjóðheitir og einhleypir inn í haustið Lífið Halla í rándýrum kjól með Maríu og Friðriki Lífið Tólf hundruð fylgdust með tendrun friðarsúlunnar Lífið Fögnuðu væntanlegri komu Eftirmála á sjónvarpsskjáinn Bíó og sjónvarp „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Menning Geymdi lík sonar síns í tvo mánuði Lífið Arnar og Sara Björk eiga von á sínu öðru barni Lífið Sturlað augnablik þegar afmælisbarnið endaði uppi á borði Lífið Fleiri fréttir Patrik sýnir frá lífinu í Flórída á meðan stormurinn gengur yfir „Verst þegar stelpur sem ég þekki ekkert grípa í brjóstin mín“ Í vandræðum í Bláa lóninu Tólf hundruð fylgdust með tendrun friðarsúlunnar Halla í rándýrum kjól með Maríu og Friðriki Geitin er risin fyrr en nokkru sinni Sturlað augnablik þegar afmælisbarnið endaði uppi á borði Fyrsta sms sögunnar kom keppendum á óvart Geymdi lík sonar síns í tvo mánuði Vörpuðu sprengju á arkitektana á Ítalíu Arnar og Sara Björk eiga von á sínu öðru barni Heyrði varla í bónorðinu fyrir látum Sjóðheitir og einhleypir inn í haustið Þreyttur á stefnumótaöppum: „Hvernig fer ég að því að kynnast fólki?“ Gullmoli í Giljalandi Hafi enn verið hreinn sveinn Logi Geirs og Ólafur Ragnar léttir í London Ragnhildur og Hanna Katrín kveðja Búseta Tíu ár af ást: „Sennilega ekki auðvelt með mér“ Harry og Meghan séu ekki að skilja Galið að fræðsla um snípinn sé af skornum skammti Móðir Whitney Houston látin Stofnar eigin útgáfu og byrjar í ruslinu Skilnaður handan við hornið hjá Kanye og Biöncu Vann til verðlauna fyrir götubitann Bergrún Íris og Kolbrún keyptu í Hafnarfirði Fylgst með tímaskeiði í lífi konu sem greinist með krabbamein Gátu ekki talað saman fyrir syngjandi þjónum „Fólk í kringum þessa einstaklinga er á nálum“ Fanney Dóra og Aron gáfu syninum nafn Sjá meira