Of auðvelt fyrir þá ríku að forðast skatta Sæunn Gísladóttir skrifar 20. júlí 2016 09:45 Að mati Henry er mikilvægt að taka á bankaiðnaðinum líka í ljósi þess að bankarnir hönnuðu skattaskjólin. Fréttablaðið/Hanna Panama-skjölin voru vendipunktur í umræðunni um skattaskjól og náðst hefur að byggja upp alþjóðlega hreyfingu til að geta varpað ljósi á vandamálið. Ísland hefur enga afsökun fyrir að grípa ekki tækifærið til að berjast gegn skattaskjólum. Ísland getur komist í fremstu röð ríkja sem greint hafa stærð vandans og lagt til tillögur að umbótum. Þetta er mat bandaríska hagfræðingsins dr. James S. Henry. Henry er hér á landi, meðal annars til að funda með starfshópi fjármálaráðuneytisins, sem vinnur að því að leggja mat á umfang fjármagnstilfærslna og eignaumsýslu á aflandssvæðum. Hann heldur fyrirlestur um aflandseignir, alþjóðleg net skattaskjóla, skattsvik, peningaþvætti og ránræði (e. kleptocracy) og áhrif þess á efnahag þjóða í Háskóla Íslands á morgun. Henry bendir á að tugir billjóna dollara liggi í skattaskjólum og að þetta hafi gríðarlega neikvæð áhrif á efnahag þjóða. Skattaskjól hafa verið vandamál í áratugi en aflandssvæðum hefur fjölgað úr fimmtán í 91 á síðustu 40 árum og fjöldi eigna sem liggja í skattaskjóli farið ört vaxandi. „Þetta er að verða eins og í bar-senunni í Star Wars þar sem þú ert með alls kyns mismunandi glæpamenn, þeir eru ekki einungis að forðast skatta, heldur líka að stunda ránræði, peningaþvætti eða eru fjársvikarar eins og á Íslandi fyrir hrun,“ segir hann. „Panama-lekinn var sá stærsti í sögunni, en við höfum vitað um aflandsfélög í áratugi. Ég held að alvöru hneykslið sé að við höfum ekki gert neitt til að vinna gegn þessu,“ segir Henry. „Það eru alls kyns mismunandi vandamál, og það má fullyrða að um allan heim sé orðið allt of auðvelt fyrir mjög ríkt fólk og fyrirtæki að forðast skatta og lög með því að flytja eignir sínar í skattaskjól.“ Henry er ráðgjafi hjá Tax Justice Network og segir að einn stærsti áfangi síðustu ára hafi verið að ná að varpa ljósi á vandamálið og byggja upp alþjóðlega hreyfingu. „Almenningur er kominn með nóg af stórum bönkum og ríka fólkinu sem geymir peningana sína í skattaskjólum,“ segir hann.James S. Henry er hagfræðingur, lögfærðingur og starfaði sem rannsóknarblaðamaður. Fréttablaðið/HannaAð mati Henrys fela næstu skrefin í baráttunni í sér að bæta opinberar upplýsingar. „Við viljum opinber gögn með skráningu eigenda fyrirtækja og sjóða. Við viljum sjálfvirk upplýsingaskipti milli skattayfirvalda. Þangað til að við getum tekið almennilega á vandanum legg ég einnig til að lagður verði eitt prósent skattur á nafnleynd á fyrirtækjum og eignum í aflandsfélögum, þá er hægt að leggja þann pening í ríkissjóð, það væri auðvelt að koma því í kring.“ Hann bætir við að lönd þurfi einnig að hætta að keppast um að bjóða lægstu fyrirtækjaskattana. Henry segir að erfitt virðist vera fyrir alþjóðastofnanir að takast á við vandann. „Ég hef spurt þá hjá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum af hverju þeir gera ekki neitt í þessu og fékk þau svör að það væri vegna þess að 80 af meðlimalöndum sjóðsins séu skattaskjól. Við þurfum alþjóðlega nefnd sem vinnur í því að finna út hvernig við tökum á alþjóðlega skattaskjólsvandamálinu.“ Eitt það mikilvægasta í baráttunni er einnig að taka á bankageiranum að mati Henrys, en hann telur að bankarnir beri mikla ábyrgð á efnahagslegum vandamálum sem við höfum átt við að stríða. „Þeir hönnuðu skattaskjólsumhverfið og hjálpa þeim ríku að færa eignir til að forðast skatta. Sambandið milli bankageirans og aflandsstarfseminnar er rót vandans. Ég held að við munum ekki leysa þetta vandamál án þess að taka á bönkunum. Skattaskjól eins og Cayman-eyjar gætu horfið á morgun, þá yrði bara skapað nýtt skattaskjól annars staðar. Ég tel að lönd þurfi að vinna saman til að setja þessum óábyrga alþjóðlega iðnaði reglur, koma í veg fyrir léleg útlán og óhóflega áhættusamar viðskiptaákvarðanir, og það að bankar hjálpi fólki að fremja alla þessa fjármálaglæpi,“ segir Henry. „Við verðum bara að halda áfram baráttunni, ég held að það sem þið eruð að gera á Íslandi til að skilja vandamálið sé mjög mikilvægt fyrir önnur lönd.“ Mest lesið Átta sagt upp hjá Arion banka Viðskipti innlent „Myndi alveg segja að hjartað í mér hafi verið í buxunum“ Atvinnulíf Hagnaður félags Björns Braga dróst verulega saman Viðskipti innlent Icelandair hækkað um ríflega fjórðung Viðskipti innlent Sátt Eimskipa við Samkeppniseftirlitið kom Samskipum ekki við Viðskipti innlent Óvíða sem flugstarfsemi er jafn stór þáttur í efnahagslífi þjóðar Viðskipti innlent Rúv tapað nærri hálfum milljarði á árinu Viðskipti innlent Spá verðbólgu undir fjórum prósentum á næsta ári Viðskipti innlent Ummæli seðlabankastjóra „skringileg“ Viðskipti innlent Icelandair fyrsta samstarfsflugfélag bandarísks risa Viðskipti innlent Fleiri fréttir Sátt Eimskipa við Samkeppniseftirlitið kom Samskipum ekki við Óvíða sem flugstarfsemi er jafn stór þáttur í efnahagslífi þjóðar Spá enn einum fundinum án breytingar Icelandair hækkað um ríflega fjórðung Munu fljúga til Nashville næsta sumar Rúv tapað nærri hálfum milljarði á árinu Átta sagt upp hjá Arion banka Bein útsending: Ársfundur Orkustofununar á Akureyri Hagnaður félags Björns Braga dróst verulega saman Ummæli seðlabankastjóra „skringileg“ Icelandair fyrsta samstarfsflugfélag bandarísks risa Spá verðbólgu undir fjórum prósentum á næsta ári Fjármálaeftirlitið samþykkir samruna Landsbankans og TM Verður framkvæmdastjóri á hugbúnaðarsviði Origo Geta veitt fyrirtækjum hagstæðari lán Telur vaxtahækkanir viðskiptabankanna brattar Bein útsending: Haustráðstefna Stjórnvísi – Snjöll framtíð Þrálát verðbólga og hægari vöxtur geti skapað áskoranir fyrir fjármálakerfið Hrönn, Viktor og Þórdís til Varðar Ísak Einar til Samtaka atvinnulífsins Andri aðstoðarframkvæmdastjóri Júní Sunna veitir Livio samkeppni í frjósemi Enn eitt félag Quangs gjaldþrota Svekktur en ekki hissa á færri íbúðum í byggingu Færri íbúðir í byggingu en fyrir ári Gengi Icelandair flaug upp á við Vill laða að lágverðsverslun á Krókinn Spá 7,5 prósent stýrivöxtum í lok 2025 Fura Ösp nýr formaður stjórnar hjá Brandenburg Tekur við stöðu forstöðumanns þjónustu hjá Reitum Sjá meira
Panama-skjölin voru vendipunktur í umræðunni um skattaskjól og náðst hefur að byggja upp alþjóðlega hreyfingu til að geta varpað ljósi á vandamálið. Ísland hefur enga afsökun fyrir að grípa ekki tækifærið til að berjast gegn skattaskjólum. Ísland getur komist í fremstu röð ríkja sem greint hafa stærð vandans og lagt til tillögur að umbótum. Þetta er mat bandaríska hagfræðingsins dr. James S. Henry. Henry er hér á landi, meðal annars til að funda með starfshópi fjármálaráðuneytisins, sem vinnur að því að leggja mat á umfang fjármagnstilfærslna og eignaumsýslu á aflandssvæðum. Hann heldur fyrirlestur um aflandseignir, alþjóðleg net skattaskjóla, skattsvik, peningaþvætti og ránræði (e. kleptocracy) og áhrif þess á efnahag þjóða í Háskóla Íslands á morgun. Henry bendir á að tugir billjóna dollara liggi í skattaskjólum og að þetta hafi gríðarlega neikvæð áhrif á efnahag þjóða. Skattaskjól hafa verið vandamál í áratugi en aflandssvæðum hefur fjölgað úr fimmtán í 91 á síðustu 40 árum og fjöldi eigna sem liggja í skattaskjóli farið ört vaxandi. „Þetta er að verða eins og í bar-senunni í Star Wars þar sem þú ert með alls kyns mismunandi glæpamenn, þeir eru ekki einungis að forðast skatta, heldur líka að stunda ránræði, peningaþvætti eða eru fjársvikarar eins og á Íslandi fyrir hrun,“ segir hann. „Panama-lekinn var sá stærsti í sögunni, en við höfum vitað um aflandsfélög í áratugi. Ég held að alvöru hneykslið sé að við höfum ekki gert neitt til að vinna gegn þessu,“ segir Henry. „Það eru alls kyns mismunandi vandamál, og það má fullyrða að um allan heim sé orðið allt of auðvelt fyrir mjög ríkt fólk og fyrirtæki að forðast skatta og lög með því að flytja eignir sínar í skattaskjól.“ Henry er ráðgjafi hjá Tax Justice Network og segir að einn stærsti áfangi síðustu ára hafi verið að ná að varpa ljósi á vandamálið og byggja upp alþjóðlega hreyfingu. „Almenningur er kominn með nóg af stórum bönkum og ríka fólkinu sem geymir peningana sína í skattaskjólum,“ segir hann.James S. Henry er hagfræðingur, lögfærðingur og starfaði sem rannsóknarblaðamaður. Fréttablaðið/HannaAð mati Henrys fela næstu skrefin í baráttunni í sér að bæta opinberar upplýsingar. „Við viljum opinber gögn með skráningu eigenda fyrirtækja og sjóða. Við viljum sjálfvirk upplýsingaskipti milli skattayfirvalda. Þangað til að við getum tekið almennilega á vandanum legg ég einnig til að lagður verði eitt prósent skattur á nafnleynd á fyrirtækjum og eignum í aflandsfélögum, þá er hægt að leggja þann pening í ríkissjóð, það væri auðvelt að koma því í kring.“ Hann bætir við að lönd þurfi einnig að hætta að keppast um að bjóða lægstu fyrirtækjaskattana. Henry segir að erfitt virðist vera fyrir alþjóðastofnanir að takast á við vandann. „Ég hef spurt þá hjá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum af hverju þeir gera ekki neitt í þessu og fékk þau svör að það væri vegna þess að 80 af meðlimalöndum sjóðsins séu skattaskjól. Við þurfum alþjóðlega nefnd sem vinnur í því að finna út hvernig við tökum á alþjóðlega skattaskjólsvandamálinu.“ Eitt það mikilvægasta í baráttunni er einnig að taka á bankageiranum að mati Henrys, en hann telur að bankarnir beri mikla ábyrgð á efnahagslegum vandamálum sem við höfum átt við að stríða. „Þeir hönnuðu skattaskjólsumhverfið og hjálpa þeim ríku að færa eignir til að forðast skatta. Sambandið milli bankageirans og aflandsstarfseminnar er rót vandans. Ég held að við munum ekki leysa þetta vandamál án þess að taka á bönkunum. Skattaskjól eins og Cayman-eyjar gætu horfið á morgun, þá yrði bara skapað nýtt skattaskjól annars staðar. Ég tel að lönd þurfi að vinna saman til að setja þessum óábyrga alþjóðlega iðnaði reglur, koma í veg fyrir léleg útlán og óhóflega áhættusamar viðskiptaákvarðanir, og það að bankar hjálpi fólki að fremja alla þessa fjármálaglæpi,“ segir Henry. „Við verðum bara að halda áfram baráttunni, ég held að það sem þið eruð að gera á Íslandi til að skilja vandamálið sé mjög mikilvægt fyrir önnur lönd.“
Mest lesið Átta sagt upp hjá Arion banka Viðskipti innlent „Myndi alveg segja að hjartað í mér hafi verið í buxunum“ Atvinnulíf Hagnaður félags Björns Braga dróst verulega saman Viðskipti innlent Icelandair hækkað um ríflega fjórðung Viðskipti innlent Sátt Eimskipa við Samkeppniseftirlitið kom Samskipum ekki við Viðskipti innlent Óvíða sem flugstarfsemi er jafn stór þáttur í efnahagslífi þjóðar Viðskipti innlent Rúv tapað nærri hálfum milljarði á árinu Viðskipti innlent Spá verðbólgu undir fjórum prósentum á næsta ári Viðskipti innlent Ummæli seðlabankastjóra „skringileg“ Viðskipti innlent Icelandair fyrsta samstarfsflugfélag bandarísks risa Viðskipti innlent Fleiri fréttir Sátt Eimskipa við Samkeppniseftirlitið kom Samskipum ekki við Óvíða sem flugstarfsemi er jafn stór þáttur í efnahagslífi þjóðar Spá enn einum fundinum án breytingar Icelandair hækkað um ríflega fjórðung Munu fljúga til Nashville næsta sumar Rúv tapað nærri hálfum milljarði á árinu Átta sagt upp hjá Arion banka Bein útsending: Ársfundur Orkustofununar á Akureyri Hagnaður félags Björns Braga dróst verulega saman Ummæli seðlabankastjóra „skringileg“ Icelandair fyrsta samstarfsflugfélag bandarísks risa Spá verðbólgu undir fjórum prósentum á næsta ári Fjármálaeftirlitið samþykkir samruna Landsbankans og TM Verður framkvæmdastjóri á hugbúnaðarsviði Origo Geta veitt fyrirtækjum hagstæðari lán Telur vaxtahækkanir viðskiptabankanna brattar Bein útsending: Haustráðstefna Stjórnvísi – Snjöll framtíð Þrálát verðbólga og hægari vöxtur geti skapað áskoranir fyrir fjármálakerfið Hrönn, Viktor og Þórdís til Varðar Ísak Einar til Samtaka atvinnulífsins Andri aðstoðarframkvæmdastjóri Júní Sunna veitir Livio samkeppni í frjósemi Enn eitt félag Quangs gjaldþrota Svekktur en ekki hissa á færri íbúðum í byggingu Færri íbúðir í byggingu en fyrir ári Gengi Icelandair flaug upp á við Vill laða að lágverðsverslun á Krókinn Spá 7,5 prósent stýrivöxtum í lok 2025 Fura Ösp nýr formaður stjórnar hjá Brandenburg Tekur við stöðu forstöðumanns þjónustu hjá Reitum Sjá meira