Sérstaklega áberandi á Íslandi síðustu tvo áratugi Sæunn Gísladóttir skrifar 31. október 2016 09:30 Írar og Skotar skáru út næpur og settu kerti í þær á Hrekkjavöku, en þegar þeir komu til Suðurríkja Bandaríkjanna lá beinast við að nota grasker, sem er miklu stærra sem lukt. Vísir/Getty Hrekkjavaka gengur formlega í garð í dag, þó að margir hafi orðið varir við Hrekkjavökupartí um nýliðna helgi. Flestir tengja Hrekkjavöku við Bandaríkin, en siðurinn er mun eldri og barst til Bandaríkjanna með Írum og Skotum sem fluttu þangað á 19. öld. „Þetta er fyrst og fremst hátíð sem á rætur sínar að rekja til keltneskra þjóða, sem voru víðast hvar í Norður-Evrópu til dæmis í Frakklandi og Bretlandi og í Skotlandi og á Írlandi. Þetta á rætur sínar að rekja til heiðinnar hátíðar frá því á fyrstu öld fyrir Krist og hét þá Samhaim,“ segir Kristinn Schram, lektor í þjóðfræði við Háskóla Íslands. „Nafnið Halloween kemur frá því að þegar kirkjan yfirtekur þennan sið, þá verður þetta að Allraheilagramessu. Þetta er stytting á All Hallow's Evening," segir Kristinn. Kristinn Schram, lektor í þjóðfræði við Háskóla Íslands. Mynd/KS Hann segir óvíst hvenær nákvæmlega hátíðin kom til Íslands. „En maður hefur fundið fyrir því á síðustu tveimur áratugum sérstaklega að krakkar séu að bera sig til við það að ganga í hús og halda Hrekkjavökupartí. Maður sér einnig að þetta er farið að einkenna skemmtanalífið á þessum degi, og barir, ekki síst þar sem er mikið um ferðamenn, eru farnir að halda þennan dag hátíðlegan." Dagurinn er fyrsti vetrardagur í keltnesku tímabili. „Það má marka þetta sem upphaf dekkri helming ársins og þetta er dagur sem er á mörkum tveggja heima, heima þeirra lifandi og látinna, okkar mannfólksins og álfheima. Fólk taldi að sálir þeirra sem höfðu látist á árinu, og álfar, væru jafnvel á ferli. Til að halda þessum vættum góðum þá voru þeim gefnar matargjafir. Þetta er að einhverju leyti rætur þess siðar að ganga í hús og biðja um sælgæti," segir Kristinn. Hann segir að Írar og Skotar hefðu verið að skera út næpur og setja kerti í þær, en þegar þeir komu til Suðurríkja Bandaríkjanna lá beinast við að nota grasker sem er miklu stærra sem lukt. „Í Bandaríkjunum þróaðist þetta yfir í það að vera kannski barnahátíð, en þó held ég að kjarni hennar hafi að einhverju leyti haldist sem er ákveðin óttablandin virðing fyrir hinu yfirnáttúrlega," segir Kristinn. Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Hrekkjavaka Mest lesið Villi Vill segir Gísla Örn gera stór mistök Lífið „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Lífið Sleit sambandinu með símtali Lífið Bara með bótox og biður um að vera látin í friði Lífið Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu Lífið „Smá stress en alltaf jafn skemmtilegt“ að elda ofan í Ramsay Matur „Þarna fékk ég að kynnast því hvað þunglyndi er“ Lífið Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Lífið „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ Lífið FM Belfast fékk blessun Greifanna fyrir síðsumarsmelli Tónlist Fleiri fréttir Villi Vill segir Gísla Örn gera stór mistök Bara með bótox og biður um að vera látin í friði „Þarna fékk ég að kynnast því hvað þunglyndi er“ Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Hinn góði gestur sem öllu illu hafnar Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Kynnti unnustann í fyrsta sinn í París Sleit sambandinu með símtali Ekki meira en bara vinir Líf og fjör í 30 ára afmæli Mærudaga Himinlifandi með stærðarinnar lax í lúkunum Skipulagði innbrot tíu ára Stjörnulífið: Sólríkir bossar og stórkostlegir magavöðvar „Gott að við séum mismunandi og flottar á okkar hátt“ „Ég var búinn að byrgja allt saman inni í mörg ár“ Nágrannastjarnan Janet Andrewartha látin Komi heim úr fjölskyldufríinu með laskað mannorð og kvenhylli Guðni hljóp í Kerlingarfjöllum og flutti sitt síðasta ávarp Þurfti að hætta eftir sex tíma í sjónum „Ég vildi óska að það væru fleiri konur í þessu starfi“ „Þetta er ekki jafn svakalegt og maður ímyndar sér“ Eintóm gleði á Bræðslunni Allt í keng: „Líkurnar aukast þegar flugan er í vatninu“ Birtu nýja stiklu fyrir Rings of Power Arna Ýr uppljóstrar um kostnað brúðkaupsins Hefur lifað tveimur lífum Tónlistarmaður selur eina glæsilegustu eign Hafnarfjarðar Hvernig skal takast á við slæma veðrið Sjá meira
Hrekkjavaka gengur formlega í garð í dag, þó að margir hafi orðið varir við Hrekkjavökupartí um nýliðna helgi. Flestir tengja Hrekkjavöku við Bandaríkin, en siðurinn er mun eldri og barst til Bandaríkjanna með Írum og Skotum sem fluttu þangað á 19. öld. „Þetta er fyrst og fremst hátíð sem á rætur sínar að rekja til keltneskra þjóða, sem voru víðast hvar í Norður-Evrópu til dæmis í Frakklandi og Bretlandi og í Skotlandi og á Írlandi. Þetta á rætur sínar að rekja til heiðinnar hátíðar frá því á fyrstu öld fyrir Krist og hét þá Samhaim,“ segir Kristinn Schram, lektor í þjóðfræði við Háskóla Íslands. „Nafnið Halloween kemur frá því að þegar kirkjan yfirtekur þennan sið, þá verður þetta að Allraheilagramessu. Þetta er stytting á All Hallow's Evening," segir Kristinn. Kristinn Schram, lektor í þjóðfræði við Háskóla Íslands. Mynd/KS Hann segir óvíst hvenær nákvæmlega hátíðin kom til Íslands. „En maður hefur fundið fyrir því á síðustu tveimur áratugum sérstaklega að krakkar séu að bera sig til við það að ganga í hús og halda Hrekkjavökupartí. Maður sér einnig að þetta er farið að einkenna skemmtanalífið á þessum degi, og barir, ekki síst þar sem er mikið um ferðamenn, eru farnir að halda þennan dag hátíðlegan." Dagurinn er fyrsti vetrardagur í keltnesku tímabili. „Það má marka þetta sem upphaf dekkri helming ársins og þetta er dagur sem er á mörkum tveggja heima, heima þeirra lifandi og látinna, okkar mannfólksins og álfheima. Fólk taldi að sálir þeirra sem höfðu látist á árinu, og álfar, væru jafnvel á ferli. Til að halda þessum vættum góðum þá voru þeim gefnar matargjafir. Þetta er að einhverju leyti rætur þess siðar að ganga í hús og biðja um sælgæti," segir Kristinn. Hann segir að Írar og Skotar hefðu verið að skera út næpur og setja kerti í þær, en þegar þeir komu til Suðurríkja Bandaríkjanna lá beinast við að nota grasker sem er miklu stærra sem lukt. „Í Bandaríkjunum þróaðist þetta yfir í það að vera kannski barnahátíð, en þó held ég að kjarni hennar hafi að einhverju leyti haldist sem er ákveðin óttablandin virðing fyrir hinu yfirnáttúrlega," segir Kristinn. Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Hrekkjavaka Mest lesið Villi Vill segir Gísla Örn gera stór mistök Lífið „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Lífið Sleit sambandinu með símtali Lífið Bara með bótox og biður um að vera látin í friði Lífið Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu Lífið „Smá stress en alltaf jafn skemmtilegt“ að elda ofan í Ramsay Matur „Þarna fékk ég að kynnast því hvað þunglyndi er“ Lífið Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Lífið „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ Lífið FM Belfast fékk blessun Greifanna fyrir síðsumarsmelli Tónlist Fleiri fréttir Villi Vill segir Gísla Örn gera stór mistök Bara með bótox og biður um að vera látin í friði „Þarna fékk ég að kynnast því hvað þunglyndi er“ Heiðar Logi og Anny Björk eiga von á barni Hinn góði gestur sem öllu illu hafnar Kolbeinn Sigþórsson selur útsýnisíbúð á Kársnesinu „Hugsuðum hver andskotinn væri í gangi“ „Það var eiginlega ég sem bað hann um að giftast mér, held ég“ Kynnti unnustann í fyrsta sinn í París Sleit sambandinu með símtali Ekki meira en bara vinir Líf og fjör í 30 ára afmæli Mærudaga Himinlifandi með stærðarinnar lax í lúkunum Skipulagði innbrot tíu ára Stjörnulífið: Sólríkir bossar og stórkostlegir magavöðvar „Gott að við séum mismunandi og flottar á okkar hátt“ „Ég var búinn að byrgja allt saman inni í mörg ár“ Nágrannastjarnan Janet Andrewartha látin Komi heim úr fjölskyldufríinu með laskað mannorð og kvenhylli Guðni hljóp í Kerlingarfjöllum og flutti sitt síðasta ávarp Þurfti að hætta eftir sex tíma í sjónum „Ég vildi óska að það væru fleiri konur í þessu starfi“ „Þetta er ekki jafn svakalegt og maður ímyndar sér“ Eintóm gleði á Bræðslunni Allt í keng: „Líkurnar aukast þegar flugan er í vatninu“ Birtu nýja stiklu fyrir Rings of Power Arna Ýr uppljóstrar um kostnað brúðkaupsins Hefur lifað tveimur lífum Tónlistarmaður selur eina glæsilegustu eign Hafnarfjarðar Hvernig skal takast á við slæma veðrið Sjá meira