Gegn einsleitni Þorbjörn Þórðarson skrifar 4. júlí 2017 07:00 Flestir sem tilheyra svokallaðri viðskiptaelítu á höfuðborgarsvæðinu eru búsettir á Seltjarnarnesi og í Garðabæ samkvæmt úttekt fjögurra íslenskra fræðimanna við Háskóla Íslands sem birtist í síðustu viku. Það sem fræðimennirnir kalla viðskiptaelítu eru framkvæmdastjórar í íslenskum fyrirtækjum. Í grein um úttektina, sem birtist í tímaritinu Stjórnmál og stjórnsýsla, kemur fram að í póstnúmerunum 210 Garðabær og 170 Seltjarnarnes búa 2,5 sinnum fleiri einstaklingar í viðskiptaelítunni en vænta hefði mátt út frá íbúafjölda. „Einsleitnin í vali á búsetu viðskipta- og atvinnulífselítunnar endurspeglar þannig tiltekinn tekjuójöfnuð í samfélaginu, jafnvel einnig sameiginlegt gildismat á því hvar sé æskilegt að búa, og gefur þannig til kynna að elítan sé ekki endilega þverskurður af íslensku þjóðinni,“ segir í greininni. Höfundarnir telja að niðurstöðurnar bendi til þess að íslenska þjóðfélagið sé lagskipt og að gjá sé á milli elítunnar og almennings. Ekkert í greininni sjálfri styður að búsetueinsleitnin sem er til staðar ýti undir ójöfnuð og að sama skapi sér þess ekki stað að búsetueinsleitnin ein og sér skapi tiltekna gjá á milli viðskiptaelítunnar og hinna. Búsetueinsleitni dregur hins vegar úr félagslegum hreyfanleika í samfélaginu. Sveitarfélög geta spornað gegn búsetueinsleitni með því að skipuleggja hverfi með blandaðri byggð. Með skipulagi sem gerir ráð fyrir litlum og meðalstórum íbúðum og með úthlutun lóða til leigufélaga og búseturéttarfélaga. Flest sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu hafa reynt að gera þetta upp að einhverju marki þótt viðleitni þeirra í þessa veru sé misjöfn. Að þessu sögðu er hins vegar ljóst að ákveðinn hluti tekjuhærri hópanna vill búa í hverfum með öðrum í sömu stöðu. Þess vegna er búsetueinsleitni til staðar í öllum vestrænum samfélögum. Ríkt fólk vill búa innan um annað ríkt fólk. Þetta fólk þarf hins vegar að velta fyrir sér hvers konar gildi það vill að börn þess tileinki sér. Hver verða gildi manneskju sem býr við allsnægtir, þarf aldrei að hafa fyrir nokkrum sköpuðum hlut og elst upp í hverfi með börnum í sömu stöðu? Manneskjan er summan af samanlagðri reynslu. Það sem mótar karakter fólks eru atburðir á lífsleiðinni sem marka djúp spor. Persónulegt mótlæti og erfiðleikar herða einstaklinginn. Að kynnast fólki með fjölbreyttan bakgrunn og af stöðu ólíkri þeirri sem maður er sjálfur í stuðlar að víðsýni og dýpkar skilning á misjafnri stöðu ólíkra þjóðfélagshópa. Einstaklingur sem er vafinn inn í bómull allt sitt líf hefur ekki öðlast þá reynslu sem er nauðsynleg til þess að geta sett sig í spor annarra. Geta viðkomandi til að glíma við raunverulegt mótlæti sem fullorðin manneskja er jafnframt stórlega skert samanborið við þann sem er mótaður af fjölbreyttri reynslu. Sveitarfélög ættu að sporna gegn búsetueinsleitni og reyna að stuðla að menningarlegri fjölbreytni. Einstaklingurinn getur líka axlað ábyrgð með ákvörðun um búsetu. Hann getur ákveðið að styðja fjölbreytni en hafna einsleitni.Leiðarinn birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörn Þórðarson Mest lesið Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun
Flestir sem tilheyra svokallaðri viðskiptaelítu á höfuðborgarsvæðinu eru búsettir á Seltjarnarnesi og í Garðabæ samkvæmt úttekt fjögurra íslenskra fræðimanna við Háskóla Íslands sem birtist í síðustu viku. Það sem fræðimennirnir kalla viðskiptaelítu eru framkvæmdastjórar í íslenskum fyrirtækjum. Í grein um úttektina, sem birtist í tímaritinu Stjórnmál og stjórnsýsla, kemur fram að í póstnúmerunum 210 Garðabær og 170 Seltjarnarnes búa 2,5 sinnum fleiri einstaklingar í viðskiptaelítunni en vænta hefði mátt út frá íbúafjölda. „Einsleitnin í vali á búsetu viðskipta- og atvinnulífselítunnar endurspeglar þannig tiltekinn tekjuójöfnuð í samfélaginu, jafnvel einnig sameiginlegt gildismat á því hvar sé æskilegt að búa, og gefur þannig til kynna að elítan sé ekki endilega þverskurður af íslensku þjóðinni,“ segir í greininni. Höfundarnir telja að niðurstöðurnar bendi til þess að íslenska þjóðfélagið sé lagskipt og að gjá sé á milli elítunnar og almennings. Ekkert í greininni sjálfri styður að búsetueinsleitnin sem er til staðar ýti undir ójöfnuð og að sama skapi sér þess ekki stað að búsetueinsleitnin ein og sér skapi tiltekna gjá á milli viðskiptaelítunnar og hinna. Búsetueinsleitni dregur hins vegar úr félagslegum hreyfanleika í samfélaginu. Sveitarfélög geta spornað gegn búsetueinsleitni með því að skipuleggja hverfi með blandaðri byggð. Með skipulagi sem gerir ráð fyrir litlum og meðalstórum íbúðum og með úthlutun lóða til leigufélaga og búseturéttarfélaga. Flest sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu hafa reynt að gera þetta upp að einhverju marki þótt viðleitni þeirra í þessa veru sé misjöfn. Að þessu sögðu er hins vegar ljóst að ákveðinn hluti tekjuhærri hópanna vill búa í hverfum með öðrum í sömu stöðu. Þess vegna er búsetueinsleitni til staðar í öllum vestrænum samfélögum. Ríkt fólk vill búa innan um annað ríkt fólk. Þetta fólk þarf hins vegar að velta fyrir sér hvers konar gildi það vill að börn þess tileinki sér. Hver verða gildi manneskju sem býr við allsnægtir, þarf aldrei að hafa fyrir nokkrum sköpuðum hlut og elst upp í hverfi með börnum í sömu stöðu? Manneskjan er summan af samanlagðri reynslu. Það sem mótar karakter fólks eru atburðir á lífsleiðinni sem marka djúp spor. Persónulegt mótlæti og erfiðleikar herða einstaklinginn. Að kynnast fólki með fjölbreyttan bakgrunn og af stöðu ólíkri þeirri sem maður er sjálfur í stuðlar að víðsýni og dýpkar skilning á misjafnri stöðu ólíkra þjóðfélagshópa. Einstaklingur sem er vafinn inn í bómull allt sitt líf hefur ekki öðlast þá reynslu sem er nauðsynleg til þess að geta sett sig í spor annarra. Geta viðkomandi til að glíma við raunverulegt mótlæti sem fullorðin manneskja er jafnframt stórlega skert samanborið við þann sem er mótaður af fjölbreyttri reynslu. Sveitarfélög ættu að sporna gegn búsetueinsleitni og reyna að stuðla að menningarlegri fjölbreytni. Einstaklingurinn getur líka axlað ábyrgð með ákvörðun um búsetu. Hann getur ákveðið að styðja fjölbreytni en hafna einsleitni.Leiðarinn birtist fyrst í Fréttablaðinu.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun