Skilaðu dólgnum Logi Bergmann skrifar 1. apríl 2017 07:00 Stundum koma upp mál sem heltaka umræðuna í nokkra daga en deyja svo hægt og rólega út. Stóra rassaklípingarmálið er það nýjasta. Það verður búið í næstu viku (ef það er ekki þegar búið) og við finnum eitthvað annað til að hneykslast á. Ég er alls ekki að gera lítið úr þessu máli. Það á ekki að klípa ókunnugt fólk í rassinn eða áreita á annan hátt. Það er ekki í lagi að haga sér eins og fáviti og ég er ánægður með þá þróun að fólk láti heyra í sér þegar það lendir í svona aðstæðum. En mitt í allri þessari umræðu fannst mér samt sem áður að við værum að missa af góðu tækifæri til að hrista af okkur meðvirkni með annarri hegðun. Það er nefnilega eitt sem á svo oft við, þegar einhver káfar, klípur, lemur eða sýnir af sér annan fávitaskap: Dólgurinn er draugfullur.Að búa til vesenHver þekkir ekki manninn sem á ekki að drekka? Ég er ekki að tala um þann sem misreiknar sig einu sinni á tíu ára fresti og fær sér of mikið. Það getur komið fyrir alla. Vandamálið er sá sem kemur sér alltaf í þá stöðu að gera sig að fífli og láta öllum líða illa. Hvert einasta skipti með honum er vesen. En í stað þess að setjast niður með honum á mánudegi og segja honum að þetta sé bara orðið gott af þessu rugli, þá glottum við út í annað og tölum um að þetta hafi nú ekki verið sérlega góð helgi hjá okkar manni. Ég hef séð fólk horfa fram hjá hegðun sem ætti aldrei að vera í lagi. Yppa öxlum og muldra eitthvað um að viðkomandi hafi kannski fengið sér fullmikið. Það sé ekkert við því að gera. Viðkomandi sé bara eins og veðrið, stundum sól og stundum rigning. Og trúið mér: Ég er ekki saklaus. Ég hef staðið aðgerðarlaus hjá þegar vinir mínir og kunningjar hafa farið langt yfir allt sem maður gæti kallað eðlilega hegðun. Ég hef verið með fólki sem hefur talið það afbragðshugmynd að reyna að fara í kraftsleik við alla í kringum sig (kyn aukaatriði), sagt sömu söguna hundrað sinnum, talið nauðsynlegt að hoppa niður á trampólín af svölum, pissað í blómapotta, klifrað uppí tré eða svarað öllu heilt kvöld sem Borat. Það getur líka verið ákveðið vandamál að dólgarnir upplifa sig og hegðun sína ekki eins og fólkið í kringum þá. Kvöld, sem þeim tekst að láta algjörlega snúast um sig, brjóta og eyðileggja, einoka samræður, áreita fólk og trufla, er í þeirra augum bara býsna skemmtilegt og vel heppnað. Þeim fannst gaman og á einhvern hátt draga þeir þá ályktun að fyrst að það var gaman hjá þeim, þá hafi verið gaman hjá öllum. Það er ekki þannig og kannski er kominn tími til að við reynum að gera þeim grein fyrir því. Það er alls óvíst að dólgurinn muni fatta það af sjálfsdáðum úr þessu. Það er örugglega til eitthvert fagfólk sem getur veitt viðeigandi leiðbeiningar um það hvernig best sé að eiga þetta samtal við dólginn, eða ef þetta er klassískur árshátíðardólgur má kannski vísa málinu til starfsmannastjórans.Einföld reglaEn hvað sem öðru líður, það ætti að vera til einhver regla sem segir að það þurfi enginn að láta eyðileggja fyrir sér kvöld, bara til að einhver annar geti komið sér upp stórkostlegum móral eða það sem síðra er, að hann komi sér ekki upp móral, vegna þess að hann eyddi kvöldinu í ákaflega eftirminnilegu blakkáti. Ég skal svo sem bara taka að mér að orða þessa reglu: Réttur eins til að losna við leiðindi trompar frelsi annars til að verða mölvaður.Pistillinn birtist fyrst í Fréttablaðinu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Logi Bergmann Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Skólarnir lokaðir - myglan vinnur Guðmundur Þórir Sigurðsson Skoðun Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
Stundum koma upp mál sem heltaka umræðuna í nokkra daga en deyja svo hægt og rólega út. Stóra rassaklípingarmálið er það nýjasta. Það verður búið í næstu viku (ef það er ekki þegar búið) og við finnum eitthvað annað til að hneykslast á. Ég er alls ekki að gera lítið úr þessu máli. Það á ekki að klípa ókunnugt fólk í rassinn eða áreita á annan hátt. Það er ekki í lagi að haga sér eins og fáviti og ég er ánægður með þá þróun að fólk láti heyra í sér þegar það lendir í svona aðstæðum. En mitt í allri þessari umræðu fannst mér samt sem áður að við værum að missa af góðu tækifæri til að hrista af okkur meðvirkni með annarri hegðun. Það er nefnilega eitt sem á svo oft við, þegar einhver káfar, klípur, lemur eða sýnir af sér annan fávitaskap: Dólgurinn er draugfullur.Að búa til vesenHver þekkir ekki manninn sem á ekki að drekka? Ég er ekki að tala um þann sem misreiknar sig einu sinni á tíu ára fresti og fær sér of mikið. Það getur komið fyrir alla. Vandamálið er sá sem kemur sér alltaf í þá stöðu að gera sig að fífli og láta öllum líða illa. Hvert einasta skipti með honum er vesen. En í stað þess að setjast niður með honum á mánudegi og segja honum að þetta sé bara orðið gott af þessu rugli, þá glottum við út í annað og tölum um að þetta hafi nú ekki verið sérlega góð helgi hjá okkar manni. Ég hef séð fólk horfa fram hjá hegðun sem ætti aldrei að vera í lagi. Yppa öxlum og muldra eitthvað um að viðkomandi hafi kannski fengið sér fullmikið. Það sé ekkert við því að gera. Viðkomandi sé bara eins og veðrið, stundum sól og stundum rigning. Og trúið mér: Ég er ekki saklaus. Ég hef staðið aðgerðarlaus hjá þegar vinir mínir og kunningjar hafa farið langt yfir allt sem maður gæti kallað eðlilega hegðun. Ég hef verið með fólki sem hefur talið það afbragðshugmynd að reyna að fara í kraftsleik við alla í kringum sig (kyn aukaatriði), sagt sömu söguna hundrað sinnum, talið nauðsynlegt að hoppa niður á trampólín af svölum, pissað í blómapotta, klifrað uppí tré eða svarað öllu heilt kvöld sem Borat. Það getur líka verið ákveðið vandamál að dólgarnir upplifa sig og hegðun sína ekki eins og fólkið í kringum þá. Kvöld, sem þeim tekst að láta algjörlega snúast um sig, brjóta og eyðileggja, einoka samræður, áreita fólk og trufla, er í þeirra augum bara býsna skemmtilegt og vel heppnað. Þeim fannst gaman og á einhvern hátt draga þeir þá ályktun að fyrst að það var gaman hjá þeim, þá hafi verið gaman hjá öllum. Það er ekki þannig og kannski er kominn tími til að við reynum að gera þeim grein fyrir því. Það er alls óvíst að dólgurinn muni fatta það af sjálfsdáðum úr þessu. Það er örugglega til eitthvert fagfólk sem getur veitt viðeigandi leiðbeiningar um það hvernig best sé að eiga þetta samtal við dólginn, eða ef þetta er klassískur árshátíðardólgur má kannski vísa málinu til starfsmannastjórans.Einföld reglaEn hvað sem öðru líður, það ætti að vera til einhver regla sem segir að það þurfi enginn að láta eyðileggja fyrir sér kvöld, bara til að einhver annar geti komið sér upp stórkostlegum móral eða það sem síðra er, að hann komi sér ekki upp móral, vegna þess að hann eyddi kvöldinu í ákaflega eftirminnilegu blakkáti. Ég skal svo sem bara taka að mér að orða þessa reglu: Réttur eins til að losna við leiðindi trompar frelsi annars til að verða mölvaður.Pistillinn birtist fyrst í Fréttablaðinu
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Börn á flótta – nýtt líf, nýtt tungumál og nýtt tækifæri í íslenskum grunnskólum Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun