Boðað var til samkomunnar undir nafni öfgahægrihreyfingarinnar sem kennd hefur verið við „alt-right“ og undir yfirskriftinni „Sameinum hægrið“. Þeir sem mættu voru samsafn hvítra þjóðernissinna, nær eingöngu karlmenn, sem telja í raun að hvítt fólk sæti ofsóknum í Bandaríkjunum og að verið sá að þurrka út sögu þeirra.
Eftir fjölmenna mótmælagöngu gegn því að stytta af Robert E. Lee, herforingja Suðurríkjanna í Þrælastríðinu, yrði tekin niður á svæði Háskólans í Virginíu á föstudagskvöld bjuggu öfgamennirnir sig undir viðburð dagsins í gærmorgun.
Söfnuðust þeir saman í Frelsisgarðinum í miðbæ Charlottesville sem áður var kenndur við Lee herforingja og þar sem styttan umdeilda er. Fréttamaður breska ríkisútvarpsins BBC segir að sumir hafi verið klæddir í herklæðnað, aðrir hafi verið vopnaðir skotvopnum. Aðrir hafi klæðst svörtum skyrtum, hjálmum og stígvélum. Fáni gömlu Suðurríkjanna var áberandi en einnig sáust fánar með hakakrossi nasista.
„Þú verður fyrst í helvítis bátinn heim,“ öskraði einn öfgamannanna á svarta konu sem stóð við öryggisgirðingu með hvítri konu samkvæmt lýsingu BBC.
Maðurinn, ungur hvítur karlmaður sem var snoðaður og með sólgleraugu, sneri sér næst að hvítu konunni. „Og hvað þig varðar þá ferð þú beint til helvítis,“ sagði hann og heilsaði að sið nasista.
Hvítu þjóðernissinnarnir hrópuðu slagorð gegn innflytjendum, gyðingum og beindu spjótum sínum að konum úr röðum mótmælenda sem höfðu komið til að andæfa samkundu þeirra. Kölluðu þær konurnar „svikara“ og að þær þyrfti að „undiroka“.
Mótmælendur sem skilgreina sig sem andstæðinga fasista, baráttumenn gegn lögregluofbeldi gegn svörtum og fleiri hópar hrópuðu á móti ókvæðisorð að öfgamönnunum og hentu vatnsflöskum að þeim. Báðar fylkingar beittu piparúða.
„Hunskist af götunum okkar, nasistaógeð,“ heyrðist kallað.
Samkoman leystist fljótt út í götuslagsmál þar sem hnefar, prik og lausamunur voru látnir tala. Óeirðarlögregla skarst í leikinn og tvístraði hópnum.
Skömmu síðar ók tvítugur maður hins vegar niður mótmælendur í göngugötu með þeim afleiðingum að 32 ára gömul kona lést og 19 aðrir slösuðust. Hann hefur verið ákærður fyrir manndráp og líkamstjón.
Sjálfir virðast hvítu þjóðernissinnarnir ekki telja sig seka um rasisma þrátt fyrir að þeir boði kynþáttahyggju.
„Það er náttúrulegt að fólk vilji vera með fólki af eigin tegund og að líta til eigin hagsmuna,“ sagði RS McCoy frá öfgahægri vefritinu Revolutionary Conservative sem hefur það markmið að „verja vestræna menningu“ og ein örfárra kvenna sem mætti á samkomuna.
„Við ætlum að hugsa um okkar hagsmuni fyrst, svart fólk ætlar að hugsa um sína hagsmuni fyrst og ef við lítum út fyrir kynþætti til hluta eins og LGBT þá munu þau hugsa um sína hagsmuni fyrst. Það er ekki slæmt, það þarf ekki að draga upp dökka mynd af því,“ segir McCoy.
New York Times bendir á að kjör Donalds Trump sem forseta Bandaríkjanna hafi verið lyftistöng fyrir hópa hvítra þjóðernissinna sem hafi tekið yfirlýsingum hans sem stuðningi við málsstað þeirra. Þannig hefur forsetinn meðal annars talað fyrir banni við komum múslima til Bandaríkjanna og nýverið bárust fregnir af því að ríkisstjórn hans teldi aðgerðir til að bæta stöðu minnihlutahópa í háskólum mismuna hvítu fólki.
Þannig sagði David Duke, fyrrverandi leiðtogi Ku Klux Klan, við fréttamenn í gær að hópurinn sem kom saman í Charlottesville ætlaði að „uppfylla loforð Donalds Trump“ um að „endurheimta landið okkar“. Trump neitaði að afneita stuðningi Duke við sig í kosningabaráttunni í fyrra og þóttist meðal annars ekki vita hver hann væri.
Stephen Bannon, aðalráðgjafi Trump í Hvíta húsinu, sagði á sínum tíma um Breitbart, hægrisinnuðu fréttasíðuna sem hann rak, að hann hefði gert hana að málsvara alt-right-hreyfingarinnar í Bandaríkjunum.
