Fyrr­verandi for­stjóri Tals rýfur þögnina: „Skít­hrædd um sjálfa mig og ó­fætt barnið“

Ragnhildur Ágústsdóttir rýfur þögnina í kjölfar #metoo byltingarinnar í pistli á Kjarnanum þar sem hún greinir frá því þegar henni var vikið úr starfi forstjóra hjá fjarskiptafyrirtæki árið 2009. Hún lýsir því hvernig hún var boðuð á fund, lokuð inni og neydd til þess að skrifa undir samning varðandi uppsögn hennar.

Fjallað var um það í fjölmiðlum á sínum tíma, árið 2009, þegar Ragnhildi var vikið úr starfi. Um var að ræða fjarskiptafyrirtækið Tal en töluverð átök brutust út hjá fyrirtækinu sem fjallað var um. Ragnhildur kærði Jóhann Óla Guðmundsson, annan eigenda fyrirtækisins og lögmann hans, til lögreglu og sakaði þá um frelsissviptingu.

Fékk ekki að fara út án þess að skrifa undir

Ragnhildur hafði verið beðin að taka við starfi forstjóra eftir að alvarlegur trúnaðarbrestur hafði skapast á milli fyrrverandi forstjóra og stjórnar fyrirtækisins. Var hún barnshafandi á þeim tíma svo henni fannst rétt að árétta það við stjórnina.

Stjórnin hélt bóninni til streitu og ákvað hún, eftir að hafa ráðfært sig við eiginmann sinn, að þiggja boðið.

Ragnhildur segir að á fyrsta fundi með nýrri stjórn, sem haldinn var í desember 2008, hafi fulltrúi minnihlutaeigenda fyrirtækisins sagt að hún hefði enga hugmynd hvað hún væri búin að koma sér út í.

Í febrúar 2009 hafi hún verið boðuð á fundinn örlagaríka.

„Ég var ekki fyrr komin inn í herbergið en að hurðinni var lokað á eftir mér og lagt fyrir mig plagg sem mér var gert að lesa. Ég settist tortryggin niður og las fyrstu línurnar en spurði svo hvað væri eiginlega um að vera. Þá tók hæstaréttarlögmaðurinn umbúðalaust til máls og greindi frá því að um væri að ræða brottvikningu úr starfi þar sem ráðning mín í starf forstjóra hafi verið ólögmæt og að ég þurfi að kvitta undir plaggið.“

Hún hafi ekki sagst ætla að skrifa undir neitt án þess að heyra í lögfræðingi sínum fyrst.

„Ég tók upp farsímann til að hringja í lögfræðinginn minn sem ég hafði ráðfært mig við varðandi mína stöðu nokkrum vikum áður. Ég náði sambandi við skiptiborð­ið, kynnti mig og bað um samband og skömmu síðar svaraði lögfræðingurinn með nafni en þá slitnaði sambandið. Ég hringdi strax aftur en heyrði þá rödd svara: „Lokað hefur verið fyrir þetta símanúmer“.

Ragnhildur telur augljóst að þeir sem voru inni í herberginu með henni hafi látið loka símanúmeri hennar. Ætlaði hún að yfirgefa herbergið og hringja úr skrifstofusíma sínum. Þá hafi hæstarréttarlögmaðurinn stigið ákveðið fyrir framan dyrnar, ýtt henni í sætið og sagt:

„Þú ferð ekki út úr þessu herbergi fyrr en þú ert búin að skrifa undir þetta plagg.“

Hún segir þá ekki hafa haggast í ákvörðun sinni og ákvað hún eftir eina, til eina og hálfa klukkustund, að skrifa undir plaggið, að því gefnu að það stæðist lög og reglur.

Jóhann Óli og lögfræðingurinn Stefán Geir Þórisson þvertóku fyrir það, í viðtali við Morgunblaðið árið 2009, að hafa meinað Ragnhildi útgöngu.

„Við sögðum henni bara að lesa þetta [uppsagnarbréf og úrskurð fjármálaráðuneytisins um að skráning Tals hefði verið röng hjá fyrirtækjaskrá] og láta ekki svona. Þessi fundur fór í alla staði mjög skikkanlega fram,“ segir Jóhann Óli. „Kjarni málsins hér eru lögbrot Teymis og menn mega ekki gleyma því,“ segir hann.

Brotnaði saman á skrifstofu lögfræðings síns

Eftir að hafa skrifað undir plaggið gekk Ragnhildur rakleiðis út úr byggingunni og fékk að hringja hjá góðum vini sínum sem starfaði fyrir annað fjarskiptafyrirtæki í grenndinni. Hún hringdi í lögfræðing sinn og fékk að líta við á skrifstofu hans. Þegar á skrifstofu lögfræðingsins var komið segist Ragnhildur hafa brotnað saman.

„Ég mun aldrei gleyma vanmáttartilfinningunni sem ég fann fyrir á því augnabliki. Eftir að hafa farið yfir atburðarásina héldum við saman á lögreglustöðina í skýrslutöku þar sem ég lagði fram formlega kæru um frelsissviptingu á hendur mönnunum tveimur.“

Fundur nýs forstjóra haldinn á meðan hún skrifaði undir

Ragnhildur komst að því stuttu seinna að á meðan henni var haldið inni í fundarherberginu hafi nýr forstjóri, Hermann Jónasson, valsað inn í fyrirtækið og boðað til starfsmannafundar. Var starfsmönnum þar tjáð að Ragnhildur hafi látið af störfum og að hann væri tekinn við.

Hún segist ekki hafa séð manninn þann dag og því ekki getað lagt fram á kæru á hendur honum. Hún velkist ekki í vafa um að hann hafi verið vitorðsmaður mannanna tveggja sem neyddu hana til þess að skrifa undir plaggið.

Hermann sat í stól forstjóra Tal næstu átján mánuði eða svo. Því næst hafi hann farið í bankageirann þar sem hann vann sem stjórnandi.

„[...]þar til hann var settur í leyfi eftir að upp komu ásakanir um kynferðislega áreitni gagnvart nokkrum kvenkyns starfsmönnum bankans. Smávægileg umfjöllun varð um það mál í fjölmiðlum en málið náði aldrei neinum hæðum.“

Hún segist hins vegar hafa átt erfitt að sætta sig við það þegar maðurinn var ráðinn forsvarsmaður opinberrar stofnunar eftir hans vafasömu fortíð. Vísar Ragnhildur til þess þegar Hermann var ráðinn forstjóri Íbúðalánasjóðs.

Hún segir tilgang pistilsins ekki að draga fram tiltekna gerendur í dagsljósið heldur að taka þátt í vitundarvakningu kvenna í #metoo byltingunni.

„Ég hef álasað sjálfa mig fyrir að hafa þagað yfir málinu. Að hafa ekki sagt frá og þar með lagt mitt á vogarskálarnar til að forða því að menn af þessu tagi kæmust í áhrifastöður. Að hafa með þögninni stefnt öðrum konum í hættu. En ekki lengur. Tíminn þagnarinnar er liðinn. Við verðum, sem þjóðfélag, að rísa upp gegn kúltúr sem lætur einstaklinga halda að þeir geti traðkað yfir annað fólk á skítugum skónum. Við verðum, sem þjóð, að krefjast þess að virðing sé borin fyrir öllum og standa vörð um þá hugsjón,“ segir hún að lokum.

Lesa má aðsenda grein Ragnhildar í heild á Kjarnanum hér.