Vöndum okkur Kristín Þorsteinsdóttir skrifar 24. ágúst 2017 06:00 Margir hafa bent á að ná verði utan um þann fjölda ferðamanna sem hingað sækir árlega áður en það verður hreinlega um seinan. Því miður er það enn svo að meðan barnið heldur áfram að vaxa, þá er það enn íklætt sömu brók. Hættan er ekki bara sú að unnin verði óafturkræf spjöll á landi og mannvirkjum, heldur einnig að Ísland missi aðdráttarafl sitt í augum umheimsins. Gleymum því ekki að hingað sækir fólk í fámenni, hreinleika og náttúrufegurð. Þetta eru ekki þættir sem taka má sem sjálfsögðum hlut. Of mikill átroðningur á ferðamannastöðum getur valdið því að fámennið fer fyrir lítið. Flestum þeirra ferðamanna sem hingað rata er, þrátt fyrir allt landflæmið, smalað á sömu staðina á suðvesturhorninu. Hreinleikanum og náttúrufegurðinni þarf líka að viðhalda. Hvort tveggja getur horfið eins og dögg fyrir sólu, með til að mynda einni illa ígrundaðri virkjunarframkvæmd. Kannski má því segja að íslenska ferðamannaundrið hafi hafist á því herrans ári 2010 þegar Eyjafjallajökull gaus og Ísland komst í heimsfréttirnar fyrir alvöru. Síðan hefur ferðamannafjöldinn fimmfaldast, en í millitíðinni höfum við vanist því að taka við áður óþekktum fjölda. Yfirvöld og aðrir sem vinna í greininni hafa því ekki lengur þá afsökun að glímt sé við nýtt og óþekkt vandamál. Í umfjöllun Wall Street Journal um Ísland var því haldið fram að ferðamennirnir sem bjargað hafi Íslandi úr fjárhagskröggum, séu nú að því komnir að sliga þjóðina. Venjulegt fólk þurfi að glíma við húsnæðisskort og himinháar leigugreiðslur vegna útleigu á íbúðum til ferðamanna. Hreinleiki landsins sé einnig í hættu vegna þess rusls og ágangs sem óhjákvæmilega fylgir svo miklum fjölda sem smalað er á sömu staðina. Innviðirnir hreinlega beri ekki allan þennan fjölda. Kannski er þetta orðum aukið hjá stórblaðinu, en þó er þarna sannleikskorn. Annað sem veldur áhyggjum er upplifun þeirra ferðamanna sem við er rætt á okurverðlagi. Þar á krónan vissulega stóran þátt, en þeir sem starfa í geiranum geta ekki firrt sig ábyrgð. Allt of víða ríkir gullgrafaraæði. Slíkt gengur varla til langs tíma, fólk lætur ekki plata sig oft. Sáralítið hefur borið á heildrænni stefnumótun hjá yfirvöldum í málefnum ferðamanna síðan náttúrupassinn var sleginn út af borðinu. Vonandi breytir nýr ferðamálaráðherra því nú í vetur. Þeir sem starfa í geiranum verða þó einnig að líta sér nær. Ekkert yfirvald kemur í veg fyrir að vondur matur sé seldur á uppsprengdu verði í vegasjoppu, eða að hótelgisting á gömlu svefnpokaplássi kosti það sama og á fínu hóteli í stórborg. Löngu er tímabært að við látum af vertíðarhugsun þegar kemur að ferðaþjónustunni. Orðspor byggist hægt upp, en hverfur eins og dögg fyrir sólu. Ef ekki er að gáð geta ferðamennirnir horfið einn daginn eins og síldin forðum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Kristín Þorsteinsdóttir Mest lesið Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Nýtanleg verðmætasköpun um allt land Jóhann Frímann Arinbjarnarson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Gerum betur Hilmar Björnsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Geðrænn vandi barna og ungmenna Eldur S. Kristinsson Skoðun
Margir hafa bent á að ná verði utan um þann fjölda ferðamanna sem hingað sækir árlega áður en það verður hreinlega um seinan. Því miður er það enn svo að meðan barnið heldur áfram að vaxa, þá er það enn íklætt sömu brók. Hættan er ekki bara sú að unnin verði óafturkræf spjöll á landi og mannvirkjum, heldur einnig að Ísland missi aðdráttarafl sitt í augum umheimsins. Gleymum því ekki að hingað sækir fólk í fámenni, hreinleika og náttúrufegurð. Þetta eru ekki þættir sem taka má sem sjálfsögðum hlut. Of mikill átroðningur á ferðamannastöðum getur valdið því að fámennið fer fyrir lítið. Flestum þeirra ferðamanna sem hingað rata er, þrátt fyrir allt landflæmið, smalað á sömu staðina á suðvesturhorninu. Hreinleikanum og náttúrufegurðinni þarf líka að viðhalda. Hvort tveggja getur horfið eins og dögg fyrir sólu, með til að mynda einni illa ígrundaðri virkjunarframkvæmd. Kannski má því segja að íslenska ferðamannaundrið hafi hafist á því herrans ári 2010 þegar Eyjafjallajökull gaus og Ísland komst í heimsfréttirnar fyrir alvöru. Síðan hefur ferðamannafjöldinn fimmfaldast, en í millitíðinni höfum við vanist því að taka við áður óþekktum fjölda. Yfirvöld og aðrir sem vinna í greininni hafa því ekki lengur þá afsökun að glímt sé við nýtt og óþekkt vandamál. Í umfjöllun Wall Street Journal um Ísland var því haldið fram að ferðamennirnir sem bjargað hafi Íslandi úr fjárhagskröggum, séu nú að því komnir að sliga þjóðina. Venjulegt fólk þurfi að glíma við húsnæðisskort og himinháar leigugreiðslur vegna útleigu á íbúðum til ferðamanna. Hreinleiki landsins sé einnig í hættu vegna þess rusls og ágangs sem óhjákvæmilega fylgir svo miklum fjölda sem smalað er á sömu staðina. Innviðirnir hreinlega beri ekki allan þennan fjölda. Kannski er þetta orðum aukið hjá stórblaðinu, en þó er þarna sannleikskorn. Annað sem veldur áhyggjum er upplifun þeirra ferðamanna sem við er rætt á okurverðlagi. Þar á krónan vissulega stóran þátt, en þeir sem starfa í geiranum geta ekki firrt sig ábyrgð. Allt of víða ríkir gullgrafaraæði. Slíkt gengur varla til langs tíma, fólk lætur ekki plata sig oft. Sáralítið hefur borið á heildrænni stefnumótun hjá yfirvöldum í málefnum ferðamanna síðan náttúrupassinn var sleginn út af borðinu. Vonandi breytir nýr ferðamálaráðherra því nú í vetur. Þeir sem starfa í geiranum verða þó einnig að líta sér nær. Ekkert yfirvald kemur í veg fyrir að vondur matur sé seldur á uppsprengdu verði í vegasjoppu, eða að hótelgisting á gömlu svefnpokaplássi kosti það sama og á fínu hóteli í stórborg. Löngu er tímabært að við látum af vertíðarhugsun þegar kemur að ferðaþjónustunni. Orðspor byggist hægt upp, en hverfur eins og dögg fyrir sólu. Ef ekki er að gáð geta ferðamennirnir horfið einn daginn eins og síldin forðum.